خبرگزاری رویترز گزارش داد وزارت دادگستری آمریکا جمعه ۲۸ آذر مجموعه تازهای از اسناد مربوط به تحقیقات درباره جفری اپستین، سرمایهدار درگذشته و مجرم محکومشده جرایم جنسی، را منتشر کرده است؛ اقدامی که بار دیگر این پرونده پرحاشیه را به کانون مناقشات سیاسی در آمریکا بازگردانده است.
به نوشته رویترز، پروندههای اپستین در سالهای اخیر به یک مساله سیاسی حساس برای دونالد ترامپ، ريیسجمهوری آمریکا، تبدیل شده بود؛ بهویژه آنکه بخشی از حامیان او و شماری از جمهوریخواهان کنگره خواستار انتشار کامل این اسناد بودند. با این حال، هنوز روشن نیست که انتشار محدود اسناد جدید بتواند این فشارها را کاهش دهد. وزارت دادگستری اعلام کرده است که طی دو هفته آینده اسناد بیشتری نیز منتشر خواهد شد.
بر اساس بررسی اولیه رویترز، در میان صدها هزار صفحه سند منتشرشده، اشارههای مستقیم به ترامپ بسیار اندک است. تنها یک عکس وجود دارد که اپستین را در حال نگه داشتن چکی با نام ترامپ نشان میدهد و تصویر دیگری نیز نسخهای از کتاب ترامپ در سال ۱۹۹۷ را در کتابخانه خانه اپستین در نیویورک ثبت کرده است. نام ترامپ پیشتر در فهرست مسافران هواپیمای خصوصی اپستین و همچنین در دفترچه تماس او دیده شده بود، اما ترامپ هرگونه اطلاع از جرایم اپستین یا ارتکاب تخلف را رد کرده است.
در مقابل، اسناد جدید حاوی اشارهها و تصاویر متعددی از بیل کلینتون، ريیسجمهوری پیشین آمریکا، است. به گزارش رویترز، چندین عکس از کلینتون در کنار گیسلین مکسول، همکار سابق اپستین، و تصاویر دیگری از او در محیطهای تفریحی منتشر شده است. کلینتون پیشتر تاکید کرده بود که در زمان معاشرت با اپستین از جرایم او اطلاعی نداشته و از این آشنایی ابراز پشیمانی کرده است. دفتر کلینتون نیز انتشار این تصاویر را مربوط به بیش از دو دهه پیش دانسته و ارتباط آن با تحقیقات فعلی را رد کرده است.
معاون دادستان کل آمریکا به کنگره اعلام کرده است که در جریان بررسی این اسناد، بیش از ۱۲۰۰ قربانی اپستین و اعضای خانوادههای آنان شناسایی شدهاند. یکی از اسناد منتشرشده فهرستی شامل نام ۲۵۴ ماساژور بوده که تمامی نامها در آن سانسور شده است. این مجموعه همچنین شامل پروندههای افبیآی از تحقیقات سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۸ و بررسی مرگ اپستین در سال ۲۰۱۹ است.
رویترز مینویسد بخش قابل توجهی از اسناد منتشرشده بهشدت سانسور شده و همین موضوع واکنش منفی برخی قانونگذاران، بهویژه دموکراتها، را در پی داشته است. آنها معتقدند وزارت دادگستری به تعهد قانونی خود برای انتشار کامل اسناد عمل نکرده است. حتی برخی جمهوریخواهان نیز انتشار ناقص اسناد را مغایر با روح قانون دانستهاند.
به گزارش رویترز، انتظار میرود در روزهای آینده فشارهای سیاسی بر دولت ترامپ و وزارت دادگستری افزایش یابد؛ چرا که انتشار محدود اسناد، در کنار تفاوت چشمگیر میزان اشاره به چهرههای سیاسی مختلف، بار دیگر این پرونده جنجالی را به صدر بحثهای سیاسی آمریکا بازگردانده است.
کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی آمریکا، جمعه ۲۸ آذر در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد از اداره خدمات شهروندی و مهاجرت ایالات متحده خواسته است این قرعهکشی که بهطور رسمی «برنامه ویزای مهاجرتی تنوع» نام دارد، به حالت تعلیق درآید.
