معید ساعدی، برادر سارینا ساعدی، به اتهام تبلیغ علیه نظام به دادگاه احضار شد
هاشم ساعدی،پدر سارینا ساعدی، نوجوان ۱۵ساله کشته شده در خیزش انقلابی در سنندج، با انتشار تصویر احضاریه دادگاه برای پسرش، معید، به اتهام تبلیغ علیه جمهوری اسلامی، گفت: پسر من فقط به مزار خواهرش رفته بود. کجای این کار تبلیغ علیه نظام است
جایزه ساخاروف به مهسا ژینا امینی و جنبش زن، زندگی، آزادی اهدا شد. صالح نیکبخت، وکیل خانواده مهسا امینی به نمایندگی از آنان در مقر پارلمان اروپا در استراسبورگ فرانسه حاضر شد و پیام مژگان افتخاری، مادر این دختر کشته شده را خواند.
جایزه ساخاروف از سوی پارلمان اروپا برای تمجید از مدافعان حقوق بشر اهدا میشود.
روز سهشنبه این جایزه طی مراسمی به نمایندگی از مهسا ژینا امینی و جنبش «زن زندگی آزادی» به مرسده شاهینکار از آسیبدیدگان چشمی و افسون نجفی خواهر حدیث نجفی، از کشتهشدگان خیزش انقلابی اهدا شد.
مژگان افتخاری پیام خود که صالح نیکخبت آن را قرائت کرد، گفت که داغ ژینا برای او ابدی است و تاکید کرد که نام دخترش همراه با نام ژاندارک (قهرمان ملی فرانسه) بهعنوان نماد آزادی باقی خواهد ماند.»
او در این پیام همچنین به ممنوعالخروجی خود و خانوادهاش اشاره کرد و گفت جمهوری اسلامی فرصت حضور در این رویداد و دریافت جایزه نماد آزادگی پارلمان اروپا را برخلاف همه موازین قانونی و انسانی از آنان دریغ کرد.
روز ۱۸ آذر هنگامی که پدر، مادر و برادر مهسا ژینا امينی به دعوت اتحادیه اروپا عازم فرانسه بودند، در فرودگاه خمینی به آنها گفته شد ممنوعالخروج هستند و گذرنامههایشان ضبط شد.
در واکنش به این اتفاق، روز دوشنبه ۱۸۸ نماینده پارلمان اروپا در نامهای از جمهوری اسلامی خواستند تا به خانواده مهسا ژینا امینی برای دریافت جایزه ساخاروف اجازه خروج از کشور دهد.
آنان گفتند این محدودیت با هدف ساکت کردن خانواده امینی صورت گرفته تا نتوانند سرکوبهای جمهوری اسلامی را محکوم کنند.
صالح نیکبخت امروز در کنفرانس خبری پیش از اهدای جایزه گفت خانواده مهسا ژینا امینی تمام کارهای مربوط به حضورشان در این مراسم را انجام داده بودند اما هیچ یک از نهادهای جمهوری اسلامی تا آخرین لحظه به آنها نگفته بودند که ممنوعالخروج هستند.
شعار زن، زندگی، آزادی تبلور ارزشهای والای انسانی است
مژگان افتخاری در پیام خود، چندین بار به نام ژاندارک اشاره کرد و در بخشی از آن گفت: «چه زیبا و معنادار است به هم رسیدن این دختران الهامبخش تاریخ از پسِ اعصار و قرون؛ آنان که با مرگشان مرزهای سرزمینی را در نوردیدند و اراده رهایی و آزادی انسانها را جانی دوباره بخشیدند.»
مادر ژینا، او را تجلی زندگانی و زندگی دانست و گفت نام او رمز رهایی شد و رویای آزادی را از زادگاهش کردستان به تمام جهان گسترانید.
به گفته افتخاری، ظالمان تصور میکردند با ستاندن جان از کالبد ژینا، او از «شدن و بودن» باز خواهد ایستاد؛ همانطور که دشمنان فرانسه تصور میکردند با سوزاندن کالبد ژاندارک، رویاهایش هم دود میشود و به هوا میرود.
او ادامه داد: «اما هیچکدام نمیدانستند و هنوز هم نمیدانند که از خاکستر ژاندارک و ژینا، ققنوسوار روحی متولد خواهد شد تسخیرناپذیر و الهامبخش؛ روحِ زمانه. این روحهای زمانه پس از چندین قرن، اکنون پیوستهاند تا مژده رستگاری جاودان را برای ما مردمان این عصر به ارمغان آورند.»
