اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال نشان میدهد در شب اجرای حکم اعدام سه معترض زندانی در پرونده موسوم به «خانه اصفهان»، غیر از مسئولان ارشد زندان و مقامهای قضایی، هیچ کسی خبر نداشت قرار است حکم را اجرا کنند.
رویهای که درباره اجرای حکم اعدام این سه معترض زندانی اعمال شد، تازگی ندارد.
قوهقضاییه با هدف ایجاد سکوت خبری، در موارد متعددی خانوادههای زندانیان محکوم به اعدام را با وعده عفو و بخشش امیدوار کرده و پس از اجرای اعدام، آنان را از اعدام عزیزانشان مطلع کرده است.
روایت آخرین شب
بامداد ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ گوشیهای پرسنل زندان را جمع کردند، تلفنهای زندان را قطع کردند، سه معترض زندانی را بعد از ضرب و جرح به سالن اعدام زندان دستگرد اصفهان بردند و در ساعت دو نیمهشب حکم را اجرا کردند.
ماموران حکومتی بعد از یورش به سلول محل نگهداری صالح میرهاشمی، سعید یعقوبی و مجید کاظمی در زندان دستگرد اصفهان، در نیمهشب ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۲، آنان را ضرب و شتم کرده، پای چوبه دار بردند و اعدام کردند.
یک سرباز در زندان مرکزی اصفهان (زندان دستگرد) به یکی از نزدیکان خانواده صالح میرهاشمی خبر داده که مقامات قضایی در ساعتهای بین ۱۲ تا یک بامداد، گوشیهای تلفن همراه همه پرسنل زندان را جمعآوری و تلفنهای زندان را قطع کردند تا خبری از اعدام این سه معترض به بیرون درز نکند و مردم مقابل زندان تجمع نکنند.
نزدیکان هر سه خانواده در گفتوگو با ایراناینترنشنال تایید کردند نهادهای امنیتی در ساعتهای بعد از اعدام، با یکی از اعضای خانواده تماس گرفتهاند، احضارشان کردهاند و بعد از ضبط گوشیهایشان، از آنان خواستهاند تا پیکر بیجان عزیزشان را شناسایی کنند، سپس با خودروهای امنیتی آنها را به مناطقی دور دست بردهاند و مقابل چشم یک عضو خانواده، پیکر را دفن کردهاند. بعد اجازه دادهاند تا با دیگر اعضای خانواده تماس بگیرند و خبر اعدام و کشته شدن را بدهند.
پروندهسازی و انتشار اعترافات اجباری زیر شکنجههای جسمی و جنسی
در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، در شب ۲۵ آبان در میدان نگهبانی منطقه خانه اصفهان، سه بسیجی به نامهای محسن چراغی، محسن حمیدی و محمد كریمی به همراه یک سرهنگ یگان ویژه به نام اسماعیل چراغی با گلوله کشته شدند.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعلام کرد شش نفر از معترضان را در رابطه با این پرونده که با نام «خانه اصفهان» معروف شد، بازداشت کرده است. صالح میرهاشمی بلطاقی، مجید کاظمی شیخ شبانی و سعید یعقوبی کردسفلی، طی چهار جلسه دادگاه که در دادگستری اصفهان و در سکوت خبری برگزار شد، بدون داشتن وکیل انتخابی، به محاربه متهم شدند.
آنها در حالی به محاربه متهم شدند که مدتها زیر فشار شکنجههای جسمی، جنسی و روحی برای اعتراف اجباری علیه خودشان قرار داشتند
قوه قضاییه جمهوری اسلامی در ۱۹ دی ۱۴۰۱ این سه معترض را به اعدام محکوم کرد. آنان در روز ۲۷ اردیبهشت بر روی یک تکه کاغذ که مهر کتابخانه زندان مرکزی اصفهان بر آن نقش بسته بود، با خودکار نوشتند: «از همشهریان و هموطنان عزیز تقاضا داریم نگذارید ما را بکشند.»
آنها در پایین این متن نوشتند: «بچههای ایران.»
مزار مجید کاظمی
محمد هاشمی، پسرخاله مجید کاظمی، شش روز مانده به اجرای حکم اعدام، یک فایل صوتی منتشر کرد که مجید در آن از شکنجههای جسمی و تهدید به تجاوز جنسی علیه خود در دوره بازداشت برای گرفتن اعتراف اجباری گفته است.
او میگوید: «من را فلک کردند. بردندم در یک باغ که دوربین نبود. گفتند شلوارش را درآورید و باتوم را بکنید توی [...]. من گفتم جان ناموستان این کار را با من نکنید.»
صالح میرهاشمی نیز در دی ماه ۱۴۰۲ در یک فایل صوتی منتشر شده اعلام کرده بود در بازجوییها دندانش را شکستهاند و به او گفتهاند اگر سرکردگی را بر عهده نگیرد، از زنش و دخترعمویش اعتراف میکشند.
مرکز مشاوره و آموزش حقوقی دادبان با انتشار تصاویری از دادنامه صادره از سوی دادگاه بدوی و دیوان عالی کشور مربوط به این پرونده، نوشت: «بررسیهای تیم وکلا و حقوقدانان دادبان، نشان از تناقضات و ایرادات آشکار در پرونده و نادرستی اتهامات وارده به معترضان بازداشتی دارد.»
مادر سعید یعقوبی بر سر مزار صالح میرهاشمی
لحظات قبل از اعدام
ایراناینترنشنال در گفتوگو با یکی از دوستان صالح میرهاشمی دریافته یکی از زندانیانی که سلولش در نزدیکی سلول محل نگهداری این سه معترض بوده در ساعتهای بین ۱۲ تا یک بعد از نیمهشب ۲۸ اردیبهشت، صدای ماموران زندان را شنیده که به سلولشان هجوم بردهاند و شروع به کتک زدن آنها کردهاند.
