زلزله قدرتمندی به بزرگی ۷.۵ شمالشرق ژاپن را لرزاند
زلزلهای قدرتمند به بزرگی ۷.۵ شامگاه دوشنبه شمالشرق ژاپن را تکان داد و باعث صدور دستور تخلیه برای حدود ۹۰ هزار نفر شد. هشدارهای سونامی در پی این زلزله، چند ساعت بعد به توصیه کاهش یافتند.
زلزلهای قدرتمند به بزرگی ۷.۵ شامگاه دوشنبه شمالشرق ژاپن را تکان داد و باعث صدور دستور تخلیه برای حدود ۹۰ هزار نفر شد. هشدارهای سونامی در پی این زلزله، چند ساعت بعد به توصیه کاهش یافتند.
این زمینلرزه ساعت ۱۱:۱۵ شب به وقت محلی در سواحل منطقه رخ داد.
آژانس هواشناسی ژاپن در ابتدا اعلام کرد که احتمال دارد این زلزله باعث وقوع سونامی به ارتفاع ۳ متر (۱۰ فوت) در سواحل شمالشرقی ژاپن شود.
هشدار سونامی در استانهای هوکایدو، آئوموری و ایواته صادر شد. بنا بر اعلام آژانس هواشناسی ژاپن، امواجی به ارتفاع ۲۰ تا ۷۰ سانتیمتر نیز در چند بندر مشاهده شد.
بامداد سهشنبه، آژانس هواشناسی ژاپن هشدارها را به «توصیه» کاهش داد، به این معنی که برآورد ارتفاع موج و خطر آبگرفتگی کمتر شده است.
مرکز این زمینلرزه ۸۰ کیلومتری سواحل استان آئوموری و در عمق ۵۴ کیلومتری زمین اعلام شد.
بر اساس مقیاس لرزهای یک تا هفت ژاپن، این زمینلرزه در شهر هاچینوهه در استان آئوموری «بالای شش» ثبت شد. این میزان لرزش آنقدر قوی است که ایستادن را تقریبا غیرممکن و فرد را مجبور به خزیدن میکند. در چنین لرزشهایی معمولا بیشتر مبلمانهای سنگین سقوط میکنند و کاشیهای دیوار و شیشههای پنجرهها در بسیاری از ساختمانها آسیب میبینند.
شبکه اناچکی ژاپن ساعاتی پس از زلزله بهنقل از یکی از کارکنان هتل در هاچینوهه گزارش داد که چند نفر مجروح و به بیمارستان منتقل شدهاند، اما همگی هنگام انتقال هوشیار بودند.
سانائه تاکائوچی، نخستوزیر ژاپن، بامداد سهشنبه ۱۸ آذر به خبرنگاران گفت که گزارشهایی از مجروح شدن هفت تن دریافت کرده است.
شرکت راهآهن شرق ژاپن برخی خدمات در منطقه را متوقف کرد؛ منطقهای که در مارس ۲۰۱۱ نیز شاهد زمینلرزه عظیم ۹ ریشتری بود.
یکی از مقامات آژانس هواشناسی ژاپن در یک نشست خبری اعلام کرد: «احتمال وقوع زمینلرزههای قدرتمندتر طی چند روز آینده وجود دارد.»
پس از این زمینلرزه، آژانس هواشناسی ژاپن برای منطقه وسیعی از شمالیترین جزیره هوکایدو تا استان چیبا در شرق توکیو توصیهای صادر کرد و از ساکنان خواست طی یک هفته آینده نسبت به احتمال وقوع زمینلرزه قدرتمند هوشیار باشند.
شرکتهای توکوهو الکتریک پاور و هوکایدو الکتریک پاور اعلام کردند که هیچ مشکل غیرعادی در نیروگاههای هستهای منطقه گزارش نشده است. توکوهو الکتریک ابتدا از قطع برق هزاران خانه خبر داد، اما بعدتر این رقم را به چند صد خانه کاهش داد.
