مرگ یک زن در استخری در مازندران، بار دیگر محدودیتهای جنسیتی را در امدادرسانی اورژانسی به زنان برجسته کرده است. محدودیتهایی که به گفته روزنامه هممیهن، از تعلل در ورود امدادگران تا خودداری از احیای قلبی را شامل میشود و به افزایش مرگومیر زنان در حوادث انجامیده است.
هممیهن پنجشنبه چهارم دی در گزارشی به موضوع مرگ زنی ۴۰ ساله به نام مرجان در استخری در مازندران پرداخت.
این حادثه در استخری رخ داده که به تذکرهای هیات نجات غریق و غواصی استان بیتوجهی کرده و بهجای سه ناجی غریق، تنها از یک ناجی غریق استفاده کرده بود. آن فرد هم در زمان حادثه برای ناهار محل را ترک کرده و در محوطه آبی حضور نداشته است.
از سوی دیگر، زمان احتمالی غرقشدگی بین ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲ ظهر بوده، در حالی که تماس مسئولان استخر با اورژانس، ساعت ۱۳:۰۷ ثبت شده است.
زنانی که آن روز در استخر حضور داشتهاند، به هممیهن گفتند تکنسینهای اورژانس تا پشت در استخر آمده بودند اما بهدلیل زنانه بودن مجموعه، برای ورود تعلل و از پشت تلفن، افراد عادی داخل استخر را برای انجام عملیات احیا راهنمایی کردهاند.
اورژانس کشور این موضوع را رد و اعلام کرد نیروهای اورژانس چهار دقیقه پس از اعلام سانحه به محل رسیدهاند و وارد استخر هم شدهاند اما: «بهدلیل اطلاعرسانی دیرهنگام، مصدوم پیش از حضور نیروهای امدادی، جان خود را از دست داده بود.»
این حادثه در شرایطی رخ داده که امدادرسانی به زنان از سوی تکنسینهای زن، یکی از چالشهای قدیمی در سیستم اورژانس ایران است.
گاهی بهدلیل جنسیت قربانی، امدادرسانی انجام نمیگیرد
محدودیتهای جنسیتی در امداد، تنها به غرقشدگی محدود نمیشود و در موارد ایست قلبی و دیگر فوریتهای پزشکی نیز دیده میشود.
اعتماد پنجشنبه چهارم دی با استناد به مشاهدات روانپزشکان در ایران نوشت شمار افرادی که بدون سابقه اختلال روانی، پس از مصرف مواد دچار علائم حاد روانپزشکی شدهاند و به بستری اورژانسی نیاز پیدا کردهاند، بهطور چشمگیری افزایش یافته و در برخی موارد، این وضعیت به اختلال روانی پایدار انجامیده است.
تیم درمان یک بیمارستان روانپزشکی در جنوبغرب تهران در مصاحبه با این روزنامه اعلام کرد ۱۵ تا ۲۰ درصد از مجموع ۱۰۰ تخت بستری این مرکز، به بیمارانی اختصاص دارد که با «علائم حاد» و در وضعیت «بیحواسی کامل» پس از مصرف مواد به بیمارستان منتقل میشوند.
در گزارش اعتماد به نام این بیمارستان اشارهای نشده است.
آبانماه، روزنامه شرق در گزارشی از افزایش «سوءمصرف داروهای اعصاب و روان» در ایران خبر داد و نوشت مصرف برخی داروهای خوابآور در میان نوجوانان و جوانان شدت یافته است.
به گفته یکی از مصاحبهشوندگان، حتی برخی داروهای ویژه بیماران سرطانی بهدلیل ایجاد «یک نوع نشئگی خوشایند»، از سوی گروهی از جوانان مورد استفاده قرار میگیرند.
علائم روانپريشی حاد پس از مصرف گل، شیشه و حشیش
اعتماد در ادامه گزارش خود به نقل از روانپزشک مسئول بیمارستان در جنوبغرب تهران اعلام کرد طی دو سال گذشته، تعداد مراجعات به اورژانس و موارد بستری بهدلیل مصرف مواد افزایش یافته است.