ماموران به چشمهای سه معترض زندانی چشمبند زدهاند و سعی داشتهاند تا دستهایشان را ببندند و از سلول خارجشان کنند.
صالح میرهاشمی با پیشانی به صورت فرمانده نیروهایی که برای انتقال این سه زندانی به سالن اعدام رفته بودند، ضربه زده و پیشانیاش یک زخم بزرگ برداشته است.
این موضوع را یکی از نزدیکان خانواده صالح میرهاشمی در گفتوگو با ایراناینترنشنال تایید کرد و گفت پدر صالح هنگام شناسایی پیکر او در سردخانه، زخم بزرگ و تازهای را روی پیشانیاش همراه با کبودیهای گستردهای روی سینهاش دیده است.
محمد هاشمی، پسرخاله مجید کاظمی، از دیگر اعدامشدگان این پرونده نیز در گفتوگو با ایراناینترنشنال تایید کرد وقتی محسن، برادر مجید، پیکر بیجان برادرش را در سردخانه در حالی که پیچیده در نایلون بوده، شناسایی کرده، روی بدن او آثار خون و کبودیهای ناشی از شکنجه دیده است.
فرد نزدیک به خانواده سعید یعقوبی نیز در گفتوگو با ایراناینترنشنال ضرب و جرح این زندانی را قبل از اجرای حکم اعدام، تایید کرد و گفت هنگام تحویل جنازه سعید روی صورت و گردن او آثار خونمردگی و کبودیهایی بود که نشان از کتک زدن او داشته است.
حضور برادر بسیجی کشته شده در هنگام اجرای حکم اعدام
یک سرباز که در شب اعدام این سه معترض، کشیک زندان بوده، به یکی از نزدیکان صالح میرهاشمی گفته در شب اعدام آنان، بین ساعت ۱۲ تا یک بعد از نیمه شب، گوشیهای همه پرسنل زندان را جمع کرده و تلفنها را مسدود کردهاند تا ارتباط سربازان و پرسنل را با بیرون کاملا قطع کنند.
یکی از زندانبانها نیز به یکی از نزدیکان خانواده میرهاشمی گفته که در شب اجرای حکم اعدام، هیچ کسی غیر از مسئولان ارشد زندان و مقامات قضایی خبر نداشت قرار است حکم را اجرا کنند: «ساعت یک شب اعدام را انجام دادند و پیکر بیجان سه معترض اعدام شده را با آمبولانس به سردخانه بردند.»
او میگوید آن شب برادر یکی از بسیجیهای کشته شده به نام «محمد کریمی»، هنگام اجرای حکم حضور داشته است.
باید اشهدت را با صدای بلند بخوانی
محمد هاشمی، پسرخاله مجید کاظمی، درباره لحظات پیش از اعدام این سه معترض به ایراناینترنشنال گفت: «یکی از سربازانی که در شب اجرای حکم اعدام سعید و صالح و مجید در زندان دستگرد حضور داشته، به آنها گفته است ماموران به مجید گفتهاند باید اشهدت را با صدای بلند بخوانی و اگر نخوانی، نه جنازهات را به خانوادهات میدهیم و نه اجازه میدهیم برای تو سنگ قبر بگذارند.»
بر اساس این روایت، مجید به آنها گفته است: «شما روزهای آخرتان است و ما برای مردم ایران قهرمان هستیم و ما را میشناسند، جانم فدای ایران.»
مزار مجید بعد از گذشت یک سال از قتل حکومتی او، به دلیل ممنوعیت از سوی نهادهای امنیتی، هنوز سنگ قبر ندارد.
دفن پیکر سه معترض اعدام شده مقابل چشم اعضای خانواده
ایراناینترنشنال در گفتوگو با محمد هاشمی و امیرحسین کاظمی، پسرخاله و پسرعموی مجید کاظمی و دو نفر از نزدیکان خانواده سعید یعقوبی و صالح میرهاشمی، مطلع شد که مقامات قضایی و امنیتی در ساعتهای بعد از اجرای حکم اعدام و ساعتهای ابتدایی روز ۲۹ اردیبهشت، یکی از اعضای خانوادهها را با تماس تلفنی به نهادهای امنیتی احضار کردهاند، گوشیهای آنها را گرفتهاند، بعد از شناسایی پیکرها، آنها را سوار ون کردهاند و جنازه را در منطقهای دور دست، مقابل چشم آن عضو خانواده دفن کردهاند.
یک فرد نزدیک به خانواده میرهاشمی در گفتوگو با ایراناینترنشنال خبر داد مقامات قضایی و امنیتی در اولین ساعتهای روز ۲۹ اردیبهشت، پدر و عموی صالح را با تماس تلفنی احضار کردهاند. بعد از مراجعه آنان، گوشیهایشان را گرفتهاند و آنها را سوار ون کردهاند و به سردخانه بردهاند.
آنجا به پدر صالح گفتهاند: «بیا جنازه پسرت را شناسایی کن، میخواهیم او را دفن کنیم.»
این منبع به ایراناینترنشنال گفت: «پدر صالح همانجا زخم روی پیشانی پسرش و کبودی گسترده روی سینه او را دیده بود.»
نیروهای امنیتی جنازه صالح را همراه با پدرش سوار ون کردند و به روستای بلطاق بردند که دو ساعت با اصفهان فاصله دارد. همان جا مقابل چشمهای پدر صالح، مزاری حفر کردند و پیکر پسرش را دفن کردند. سپس گوشی موبایل پدر صالح را به او را دادند تا خانوادهاش را خبردار کند.
مادر صالح قبل از تماس همسرش، خبر را شنیده و از حال رفته بوده. او را به بیمارستان منتقل کرده بودند.
ویدیویی از مادر صالح در رسانهها منتشر شده که نشان میدهد او روی تخت بیمارستان خوابیده و میخواهد پسرش را از طناب دار پایین بیاورند.
