بیش از ۶۰۰ تن از کنشگران مدنی، فعالان سیاسی و حقوق زنان، خانوادههای دادخواه و هنرمندان در نامهای خطاب به دنیس فرانسیس، رییس هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از او خواستند از برگزاری مراسم یادبود برای ابراهیم رئیسی خودداری کند.
در این نامه آمده است: «رئیسی در طول ۴۵ سال تاریخ جمهوری اسلامی، به طور مستقیم در ناپدیدسازیهای قهری و اعدامهای فراقضایی هزاران مخالف سیاسی در دهه ۶۰، در کشتار معترضان جنبش زن زندگی آزادی، در قتل، بازداشت خودسرانه، ناپدیدسازی قهری و شکنجه هزاران معترض و آزار و اذیت خشونتآمیز زنان و دخترانی که از حجاب اجباری سرپیچی میکردند، و دیگر نقضهای جدی حقوق بشر، مستقیما دست داشته یا بر آنها نظارت داشته است.»
امضاکنندگان این نامه تاکید کردند: «سازمان ملل متحد به عنوان حافظ حقوق بشر جهانی، هیچ شخصی را در هر مقام و منصبی که متهم به جنایت علیه بشریت است، نباید تایید یا تجلیل کند.»
نام مهرانگیز کار، شیرین عبادی، کوثر افتخاری، لادن برومند، محمدعلی شکیبایی، پرویز نویدی، کاظم کردوانی، شعله پاکروان و لاله بازرگان در میان امضا کنندگان این نامه دیده میشود.
رئیسی و هیات همراهش روز ۳۰ اردیبهشت در سانحه سقوط بالگرد در آذربایجان شرقی جان خود را از دست دادند.
در نشست شورای امنیت سازمان ملل در روز ۳۱ اردیبهشت، به مناسبت مرگ رئیسی و همراهانش یک دقیقه سکوت اعلام شد و پرچم سازمان ملل در مقر آن در نیویورک، به حالت نیمهافراشته درآمد.
مجمع عمومی سازمان ملل نیز قرار است روز ۱۰ خرداد، مجلس یادبودی برای رئیسی برگزار کند.
کنشگران، فعالان، خانوادههای دادخواه و هنرمندان در ادامه نامه خود به رییس مجمع عمومی سازمان ملل، به عضویت رئیسی در «هیات مرگ» اشاره کردند و گفتند رئیسی در مرگ پنج هزار زندانی در تابستان ۱۳۶۷ «نقش کلیدی» داشته و نام او در دادگاه حمید نوری در سوئد به عنوان «مقام بالادستی» ذکر شده است.
حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت به اتهام دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی دهه ۶۰، در آبان ۱۳۹۸ در سوئد بازداشت و پس از محاکمه، به حبس ابد محکوم شد. دیوان عالی سوئد روز ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ فرجامخواهی نوری را رد کرد.
در ادامه نامه ۶۰۰ فعال و کنشگر به فرانسیس آمده است: «بعید میدانیم که شما و سایر مقامات سازمان ملل متحد از گزارش کمیته حقیقتیاب سازمان ملل متحد که به تازگی موارد نقض حقوق بشر و خشونتهای اعمالشده توسط جمهوری اسلامی را در سطح "جنایت علیه بشریت" برشمرده است و همچنین گزارشهای آقای جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران در مورد نقض گسترده حقوق بشر در ایران بیاطلاع باشید.»
آنها با ذکر این نکته که «بزرگداشت کسی که متهم به جنایت علیه بشریت است، نقض حقوق بشر است»، از رییس مجمع عمومی سازمان ملل پرسیدند: «آیا اگر هیتلر در سانحه هوایی کشته میشد، برایش مراسم بزرگداشت در سازمان ملل برگزار میکردید؟»
روز ۱۸ اسفند ۱۴۰۲، کمیته حقیقتیاب سازمان ملل در نخستین گزارش خود درباره خیزش مهسا اعلام کرد سرکوب خشونتبار این اعتراضات و تبعیض ساختاری فراگیر علیه زنان و دختران، منجر به نقض جدی حقوق بشر در ایران شده است و بسیاری از این موارد سرکوب، مصداق «جنایت علیه بشریت» محسوب میشوند.
برخی کشورهای غربی از جمله آمریکا، فرانسه، ایتالیا، آلمان و سوئیس، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و شارل میشل، رییس شورای اتحادیه اروپا با ارسال پیامهایی، کشته شدن رئیسی را تسلیت گفتند.