افت و خیز ارزش ین
پس از انتشار خبر زلزله، ین در برابر ارزهای اصلی جهان تضعیف شد، اما سپس بخشی از ارزش خود را بازیافت. دلار در اوج معاملات به حدود ۱۵۵.۸۱ ین رسید و یورو نیز در بالاترین سطح روزانه معامله شد.
ژاپن یکی از زلزلهخیزترین کشورهای جهان است و تقریبا هر پنج دقیقه یک لرزش در آن ثبت میشود. این کشور در «حلقه آتش» اقیانوس آرام قرار دارد و حدود ۲۰ درصد زمینلرزههای با شدت ۶ یا بیشتر جهان در ژاپن رخ میدهد.
شمالشرق ژاپن در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ شاهد یکی از مرگبارترین زمینلرزههای این کشور بود؛ وقتی لرزشی ۹ ریشتری در اعماق اقیانوس نزدیک شهر سندای رخ داد. این زمینلرزه که قدرتمندترین زمینلرزه در تاریخ ثبتشده ژاپن است، موجی از سونامیهای عظیم ایجاد کرد که بخشهای وسیعی از سواحل اقیانوسی را ویران و نزدیک به ۲۰ هزار نفر را قربانی کرد.
سونامی سال ۲۰۱۱ همچنین به نیروگاه هستهای فوکوشیما دایایچی آسیب زد و در پی انفجارها و ذوبهای هستهای به بدترین فاجعه هستهای جهان در طی ۲۵ سال تبدیل شد.
آن زمینلرزه دو روز پس از زمینلرزهای به بزرگی هفت رخ داد. از آن هنگام، دولت ژاپن پس از هر زمینلرزه مهم در منطقه، توصیهای یکهفتهای درباره احتمال بروز یک ابَر زلزله صادر میکند.
سال گذشته چنین توصیهای در منطقه ناونکای تراف در مرکز و جنوب ژاپن صادر شد.
یک مقام اوکراینی که دوشنبه ۱۷ آذر با حفظ نام با این رسانه گفتوگو کرد، مدعی شد که از دید اوکراینیها پیشنهادهای آمریکا پس از دیدار پنجساعته مذاکرهکنندگان آمریکایی با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در کاخ کرملین «بدتر از قبل» شده است.
به گفته او آخرین پیشنهاد آمریکا درباره موضوع «قلمرو و کنترل نیروگاه هستهای زاپوریژیا» شامل «شروطی سختگیرانهتر»ی است و پرسشهای کلیدی درباره «تضمینهای امنیتی» نیز بدون پاسخ مانده است.
این مقام همچنین گفت که استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ، و جرد کوشنر، مشاور و داماد او در جریان صحبت دوساعته با زلنسکی در روز شنبه ۱۵ آذر، ظاهرا به دنبال یک «بله روشن» از او بودند.
او افزود: «اینطور احساس میشد که آمریکا تلاش میکند خواسته روسیه برای تصرف کل دونباس را به شیوههای مختلف به ما بفروشد و اینکه آمریکاییها میخواستند زلنسکی همانجا در مکالمه تلفنی با آن موافقت کند.»
پس از هفتهها دیپلماسی فشرده، مقامهای اوکراینی همچنان معتقدند برخی بخشهای طرح فعلی آمریکا موسوم به «طرح صلح دونالد ترامپ» منافع و خواستههای مسکو را بیشتر بازتاب میدهد و اینکه فشار واشینگتن بر زلنسکی بسیار سختگیرانهتر از فشارهایی است که بر پوتین وارد میکند.
به گزارش اکسیوس، یک مقام آمریکایی این ادعا را رد و تاکید کرده است که آمریکا پوتین را نیز برای نرم کردن خواستههایش تحت فشار گذاشته است.
در حال حاضر دو مطالبه از سوی طرفین درگیر، به کُندی مذاکرات انجامیده است؛ روسیه اصرار دارد که اوکراین باید کل منطقه دونباس، از جمله بخشهایی که تحت تصرف روسیه نیست، را واگذار کند، از سوی دیگر اوکراین میخواهد تضمینها امنیتیِ محکمی از سوی آمریکا برای پیشگیری از هرگونه تجاوز احتمالی روسیه در آینده دریافت کند.