امیرحسین کاظمی، پسر عموی مجید کاظمی و محمد هاشمی، پسرخاله مجید کاظمی در گفتوگو با ایراناینترنشنال تایید کردند نهادهای امنیتی در ساعتهای اول بعد از اجرای حکم اعدام در تماس تلفنی با محسن، برادر مجید کاظمی، به او گفتهاند تنها و بدون همراه به این نهاد مراجعه کند.
او بیآنکه از اعدام برادرش خبردار باشد به آنجا رفته که گوشی موبایل را از او گرفتهاند و گفتهاند: «باید برویم زیرزمین. شما باید چیزی را ببینی.»
او را به زیرزمین بردهاند، در سردخانه را باز کردهاند، جنازه مجید را به او نشان دادهاند و گفتهاند: «این برادرت است. شناساییاش کن!»
محمد هاشمی، پسرخاله مجید کاظمی در گفتوگو با ایراناینترنشنال گفت: «ماموران محسن، برادر مجید را در ماشین نشاندهاند و همراه با پیکر بیجان مجید به روستای حبیبآباد بردند که دو ساعت با اصفهان فاصله دارد. آنجا مقابل چشمهای محسن، مزاری حفر کردند و جنازه برادرش را در آنجا دفن کردند.»
به گفته امیرحسین کاظمی، پسر عموی مجید، محسن، برادر او در تمام لحظات در حالت شوک، نظارهگر اتفاقات بوده؛ بیآنکه بتواند حرفی بزند.
بعد از خاکسپاری، گوشیاش را به او دادهاند و گفتهاند: «حالا به خانوادهات زنگ بزن تا بیایند برادرت را ببینند.»
وقتی مادر و پدر و مهدی، برادر دیگر مجید و سمیه، خواهرش، از راه رسیدهاند، تعدادی بسیجی که به عمد به آنجا رفته بودند شروع به خندیدن و مسخره کردن خانواده کردهاند.
همان شب به خانه پدر و مادر و دو برادر مجید نیز هجوم بردهاند و کتکشان زدهاند و محسن، برادر مجید و سمیه، خواهر او را بازداشت کردهاند.
مزار سعید یعقوبی
فرد نزدیک به خانواده سعید یعقوبی نیز تایید کرد در اولین ساعتهای صبح ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱ ماموران امنیتی با برادر بزرگ سعید تماس گرفتند، احضارش کردند و بعد از شناسایی پیکر مجید، در حالی که آثار شکنجه و ضرب و جرح روی آن بوده، برای خاکسپاری به روستای کردسفلی که با اصفهان یکساعتونیم فاصله دارد، بردهاند و در غسالخانه به خاک سپردهاند. بعد اجازه دادهاند تا با مادر و پدر پیر سعید تماس بگیرد و خبر کشته شدن فرزندشان را به آنها بدهد.
به خانوادهها گفتند تا ۱۰۰ روز دیگر اعدامشان نمیکنیم
گروهی از مردم بعد از انتشار دستنوشته این سه معترض (نگذارید ما را بکشند) در شبهای ۲۴ و ۲۷ اردیبهشت در مقابل زندان دستگرد اصفهان - برای جلوگیری از اجرای حکم اعدام آنها - تجمع کردند.
یکی از نزدیکان خانواده میرهاشمی به ایراناینترنشنال گفت مقامات امنیتی از آنها خواسته بودند به دنبال وثیقه برای آزادی فرزندانشان باشند.
یک فرد مطلع و نزدیک به خانواده میرهاشمی در گفتوگو با ایراناینترنشنال گفت: «صالح در تماسی که یک روز قبل از اجرای حکم اعدام با خانوادهاش داشت گفته بود در زندان به او گفتهاند قرار است هفته آینده آنان را به باشگاه بفرستند. اینطور آنها را امیدوار کرده بودند که فعلا خطر اجرای حکم اعدام رفع شده است.»
ایراناینترنشنال مطلع شده که آن زمان یکی از زندانبانها به اعضای خانواده میرهاشمی گفته است حکم اعدام آنها حداقل تا ۱۰۰ روز دیگر اجرا نمیشود.
فرد نزدیک به خانواده میرهاشمی در گفتوگو با ایراناینترنشنال گفت: «با توجه به صحبتهای صالح و احتمال پایین اجرای حکم اعدام در روز جمعه در زندانها، خانواده، اقوام و دوستان صالح تصمیم گرفتند آن شب جلوی زندان نروند و به جایش به فکر جور کردن وثیقه باشند تا اگر نیاز بود آن را برای قاضی ببرند.»
این فرد گفت که صالح یک دفترچه یادداشت داشت که همیشه آن را با خودش در جیب شلوار کردیاش در زندان جابهجا میکرد و خاطرات روزانهاش را در آن مینوشت. آن نامهای که صالح همراه با سعید و مجید در سه برگ جداگانه نوشته بودند و در رسانهها منتشر شد، از کاغذهای این دفترچه بوده است.
به گفته این فرد، یکی از زندانبانها برای کمک به زندانیها به آنها گفته بوده که میخواهد برایشان کاری کند. آنها هم این سه نامه را نوشتهاند و به این شخص دادهاند که در رسانهها منتشر شد.
یکی از نزدیکان مجید یعقوبی نیز در گفتوگو با ایراناینترنشنال تایید کرد که این نامه به وسیله مجید نوشته شده است.
بیش از ۶۰۰ تن از کنشگران مدنی، فعالان سیاسی و حقوق زنان، خانوادههای دادخواه و هنرمندان در نامهای خطاب به دنیس فرانسیس، رییس هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از او خواستند از برگزاری مراسم یادبود برای ابراهیم رئیسی خودداری کند.