رییس مجمع عمومی سازمان ملل هم روز چهارم خرداد با حضور در نمایندگی جمهوری اسلامی در این سازمان در نیویورک، مرگ رئیسی و همراهانش را تسلیت گفت.
ارسال پیامهای تسلیت از سوی برخی کشورهای غربی به مناسبت مرگ رئیسی، نه تنها اعتراض بسیاری از شهروندان ایرانی را برانگیخت، بلکه با انتقادهایی تند در این کشورها نیز مواجه شد.
نیکی هیلی، سفیر پیشین ایالات متحده در سازمان ملل روز هشتم خرداد در گفتوگو با ایراناینترنشنال، از واکنش جامعه جهانی به مرگ رئیسی و ارسال پیام تسلیت از سوی برخی کشورها و نهادها، از جمله سازمان ملل انتقاد کرد.
او افزود: «همین رفتارها موجب شده کسی سازمان ملل را جدی نگیرد.»
بر اساس یافتههای تازهترین گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حکومت ایران میزان ذخیره اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده است.
جمهوری اسلامی در حال حاضر بیش از ۱۴۲ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی در اختیار دارد که در مقایسه با گزارش پیشین آژانس بینالمللی در بهمن ماه سال گذشته، جهشی ۲۰/۶ کیلوگرمی نشان میدهد.
اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰ درصدی را به سرعت و پس از طی چند مرحله کوتاه میتوان به اورانیوم با خلوص ۹۰ درصدی تبدیل کرد که در تولید سلاح هستهای کاربرد دارد.
به گزارش وال استریت ژورنال در روز هشتم خرداد، این میزان اورانیوم غنیشده برای تولید سه کلاهک هستهای کافی است و دیگر در مورد قصد تهران برای دستیابی به سلاح هستهای، شکی جدی وجود ندارد.
این روزنامه هشدار داد میزان اورانیوم غنیشده جمهوری اسلامی میتواند بیش از این باشد زیرا حکومت ایران سالها از تلاشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازرسی کامل از برنامه هستهای خود جلوگیری کرده و این یکی از ایرادهای بزرگی است که میتوان متوجه توافق برجام در زمان باراک اوباما، رییسجمهوری اسبق ایالات متحده کرد.
هر چند این تصور وجود دارد که واشینگتن از اعمال محدودیتهای بیشتر بر تهران حمایت میکند اما برخی گزارشها حاکی از آن است که ایالات متحده از کشورهای اروپایی خواسته تا در نشست آتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه ژوئن، به دنبال افزایش فشارها بر ایران به دلیل توسعه برنامه هستهای نباشند.
پیشرفت برنامه هستهای حکومت ایران حتی فرانسه و بریتانیا را که پیشتر و در زمان اوباما مشتاقانه در مذاکرات برجام شرکت کرده بودند، نگران کرده است.
وال استریت ژورنال نوشت با این حال دولت بایدن در تلاش است تا با «پنهان کردن حقیقت»، جمهوری اسلامی را در خصوص برنامه هستهای آن به چالش نکشد و حکومت ایران را «تحریک نکند».
بر اساس این گزارش، کاخ سفید نمیخواهد پیش از انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده که قرار است روز ۱۵ آبان سال جاری برگزاری شود، بحران جدید دیگری در عرصه بینالمللی پدید آید.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز هشتم خرداد گزارشها را در خصوص فشار واشینگتن به کشورهای اروپایی برای خودداری از دامن زدن به تنشها با ایران بر سر برنامه هستهای این کشور، نادرست خواند.
او گفت: «ما با هیچ کشوری برای دادن رای منفی یا ممتنع به هیچ قطعنامهای [درباره برنامه هستهای ایران] لابی نکردهایم.»
وال استریت ژورنال در ادامه مطلب خود به حمایت جمهوری اسلامی از حماس و حوثیهای یمن، تهاجم مرگبار هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، حمله موشکی و پهپادی حکومت ایران به اسرائیل و عملیات متعدد گروههای شبهنظامی مورد حمایت تهران علیه سربازان آمریکایی در سوریه، عراق و اردن پرداخت و مواضع دولت بایدن را در برابر جمهوری اسلامی مورد انتقاد قرار داد.