افتخاری، ژینا را نویددهنده تحقق ارزشهای والای انسانی دانست که اکنون در شعار مترقی «زن، زندگی، آزادی» تبلور یافته است و در پایان اظهار امیدواری کرد هیچ صدایی در تمام جهان از گفتن کلمه آزادی نهراسد.
متسولا خطاب به معترضان ایرانی: شما در این مبارزه تنها نیستید
روبرتا متسولا، رییس پارلمان اروپا در این مراسم دفاع از کرامت هر انسان و پذیرش جهانشمول حقوق بشر را چالشهایی فراگیر خواند که هنوز برقرارند و گفت برای ۳۵ سال است که پارلمان اروپا با جایزه ساخاروف در این زمینه تلاش میکند.
او مهسا ژینا امینی را «دختری با آرزوهای یک زندگی بهتر» توصیف کرد و گفت قتل او، بیعدالتی مشمئزکننده مقامات جمهوری اسلامی را نشان داد اما در ادامه، صدایش را تمام اقشار ایرانی در خیابانها به نمایش گذاشتند.
به گفته رییس پارلمان اروپا، از زمان به قتل رسیدن مهسا، صدها معترض دیگر کشته و هزاران نفر در ایران دستگیر شدند.
متسولا خطاب به مرسده شاهینکار به نمایندگی از دیگر معترضان ایرانی، گفت: «این اراده و جرات شما برای به پا خواستن و دفاع از همرزمانی که کشته و بازداشت شدند الهامبخش و الگویی برای همه جهان است. شما تنها نیستید. شجاعت شما در نهایت پیروز خواهد شد، چراکه آرمان شما به حق است.»
اتحادیه اروپا روز ۲۷ مهر اعلام کرده بود جایزه ساخاروف را به مهسا ژینا امینی و خیزش «زن، زندگی، آزادی» اهدا میکند.
خانواده مهسا ژینا امینی از زمان کشته شدن او در بازداشت گشت ارشاد و آغاز خیزش انقلابی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، تحت فشارهای سنگین امنیتی قرار گرفتهاند.
همزمان با اولین سالگرد کشته شدن مهسا ژینا امینی، پدر او صبح روز ۲۵ شهریور از سوی ماموران امنیتی با هدف ارعاب، به شکل موقت بازداشت و پس از تهدید و تذکر نیروهای امنیتی آزاد شد.
بر اساس گزارشهای منتشر شده در رسانههای اجتماعی و برخی منابع محلی کُردی، امجد امینی تا مدتی اجازه خروج از خانه خود را نداشت و پس از انتشار اطلاعیه مراسم سالگرد دخترش چند بار از سوی اداره اطلاعات شهر سقز احضار و ساعتها بازجویی شد.
مدتی پیش از آن، ماموران امنیتی صفا عائلی، دایی مهسا امینی را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
در آستانه سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی، نیروهای امنیتی در اطراف خانه آنها در سقز حضور گستردهای داشتند.
در روز سالگرد، ماموران مسیرهای منتهی به آرامستان آیچی سقز، محل دفن مهسا ژینا امینی را بستند.
نشست مجمع جایزه نوبل صلح با موضوع حقوق بشر در ایران، دوشنبه ۲۰ آذر در اسلو برگزار شد. شیرین عبادی، مهرداد درویشپور، الهه توکلیان، شیما بابایی و نازنین بنیادی از جمله کسانی بودند که در این نشست سخن گفتند. دبیرکل عفو بینالملل نیز گزارشی از خشونت علیه زندانیان در ایران ارائه کرد.
انیس کالامار، دبیرکل سازمان عفو بینالملل، درباره تجاوز و اعمال خشونت شدید به تعدادی از زندانیان و بازداشتشدگان سخن گفت.
او تاکید کرد: «مقامات جمهوری اسلامی در قبال این اقدامات دارای مصونیت سیستماتیک هستند.»
سازمان عفو بینالملل هفته گذشته در گزارشی به تجاوز ماموران سپاه، بسیج، وزارت اطلاعات و بخشهای مختلف پلیس به زنان، مردان و کودکان در جریان خیزش انقلابی مردم ایران پرداخت و روایتهایی را از برخی آسیبدیدگان منتشر کرد.
شیرین عبادی: اگر خشونتی اتفاق بیفتد تقصیر رژیم است
شیرین عبادی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه نوبل صلح، در این مراسم گفت که وضعیت تبعیضآمیز زنان در ایران شبیه آپارتاید در آفریقای جنوبی است.
او با اشاره به شکست اصلاحات و تاکید بر اتحاد اپوزوسیون افزود: «اگر خشونتی اتفاق بیفتد، تقصیر رژیم است و مردم خشونت نمیکنند.»
