مجمع گفتوگوی تهران با سخنرانی مقامات جمهوری اسلامی درباره مذاکرات با آمریکا و برنامه هستهای ایران برگزار شد. مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، تهدیدات دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا، برای حمله نظامی و تحریمهای بیشتر علیه ایران را بیاهمیت خواند.
مجمع گفتوگوی تهران یکشنبه ۲۸ اردیبهشت با حضور برخی مهمانان خارجی در مرکز مطالعات سیاسی وزارت خارجه جمهوری اسلامی برگزار شد.
پزشکیان در این نشست بار دیگر تکرار کرد جمهوری اسلامی از حق هستهای خود دفاع میکند، از آن دست نمیکشد و «زیر بار زور نمیرود».
او با اشاره به سخنان ترامپ و دیگر مقامهای آمریکایی درباره ضرورت برچیدن برنامه هستهای جمهوری اسلامی، گفت: «میخواهند چه کار کنند، تحریم؟ ما که یک عمر است تحریم هستیم. ما از مردن و شهید شدن نمیترسیم. نمیتوانند ما را با تحریم و بمب بترسانند.»
ترامپ در جریان سفر خود به خاورمیانه بارها درباره مذاکرات با تهران و برنامه هستهای ایران صحبت و جمهوری اسلامی را در صورت نرسیدن به توافق، به خشونت، حمله نظامی و وضع تحریمهای بیشتر تهدید کرد.
او همچنین تایید کرد آمریکا برای توافق هستهای، پیشنهاد مشخصی به جمهوری اسلامی ارائه داده است و افزود تهران میداند باید سریع اقدام کند، «اگرنه اتفاق بدی خواهد افتاد».
پزشکیان: دنبال سلاحهستهای نیستیم، آمریکاییها بیایند ارزیابی کنند
پزشکیان با اشاره به سخنان رییسجمهوری آمریکا در این سفر منطقهای گفت: «ترامپ میگوید ما عامل خطر هستیم. ما عامل خطر هستیم یا کسی که دم از صلح میزند؟ چه کسی واقعا تهدید است؟ ما خانهها را بمباران میکنیم؟ ما دانشمندان را ترور میکنیم؟ اسماعیل هنیه را ما ترور کردیم؟»
او افزود پیامش برای تعامل سازنده و گسترش روابط از طرف غرب دریافت نشده است.
رییس دولت چهاردهم در ایران همچنین با اشاره به سخنان ترامپ درباره ضرورت اطمینان آمریکا از اینکه تهران سلاح هستهای ندارد، گفت: «بیایند خودشان ارزیابی کنند... خیلیها در ایران میخواستند به سمت سلاح هستهای بروند اما رهبری جلوی آن را گرفت، بنابراین ما قرار نیست سلاح هستهای درست کنیم، چون این فتوای رهبری است.»
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، شامگاه ۲۷ اردیبهشت درباره درباره دوگانه برچیدن کامل برنامه هستهای یا احتمال ادامه غنیسازی اورانیوم در سطح پایین از سوی جمهوری اسلامی، به شکلی تلویحی گفت واشینگتن به توافقی مشابه برجام تن نخواهد داد.
بر اساس توافق برجام، جمهوری اسلامی اجازه غنیسازی اورانیوم تا سطح ۳.۶۷ درصد را داشت.
به گفته روبیو، وقتی کشوری توانایی غنیسازی در هر سطحی را داشته باشد، اساسا میتواند بهسرعت به سطح غنیسازی مورد نیاز برای سلاح هستهای برسد.
عراقچی: توافق با آمریکا باید بهطور عینی رفع تحریمها را تضمین کند
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز در مجمع گفتوگوی تهران گفت: «ما خواهان توافقی عادلانه و متوازن هستیم؛ توافقی که در چارچوب معاهده انپیتی، با احترام کامل به حقوق هستهای ایران شکل بگیرد و به طور عینی رفع جامع تحریمها را تضمین کند.»
او افزود جمهوری اسلامی به دیپلماسی پایبند است و انتظار دارد تحریمها «بهطور واقعی و ملموس» لغو شوند.
تاکنون چهار دور مذاکره میان جمهوری اسلامی و آمریکا برگزار شده، اما چشمانداز واضحی از اینکه آیا توافقی بر سر برنامه هستهای ایران در کار خواهد بود یا خیر دیده نمیشود.
ترامپ ۲۵ اردیبهشت اعلام کرد جمهوری اسلامی «تا حدی» با شروط مورد نظر واشینگتن در مذاکرات هستهای موافقت کرده است.