این روزنامه هشدار داد کماهمیت جلوه دادن برنامه هستهای تهران موجب حل این معضل بینالمللی نمیشود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارم اردیبهشت اعلام کرد جمهوری اسلامی میتواند ظرف چند هفته به اورانیوم غنیشده کافی برای ساخت بمب اتم دست یابد.
گروسی با انتقاد از نبود شفافیت در برنامه هستهای تهران گفت: «وقتی شما همه این موارد را در کنار هم قرار میدهید، علامتهای سوال زیادی برایتان پدیدار میشوند.»
وال استریت ژورنال افزود هر چند بایدن مدعی بود در سیاست خارجی از دونالد ترامپ بهتر عمل میکند اما استراتژی دولت کنونی آمریکا در قبال جمهوری اسلامی، باز گذاشتن دست تهران برای «تشدید، تشدید و تشدید تنشها» و پاسخ واشینگتن، تنها «سازش، سازش و سازش» بوده است.
بر اساس این گزارش، هر چند دولت بایدن تا زمان برگزاری انتخابات آتی آمریکا نمیخواهد اقدامی علیه تهران صورت دهد اما حکومت ایران در این بازه زمانی دست روی دست نخواهد گذاشت.
این روزنامه پیشبینی کرد بالا رفتن سرعت غنیسازی اورانیوم در ایران ادامهدار خواهد بود و دولت بعدی آمریکا، صرفنظر از هر سیاستمداری که سکاندار آن باشد، با حکومتی «جسور شده» در تهران روبهرو خواهد شد.
یکی از جدیترین ایرادها به دولت اوباما و توافق برجام این بود که به جمهوری اسلامی اجازه میدادند پس از منقضی شدن این توافق، به سرعت به سوی ساخت بمب اتمی حرکت کند.
وال استریت ژورنال بایدن را متهم کرد به حکومت ایران اجازه داده است با سرعت دلخواه خود در مسیر تولید سلاح هستهای گام بردارد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز پنجم اردیبهشت بر ادامه برنامه هستهای حکومت ایران تاکید کرد.
او «پیشرفتهای تسلیحاتی» جمهوری اسلامی را ستود و گفت: «این پیشرفت که یک جایی خود را نشان داد، همه دشمنان را متعجب کرد که ایران اسلامی چگونه توانسته است در شرایط تحریم این تعداد سلاح پیشرفته تولید کند .... انشاءالله بیشتر و بهتر و پیشرفتهتر از این سلاحها نیز تولید خواهد شد.»
وال استریت ژورنال به سیاست دولت بایدن برای اجرا نکردن تحریمهای جمهوری اسلامی نیز اشاره کرد و نوشت رژیم ایران از زمان روی کار آمدن دولت کنونی ایالات متحده، «ثروتمندتر و تهاجمیتر» شده است.
این روزنامه افزود تهران هیچگاه به ساخت سلاح هستهای نزدیکتر از این نبوده و میتوان چنین نتیجهگیری کرد که سیاست دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی شکست خورده است.
خبرگزاری امنیتی تسنیم روز چهارشنبه نهم خرداد در گزارشی خبر داد فنآوری اولین موشک بالستیک دریایی جمهوری اسلامی با نام «قدر»، در اختیار گروه انصارالله یمن موسوم به حوثیها قرار گرفته است.
جمهوری اسلامی پیشتر بارها گفته است از حوثیها حمایت تسلیحاتی نمیکند.
امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد، ۲۹ بهمن سال گذشته در نامهای به شورای امنیت اعلام کرد حکومت ایران در انتقال سلاح به حوثیهای یمن دست ندارد.
تسنیم در گزارش خود، تولید موشک قدر را از مرحله «از ایده تا محصول» به حسن طهرانی مقدم نسبت داده است.
طهرانی مقدم رییس سازمان جهاد خودکفایی سپاه پاسداران بود که ۲۱ آبان سال ۱۳۹۰ بر اثر وقوع انفجاری بزرگ در تاسیسات موشکی بیدگنه ملارد کشته شد.
بر اساس گزارش تسنیم، موشک «محیط» حوثیها با الگوبرداری دقیق از همان موشک قدر ضد شناور ایرانی طراحی شده است.
بر اساس این گزارش، موشک قدر نیز با «تغییر کاربری» در موشک تندر ۶۹ سپاه پاسداران و افزودن «جستوجوگر اپتیکی به آن که بتواند روی هدف قفل کند»، طراحی و تولید شد.