به گفته این حقوقدان، یکی از راههایی که میتواند به مردم برای سرنگونی رژیم کمک کند، محاکمه رژیم در دادگاه بینالمللی است.
عبادی درباره اتحاد اپوزیسیون نیز گفت که اولین اختلاف بین مخالفان رژیم، اختلاف بین سلطنتطلبی و جمهوریخواهی و اختلاف دوم بین ناسیونالیستهای افراطی و اقوامی است که میخواهند ایران به صورت فدراتیو اداره شود.
او تاکید کرد که الان باید همه با هم برای رفتن رژیم متحد شوند و اختلاف بین سلطنت و جمهوری باعث تثبیت رژیم نشود.
نازنین بنیادی: آتش انقلاب در ذهن مردم ایران روشن است
نازنین بنیادی، بازیگر و فعال حقوق بشر، در این نشست با اشاره به خیزش مردمی ایرانیان علیه جمهوری اسلامی گفت که آتش انقلاب هنوز در ذهن مردم ایران جریان دارد و زنان ایرانی به مبارزه ادامه میدهند.
بنیادی درباره وضعیت اپوزیسیون گفت که مبارزه برای حقوق بشر و دموکراسی را نباید در مقابل هم و در تضاد با یکدیگر قرار داد.
او تاکید کرد: «اصلاحات در ایران مرده و اکثریت مردم یک دموکراسی غیرمذهبی میخواهند.»
این فعال حقوق بشر در ادامه با بیان اینکه ایرانیان خارج باید صدای ایرانیان داخل را انعکاس دهند و سازماندهی ایجاد کنند، گفت: «جمهوری اسلامی تلاش کرده ایرانیان خارج را بدنام کند.»
مهرداد درویشپور: جمهوری اسلامی پرانتزی در تاریخ سرزمین ایران است که بسته خواهد شد
مهرداد درویشپور، فعال سیاسی، جامعهشناس و استاد دانشگاه، در صحبتهای خود در نشست مجمع جایزه نوبل صلح گفت این خطر وجود دارد که مبارزه برای تغییر ایران در ایران اگر بر اساس ارزشهای دموکراتیک صورت نگیرد به تجدید استبداد منجر شود.
درویشپور گفت جمهوری اسلامی پرانتزی در تاریخ سرزمین ایران است که بسته خواهد شد.
این جامعهشناس تاکید کرد باید بین خشونت دفاعی و خشونت پرخاشگر تفاوت قایل شد.
او در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: «جنبش فمینیستی در غرب و حتی جامعه غرب باید در برابر زنان ایران که نخستین انقلاب فمینیستی جهان را سازمان دادند، سر تعظیم فرود بیاورند.»
سخنرانی الهه توکلیان و شیما بابایی
الهه توکلیان، از معترضان آسیبدیده چشم در خیزش ژینا مهسا امینی و شیما بابایی، فعال حقوق بشر، در نشست مجمع جایزه نوبل صلح سخنرانی کردند.
الهه توکلیان در بخشی از صبحتهایش گفت که چشم صدها نفر در سرکوب مردم به دست جمهوری اسلامی برای همیشه خاموش شد.
او اضافه کرد که پس از مجروح شدن اجازه ادامه تحصیل نیافته و از شغل خود نیز اخراج شده است.
توکلیان نام تعدادی از زندانیان سیاسی را ذکر کرد و خطاب به حاضران گفت: «تصور کنید در کشورتان دهها هنرمند، ورزشکار، معلم و گروههای دیگر بازداشت شوند و بگویند که همه اینها گناهکار هستند. آیا باور میکنید؟»
شیما بابایی نیز در این نشست با اشاره به تجربیات بازداشت خود به دلیل اعتراض به حجاب اجباری گفت که ابراهیم بابایی، پدرش، قربانی ناپدیدسازی قهری شده است.
بابایی اضافه کرد هیچ یک از جناحهای حکومت تفاوت فاحشی در وضعیت ایجاد نکردند.
او دلیل این وضعیت را «ماهیت حکومت» دانست که «ضد حقوق بشر و ضد حقوق زنان» است.
نرگس محمدی در پیامی به پارلمان نروژ که دخترش کیانا رحمانی آن را در این نهاد قرائت کرد، گفت جهان دیگر نمیتواند تنها نظارهگر باشد و باید از جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» حمایت کند. نخستوزیر نروژ در نشستی خبری با خانواده محمدی گفت تاثیر فعالیتهای او فراتر از مرزهای ایران است.