او آمار دقیقی در این خصوص ارائه نداد، اما تایید کرد شمار مراجعات با این علت مشخص در ۱۰ سال گذشته بیسابقه بوده است.
او افزود: «تعدادی از مراجعان ما مصرفكننده مواد روانگردان و توهمزا هستند كه بعد از مدتی، دچار علائم حاد روانپريشی میشوند و كارشان به بستری میكشد. تعدادی ديگر هم بهدليل انواع اختلالات سايكوتيک و اختلال دوقطبی و اسكيزوفرنيا تحت درمان هستند، ولی با مصرف ماریجوانا، گل، شيشه و حشيش، دچار علائم روانپريشی حاد میشوند.»
گل مثل آدامس بين بچهها دست به دست میشود
روانپزشک مسئول بیمارستان در ادامه اظهارات خود گفت: «نگرانكنندهتر از تعداد تختهايی كه بهدليل روانپريشی ناشی از مصرف مواد اشغال میشود، اين است كه بيشترين مراجعان اورژانس اين بيمارستان، نوجوانان هستند.»
رزیدنت یک بیمارستان روانپزشکی دولتی در تهران نیز تایید کرد طی سه سال اخیر شمار نوجوانان مصرفکننده مواد که بهدلیل بروز علائم شدید روانپریشی به اورژانس بیمارستان روانپزشکی مراجعه میکنند و در پی وخامت حال در بخش اطفال بستری میشوند، افزایش یافته است.
به گزارش اعتماد، روند صعودی آمار مراجعات افراد زير ۱۸ سال به گونهای بوده که مسئولان بيمارستان در فكر ايجاد «بخش اعتياد كودک و نوجوان» هستند.
این رزیدنت که با نام «میم» معرفی شده، افزود: «بيش از ۵۰ درصد بستریهای بخش اطفال اين بيمارستان، نوجوانانی هستند كه مواد سنگين مصرف كردهاند. بيشترين مراجعات و بستریهای نوجوانان بهدليل مصرف گل است كه امروز مثل آدامس بين بچهها دست به دست میگردد. در يک سال اخير، بين بچههايی كه بهدليل عوارض مصرف گل به اورژانس ما منتقل شدهاند، با موارد زيادی از سندرم بیانگيزگی مواجه شدهايم.»
به گفته او، برخی نوجوانان با ترکیب دکسترومتورفان، استامینوفن، کلرپرومازین، سرترالین، کدئین و پرومتازین، محلولی موسوم به «شربت بنفش» میسازند که عوارض روانی آن «وحشتناک» است.
شهریورماه، کامبیز سلطانینژاد، متخصص سمشناسی، با اشاره به مصرف گسترده گل در میان نوجوانان و جوانان هشدار داد ایران در آينده نزديک بايد در انتظار «سونامی اسكيزوفرنی» باشد.
آخوندی پنجشنبه چهارم دی در مصاحبه با پایگاه خبری نشنال گفت بر اساس اطلاعات موجود، مجید اکنون در ایران زندگی میکند و دولت سوئد بهجای «مذاکرات محرمانه» با جمهوری اسلامی، باید بهصورت علنی از تهران بخواهد او را به استکهلم تحویل دهد تا بهدلیل اقدامات خود محاکمه شود.
او افزود: «فکر میکنم این تنها راه پیش رو است. همیشه معتقدم داشتن صدایی روشن و شفاف مهم است و دیپلماسی خاموش سوئد، آنطور که خودشان به آن میگویند، به نظر من کارساز نیست.»
به گفته آخوندی، جمهوری اسلامی حضور مجید در خاک ایران را انکار خواهد کرد، اما اگر سوئد بهصورت علنی حکومت ایران را به پناه دادن به یک تبهکار تحت تعقیب متهم کند، این موضوع به اعتبار تهران آسیب میزند.
ایراناینترنشنال اردیبهشتماه گزارش داد مجید اکنون در ایران به سر میبرد و با نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همکاری میکند.