گزارشها حاکی از آن بود عراقچی پیشنهاد آمریکا را برای بررسی و مشورت با علی خامنهای و سایر مقامات عالیرتبه، به تهران منتقل کرده، اما وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ۲۶ اردیبهشت گفت حکومت ایران هیچ پیشنهاد مکتوبی از واشینگتن دریافت نکرده است.
ایراناینترنشنال ۱۸ اردیبهشت به نقل از منابع آگاه گزارش داد دو طرف بر سر موضوع ادامه غنیسازی در خاک ایران با یکدیگر اختلاف نظر دارند و این مساله ادامه گفتوگوها را تحتالشعاع قرار داده است.
روزنامه فرهیختگان: اروپاییها جمهوری اسلامی را تهدید کردند
روزنامه فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد، با اشاره به گفتوگوی نمایندگان وزارت خارجه جمهوری اسلامی با سه کشور اروپایی در استانبول، نوشت مذاکرات ۲۶ اردیبهشت با طرفهای اروپایی، جلسهای پرتنش بود و سه کشور اروپایی، «مواضعی تند را مطرح کردند و تهدیداتی جدی روی میز گذاشتند».
آلمان، فرانسه و بریتانیا پیش از این نشست هشدار داده بودند اگر اگر مذاکرات جمهوری اسلامی و آمریکا منافع امنیتی اروپا را تامین نکند، در فعال کردن مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی تردید نخواهند کرد.
بر اساس گزارش فرهیختگان، این سه کشور در مذاکرات هم تاکید کردند در توافق احتمالی تهران با واشینگتن، اروپا باید همچنان از قدرت فعالسازی مکانیسم ماشه برخوردار و این اختیار را داشته باشد که هر زمان احساس کرد ایران به تعهداتش عمل نکرده، آن را فعال کند.
فرهیختگان تاکید کرد سه کشور اروپایی درخواستی «غیرفنی»، «غیرقانونی» و با «ادبیات نامناسب» در مورد «ماشه پلاس» مطرح کردند.
این نخستین رزمایش مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و جمهوری آذربایجان در قرهباغ است. آذر ۱۴۰۳ رزمایش مشترکی در منطقه اصلاندوز استان اردبیل با حضور نیروهای نظامی آذربایجان برگزار شده بود.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان در سال ۲۰۲۰ میلادی و پس از حدود سه دهه، بار دیگر بر سر حاکمیت قرهباغ با یکدیگر درگیر شدند و پس از چندین هفته، آتشبسی تحت حمایت مسکو امضا شد.
با این حال تنشها بین باکو و ایروان پس از آن همچنان ادامه یافت و هر از گاهی به درگیری نظامی منجر شد تا اینکه سرانجام نیروهای آذربایجان در شهریورماه سال ۱۴۰۲ شمسی وارد قرهباغ کوهستانی شدند و حاکمیت بر این منطقه را از آن خود کردند.
رزمایش ارس ۲۰۲۵ در حالی از ۲۸ تا ۳۱ اردیبهشت ماه برگزار میشود که روابط جمهوریاسلامی و جمهوری آذربایجان طی سالهای اخیر تنشآلود بوده است.
تنش بین ایران و باکو
جمهوری آذربایجان روابط خوبی با اسرائیل دارد؛ به همین دلیل بارها از سوی مقامات جمهوری اسلامی مستقیم یا تلویحا به همکاری با اسرائیل علیه تهران متحد شده است.
پس از مرگ ابراهیم رئیسی و همراهانش در سانحه هلیکوپتری که مقصد آن «قیزقلعهسی» در کنار مرز جمهوری آذربایجان بود، فرضیه دست داشتن این کشور در سانحه به طور تلویحی مطرح شد. آذر ۱۴۰۳، یک نماینده مجلس شورای اسلامی رسما جمهوری آذربایجان را به همکاری با اسرائیل در این سانحه متهم کرد.
ولی معدنی، معاون عملیات نیروی زمینی سپاه و فرمانده رزمایش مشترک تهران و باکو، اعلام کرد گردان منتخب نیروی ویژه این نیرو به همراه هیات عالی نظامی، یکشنبه از طریق مرز زمینی بیلهسوار استان اردبیل وارد جمهوری آذربایجان شدند تا در این رزمایش شرکت کنند.
پس از استقبال رسمی از هیئت نظامی و نیروهای شرکتکننده، جلسهای با حضور فرماندهان عالیرتبه نظامی دو کشور برگزار شد. در این جلسه، توضیحاتی درباره اهداف آموزشی رزمایش، سناریو، منطقه برگزاری، روند آمادهسازی، در مراحل مختلف ارائه شد.
در همین رابطه بخوانید: حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در ایران
دی ۱۴۰۳ سرویسهای امنیتی جمهوری آذربایجان توطئه قتل یک شخصیت با نفوذ یهودی در این کشور را خنثی و مظنونان آن را بازداشت کردند. جامعه یهودی این کشور و رسانهها اعلام کردند جمهوری اسلامی پشت توطئه بود.