در این نامه آمده است: «رئیسی در طول ۴۵ سال تاریخ جمهوری اسلامی، به طور مستقیم در ناپدیدسازیهای قهری و اعدامهای فراقضایی هزاران مخالف سیاسی در دهه ۶۰، در کشتار معترضان جنبش زن زندگی آزادی، در قتل، بازداشت خودسرانه، ناپدیدسازی قهری و شکنجه هزاران معترض و آزار و اذیت خشونتآمیز زنان و دخترانی که از حجاب اجباری سرپیچی میکردند، و دیگر نقضهای جدی حقوق بشر، مستقیما دست داشته یا بر آنها نظارت داشته است.»
امضاکنندگان این نامه تاکید کردند: «سازمان ملل متحد به عنوان حافظ حقوق بشر جهانی، هیچ شخصی را در هر مقام و منصبی که متهم به جنایت علیه بشریت است، نباید تایید یا تجلیل کند.»
نام مهرانگیز کار، شیرین عبادی، کوثر افتخاری، لادن برومند، محمدعلی شکیبایی، پرویز نویدی، کاظم کردوانی، شعله پاکروان و لاله بازرگان در میان امضا کنندگان این نامه دیده میشود.
رئیسی و هیات همراهش روز ۳۰ اردیبهشت در سانحه سقوط بالگرد در آذربایجان شرقی جان خود را از دست دادند.
در نشست شورای امنیت سازمان ملل در روز ۳۱ اردیبهشت، به مناسبت مرگ رئیسی و همراهانش یک دقیقه سکوت اعلام شد و پرچم سازمان ملل در مقر آن در نیویورک، به حالت نیمهافراشته درآمد.
مجمع عمومی سازمان ملل نیز قرار است روز ۱۰ خرداد، مجلس یادبودی برای رئیسی برگزار کند.
کنشگران، فعالان، خانوادههای دادخواه و هنرمندان در ادامه نامه خود به رییس مجمع عمومی سازمان ملل، به عضویت رئیسی در «هیات مرگ» اشاره کردند و گفتند رئیسی در مرگ پنج هزار زندانی در تابستان ۱۳۶۷ «نقش کلیدی» داشته و نام او در دادگاه حمید نوری در سوئد به عنوان «مقام بالادستی» ذکر شده است.
حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت به اتهام دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی دهه ۶۰، در آبان ۱۳۹۸ در سوئد بازداشت و پس از محاکمه، به حبس ابد محکوم شد. دیوان عالی سوئد روز ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ فرجامخواهی نوری را رد کرد.
حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت
در ادامه نامه ۶۰۰ فعال و کنشگر به فرانسیس آمده است: «بعید میدانیم که شما و سایر مقامات سازمان ملل متحد از گزارش کمیته حقیقتیاب سازمان ملل متحد که به تازگی موارد نقض حقوق بشر و خشونتهای اعمالشده توسط جمهوری اسلامی را در سطح "جنایت علیه بشریت" برشمرده است و همچنین گزارشهای آقای جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران در مورد نقض گسترده حقوق بشر در ایران بیاطلاع باشید.»
آنها با ذکر این نکته که «بزرگداشت کسی که متهم به جنایت علیه بشریت است، نقض حقوق بشر است»، از رییس مجمع عمومی سازمان ملل پرسیدند: «آیا اگر هیتلر در سانحه هوایی کشته میشد، برایش مراسم بزرگداشت در سازمان ملل برگزار میکردید؟»
روز ۱۸ اسفند ۱۴۰۲، کمیته حقیقتیاب سازمان ملل در نخستین گزارش خود درباره خیزش مهسا اعلام کرد سرکوب خشونتبار این اعتراضات و تبعیض ساختاری فراگیر علیه زنان و دختران، منجر به نقض جدی حقوق بشر در ایران شده است و بسیاری از این موارد سرکوب، مصداق «جنایت علیه بشریت» محسوب میشوند.
برخی کشورهای غربی از جمله آمریکا، فرانسه، ایتالیا، آلمان و سوئیس، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و شارل میشل، رییس شورای اتحادیه اروپا با ارسال پیامهایی، کشته شدن رئیسی را تسلیت گفتند.
رییس مجمع عمومی سازمان ملل هم روز چهارم خرداد با حضور در نمایندگی جمهوری اسلامی در این سازمان در نیویورک، مرگ رئیسی و همراهانش را تسلیت گفت.
حضور دنیس فرانسیس، رییس مجمع عمومی سازمان ملل در نمایندگی جمهوری اسلامی در این سازمان برای تسلیتگویی به مناسبت مرگ رئیسی، نیویورک، چهارم خرداد
ارسال پیامهای تسلیت از سوی برخی کشورهای غربی به مناسبت مرگ رئیسی، نه تنها اعتراض بسیاری از شهروندان ایرانی را برانگیخت، بلکه با انتقادهایی تند در این کشورها نیز مواجه شد.
نیکی هیلی، سفیر پیشین ایالات متحده در سازمان ملل روز هشتم خرداد در گفتوگو با ایراناینترنشنال، از واکنش جامعه جهانی به مرگ رئیسی و ارسال پیام تسلیت از سوی برخی کشورها و نهادها، از جمله سازمان ملل انتقاد کرد.
او افزود: «همین رفتارها موجب شده کسی سازمان ملل را جدی نگیرد.»
روزنامه وال استریت ژورنال با اشاره به گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره پیشرفتهای قابل توجه جمهوری اسلامی در مسیر دستیابی به سلاح هستهای نوشت دولت جو بایدن میکوشد این «حقیقت ترسناک» را در آستانه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا از جامعه جهانی پنهان کند.
بر اساس یافتههای تازهترین گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حکومت ایران میزان ذخیره اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده است.