تندر ۶۹ نیز در واقع همان موشک ب۶۱۰ (B610) چینی بود که سپاه پاسداران در سال ۱۳۶۹ از چین خریداری کرد.
حوثیها موشکهای پدافندی سام-۲ خود را تبدیل به موشکهای زمین به زمین قاهر-۲ و قاهر-۲ام کردهاند.
در جریان رژه نیروهای حوثی، نمونه «ضد شناور موشکهای قاهر» به نام محیط به نمایش درآمد که مانند موشک قدر، به جستوجوگر اپتیکی تجهیز شده بود.
تسنیم در گزارش خود یادآور شد: «این موضوع نشان میدهد جمهوری اسلامی توانسته طی سالهای اخیر سطح پشتیبانی از جبهه مقاومت را بالاتر از قبل پیگیری کند.»
بر این اساس، جمهوری اسلامی علاوه بر حمایتهای همهجانبه از این جبهه، «انتقال فنآوری» را نیز برای «هرچه توانمندتر شدن گروههای مقاومت» در دستور کار خود قرار داده است.
به گزارش تسنیم، جمهوری اسلامی عامل شکلگیری «شبکه یکپارچه فرماندهی و کنترل در منطقه در حوزههای پهپادی و موشکی» است.
سازمان ملل در ژوییه سال ۲۰۱۸ گزارشی منتشر کرد که نشان میداد شبهنظامیان حوثی خود را به موشکهای بالستیک و پهپادهایی مسلح کردهاند که «ویژگیهایی مشابه» با سلاحهای ساخت جمهوری اسلامی دارند.
در جریان هفت ماه حمله حوثیها به کشتیرانی در دریای سرخ پس از آغاز جنگ در غزه، تعدادی از شناورهای جمهوری اسلامی نیز توقیف شدند که حامل سلاح و مهماتی به مقصد حوثیها بودند.
پیش از آن و در اواخر دی ۱۴۰۱، نیروی دریایی فرانسه از رهگیری یک کشتی جمهوری اسلامی حامل هزاران تفنگ، مسلسل و موشک ضد تانک در خلیج عمان خبر داد.
یک ماه بعد، کشتی دیگر جمهوری اسلامی که عازم یمن بود، این بار از سوی انگلیسیها توقیف و در بازرسیها مشخص شد در حال حمل سلاحهای سبک، اجزای موشک بالستیک و سلاحهای ضد تانک برای حوثیها بوده است.
پرتاب ۱۰ موشک بالستیک و پهپاد حوثیها به سوی دریای سرخ
بامداد چهارشنبه نهم خرداد سنتکام اعلام کرد حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی بعدازظهر سهشنبه به وقت صنعا پنج موشک بالستیک ضد کشتی را به سمت دریای سرخ شلیک کردند.
بر اساس این اطلاعیه، سه فروند از این موشکها به کشتی «لاکس» با پرچم جزایر مارشال برخورد کرد.
این کشتی با وجود آسیب دیدن به مسیر خود ادامه داد و این حمله هیچ آسیب جانیای به همراه نداشت.
در فاصله صبح تا بعدازظهر سهشنبه به وقت صنعا، نیروهای آمریکا پنج پهپاد حوثیها را که از مناطق تحت کنترل این گروه در یمن پرتاب شده بودند، منهدم کردند.
شبهنظامیان حوثی وابسته به جمهوری اسلامی که در سالهای اخیر کنترل اکثر مناطق پرجمعیت یمن را در یک جنگ داخلی به دست گرفتهاند، چندین ماه است تردد کشتیهای تجاری در این آبراه مهم جهان را مختل کردهاند.
حملات حوثیها در دریای سرخ، شرکتهای کشتیرانی را مجبور به تغییر مسیر کشتیهای خود به راههای طولانیتر و گرانتر کرده است.
بریتانیا و آمریکا در ماههای اخیر حملههایی را برای مقابله با حملات حوثیها علیه کشتیرانی تجاری در این منطقه انجام دادهاند.
عبدالملک بدرالدین حوثی، رهبر گروه انصارالله یمن، روز سوم خرداد در مراسم تشییع و تدفین ابراهیم رئیسی در مشهد، ایران را تنها کشوری خواند که «در برابر دولت یمن موضع رسمی گرفته» و با حوثیها اعلام همبستگی کرده است.
دولت یمن میگوید حوثیها مسئول کشاندن کشور به عرصه جنگاند و منافع مردم یمن را برای اجرای دستورات جمهوری اسلامی هزینه میکنند.