مقامهای آمریکایی پیشتر عامل تیراندازی اخیر را کلودیو مانوئل نوس والنته، شهروند ۴۸ ساله پرتغالی و دانشجوی سابق دانشگاه براون، معرفی کرده بودند.
به گفته نوم، والنته در سال ۲۰۱۷ از طریق لاتاری، موفق به اخذ گرینکارت آمریکا شده است.
وزیر امنیت داخلی آمریکا در ایکس نوشت: «این فرد جنایتکار هرگز نباید اجازه ورود به کشور ما را پیدا میکرد ... باید اطمینان حاصل شود که هیچ آمریکایی دیگری بهدلیل این برنامه فاجعهبار آسیب نمیبیند.»
او افزود ترامپ پیشتر نیز در پی حمله مرگبار یک عضو داعش با کامیون در نیویورک در سال ۲۰۱۷، تلاش کرده بود به این برنامه پایان دهد، زیرا عامل این حمله هم از طریق قرعهکشی گرینکارت وارد آمریکا شده بود.
این رویداد هشت کشته بر جای گذاشت.
خبرگزاری آسوشیتدپرس ۲۸ آذر نوشت برنامه ویزای تنوع هر سال از طریق قرعهکشی امکان اعطای حداکثر ۵۰ هزار گرینکارت را به شهروندان کشورهایی فراهم میکند که سهم کمی در جمعیت مهاجران ایالات متحده دارند.
بر اساس این گزارش، بسیاری از این کشورها از قاره آفریقا هستند.
آسوشیتدپرس افزود لاتاری گرینکارت به ابتکار کنگره ایجاد شده و احتمال میرود تصمیم ترامپ برای تعلیق آن، با چالشهای حقوقی روبهرو شود.
این تازهترین اقدام دولت ترامپ برای محدودتر کردن مهاجرت به ایالات متحده به شمار میرود؛ رویکردی که به گفته مقامهای کاخ سفید، در واکنش به موارد خشونت ناشی از سیاستهای مهاجرتی سهلگیرانه اتخاذ شده است.
رسانهها پیشتر به نقل از مقامهای قضایی ایالات متحده گزارش داده بودند تیراندازی مرگبار دانشگاه براون در ایالت رودآیلند و قتل دانشمند ارشد هستهای دانشگاه ماساچوست، به دست یک نفر انجام شده است.
در جریان حمله به دانشگاه براون که ۲۲ آذر به وقوع پیوست، دو نفر کشته و ۹ تن دیگر مجروح شدند.
دو روز بعد، نونو لوریرو، پژوهشگر هستهای ۴۷ ساله یهودی پرتغالیتبار، در خانهاش در ایالت ماساچوست هدف گلوله قرار گرفت و ۲۵ آذر در اثر شدت جراحات، در بیمارستان جان باخت.
او بهدلیل تحقیقاتش در زمینه پلاسما و همجوشی هستهای، از شهرت جهانی برخوردار بود.
در نهایت جسد بیجان والنته که مظنون اصلی این دو حمله به شمار میرفت، شامگاه ۲۷ آذر در حالی پیدا شد که با شلیک گلوله به زندگی خود پایان داده بود.
پیشتر و در پی حمله مرگبار پنجم آذر به نیروهای گارد ملی در واشینگتن، کاخ سفید سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی خود را تشدید کرده بود. رحمانالله لکنوال، شهروند افغانستان، به دست داشتن در این تیراندازی متهم شده است.
ششم آذر، اداره خدمات شهروندی و مهاجرت آمریکا از بازبینی گرینکارتهای صادرشده برای ایرانیان و اتباع ۱۸ کشور دیگر خبر داد.
ترامپ هفتم آذر مهاجرت را «بزرگترین عامل تخریب آمریکا» خوانده و گفته بود در دولت او «مهاجرت از تمامی کشورهای جهان سوم» بهطور دائم متوقف خواهد شد.