ترامپ یکشنبه گفت که تیم مذاکرهکننده اوکراینی «طرح صلح آمریکا را دوست دارد»، سپس افزود اینکه زلنسکی طرح پیشنهادی آمریکا را نخوانده، سبب ناامیدی او شده است.
مقامهای اوکراینی و آمریکایی به اکسیوس گفتهاند که زلنسکی در تماس روز شنبه با کوشنر و ویتکاف به آنها گفته بود که یک ساعت قبل از تماس پیشنهاد آمریکا را دریافت کرده و هنوز آن را نخوانده است.
این در حالی است که به گفته مقامهای آمریکایی، نسخه اصلاحشده مورد بحث ۲۴ ساعت پیش از این تماس تلفنی به اوکراین ارسال شده بود. از سوی دیگر، مقامهای اوکراینی میگویند هرچند برخی اسناد روز قبل ارائه شده بود، اما برخی نسخههای جدید را تنها کمی پیش از تماس دریافت کردند.
زلنسکی دوشنبه ۱۷ آذر، پس از دیدار با رهبران بریتانیا، فرانسه و آلمان در لندن، گفتگوها را «سازنده» خواند و گفت که طرح پیشنهادی اروپا برای صلح تا ظهر روز ۱۸ آذر نهایی و به آمریکا ارسال خواهد شد.
او تاکید کرد که طرح جدید همچنان شامل ۲۰ بند است اما هیچ مصالحهای درباره واگذاری سرزمین در آن وجود ندارد.
فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، پس از این دیدار به رسانهها گفت که نسبت به برخی جزئیات ارائهشده از سوی آمریکا «بدبین» است. او بار دیگر بر حمایت همهجانبه اروپا از اوکراین تاکید کرد.
مقام اوکراینی به اکسیوس گفت در حالی که زلنسکی از سوی ترامپ برای حرکتهای شتابزده تحت فشار است، اروپاییها به زلنسکی توصیه میکنند با صبر و احتیاط پیش برود.
او افزود: «همین باعث شده است که کاخ سفید اروپاییها را مانع بزرگی در مسیر رسیدن به توافق و تحقق صلح ببیند.»
پوتین ۱۳ آذر در مصاحبه ایندیا تودی گفته بود که این کشور کنترل کامل منطقه دونباس اوکراین را «با زور نظامی» در دست خواهد گرفت، مگر اینکه نیروهای اوکراینی از این منطقه عقبنشینی کنند.
بر اساس بیانیه ارتش اسرائیل، مرکز آموزش و تمرین متعلق به یگان رضوان «با هدف برنامهریزی و اجرای عملیات علیه نیروهای ارتش اسرائیل و شهروندان اسرائیل» به کار گرفته میشد.
علاوه بر آن، ساختمانهای نظامی و یک سایت پرتاب متعلق به حزبالله هم هدف قرار گرفت.
به گفته ارتش اسرائیل، حزبالله لبنان از «مجموعه آموزش و صلاحیتیابی یگان رضوان» برای برنامهریزی و پیشبرد حملات علیه اسرائیل استفاده میکرد.
ارتش در بیانیه خود گفت: «اهدافی که مورد حمله قرار گرفتند و فعالیتهای آموزشی و نظامی انجامشده در چارچوب آمادگی برای اقدامات علیه دولت اسرائیل، نقض تفاهمها میان اسرائیل و لبنان و تهدیدی برای دولت اسرائیل محسوب میشوند.»
پیشتر، رسانههای لبنان از وقوع موجی از حملات اسرائیل در جنوب این کشور خبر داده بودند.
حملات اسرائیل در ادامه تلاشها برای خلع سلاح حزبالله لبنان صورت میگیرد.
نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله بار دیگر خلع سلاح این گروه را رد کرده و در این زمینه به دولت لبنان هشدار داده است.
روزنامه لبنانی ندا الوطن دوشنبه ۱۷ آذر گزارش داد نبیه بری، رییس پارلمان این کشور و از متحدان حزبالله، از علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، خواسته است فتوایی صادر کند تا حزبالله پهپادها و موشکهای نقطهزن خود را به ارتش لبنان تحویل دهد.