جمهوری اسلامی در حال حاضر بیش از ۱۴۲ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی در اختیار دارد که در مقایسه با گزارش پیشین آژانس بینالمللی در بهمن ماه سال گذشته، جهشی ۲۰/۶ کیلوگرمی نشان میدهد.
اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰ درصدی را به سرعت و پس از طی چند مرحله کوتاه میتوان به اورانیوم با خلوص ۹۰ درصدی تبدیل کرد که در تولید سلاح هستهای کاربرد دارد.
به گزارش وال استریت ژورنال در روز هشتم خرداد، این میزان اورانیوم غنیشده برای تولید سه کلاهک هستهای کافی است و دیگر در مورد قصد تهران برای دستیابی به سلاح هستهای، شکی جدی وجود ندارد.
این روزنامه هشدار داد میزان اورانیوم غنیشده جمهوری اسلامی میتواند بیش از این باشد زیرا حکومت ایران سالها از تلاشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازرسی کامل از برنامه هستهای خود جلوگیری کرده و این یکی از ایرادهای بزرگی است که میتوان متوجه توافق برجام در زمان باراک اوباما، رییسجمهوری اسبق ایالات متحده کرد.
هر چند این تصور وجود دارد که واشینگتن از اعمال محدودیتهای بیشتر بر تهران حمایت میکند اما برخی گزارشها حاکی از آن است که ایالات متحده از کشورهای اروپایی خواسته تا در نشست آتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه ژوئن، به دنبال افزایش فشارها بر ایران به دلیل توسعه برنامه هستهای نباشند.
پیشرفت برنامه هستهای حکومت ایران حتی فرانسه و بریتانیا را که پیشتر و در زمان اوباما مشتاقانه در مذاکرات برجام شرکت کرده بودند، نگران کرده است.
وال استریت ژورنال نوشت با این حال دولت بایدن در تلاش است تا با «پنهان کردن حقیقت»، جمهوری اسلامی را در خصوص برنامه هستهای آن به چالش نکشد و حکومت ایران را «تحریک نکند».
بر اساس این گزارش، کاخ سفید نمیخواهد پیش از انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده که قرار است روز ۱۵ آبان سال جاری برگزاری شود، بحران جدید دیگری در عرصه بینالمللی پدید آید.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز هشتم خرداد گزارشها را در خصوص فشار واشینگتن به کشورهای اروپایی برای خودداری از دامن زدن به تنشها با ایران بر سر برنامه هستهای این کشور، نادرست خواند.
او گفت: «ما با هیچ کشوری برای دادن رای منفی یا ممتنع به هیچ قطعنامهای [درباره برنامه هستهای ایران] لابی نکردهایم.»
وال استریت ژورنال در ادامه مطلب خود به حمایت جمهوری اسلامی از حماس و حوثیهای یمن، تهاجم مرگبار هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، حمله موشکی و پهپادی حکومت ایران به اسرائیل و عملیات متعدد گروههای شبهنظامی مورد حمایت تهران علیه سربازان آمریکایی در سوریه، عراق و اردن پرداخت و مواضع دولت بایدن را در برابر جمهوری اسلامی مورد انتقاد قرار داد.
این روزنامه هشدار داد کماهمیت جلوه دادن برنامه هستهای تهران موجب حل این معضل بینالمللی نمیشود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارم اردیبهشت اعلام کرد جمهوری اسلامی میتواند ظرف چند هفته به اورانیوم غنیشده کافی برای ساخت بمب اتم دست یابد.
گروسی با انتقاد از نبود شفافیت در برنامه هستهای تهران گفت: «وقتی شما همه این موارد را در کنار هم قرار میدهید، علامتهای سوال زیادی برایتان پدیدار میشوند.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی
وال استریت ژورنال افزود هر چند بایدن مدعی بود در سیاست خارجی از دونالد ترامپ بهتر عمل میکند اما استراتژی دولت کنونی آمریکا در قبال جمهوری اسلامی، باز گذاشتن دست تهران برای «تشدید، تشدید و تشدید تنشها» و پاسخ واشینگتن، تنها «سازش، سازش و سازش» بوده است.
بر اساس این گزارش، هر چند دولت بایدن تا زمان برگزاری انتخابات آتی آمریکا نمیخواهد اقدامی علیه تهران صورت دهد اما حکومت ایران در این بازه زمانی دست روی دست نخواهد گذاشت.
این روزنامه پیشبینی کرد بالا رفتن سرعت غنیسازی اورانیوم در ایران ادامهدار خواهد بود و دولت بعدی آمریکا، صرفنظر از هر سیاستمداری که سکاندار آن باشد، با حکومتی «جسور شده» در تهران روبهرو خواهد شد.
یکی از جدیترین ایرادها به دولت اوباما و توافق برجام این بود که به جمهوری اسلامی اجازه میدادند پس از منقضی شدن این توافق، به سرعت به سوی ساخت بمب اتمی حرکت کند.
وال استریت ژورنال بایدن را متهم کرد به حکومت ایران اجازه داده است با سرعت دلخواه خود در مسیر تولید سلاح هستهای گام بردارد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز پنجم اردیبهشت بر ادامه برنامه هستهای حکومت ایران تاکید کرد.
او «پیشرفتهای تسلیحاتی» جمهوری اسلامی را ستود و گفت: «این پیشرفت که یک جایی خود را نشان داد، همه دشمنان را متعجب کرد که ایران اسلامی چگونه توانسته است در شرایط تحریم این تعداد سلاح پیشرفته تولید کند .... انشاءالله بیشتر و بهتر و پیشرفتهتر از این سلاحها نیز تولید خواهد شد.»
وال استریت ژورنال به سیاست دولت بایدن برای اجرا نکردن تحریمهای جمهوری اسلامی نیز اشاره کرد و نوشت رژیم ایران از زمان روی کار آمدن دولت کنونی ایالات متحده، «ثروتمندتر و تهاجمیتر» شده است.