در ادامه تشدید تنشها میان واشینگتن و کاراکاس، ارتش ایالات متحده اعلام کرد همزمان با افزایش فشارها بر دولت ونزوئلا، حملات نظامی خود علیه قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در شرق اقیانوس آرام را ادامه داده است.
این اقدام در کنار محاصره نفتی اعلامشده از سوی دونالد ترامپ، خطر رویارویی مستقیم میان دو کشور را افزایش داده است.
بر اساس بیانیه ارتش آمریکا، نیروهای این کشور پنجشنبه ۲۷ آذر دو حمله علیه دو شناور مظنون به قاچاق مواد مخدر پیاده کردند. این حملات به کشته شدن پنج نفر انجامید.
فرماندهی جنوبی ارتش آمریکا مشهور به ساوتکام اعلام کرد سه نفر در شناور اول و دو نفر در شناور دوم جان باختند و هیچیک از نیروهای آمریکایی آسیبی ندیدند.
به گفته مقامهای نظامی، این شناورها در مسیرهای شناختهشده قاچاق مواد مخدر در شرق اقیانوس آرام در حال تردد بودند.
ارتش ایالات متحده چهارشنبه ۲۶ آذر هم اعلام کرده بود که در جریان یک حمله نظامی به یک شناور در شرق اقیانوس آرام، چهار مرد کشته شدند.
این مجموعه عملیات در حالی انجام میشود که دولت آمریکا فشار بر ونزوئلا را بهطور همزمان در دو جبهه افزایش داده است: مقابله نظامی با آنچه واشینگتن «نارکوتروریسم» یا تروریسم مواد مخدر مینامد و اعمال محاصره علیه صادرات نفتی این کشور.
ترامپ سهشنبه ۲۵ آذر دستور محاصره «کامل و تمامعیار» همه نفتکشهای تحریمشدهای را صادر کرد که به ونزوئلا وارد میشوند یا این کشور را ترک میکنند. او همچنین گفت که «رژیم ونزوئلا بهعنوان سازمان تروریستی خارجی» تعیین شده است.
در واکنش به این فشارها، رییسجمهوری ونزوئلا، به نیروی دریایی این کشور دستور داد که کشتیهای حامل فرآوردههای نفتی را هنگام خروج از بنادر اسکورت کند.
به گزارش رسانههای آمریکایی، نیروی دریایی ونزوئلا طی روزهای اخیر چند نفتکش حامل محصولات نفتی را به مقصد آسیا همراهی کرده است؛ اقدامی که تحلیلگران دفاعی آن را نشانهای از تشدید تنش و افزایش خطر برخورد نظامی میدانند.
دولت ترامپ همزمان تاکید کرده است که صنعت نفت ونزوئلا منبع اصلی درآمد حکومت مادورو و ابزاری برای تامین مالی فعالیتهای غیرقانونی، از جمله قاچاق مواد مخدر است. ترامپ گفته بود ونزوئلا با استفاده از نفت «سرقتشده» خود، تروریسم مواد مخدر، قاچاق انسان و دیگر جرائم را تامین مالی میکند.
طبق اعلام ساوتکام، از ماه سپتامبر تاکنون بیش از ۲۰ حمله علیه قایقها و شناورهای مرتبط با قاچاق مواد مخدر در منطقه کارائیب و اقیانوس آرام انجام شده که به کشته شدن دستکم ۹۹ نفر انجامیده است.
کاخ سفید و پنتاگون تاکنون درباره احتمال گسترش این عملیات یا پیامدهای آن برای تنشهای منطقهای اظهار نظر رسمی نکردهاند.
مایک هاکبی، سفیر ایالات متحده در اسرائیل، در گفتوگویی مفصل با نشریه اسرائیلی واینت محور اصلی نگرانیهای امنیتی منطقه را برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت امیدوار است تهران «به خود بیاید» و از مسیری که میتواند به یک درگیری جدید منجر شود، عقبنشینی کند.
او با اشاره به اقدامات نظامی اخیر آمریکا و اسرائیل تاکید کرد این تحرکات حامل پیامی روشن به ایران بود و افزود: «هیچکس خواهان جنگ نیست، اما ایران باید به این نتیجه برسد که دستیابی به سلاح هستهای به نفعش نیست.»