خرداد ۱۴۰۳، سرویس امنیتی سوئد (سپو) و موساد اعلام کردند جمهوری اسلامی از شبکههای جنایتکار در سوئد و دیگر کشورهای اروپایی برای حمله به سفارتخانهها و شهروندان اسرائیل استفاده میکند.
بر پایه اعلام سپو، این فعالیتها در درجه اول ایرانیان منتقد جمهوری اسلامی در خارج از کشور را هدف قرار داده، اما به منافع کشورهای دیگر مانند اسرائیل نیز کشیده شده است.
به گفته سازمانهای اطلاعاتی اسرائیلی، دو شبکه جنایتکار فاکستروت و رومبا در «چندین حمله تروریستی در خاک اروپا» دست داشتهاند.
آخوندی: حمید نوری را عملا مجانی به جمهوری اسلامی واگذار کردیم
آخوندی در ادامه اظهارات خود درباره احتمال استرداد مجید از ایران گفت: «سوئد هر کاری از دستش برمیآید انجام میدهد، اما همهچیز وابسته به اهرم فشار است. ما اهرم فشار حمید نوری را در اختیار داشتیم، اما از نگاه من، او را عملا مجانی واگذار کردیم و حالا کار بسیار دشوار شده است.»
در جریان مبادله زندانیان میان تهران و استکهلم، یوهان فلودروس و سعید عزیزی، دو شهروند سوئدی زندانی در ایران، در ازای آزادی نوری اجازه یافتند خرداد ۱۴۰۳ خاک ایران را ترک کنند و به سوئد بازگردند.
نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت، به اتهام دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی دهه ۶۰، آبان ۱۳۹۸ در سوئد بازداشت و پس از محاکمه، به حبس ابد محکوم شد. دیوان عالی سوئد اسفند ۱۴۰۲ فرجامخواهی نوری را رد کرده بود.
نشنال در گزارش خود نوشت سوئد زمانی در زمره کشورهایی با پایینترین نرخ قتل در اروپا قرار داشت، اما اکنون با آماری مواجه است که دو و نیم برابر میانگین این قاره را نشان میدهد. رقمی نگرانکننده که بخش مهمی از آن به فعالیتهای مجرمانه مجید نسبت داده میشود.
مجید که به «روباه کُرد» معروف است، در کرمانشاه به دنیا آمد. جایی که والدینش پس از جنگ صدام حسین علیه کردها در اقلیم کردستان عراق به آنجا گریخته بودند. این خانواده در نهایت در سوئد ساکن شد.
نشنال افزود پدر و مادر مجید اکنون به عراق بازگشتهاند و در سلیمانیه زندگی میکنند.
درگیری مجید با اسماعیل عبدو، همدست سابق او که رومبا، شبکه رقیب فاکستروت، را اداره میکند، به سلسلهای از قتلهای تلافیجویانه منجر شده است.
به گزارش نشنال، مجید شبکه جنایتکار خود را از طریق خشونت در شهر اوپسالا گسترش داد. بخش عمده اقدامات خشونتآمیز را کودکانی انجام میدادند که از طریق شبکههای اجتماعی جذب شده بودند.
این رسانه افزود گروههای جنایتکار از کودکان برای حمله به رقبای خود استفاده میکنند، زیرا بر اساس قانون سوئد، برای افراد زیر ۱۵ سال محکومیت کیفری قابل اعمال نیست و برای افراد زیر ۱۸ سال نیز معمولا مجازاتهای خفیفتری اعمال میشود.
پلیس سوئد هفته جاری خبر داد کشف یک محموله بزرگ کوکائین در جنوبغرب کشور به وزن دستکم ۲۰۰ کیلوگرم، به شبکه فاکستروت مرتبط بوده و در جریان این پرونده یک نفر بازداشت شده است.
مجید همچنین مشمول اعلان قرمز اینترپل است. بر اساس این اعلان، او از سال ۲۰۲۰ به اتهام قتل، اقدام به قتل و جرایم مرتبط با مواد مخدر تحت پیگرد بینالمللی قرار دارد.