نشریه «اسرائیلهیوم» اسفند ۱۴۰۳ در گزارشی نوشت در صورت حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران، ممکن است جمهوری اسلامی، جمهوری آذربایجان را هدف قرار دهد.
سپاه پاسداران رزمایش «ارس ۲۰۲۵» را «گامی مهم در راستای تقویت امنیت مرزهای مشترک و مقابله با تهدیدات احتمالی» توصیف کرده است.
علاوه بر تنشهای امنیتی، روابط تهران و باکو، از نظر سیاسی نیز شکلی منحصر بهفرد دارد. تابستان ۱۴۰۳، پس از سفر ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه -مهمترین پشتیبان جمهوری اسلامی در منطقه- به جمهوری آذربایجان، بار دیگر مساله دالان «زنگزور» مورد توجه قرار گرفت.
زنگزور گذرگاهی است که ایران با احداث آن صراحتا مخالفت کرده، اما در موردی نادر، روسیه و آمریکا درباره احداث آن همنظر هستند.
با وجود مخالفت صریح علی خامنهای، رهبر جمهوریاسلامی، با احداث این گذرگاه در حمایت از ارمنستان، مسکو در رویکردی کمسابقه نسبت به جمهوری اسلامی رسما اعلام کرد برای او «شفافسازی» خواهد کرد، تا تهران به احداث این گذرگاه رضایت دهد.
این گذرگاه در صورت احداث، علاوه بر منزوی کردن ارمنستان، مرز ایران با ارمنستان را قطع و ارتباط ایران با منطقه قفقاز را در انحصار جمهوری آذربایجان قرار خواهد داد.
پلیس بریتانیا شامگاه شنبه ۲۷ اردیبهشت اعلام کرد چهار مرد ۲۹، ۴۰، ۴۶ و ۲۹ سالهای که ۱۳ اردیبهشت با استناد به قانون مبارزه با تروریسم بازداشت شده بودند، آزاد شدند.
فرد پنجمی نیز که ۲۴ سال دارد و پیشتر بر اساس قانون پلیس بریتانیا و با استناد به شواهد کیفری بازداشت شده بود، پس از مدتی با قرار وثیقه و تحت شرایط مشخص آزاد شد.
دامینیک مورفی، رییس فرماندهی ضدتروریسم پلیس متروپولیتن، ۲۷ اردیبهشت گفت: «ما این بازداشتها را بهدلیل نگرانی از توطئهای احتمالی برای هدف قرار دادن یک مکان خاص انجام دادیم. از آن زمان، کارآگاهان در حال بررسی شواهد و بازجویی از مظنونان بودهاند.»
او افزود: «اگرچه این افراد اکنون آزاد شدهاند، تحقیقات ما همچنان فعال و در جریان است. ما با محل مورد نظر که احتمال میدادیم هدف این توطئه باشد، در تماس هستیم و حمایتهای لازم را ارائه میدهیم.»
مورفی این پرونده را «بسیار پیچیده» خواند و تاکید کرد پلیس متروپولیتن در صورت وجود هرگونه تهدید قریبالوقوع علیه امنیت عمومی، بلافاصله وارد عمل خواهد شد.
اتهام طراحی حمله به سفارت اسرائیل در لندن
روزنامه تلگراف ۱۸ اردیبهشت با اشاره به بازداشت چند تبعه ایرانی در بریتانیا، به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود سپاه پاسداران قصد داشت با طراحی حملهای در لندن، مذاکرات اخیر میان تهران و واشینگتن را به شکست بکشاند.
این پنج نفر تنها تعدادی از افرادی هستند که پلیس بریتانیا در جریان عملیات ضدتروریستی در هفته گذشته بازداشت کرد.
پلیس بریتانیا ۲۰ اردیبهشت گزارش داد در مجموع ۹ نفر، از جمله هشت ایرانی، در ارتباط با دو پرونده جداگانه مرتبط با اقدامات مشکوک به تروریسم در سراسر بریتانیا دستگیر شدهاند که از این تعداد، یک نفر با قید وثیقه آزاد شده است.
در بهروزرسانی خبرهای مرتبط با این بازداشتها، پلیس بریتانیا ظهر شنبه ۲۷ اردیبهشت اعلام کرد سه تبعه ایرانی در لندن به همکاری با نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی متهم شدهاند و حکومت ایران بهعنوان تهدید امنیت ملی بریتانیا به دادگاه معرفی شده است.
از جمله اقدامات این افراد پایش و شناسایی با هدف یافتن خبرنگاران مرتبط با ایراناینترنشنال بود.