گیدئون سعار، وزیر امور خارجه اسرائیل، چهارشنبه ۲۶ آذر در گفتوگو با شبکه العربیه، جمهوری اسلامی را به تلاش برای توسعه سلاح هستهای متهم کرد و این حکومت را «تهدیدی برای ثبات منطقه» خواند.
او به مشارکت آمریکا در جنگ ۱۲روزه اشاره و تاکید کرد که جمهوری اسلامی فقط مساله اسرائیل نیست.
سعار همچنین با اشاره به حمایت جمهوری اسلامی از حزبالله، این گروه را به نقض حاکمیت اسرائیل متهم کرد و گفت که با توجه به فعالیتهای حزبالله، حملات اسرائیل علیه این گروه در جنوب لبنان، نقض حاکمیت این کشور به شمار نمیرود.
یک روز پیش از این اظهارات، داوید بارنئا، رییس موساد، بر زنده بودن ایده توسعه بمب هستهای در تفکر مقامهای جمهوری اسلامی تاکید کرده و گفته بود که اسرائیل خود را موظف میداند مانع از فعال شدن دوباره پروژه هستهای تهران شود.
بارنئا تاکید کرده بود کشوری که نابودی اسرائیل را شعار خود قرار داده و در مسیر توسعه سلاح هستهای جهان را فریب داده است، با غنیسازی اورانیوم در سطوحی که توجیهی جز دستیابی به هستهای نظامی ندارد، در صورت فراهم شدن شرایط، به سرعت برنامه خود را پیش خواهد برد.
رد شائبه فاصله گرفتن آمریکا از اسرائیل
هاکبی در بخشی از مصاحبه با واینت گفت روابط واشینگتن و تلآویو، برخلاف برخی روایتها، در سطحی «بیسابقه از همکاری» قرار دارد و اختلافنظرهای مقطعی نباید بهعنوان شکاف راهبردی تعبیر شود.
او با اشاره به تحولات منطقهای ابراز خوشبینی محتاطانه کرد و گفت نشانههایی از تمایل برخی بازیگران منطقهای، از جمله عربستان سعودی، برای پیشرفت دیپلماتیک دیده میشود.
سفیر آمریکا همچنین گزارشها درباره اختلاف میان واشینگتن و تلآویو بر سر آینده آتشبس غزه را رد کرد و گفت هماهنگی و ارتباط میان دو طرف «روزانه و مستمر» است.
او نقش دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، را در شکلگیری چارچوب آتشبس تعیینکننده دانست و افزود بدون دخالت مستقیم او، رسیدن به این توافق ممکن نبود.
«آتشبس غزه پایدار است»
در بخش دیگری از این مصاحبه، سفیر آمریکا به وضعیت غزه و آتشبس جاری پرداخت و تاکید کرد برخلاف نگرانیها، این آتشبس در آستانه فروپاشی نیست.
به گفته او، بیش از دو ماه تداوم آتشبس در شرایط پیچیده کنونی «قابل توجه» است و نشان میدهد چارچوب فعلی کارآمد بوده است. هاکبی بازگشت تقریبا همه گروگانها و آغاز روند تثبیت اوضاع را از نشانههای این پایداری دانست.
او درباره یکی از حساسترین موضوعات، یعنی آغاز مرحله دوم آتشبس پیش از بازگرداندن پیکر آخرین گروگان اسرائیلی در غزه، گفت تلاشها برای پیشبرد روند سیاسی متوقف نخواهد شد.
به گفته هاکبی، همزمان میتوان برای شروع مرحله بعدی آتشبس و ادامه تلاشها برای بازگرداندن پیکر گروگان باقیمانده اقدام کرد.
هاکبی در گفتوگوی خود با واینت تصویری از همزمانی فشار بر ایران برای تغییر مسیر هستهای و پرهیز از جنگ، و امید به تداوم آتشبس غزه و حرکت تدریجی به سوی ثبات، هرچند شکننده، در منطقه ارائه کرد.
اسرائیل و حماس هنوز بر سر گامهای بعدی آتشبس به توافق نرسیدهاند و یکدیگر را بارها به نقض آتشبس متهم کردهاند.