قرائت پیام نرگس محمدی در پارلمان نروژ
خانواده نرگس محمدی که برای دریافت جایزه نوبل صلح در اسلو، پایتخت نروژ به سر میبرند، روز دوشنبه بیستم آذر با استقبال مسعود قرهخانی، رییس ایرانیتبار پارلمان نروژ، به ساختمان پارلمان رفتند و با اعضای آن دیدار و گفتوگو کردند.
نرگس محمدی در پیامی به پارلمان نروژ که از سوی دخترش کیانا در این نهاد قرائت شد، گفت جهان باید از جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» حمایت کند.
او افزود جهان باید بداند جمهوری اسلامی نماینده مردم ایران نیست و مردم ایران میخواهند روابط سازندهای با دیگر کشورها داشته باشند.
مسعود قرهخانی، رییس پارلمان نروژ همراه با خانواده نرگس محمدی
نخستوزیر نروژ : تاثیر فعالیتهای نرگس محمدی فراتر از مرزهای ایران است
خانواده نرگس محمدی پس از حضور در پالمان نروژ با یوناس گار استوره، نخستوزیر این کشور نیز دیدار و گفتوگو کردند.
نخستوزیر نروژ و اعضای خانواده نرگس محمدی در نشستی مطبوعاتی به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند.
استوره در این دیدار ضمن تاکید بر مستقل بودن کمیته نوبل صلح گفت که تاثیر فعالیتهای نرگس محمدی فراتر از مرزهای ایران است.
نخستوزیر نروژ گفت: «ما در تعامل دو جانبه با ایران، موضوع حقوق بشر را مطرح خواهیم کرد.»
کیانا رحمانی در این نشست خبری درباره اعتصاب غذای مادرش در زندان اوین گفت که اعتصاب غذای او برای حمایت از گروههای اقلیت تحت سرکوب در ایران است.
در جریان این نشست، فرزندان نرگس محمدی گفتند: «ما از همه مردم جهان میخواهیم پیام مردم ایران را همرسانی کنند؛ برای اینکه دفاع از دموکراسی ما به معنی دفاع از دموکراسی شماست.»
اهدای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی
مراسم اهدای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی روز یکشنبه ۱۹ آذر، همزمان با روز جهانی حقوق بشر و آغاز اعتصاب غذای این فعال مدنی زندانی در حمایت از زنان زندانی بهائی و نقض حقوق این شهروندان، در اسلو پایتخت نروژ برگزار شد.
محمدی در این مراسم حضور نداشت و فرزندانش به نمایندگی از او جایزه را دریافت کردند و پیامش را خواندند.
بر اساس اعلام کمیته نوبل در روز ۱۴ مهر ماه، محمدی «به دلیل مبارزهاش با ظلم بر زنان ایرانی و تلاش برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه»، برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳ میلادی شد.
در غیاب این فعال حقوق بشر زندانی، جایزه او به همسرش تقی رحمانی و فرزندان دوقلوی آنها، کیانا و علی تقدیم شد.
اعتصاب غذای نرگس محمدی در همراهی با زنان بهائی همبندش در اوین
همزمان با اعطای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی، فریبا کمالآبادی، مهوش ثابت، سپیده کشاورز و مهوش عدالتی، چهار زندانی بهائی در زندان اوین، «در اعتراض به رویکرد ویرانگر حکومت علیه بهائیان» دست به اعتصاب غذای سه روزه زدند.
پس از آن محمدی اعلام کرد همزمان با روز جهانی حقوق بشر در اعتراض به نقض فاحش و گسترده حقوق بشر در ایران اعتصاب غذا میکند.
در بیانیهای که در صفحه اینستاگرام نرگس محمدی منتشر شده، آمده است: «این اعتصاب در همراهی با زنان زندانی بهائی همبند او در اوین انجام میشود.»
نرگس محمدی در بیانیه اعتصاب غذای خود اعلام کرد: «اعتصاب غذا میکنم تا در روز دریافت جایزه نوبل صلح و هفتادوپنجمین سالروز تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، صدای اعتراض مردم تحت ظلم و سرکوب ایران به دست رژیم جمهوری اسلامی باشم.»
صدیقه وسمقی، نویسنده و اسلامپژوه، در واکنش به اعتصاب غذای شهروندان بهائی محبوس در زندان اوین و نرگس محمدی، در نامهای نوشت: «من نیز در کنار شما به ستمهای فراوانی که بر هموطنان بهائی میرود معترضم.»
صدیقه وسمقی ضمن آرزوی آزادی شهروندان بهائی زندانی نوشت: «باشد که با قوت یافتن جامعه مدنی و بیداری وجدانها، اسباب برچیده شدن این همه ظلم و ستم بر پیروان بهائیت فراهم شود و فرا رسد روزی که همه اقشار ملت با حقوق و احترام برابر در کنار هم زندگی کنند.»