وزیر کشور بریتانیا ۲۷ اردیبهشت در واکنش به اتهامات مطرحشده علیه این سه شهروند ایرانی بیانیهای رسمی صادر و تایید کرد ایران باید بابت اقداماتش پاسخگو باشد.
صدها نماینده پارلمان و عضو مجلس اعیان بریتانیا نیز در همین روز از کییر استارمر، نخستوزیر این کشور، خواستند سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دهد.
بر اساس گزارش پلیس بریتانیا، تحقیقات همچنان ادامه دارد و بازرسی از چندین محل در مناطق مختلف این کشور در جریان است.
سایت حقوق بشری هرانا شنبه ۲۷ اردیبهشت به نقل از یک منبع نزدیک به خانواده این زندانی سیاسی نوشت: «جلالیان با بیماریهای چشمی، کلیوی و گوارشی مواجه است و با وجود گذشت حدود هفت ماه از انجام آزمایشها، نتایج پزشکی به او ارائه نشده است.»
این منبع آگاه با بیان اینکه جلالیان در این مدت به بیمارستان اعزام نشده است، افزود: «کارشکنی مسئولان باعث محرومیت او از رسیدگی پزشکی شده و این وضعیت، نگرانی خانوادهاش را نسبت به سلامت او افزایش داده است.»
این زندانی سیاسی کُرد حدود ۱۷ سال است که بدون حتی یک روز مرخصی در زندان به سر میبرد و طی این مدت، بارها از حق تماس تلفنی و دیدار با خانوادهاش محروم شده است.
بازداشت، شکنجه و جابهجایی پیدرپی
جلالیان هفتم اسفند ۱۳۸۶ بازداشت و در سال ۱۳۸۸ به اتهام «محاربه از طریق عضویت در گروه پژاک» از سوی دادگاه انقلاب به اعدام محکوم شد. این حکم در سال ۱۳۹۰ با یک درجه تخفیف به حبس ابد تبدیل شد.
جلالیان در این سالها بارها با رد اتهام خود تاکید کرده در زمان بازداشت به شیوههای مختلفی مانند شلاق زدن به کف پا، مشت به شکم، کوبیدن سر به دیوار و تهدید به تجاوز، مورد آزار و شکنجه قرار گرفته است.
او در دوران حبس خود با وجود مشکلات جسمی از جمله آسم، بیماری چشم و ناراحتی کلیه، بارها میان زندانهای خوی، قرچک ورامین، اوین، کرمان، دیزلآباد کرمانشاه و یزد جابهجا شده است.
پیش از این برخی نهادهای حقوق بشری شرح شکنجههای اعمالشده بر جلالیان برای گرفتن اعتراف اجباری را منتشر کردهاند.
اقدام نظاممند جمهوری اسلامی در محروم کردن زندانیان سیاسی از مراقبتهای پزشکی
۲۳ اردیبهشت همبندیهای مطلب احمدیان، زندانی محبوس در زندان اوین، با انتشار نامهای نسبت به وخامت وضعیت جسمی و محرومیت او از درمان اعتراض کردند و خواستار اجرای دستورات پزشکی قانونی و توقف اجرای حکم احمدیان شدند.
احمدرضا جلالی، مریم اکبری منفرد، عباس واحدیان شاهرودی، سیامک امینی و طاهر نقوی شماری دیگر از زندانیانی هستند که جمهوری اسلامی آنها را از مراقبتهای پزشکی محروم کرده است.
در سالهای گذشته گزارشهای متعددی درباره عدم رسیدگی پزشکی به زندانیان سیاسی در ایران و زیر پا گذاشته شدن حق دسترسی آنان به درمان مناسب از سوی مسئولان زندانها منتشر شده است.
زندانیان سیاسی زیادی طی سالهای اخیر جان خود را در دوران حبس از دست دادهاند و جمهوری اسلامی هیچ مسئولیتی در قبال مرگ آنها که بهدلیل اعمال فشار، شکنجه و ارائه ندادن خدمات پزشکی به وقوع پیوسته، نپذیرفته است.
سازمان دیدهبان حقوق بشر ۱۱ فروردین در بیانیهای هشدار داد جمهوری اسلامی از دیرباز سیاست محرومسازی زندانیان از حق درمان را، بهویژه در خصوص زندانیان سیاسی، در پیش گرفته تا آنها را «مجازات و وادار به سکوت» کند.
این سازمان از زینب جلالیان، فاطمه سپهری، راحله راحمیپور، مطلب احمدیان و وریشه مرادی بهعنوان شماری از زندانیان سیاسی یاد کرد که همچنان از دسترسی به مراقبتهای پزشکی کافی و بهموقع محروم هستند.