دولت بریتانیا فروردینماه مجید و شبکه فاکستروت را در فهرست تحریمهای خود علیه جمهوری اسلامی قرار داد و دلیل آن را مشارکت در فعالیتهای خصمانه با پشتیبانی حکومت ایران اعلام کرد.
مانه گرل، جرمشناس دانشگاه مالمو در سوئد، در مصاحبه با نشنال هشدار داد الگوی فعالیت باندهای تبهکار بهطور اساسی تغییر کرده است.
او گفت در گذشته، هر باند یکی از افراد شاخص خود را برای تیراندازی اعزام میکرد، اما امروز بهجای آن، فردی را بهعنوان مسئول پروژه به کار میگیرند که شبکهای از افراد را برای امور لجستیکی، جمعآوری اطلاعات و اجرای حملات، سازماندهی میکند.
شاهزاده رضا پهلوی با ارسال نامهای به رهبر کاتولیکهای جهان، نسبت به تشدید فشارها بر نوکیشان مسیحی در ایران هشدار داد و اعلام کرد جمهوری اسلامی باور و عبادت مسالمتآمیز را بهطور فزایندهای جرمانگاری میکند. او نوشت نهادهای امنیتی و دادگاههای انقلاب، افرادی را که به مسیحیت گرویدهاند با مجازاتهایی چون شلاق، احکام طولانی زندان، تبعید داخلی و حتی اعدام روبهرو میکنند. به گفته او، حکومت ایران حتی دریافت عشای ربانی را به اتهام «نوشیدن الکل» جرم تلقی میکند، به کلیساهای خانگی یورش میبرد و با اتهامهای مبهم امنیتی با فعالیتهای مذهبی برخورد میکند.
شاهزاده رضا پهلوی در این نامه با اشاره به آمارهای حقوقبشری اعلام کرد که تنها در سال ۲۰۲۴، مجموع احکام صادره علیه نوکیشان مسیحی به ۲۶۳ سال زندان و ۳۷ سال تبعید داخلی رسیده؛ رقمی که نسبت به سال پیش از آن حدود شش برابر افزایش داشته و این روند در سال ۲۰۲۵ نیز ادامه یافته است. او از پاپ خواست صدای مسیحیان ایران باشد و آزادی نوکیشان زندانی را بهطور مشخص مطالبه کند.
پیش از این، سازمان حقوق بشری «ماده ۱۸» گزارش داده بود که پنج نوکیش مسیحی در تهران با احکام سنگین زندان روبهرو شدهاند. بر اساس این گزارش، ناصر نورد گلتپه و ژوزف شهبازیان هر کدام به ۱۰ سال حبس، لیدا آلکسانی به هشت سال زندان و آیدا نجفلو به ۱۷ سال حبس که ۱۰ سال آن قابل اجراست محکوم شدهاند. هویت پنجمین فرد اعلام نشده اما گفته شده او نیز به ۱۰ سال زندان محکوم شده است. ماده ۱۸ تاکید کرده فعالیتهای مستند در پروندهها، از جمله برگزاری جلسات دعا، غسل تعمید، مشارکت در عشای ربانی و حتی جشن کریسمس، همگی کاملا دینی و مسالمتآمیز بودهاند.
این سازمان همچنین نوشته بود که در کیفرخواستها، اتهامهایی مبهم مانند «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» و ارتباط با «عناصر خارجی» مطرح شده و حتی به سخنرانی سالها پیش علی خامنهای درباره «کلیساهای خانگی» استناد شده است؛ رویکردی که به گفته فعالان حقوق بشر، سالهاست برای سرکوب دگراندیشان دینی و مدنی به کار گرفته میشود.
سرکوب نوکیشان مسیحی در حالی ادامه دارد که آزادی دین و تغییر دین در اسناد بینالمللی حقوق بشر، از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق حقوق مدنی و سیاسی، به رسمیت شناخته شده است. با این حال، گزارشها حاکی است که در هفتههای اخیر و پس از اعلام آتشبس میان حکومت ایران و اسرائیل، دستکم ۲۱ شهروند مسیحی در شهرهای مختلف ایران بازداشت شدهاند؛ برخی از آنان نیز با اتهامهایی بر اساس قوانین جدید مجلس درباره «جاسوسی و همکاری با کشورهای متخاصم» مواجه شدهاند.