روبیو پنجشنبه ۲۷ آذر در بیانیهای گفت: «امروز دو قاضی دیوان کیفری بینالمللی، گوچا لوردکیپانیدزه از گرجستان و اردنبالسورن دامدین از مغولستان، را مشمول دستور اجرایی ۱۴۲۰۳ معرفی میکنم.»
این دستور از سوی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در فوریه گذشته برای تحریم دیوان کیفری بینالمللی صادر شده بود.
افزایش مقامات تحریمشده
با تحریمهای جدید، تعداد مقامات ارشد این دیوان که تحت تحریمهای آمریکا قرار دارند به ۱۱ نفر رسید.
وزیر امور خارجه آمریکا افزود: «این افراد بهطور مستقیم در تلاشهای دیوان کیفری بینالمللی برای تحقیق، دستگیری، بازداشت یا محاکمه شهروندان اسرائیلی بدون رضایت اسرائیل مشارکت داشتهاند.»
روبیو در بیانیه خود، به مشارکت قضات در رایگیری برای رد یکی از چندین تلاش قانونی اسرائیل علیه تحقیقات این دیوان درباره عملکرد این کشور در جنگ غزه اشاره کرده است.
این دو قاضی بخشی از هیاتی بودند که از لغو حکم دادگاه در این زمینه خودداری کردند؛ این حکم تحقیقات دادستانی درباره جرایم احتمالی در جنگ غزه را تحت صلاحیت دیوان کیفری بینالمللی میدانست.
واکنش دیوان کیفری بینالمللی
دیوان کیفری بینالمللی اعلام کرد که از دور جدید تحریمها علیه خود که چهارمین دور تحریمهای مشابه در سال جاری میلادی است، ابراز تاسف میکند.
این دیوان گفت: «این تحریمها حملهای آشکار به استقلال یک نهاد قضایی بیطرف است و این اقدامات نظم حقوقی بینالمللی را در معرض خطر قرار میدهند.»
این نهاد ادامه داد: «اقداماتی که قضات و دادستانهایی را هدف قرار میدهند که از سوی کشورهای عضو انتخاب شدهاند، حاکمیت قانون را تضعیف میکند. زمانی که عوامل قضایی بهدلیل اجرای قانون تهدید میشوند، خود نظم حقوقی بینالمللی در معرض خطر قرار میگیرد.»
تحریمهای آمریکا که در فوریه اعمال شد شامل مسدود کردن هرگونه دارایی افراد تحریمشده در آمریکا و ممنوعیت سفر آنها و خانوادههایشان به ایالات متحده بود.
هلند تحریمهای آمریکا را محکوم کرد
دیوید ون ویل، وزیر امور خارجه هلند، پنجشنبه اعلام کرد که این کشور تحریمهای جدید آمریکا علیه دو قاضی دیوان کیفری بینالمللی را محکوم میکند.
ون ویل در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «دادگاهها و محاکم بینالمللی باید بتوانند ماموریتهای خود را بدون مانع انجام دهند».
او افزود که هلند، محل استقرار دیوان کیفری بینالمللی، همچنان از این دادگاه و کارکنانش حمایت میکند.
سال گذشته، این دیوان حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر و یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل به اتهام «جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت، از جمله استفاده از قحطی به عنوان سلاح جنگی، در غزه» صادر کرد.
در واکنش به این حکم، نتانیاهو در پیامی حکم دیوان کیفری بینالمللی را «یهودستیزانه» خواند و گفت اسرائیل برای دفاع از شهروندانش در برابر محور شرارت جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی تهران، از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد.
ایالات متحده و اسرائیل عضودیوان کیفری بینالمللی نیستند، اما سرزمینهای فلسطینی در سال ۲۰۱۵ به عنوان عضو این نهاد پذیرفته شدند.
اواخر شهریورماه، خبرگزاری رویترز گزارش داد که ایالات متحده در حال بررسی اعمال تحریمهایی علیه کل دیوان کیفری بینالمللی است؛ اقدامی که میتواند فعالیتهای روزمره این دادگاه را مختل کند.