این روزنامه افزود تهران هیچگاه به ساخت سلاح هستهای نزدیکتر از این نبوده و میتوان چنین نتیجهگیری کرد که سیاست دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی شکست خورده است.
بررسی دادههای فعالیت کاربران ایرانی در رسانههای اجتماعی نشان میدهد با گذشت کمتر از دو سال از فیلترینگ اینستاگرام در کشور، ۹۰ درصد کاربران آن به استفاده دوباره از این پلتفرم روی آوردهاند.
گزارش جامع منتشر شده از سوی شرکت «دیتاک» نشان میدهد اینستاگرام با در اختیار داشتن ۳۱ میلیون کاربر فعال ایرانی از مجموع ۴۶ میلیون کاربر ثبتنامی، کماکان محبوبترین رسانه اجتماعی کشور به حساب میآید.
این گزارش که به بررسی وضعیت رسانههای اجتماعی در سال ۱۴۰۲ در ایران میپردازد، نشان میدهد ۳/۷ میلیون کسبوکار فعال شامل فروشگاه و خردهفروشی در اینستاگرام مشغول فعالیت هستند.
عمده فعالیت این کسبوکارها در دو حوزه مد و پوشاک و زیبایی و سلامت خلاصه میشود.
بررسی وضعیت تعداد کاربران پیامرسان تلگرام نیز از فعالیت ۲۴ میلیون کاربر فعال ایرانی در این پلتفرم حکایت دارد.
رسانه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، با داشتن ۹۰۰ هزار کاربر فعال در جایگاه سوم پلتفرمهای محبوب اما فیلترشده در ایران قرار گرفته است.
آمار کل کاربران ثبتنام شده ایرانی در تلگرام ۶۰ میلیون و در ایکس، چهار میلیون نفر تخمین زده شده است.
در این گزارش به آمار استفاده کاربران از پیامرسان واتساپ اشارهای نشده است.
بر اساس گزارش یاد شده، رسانه اجتماعی اینستاگرام همزمان با داشتن بیشترین کاربر ایرانی، بیشترین حجم تولید محتوا را نیز در مقایسه با سایر رقبا به خود اختصاص داده است.
طبق این آمار، ۶۱ درصد کل محتوای تولیدشده در فضای رسانههای اجتماعی داخلی و خارجی در سال ۱۴۰۲ در ایران به اینستاگرام اختصاص داشته است.
تلگرام با ۱۶ درصد و ایکس با ۱۱ درصد در جایگاههای بعدی قرار دارند.
تخمینها از انتشار هشت میلیون محتوای روزانه در فضای مجازی ایران حکایت دارد.
بر این اساس پیامرسان تلگرام در زمینه انتشار محتوای سیاسی جایگاه بالاتری نسبت به اینستاگرام دارد.
محتوای سیاسی و اقتصادی ۲۳ درصد از کل محتوای فارسی در تلگرام را به خود اختصاص میدهد در حالی که این میزان برای رسانه اجتماعی اینستاگرام ۹ درصد است.
واکاوی رفتار کاربران ایرانی در رسانههای اجتماعی در سالهای گذشته بیان کننده محبوبیت پلتفرمهای فیلتر شده با وجود محدودیتهای اعمالی از سوی جمهوری اسلامی است. همین موضوع موجب شده است استفاده از پلتفرمهای خارجی فیلتر شده مانند گذشته و بدون توجه به خواست مسئولان جمهوری اسلامی، رونق داشته باشد.
نتایج یک نظرسنجی صورت گرفته در سال ۱۴۰۲ در ایران نشان میدهد بیش از ۹۶ درصد کاربران برای اتصال به اینترنت از فیلترشکن استفاده میکنند.
اسناد فاش شده از شورای عالی فضای مجازی نشان میدهد جمهوری اسلامی برنامه محرمانهای را با عنوان «دافعهبخشی در مقابله با سکوهای خارجی غیرمجاز» در دستور کار دارد که هدف از آن برخورد شدیدتر باپلتفرمهای فیلتر شده نظیر اینستاگرام، تلگرام و واتساپ است.
شورای عالی فضای مجازی در این رابطه کارگروه جدیدی متشکل از نمایندگان نهادهای امنیتی و سیاسی کشور مانند سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات تشکیل داده است که از جمله وظایف آنها «تشدید مقابله با فعالیتهای مجرمانه» و نیز «مقابله فنی» با هدف «کاهش هر چه بیشتر دسترسی به سکوهای خارجی غیرمجاز» عنوان شده است.
خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران تایید کرد که جمهوری اسلامی «فنآوری» موشکهای بالستیک ضد شناور خود را در اختیار حوثیهای یمن قرار داده است. ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، به تازگی گزارش داد حوثیها پنج موشک بالستیک و پنج پهپاد به سوی دریای سرخ پرتاب کردند.
خبرگزاری امنیتی تسنیم روز چهارشنبه نهم خرداد در گزارشی خبر داد فنآوری اولین موشک بالستیک دریایی جمهوری اسلامی با نام «قدر»، در اختیار گروه انصارالله یمن موسوم به حوثیها قرار گرفته است.
جمهوری اسلامی پیشتر بارها گفته است از حوثیها حمایت تسلیحاتی نمیکند.
امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد، ۲۹ بهمن سال گذشته در نامهای به شورای امنیت اعلام کرد حکومت ایران در انتقال سلاح به حوثیهای یمن دست ندارد.
تسنیم در گزارش خود، تولید موشک قدر را از مرحله «از ایده تا محصول» به حسن طهرانی مقدم نسبت داده است.
طهرانی مقدم رییس سازمان جهاد خودکفایی سپاه پاسداران بود که ۲۱ آبان سال ۱۳۹۰ بر اثر وقوع انفجاری بزرگ در تاسیسات موشکی بیدگنه ملارد کشته شد.