این گزارش مینویسد که بیش از سه سال پس از کشتهشدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، فضای اجتماعی ایران دستخوش تغییری عمیق شده و زنان جوان با انتشار ویدیوهایی در شبکههای اجتماعی، حضور بدون حجاب خود در خیابانها را به نمایش میگذارند.
بر اساس قانون موسوم به «حجاب و عفاف» که از سال ۲۰۲۴ نهایی شده، زنان متهم به «بیحجابی یا پوشش نامناسب» با مجازاتهایی چون جریمههای سنگین، شلاق و حبسهای طولانیمدت روبهرو میشوند. با این حال، گاردین به نقل از زنانی که با آنها گفتوگو کرده، تاکید میکند که حکومت بهدلیل ترس از تکرار ناآرامیهای گسترده سال ۱۴۰۱، از بازداشتهای جمعی پرهیز میکند. به گفته یک روزنامهنگار ساکن تهران، حجاب به «ابزاری برای انحراف افکار عمومی» در شرایط بحرانهای اقتصادی، کمآبی و فشارهای سیاسی بدل شده است.
این گزارش همچنین به نمونههایی از نافرمانی مدنی جمعی اشاره میکند؛ از بیاعتنایی نوجوانان به تذکر پلیس گرفته تا فعالیت باشگاههای موتورسواری زنان، در حالی که قانوناً دریافت گواهینامه موتور برای زنان ممنوع است. گاردین مینویسد که این رفتارها نهتنها در تهران، بلکه در شهرهایی چون شیراز و مناطق کردنشین نیز مشاهده میشود و به باور بسیاری از زنان، نشاندهنده شجاعت اجتماعی است، نه عقبنشینی حکومت.
در ادامه، این روزنامه به نقل از فعالان حقوق بشر مینویسد که جمهوری اسلامی توان و ظرفیت لازم برای اجرای یکدست قوانین حجاب را ندارد و فضای سیاسی و امنیتی کشور بهگونهای شکننده است که حتی یک اقدام محدود میتواند موج تازهای از اعتراضات را به دنبال داشته باشد. به گفته یکی از این فعالان، فشارهای داخلی و بینالمللی سبب شده حکومت با احتیاط بیشتری عمل کند؛ احتیاطی که زنان ایران آن را فرصتی برای پیش بردن تدریجی مرزهای نافرمانی مدنی میدانند.
در ادامه گزارش گاردین آمده است که بسیاری از زنان معتقدند افکار عمومی در ایران به شکلی بنیادین تغییر کرده و بازگشت به الگوهای پیشین ممکن نیست. یک هنرمند تجسمی ساکن تهران به این روزنامه گفته است که اگرچه خطر بازداشت همچنان وجود دارد، اما راهبرد غالب «پیش بردن جمعی مرزها»ست تا حکومت نتواند تنها چند نفر را هدف قرار دهد. او تاکید میکند که حکومت، تضعیفشده از جنگ، تحریم و بحرانهای داخلی، بیش از هر زمان دیگری نگران بازتاب جهانی تصاویر خشونت علیه زنان است.
گاردین همچنین به صدای زنان جوانتری اشاره میکند که نافرمانی مدنی را ادامه منطقی اعتراضات پس از کشتهشدن مهسا امینی میدانند. یک زن ۲۲ ساله عضو یک باشگاه موتورسواری زنان میگوید اگر امروز دوباره حجاب بگذارد، احساس میکند «همه فداکاریهایی را که زنان و معترضان در سالهای اخیر انجام دادهاند، نادیده گرفته است». او میافزاید که تجربه شخصیاش نشان میدهد برخورد پلیس در ماههای اخیر سستتر شده و این خود نشانهای از تغییر موازنه قدرت در فضای عمومی است.