واکنشها به اهدای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی
فرج سرکوهی، نویسنده و روزنامهنگار، در واکنش به مراسم اهدای نوبل صلح با انتشار عکسی از اهدای مدال و لوح افتخار به فرزندان نرگس محمدی نوشت: «برای جنبشِ زن، زندگی، آزادی، برای جنبشِ دموکراسیخواهانه مردمِ ایران، برای مقاومتِ زندانیانِ سیاسی و عقیدتی و دینی به پاسِ مقاومت و مبارزه نرگس محمدی.»
وحید بهشتی، فعال سیاسی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «دریافت جایزه نوبل صلح توسط نرگس محمدی به نمایندگی از مردم ایران و جنبش "زن زندگی آزادی"، رژیم کودککش جمهوری اسلامی و در راس آن خامنهای جنایتکار و سپاه تروریستی را به زانو درآورد.»
او در ادامه نوشت: «با داشتن مبارزان جان فدایی چون نرگس محمدی، فاطمه سپهری، هاشم خواستار، محمد نوریزاد و … که در زندان فریاد آزادی را بلند کردهاند، ما محکوم به پیروزی هستیم.»
مسیح علینژاد، روزنامهنگار و فعال مخالف جمهوری اسلامی، ضمن ابراز خرسندی از اهدای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی، آن را فرصتی خواند تا «حمایت جهان را برای پایان دادن به رژیم آپارتاید جلب کند».
او افزود: «این پیام زنان و مردانی بود که در قیام برای رهایی از رژیم وحشی خامنهای، نابینا و کشته شدند یا مورد تجاوز قرار گرفتند.»
نازیلا معروفیان، روزنامهنگار ضمن تبریک به نرگس محمدی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت صدها جایزه جهانی دیگر نمیتواند پاسخگوی مبارزات او باشد.
معروفیان در بخشی از متن تبریک خود به روزهایی اشاره کرد که با نرگس محمدی در زندان اوین همبند بوده است.
او نوشت: «من از تو یاد گرفتم با وجود همه حملات و ناملایمتیها هر روز صبح چشمانم را به روی مبارزه باز کنم، رژ قرمز معروفت را بزنم و ظلم را فریاد بزنم.»
محمد حبیبی، سخنگوی کانون صنفی معلمان، با بیان اینکه «کارکرد اصلی جایزه نوبل صلح کمک به پیشبرد فرایند دموکراسیخواهی در جامعه ایرانی است و اهمیتش در شرایط پسا جمهوری اسلامی بیشتر به چشم خواهد آمد»، اعطای این جایزه را به «نرگس محمدی و همه آزادیخواهان که روزگار سختتری پیش رویشان است»، تبریک گفت.
لادن برومند، مدیر اجرایی بنیاد عبدالرحمن برومند «اصلاحناپذیری نظام جمهوری اسلامی و دورغین بودن شعبدهبازی انتخابات در این نظام» را یکی از نکات اصلی سخنرانی نرگس محمدی دانست و نوشت: «او کشورهای دیگر را برای دنبال کردن استراتژیای که مبتنی بر تدوام جمهوری اسلامی است شماتت کرد و گفت باید در چنین تعاملی با جمهوری اسلامی تجدیدنظر شود و حمایت از مبارزات خشونتپرهیز اما رادیکال مردم مد نظر قرار گیرد.»
نرگس محمدی کیست؟
نرگس محمدی، فعال مدنی و حقوق بشر، متولد سال ۱۳۵۱ در زنجان و دانشآموخته رشته فیزیک کاربردی است. او که از سالهای دانشجویی فعالیتهای مدنی و سیاسی خود را آغاز کرد، پیش از این چندین جایزه بینالمللی از جمله «جایزه ساخاروف انجمن فیزیک آمریکا در سال ۲۰۱۸»، «جایزه روز جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۶» و «جایزه الکساندر لانگر در سال ۲۰۰۹» را دریافت کرده است.
محمدی در سالهای گذشته بارها با عناوین اتهامی مختلف به دلیل فعالیتهای حقوق بشریاش بازداشت، محاکمه و حدود شش سال زندانی شد. او آخرین بار در آبان ۱۴۰۰ بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در زندان اوین محبوس است.
او که سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر است، با وجود محبوس بودن دست از فعالیتهای خود بر نداشته و بارها با انتشار نامههایی از زندان، به وضعیت زنان زندانی به ویژه زندانیان سیاسی، شکنجه شدنشان، وضعیت نامناسب زندانها، اعدام شهروندان و آزار و اذیت شهروندان بهائی اعتراض کرده است.