بر اساس گزارش تسنیم، موشک «محیط» حوثیها با الگوبرداری دقیق از همان موشک قدر ضد شناور ایرانی طراحی شده است.
بر اساس این گزارش، موشک قدر نیز با «تغییر کاربری» در موشک تندر ۶۹ سپاه پاسداران و افزودن «جستوجوگر اپتیکی به آن که بتواند روی هدف قفل کند»، طراحی و تولید شد.
تندر ۶۹ نیز در واقع همان موشک ب۶۱۰ (B610) چینی بود که سپاه پاسداران در سال ۱۳۶۹ از چین خریداری کرد.
حوثیها موشکهای پدافندی سام-۲ خود را تبدیل به موشکهای زمین به زمین قاهر-۲ و قاهر-۲ام کردهاند.
در جریان رژه نیروهای حوثی، نمونه «ضد شناور موشکهای قاهر» به نام محیط به نمایش درآمد که مانند موشک قدر، به جستوجوگر اپتیکی تجهیز شده بود.
تصویری که تسنیم از رژه حوثیها و نمایش موشک محیط منتشر کرد
تسنیم در گزارش خود یادآور شد: «این موضوع نشان میدهد جمهوری اسلامی توانسته طی سالهای اخیر سطح پشتیبانی از جبهه مقاومت را بالاتر از قبل پیگیری کند.»
بر این اساس، جمهوری اسلامی علاوه بر حمایتهای همهجانبه از این جبهه، «انتقال فنآوری» را نیز برای «هرچه توانمندتر شدن گروههای مقاومت» در دستور کار خود قرار داده است.
به گزارش تسنیم، جمهوری اسلامی عامل شکلگیری «شبکه یکپارچه فرماندهی و کنترل در منطقه در حوزههای پهپادی و موشکی» است.
سازمان ملل در ژوییه سال ۲۰۱۸ گزارشی منتشر کرد که نشان میداد شبهنظامیان حوثی خود را به موشکهای بالستیک و پهپادهایی مسلح کردهاند که «ویژگیهایی مشابه» با سلاحهای ساخت جمهوری اسلامی دارند.
در جریان هفت ماه حمله حوثیها به کشتیرانی در دریای سرخ پس از آغاز جنگ در غزه، تعدادی از شناورهای جمهوری اسلامی نیز توقیف شدند که حامل سلاح و مهماتی به مقصد حوثیها بودند.
پیش از آن و در اواخر دی ۱۴۰۱، نیروی دریایی فرانسه از رهگیری یک کشتی جمهوری اسلامی حامل هزاران تفنگ، مسلسل و موشک ضد تانک در خلیج عمان خبر داد.
یک ماه بعد، کشتی دیگر جمهوری اسلامی که عازم یمن بود، این بار از سوی انگلیسیها توقیف و در بازرسیها مشخص شد در حال حمل سلاحهای سبک، اجزای موشک بالستیک و سلاحهای ضد تانک برای حوثیها بوده است.
پرتاب ۱۰ موشک بالستیک و پهپاد حوثیها به سوی دریای سرخ
بامداد چهارشنبه نهم خرداد سنتکام اعلام کرد حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی بعدازظهر سهشنبه به وقت صنعا پنج موشک بالستیک ضد کشتی را به سمت دریای سرخ شلیک کردند.
بر اساس این اطلاعیه، سه فروند از این موشکها به کشتی «لاکس» با پرچم جزایر مارشال برخورد کرد.
این کشتی با وجود آسیب دیدن به مسیر خود ادامه داد و این حمله هیچ آسیب جانیای به همراه نداشت.
در فاصله صبح تا بعدازظهر سهشنبه به وقت صنعا، نیروهای آمریکا پنج پهپاد حوثیها را که از مناطق تحت کنترل این گروه در یمن پرتاب شده بودند، منهدم کردند.
شبهنظامیان حوثی وابسته به جمهوری اسلامی که در سالهای اخیر کنترل اکثر مناطق پرجمعیت یمن را در یک جنگ داخلی به دست گرفتهاند، چندین ماه است تردد کشتیهای تجاری در این آبراه مهم جهان را مختل کردهاند.
حملات حوثیها در دریای سرخ، شرکتهای کشتیرانی را مجبور به تغییر مسیر کشتیهای خود به راههای طولانیتر و گرانتر کرده است.
بریتانیا و آمریکا در ماههای اخیر حملههایی را برای مقابله با حملات حوثیها علیه کشتیرانی تجاری در این منطقه انجام دادهاند.
عبدالملک بدرالدین حوثی، رهبر گروه انصارالله یمن، روز سوم خرداد در مراسم تشییع و تدفین ابراهیم رئیسی در مشهد، ایران را تنها کشوری خواند که «در برابر دولت یمن موضع رسمی گرفته» و با حوثیها اعلام همبستگی کرده است.
دولت یمن میگوید حوثیها مسئول کشاندن کشور به عرصه جنگاند و منافع مردم یمن را برای اجرای دستورات جمهوری اسلامی هزینه میکنند.
دادگاهی در آمریکا، حکم موقتی علیه رمضان سلطانمحمدی، کارمند دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی در واشینگتن دیسی صادر کرد. این حکم در پی آن صادر شد که او هفته گذشته معترضان ایرانی را تهدید به مرگ کرد.
این مرکز مراسمی را به مناسبت مرگ ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان برگزار کرده و یادداشتهایی برای تسلیت درگذشت آنها منتشر کرده بود.
آرام که در ایران یک کنشگر سیاسی بوده، در سال ۱۳۹۰ برای گریز از جمهوری اسلامی از کشور خارج شده است اما به گفته او، این حادثه نشان میدهد بازوی سرکوب رژیم ایران حتی تا آمریکا هم گسترش یافته است.