این گزارش همچنین به مناطق خارج از تهران میپردازد. زنان در شهرهایی مانند شیراز از فضایی «امیدبخش و پرانرژی» سخن میگویند و تاکید میکنند که انتخاب آزادانه پوشش، عامل اصلی افزایش جسارت زنان بوده است. در مقابل، در مناطق کردنشین، نگرانیها ابعاد گستردهتری دارد. یک دانشجوی کرد به گاردین گفته است که هرچند حضور گشت ارشاد در این مناطق کمتر دیده میشود، اما بیم آن میرود که تشدید اجرای قوانین حجاب در تهران، بهانهای برای بازداشتهای گستردهتر با اتهامات امنیتی در مناطق قومی شود.
گاردین به نقل از فعالان حقوق بشر نتیجه میگیرد که حکومت ایران نهتنها از نظر اجرایی، بلکه از نظر سیاسی نیز توان تحمیل کامل قوانین حجاب را ندارد. به باور آنان، وضعیت شکننده اقتصادی و امنیتی کشور سبب شده هر برخورد تند با زنان، بالقوه جرقه موج تازهای از ناآرامیهای اجتماعی باشد؛ وضعیتی که باعث شده نافرمانی مدنی زنان، بهرغم فشارها، همچنان ادامه پیدا کند و به یکی از مهمترین چالشهای پیشروی جمهوری اسلامی تبدیل شود.
هممیهن با استناد به بررسیهای خود گزارش داد در حوادثی که بیمار نیاز به احیای قلبی دارد، مردان کمتر به بیماران زن کمک میکنند.
این موضوع به مسائل عرفی و مذهبی، بهویژه مساله «محرمیت»، نسبت داده میشود.
در چنین شرایطی، زنان بهدلیل آناتومی بدن و همچنین «پیشفرضهای جنسیتزده» برخی امدادگران مرد یا عدم همکاری مردان خانوادهها، در موقعیتهای اورژانسی آسیبپذیرترند.
علاوه بر این، حتی مردانی که با اصول احیا آشنایی دارند، در برخی موارد از کمک به زنان خودداری میکنند.
مینا، یکی از تکنسینهای اورژانس ۱۱۵، به هممیهن گفت معمولا وقتی ایست قلبی اتفاق میافتد و افراد با اورژانس تماس میگیرند، تکنسینها از پشت تلفن برای انجام احیای قلبی-ریوی، راهنمایی میدهند.
او توضیح داد: «وقتی مصدوم نیازمند این احیا، زن باشد، مردان بهویژه اگر هم کمی میانسال باشند، معمولا تمایلی به این کار ندارند و اعلام میکنند که این زن نامحرم است؛ در حالی که آن دقایق بسیار طلایی است.»
این تکنسین تاکید کرد در آموزشهای اورژانس، هیچ اشارهای به جنسیت مصدوم نمیشود و احیای قلبی-ریوی باید بهطور مستمر تا ۴۵ دقیقه و حتی هنگام انتقال بیمار ادامه یابد.
به گفته او، تکنسینها اغلب تا رسیدن نیروها مجبور به چانهزنی تلفنی با مردانی میشوند که از لمس بدن زن بیمار خودداری میکنند. موضوعی که به گفته مینا در سالهای اخیر و بهویژه در نسل جوان تا حدی کاهش یافته است.
بر اساس آمار اورژانس تهران، از هر ۱۰ ایست قلبی، تنها دو مورد با احیای موفق همراه است. زمان طلایی احیا نقش تعیینکنندهای در نجات جان بیمار دارد و هرگونه تاخیر، میتواند شانس زنده ماندن را کاهش دهد.
پیشتر یحیی صالح طبری، رییس وقت مرکز اورژانس تهران، در گفتوگو با هممیهن تاکید کرده بود در پزشکی، جنسیت بیمار اهمیتی ندارد و تاخیر در احیای قلبی میتواند به مرگ یا آسیب مغزی منجر شود.
او خواستار فرهنگسازی رسانهای در این زمینه شده بود.