مراسم اهدای جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳ به نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در اوین، یکشنبه ۱۹ آذر در اسلو، پایتخت نروژ برگزار میشود. محمدی در آستانه اهدای این جایزه به او اعلام کرد همزمان با روز جهانی حقوق بشر در اعتراض به نقض فاحش و گسترده حقوق بشر در ایران اعتصاب غذا میکند.
در بیانیهای که در صفحه اینستاگرام نرگس محمدی منتشر شده، آمده است این اعتصاب در همراهی با زنان زندانی بهائی همبند او در اوین انجام میشود.
فریبا کمالآبادی و مهوش ثابت شهریاری، دو زندانی بهائی در زندان اوین، از روز شنبه ۱۸ آذر دست به اعتصاب غذای سه روزه زدند.
آنها با نوشتن نامهای دلیل این اعتصاب غذا را «اعتراض به رویکرد ویرانگر حکومت علیه بهائیان» عنوان کردند و گفتند خواهان احقاق حقوق شهروندی بهائیان ایران هستند.
نرگس محمدی در بیانیه خود هدفش را از اعتصاب غذا چنین اعلام کرد: «اعتصاب غذا میکنم تا با اعتصاب غذا در روز دریافت جایزه نوبل صلح و هفتادوپنجمین سالروز تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، صدای اعتراض مردم تحت ظلم و سرکوب ایران به دست رژیم جمهوری اسلامی باشم.»
این فعال حقوق بشر زندانی در قسمتی از بیانیه خود نوشت: «کمتر روزی است که خبر اعدام هموطنانمان را در شهرهای مختلف نشنویم. کمتر روزیاست که صدای فریاد مادران و پدران دادخواه، زندانیان، بازداشتشدگان، شکنجهشدگان، محبوسان در سلولهای انفرادی بندهای امنیتی، مورد تعرض قرار گرفتگان و زنان تحت سرکوب را نشنویم و صد البته کمتر روزی است که فریاد آزادیخواهی و عدالتطلبی، مقاومت و مبارزات جانانه مدنی مردم در پهنای سرزمینمان به گوش نرسد.»
او با بیان اینکه «جدل سختی است بین حکومت استبداد دینی و مردمِ خواهانِ آزادی، برابری و دموکراسی»، تاکید کرد: «در چنین شرایطی سرکوب و اعمال شیوههای قهرآمیز حکومت علیه جامعه بهائی شدت گرفته است.»
مراسم اهدای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی
جایزه نوبل صلح نرگس محمدی قرار است روز یکشنبه ۱۰ دسامبر (۱۹ آذر)، در غیاب این فعال حقوق بشر زندانی، به همسرش تقی رحمانی و فرزندان دوقلوی آنها، کیانا و علی تقدیم شود.
کیانا رحمانی و علی رحمانی که اکنون ۱۷ ساله هستند، قرار است پس از مراسم اهدای این جایزه، از طرف مادرشان سخنرانی کنند.
خانواده نرگس محمدی روز پنجشنبه ۱۶ آذر برای دریافت جایزه نوبل صلح وارد فرودگاه اسلو شدند.
انجمنهای قلم نروژ و آمریکا در حاشیه مراسم نوبل صلح، برای نرگس محمدی، عضو افتخاری این انجمن در این دو کشور و کشورهای سوئد و دانمارک، جلسه بزرگداشت برگزار کردند.
در این جلسه علاوه بر اعضا و مدیران انجمن قلم، مسعود قرهخانی، رییس پارلمان نروژ، جمعی از روزنامهنگاران مطرح نروژی و نویسندگان، شاعران و هنرمندان ایرانی حضور داشتند.
از جمله ایرانیان حاضر در این نشست، آسیه امینی، شاعر، روزنامهنگار و عضو هیات مدیره انجمن قلم نروژ و حمیدرضا محمدی، برادر نرگس محمدی بودند.
پیش از این، انجمن قلم آمریکا در نامهای سرگشاده که به امضای صدها نویسنده، هنرمند، فعال حقوق بشر و سازمانهای جامعه مدنی رسید، خواستار آزادی نرگس محمدی تا پیش از مراسم اهدای جایزه نوبل صلح به او در اسلو شده بود.
محمدی از روز شنبه ۱۱ آذر با دستور مسوولان زندان اوین از امکان برقراری تماس تلفنی و ملاقات با خانواده محروم شده است.
بر اساس اعلام کمیته نوبل در روز ۱۴ مهر ماه، نرگس محمدی «به دلیل مبارزهاش با ظلم بر زنان ایرانی و تلاش برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه»، برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳ میلادی شد.
بریت ریس اندرسن، رییس کمیته نوبل صلح، پیش از نام بردن از نرگس محمدی به عنوان برنده جایزه امسال نوبل صلح، سخنان خود را با شعار «زن، زندگی، آزادی» به زبان فارسی آغاز کرد و در ادامه به قدردانی از صدها هزار شهروند ایرانی پرداخت که در جریان خیزش انقلابی دست به تظاهراتی گسترده علیه سیاستهای تبعیضآمیز و ظالمانه جمهوری اسلامی علیه زنان زدند.
او از نرگس محمدی به عنوان «مبارز آزادی» یاد کرد که نبرد شجاعانهاش هزینههای شخصی بسیاری برای او به همراه داشته است.
اکنون تصویر این فعال حقوق بشر زندانی در کنار برندگان قبلی جایزه نوبل صلح، در محل موزه دائمی مرکز نوبل صلح قرار گرفته است.
محمدی دومین ایرانی برنده این جایزه پس از شیرین عبادی است که در سال ۲۰۰۳ نوبل صلح را از آن خود کرد.
بخش نقدی این جایزه حدود یک میلیون دلار است که معمولا برنده یا برندگان نوبل صلح آن را صرف اهداف انساندوستانه میکنند.
نرگس محمدی کیست؟
نرگس محمدی، فعال مدنی و حقوق بشر، متولد سال ۱۳۵۱ در زنجان و دانشآموخته رشته فیزیک کاربردی است. او که از سالهای دانشجویی فعالیتهای مدنی و سیاسی خود را آغاز کرد، پیش از این چندین جایزه بینالمللی از جمله «جایزه ساخاروف انجمن فیزیک آمریکا در سال ۲۰۱۸»، «جایزه روز جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۶» و «جایزه الکساندر لانگر در سال ۲۰۰۹» را دریافت کرده است.
نرگس محمدی در سالهای گذشته بارها با عناوین اتهامی مختلف به دلیل فعالیتهای حقوق بشریاش بازداشت، محاکمه و حدود شش سال زندانی شد. او آخرین بار در آبان ۱۴۰۰ بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در زندان اوین محبوس است.
محمدی که سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر است، با وجود محبوس بودن دست از فعالیتهای خود برنداشته و بارها با انتشار نامههایی از زندان به وضعیت زنان زندانی به ویژه زندانیان سیاسی، شکنجه شدنشان، وضعیت نامناسب زندانها و آزار و اذیت بهائیان اعتراض کرده است.
او همچنین بارها به «تعرض و اذیت و آزار جنسی زنان» در بازداشتگاهها و حتی در محل و هنگام بازداشت واکنش نشان داده، اعتراض کرده و در این باره نامهای هم خطاب به جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران نوشته است.
این نامه همراه با چهار مورد دیگر، باعث شد چندی پیش پروندهای جدید با اتهام «تبلیغ علیه نظام از طریق دادن بیانیه از داخل زندان» برای محمدی باز شود.
بر اساس همین پرونده، او اواسط مرداد از سوی دادسرای امنیت زندان اوین در شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب به یک سال حبس تعزیری دیگر محکوم شد و مجموع مجازاتهایش به ۱۰ سال و ۹ ماه زندان و ۱۵۴ ضربه شلاق افزایش یافت.
او به تازگی نامهای خطاب به نمایندگان پارلمان اروپا و حاضران در اکران فیلم «شکنجه سفید» (ساخته این فعال حقوق بشر) منتشر کرد و سلول انفرادی را ابزار «شکنجه، سرکوب، اعتراف اجباری و اعدام» خواند.
نشست خبری خانواده محمدی در اسلو
روز شنبه ۱۸ آذر، یک روز پیش از برگزاری مراسم اهدای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی، نشستی مطبوعاتی با حضور خانواده او در اسلو برگزار شد.
صفحه اینستاگرام توماج صالحی درباره سوءقصد احتمالی و آزار و اذیت برنامهریزی شده این رپر معترض زندانی طی شش روز بازداشت موقت در زندان دستگرد اصفهان هشدار داد و نوشت جان این خواننده رپ به شدت در خطر است.
حساب کاربری توماج صالحی در اینستاگرام، شامگاه جمعه ۱۷ آذر در یک رشته استوری نوشت که او سه روز پس از «ربایش و بازداشت غیرقانونی» در نهم آذر در شهر بابل، روز ۱۲ آذر به «بخش پذیرش زندان دستگرد اصفهان» منتقل شده است.
قوه قضاییه مدعی شد بازداشت مجدد او به دلیل «نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی» بوده است.