او گفت: «انتظار نداشتم همان تجربهای را که در ایران داشتم، اینجا در فاصله ۱۵ مایلی کاخ سفید در پایتخت آمریکا احساس کنم.»
فردی که آرام او را سلطانمحمدی معرفی میکند، ظاهرا کارمند دفتر حفاظت از منافع جمهوری اسلامی است که زیر نظر سفارت پاکستان در واشینگتن فعالیت میکند.
این بخش، نمایندگی کنسولی ایران در ایالات متحده را بر عهده دارد.
ایراناینترنشنال برای اظهار نظر با سلطانمحمدی تماس گرفت اما پاسخی دریافت نکرد.
جیسون برادسکی، مدیر سیاستگذاری مرکز اتحاد علیه ایران هستهای، به ایراناینترنشنال گفت: «این واقعیت که او کارمند بخش حفاظت منافع جمهوری اسلامی است، بسیار نگرانکننده است.»
برادسکی گفت: «جمهوری اسلامی در تلاش برای سرکوب فراملی در پایتختهای غربی، گذشته بسیار نامطلوبی دارد.»
در مرداد ۱۴۰۲، فاکس نیوز گزارش سه صفحهای حزب جمهوریخواه درباره فعالیتهای رژیم ایران در خاک آمریکا را منتشر و این فعالیتها را افشا کرد. این گزارش جزییاتی را از فعالیتهای مساجد و مراکز وابسته به رژیم ایران در مریلند، تگزاس، میشیگان و ویرجینیا، نشان میداد.
بر اساس این گزارش، مرکز آموزش اسلامی مریلند، از بنیاد علوی که تحت کنترل رژیم ایران است و ابوالفضل ناهیدیان، ایرانی ساکن واشینگتن، کمک مالی دریافت کرده است.
برادسکی گفت: «این غیرقابل قبول است که کارمند بخش حافظ منافع جمهوری اسلامی در ایالات متحده، یک ایرانی-آمریکایی را در خاک این کشور تهدید کند. جامعه ایرانی-آمریکایی حق دارد همانند هر آمریکایی دیگر از حق قانونی اعتراض برخوردار باشد.»
او افزود: «نباید اجازه داد دولتهای مستبد همچون جمهوری اسلامی، این حقوق را در آمریکا نقض کنند.»
بهنام بن طالبلو، کارشناس ارشد بنیاد دفاع از دموکراسیها (FDD) در این مورد به ایراناینترنشنال گفت: «این حادثه که گفته میشود از سوی سلطانمحمدی رخ داده، نمونه کوچکی از یک مشکل بسیار بزرگتر در سیاست آمریکا در قبال ایران است.»
او گفت سیاست دولت جو بایدن در قبال رژیم ایران بر این باور استوار است که اعمال فشار باعث تشدید تهدیدها میشود؛ نه اینکه ابزاری برای حل آنها باشد.
به گفته طالبلو، ادعای تهدید به قتل از سوی رژیم ایران باید زنگ خطری برای آمریکا باشد: «من هم متعجب و هم نگران هستم. اینکه در واقع دولتهای خارجی میتوانند از پوشش دیپلماتیک برای سرکوب اعضای دیاسپورا، مخالفان و حتی شهروندان در خاک یک کشور بیگانه بهره ببرند، مسالهای است که ایرانی-آمریکاییها و به طور کلی آمریکاییها باید از آن واهمه داشتهباشند.»
او گفت که هسته اصلی این مشکل، جسارتی است که رژیم ایران نه تنها در آمریکا بلکه در سراسر جهان غرب به دست آورده است.
روز جمعه چهارم خرداد، هواداران جمهوری اسلامی با خشونت به گروهی از ایرانیان ناراضی که در لندن مشغول ابراز احساسات و شادی پس از مرگ ابراهیم رئیسی بودند، حمله و دستکم چهار نفر را مجروح کردند.
طالبلو گفت که میزان تهدید فرامرزی جمهوری اسلامی به شیوههای گوناگون در حال افزایش است.
اوایل سال جاری، دو مرد کانادایی که با گروه موتورسوار «فرشتگان جهنم» ارتباط داشتند، در پروندهای که مقامات ایالات متحده آن را «طرح قاتل اجیر شده» نامیدند، متهم شدند.
گویا این افراد از سوی رژیم ایران برای کشتن مخالفان ایرانی در مریلند استخدام شده بودند.
بن طالبلو و برادسکی در گفتوگو با ایراناینترنشنال بر ضرورت انجام تحقیقات و اقدام از سوی وزارت امور خارجه آمریکا تاکید کردند.
ایراناینترنشنال در این زمینه با وزارت امور خارجه ایالات متحده تماس گرفت اما پاسخی دریافت نکرد.
دفتر نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران روز سهشنبه در پستی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: «از دیدن گزارشهایی درباره تهدید و حمله حامیان رژیم ایران به معترضان مسالمتآمیز در سراسر جهان نگران است.»
آرام در ادامه گفت فقط به دنبال عدالت است و برای ارسال پیام و استفاده از حق دموکراتیک خود به دادگاه رفته است: «امیدوارم بتوانیم پیام بسیار روشنی داشته باشیم که در اینجا حاکمیت قانون برقرار است. من میخواهم این پیام را به روشنی ارسال کنم و همچنین به دیگر مخالفان رژیم اسلامی امید بدهم.»
به گفته آرام، وکیلش فرمان دادگاه را در اینستاگرام منتشر کرده است که بر اساس آن، دادگاه «سلطانمحمدی را از هر گونه تماس، تهدید یا نزدیک شدن به سیامک آرام، محل سکونت و شغل او منع کردهاست».
آرام گفت: «شما نمیتوانید عضو دولت باشید و در عین حال شهروندان را به مرگ تهدید کنید. اگر او در قدرت بود و من در ایران بودم ... این تهدید را عملی میکرد.»