از آن زمان تاکنون و با گذشت شش روز، او همچنان در بخش پذیرش نگهداری میشود؛ جایی که بنا بر اعلام حساب اینستاگرام صالحی، «محل ورود و خروج اشرار و متهمان جرایم خطرناک» و نگهداری همه زندانیان «بدون رعایت اصل تفکیک جرم» است.
این حساب کاربری بر پایه «اطلاعات موثق» نوشت که طی چند روز اخیر «عامدانه یا با توطئهچینی قبلی» زد و خوردهای فیزیکی همراه با فضای پر تنش و پر از استرس در این مکان به وجود آمده است.
بر اساس اطلاعات منتشر شده در صفحه اینستاگرام توماج صالحی، مسوولان قوه قضاییه و ماموران امنیتی با بلاتکلیف نگه داشتن او در این مکان، قصد «آزار و اذیت برنامهریزی شده و اعمال شکنجههای روحی و روانی» به این رپر معترض داشته و از سوءقصدهای احتمالی به جان او در این شرایط استقبال میکنند.
ماموران لباس شخصی این خواننده رپ معترض را روز ۹ آذر در خیابانی واقع در شهر بابل بازداشت کردند؛ در حالی که او روز ۲۷ آبان پس از تحمل بیش از یک سال حبس که ۲۵۲ روز آن در انفرادی بوده، با قرار وثیقه از زندان آزاد شده بود.
صفحه توییتری توماج صالحی همان زمان نوشت بازداشت او در خیابان و بدون ارائه هر گونه حکم قضایی، کارت شناسایی و با ضرب و جرح شدید همراه بود و ماموران لباس شخصی با قنداق تفنگهای کلاشنیکف و کلت کمری کتکش زدند.
توماج صالحی پیش از بازداشت مجددش در ویدیویی گفته بود «دست و پای شکسته و بد جوش خوردهاش در زندان» نیاز به جراحی دارند: «طی مدت طولانی من را شکنجه کردند، به سرم و صورتم ضربه زدند و دست و پای من را شکستند.»
او مرداد امسال هم در نامهای از زندان گفته بود ماموران برای گرفتن اعتراف اجباری، او را تحت شکنجه جسمی، روانی و دارویی قرار داده و در این مدت اعدام مصنوعی، اقامت در سردخانه و شکستگی بینی را تجربه کرده است.
با گذشت حدود ۹ روز از بازداشت مجدد و خشن او، صفحه اینستاگرامیاش هشدار داد جان توماج صالحی شدیدا در خطر است و مسوولیت هر اتفاقی، مستقیما متوجه مسوولان قوه قضاییه، زندان دستگرد اصفهان و جمهوری اسلامی است.
این حساب کاربری به رییس کل دادگستری اصفهان که «تمام این بیقانونیها در حوزه تحت نظات او در حال رخ دادن است»، توصیه کرد: «به جای نشر اکاذیب در مصاحبههای فرمایشی و تشکر از عوامل قانونشکن اطلاعاتی، هرچه سریعتر به این بیقانونی آشکار "برخی" که اختیارات فراقانونی دارند پایان دهید.»
توماج صالحی در حالی آبان سال گذشته و در میانه خیزش انقلابی بازداشت شد که با پیامهایش در شبکههای اجتماعی از اعتراضات مردمی حمایت قاطع کرد.
این خواننده معترض پیشتر و در شهریور ۱۴۰۰ بعد از خواندن آهنگ «سوراخ موش بخر» در اصفهان بازداشت و بعد از مدتی آزاد شده بود.
او در روز ۹ مهر در تماسی تلفنی از زندان دستگرد اصفهان گفت که بعد از شش ماه اعلام درد دندانش به مسوولان زندان و «هفتهها بیخوابی و تب و لرز از درد»، در نهایت دندانش را با «سیم ماسک و نمک همراه با درد بیاندازه» عصبکشی کرده است و تنها سه روز پس از این ماجرا، مسوولان پزشکی برای پر کردن آن دندان مراجعه کردهاند.
صالحی همچنین شرحی از حدود یک سال بازداشت خود ارائه کرده و گفته است در دوران بازجوییهای «۱۲ ساعته» در سلولهایی نگهداری میشده که چراغ آنها بهصورت شبانهروزی روشن بوده است.
او در این بازجوییها به گفته خودش هر بار «به صدور حکم اعدام» تهدید و سپس به سلول انفرادی «هشت متریاش» بازگردانده میشده است.
اواسط تیر امسال، این رپر به شش سال و سه ماه حبس به اتهام «افساد فی الارض»، محکوم شد.
او در آثار خود به موضوعاتی چون فساد در جمهوری اسلامی، اعتصابات کارگری، اعدام و زندانی کردن مخالفان پرداخته است.