این روزنامه در گزارشی به مناسبت نخستین سالگرد سقوط حکومت بشار اسد به نقل از یک منبع آگاه نوشت که شکاف درون دو حزب اصلی شیعی در لبنان، حزب امل به رهبری بری و گروه حزبالله، آشکار شده است.
این منبع فاش کرد رییس مجلس لبنان از طریق کانالهای مستقیم ارتباطی، سه مطالبه اساسی را به مقامهای جمهوری اسلامی منتقل کرده که «بازتابدهنده نگرانی روزافزون او از تداوم درگیری لبنان در بازی محورهای منطقهای است».
۱۵ آذر، یوسف رجی، وزیر امور خارجه لبنان، با تاکید بر خلع سلاح حزبالله بهعنوان «ضرورتی ملی» اعلام کرد این گروه نمیتواند بدون تایید جمهوری اسلامی سلاحهای خود را تحویل دهد.
همزمان با افزایش فشارهای بینالمللی بر دولت لبنان برای خلع سلاح حزبالله، موسسه گالوپ ۱۴ آذر یافتههای نظرسنجی جدید خود را منتشر کرد که نشان میدهد اکثریت مردم این کشور خواستار آن هستند که تنها ارتش لبنان حق در اختیار داشتن سلاح را داشته باشد.
بر اساس یافتههای این نظرسنجی، حدود ۷۹ درصد از لبنانیها معتقدند نگهداری سلاح باید صرفا در انحصار ارتش لبنان باشد. این عدد در میان جامعه شیعیان لبنان ۲۷ درصد و در میان اهل سنت ۸۷ درصد گزارش شده است.
در سوی دیگر، ۱۹ درصد از مشارکتکنندگان در این پیمایش با انحصار سلاح در دست ارتش مخالفت کردند.
بررسی نتایج تفکیکشده حاکی از آن است که ۶۹ درصد از شیعیان و تنها ۱۰ درصد از اهل سنت با این طرح مخالف هستند.
این یافتهها بر پایه مصاحبههای حضوری در لبنان طی ماههای ژوئن و ژوئیه به دست آمد.
گالوپ در گزارشی نوشت در صورت خلع سلاح حزبالله، ساختار امنیتی لبنان دستخوش دگرگونی گستردهای خواهد شد، زیرا طی پنج دهه گذشته، نیروهای مسلح لبنان در کنار گروههای مسلح غیردولتی، از جمله حزبالله، فعالیت کردهاند.
این موسسه افزود پس از جنگ با اسرائیل، حزبالله از نظر راهبردی در موقعیتی دشوار قرار گرفته است؛ منافع این گروه با افکار عمومی لبنان همسو نیست و مشروعیت سیاسی و پایگاه اجتماعی آن با چالشهای قابل توجهی مواجه شده است.
در ماههای اخیر، تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزبالله، فضای سیاسی این کشور را بهشدت تحت تاثیر قرار داده و بحثهای گستردهای را در میان جریانهای سیاسی لبنان، جامعه بینالمللی و مقامهای حکومت ایران برانگیخته است.
در این بیانیه آمده است مردم سوریه به بیش از پنج دهه حکومت اقتدارگرایانه و سرکوبگر پایان دادند. قدرت و تابآوری مردم سوریه در برابر سرکوب اسد ــ در کنار تحریمهای آمریکا، کاهش توان روسیه برای حمایت از اسد و مخالفت مشترک اسرائیل با نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی ــ شرایط لازم را برای فروپاشی رژیم و آیندهای بهتر برای مردم سوریه فراهم کرد.
سناتورهای ارشد سنا افزودند دولت موقت سوریه تعهد جدی خود را نسبت به نیازهای مشترک ضدتروریسم نشان داده و برای نخستین بار در دهههای اخیر وارد گفتوگوی مستقیم با طرفهای اسرائیلی شده است؛ موضوعی که تا یک سال پیش غیرقابل تصور بود.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «ما همچنان دولت سوریه را تشویق میکنیم که کشور را از نفوذ روسیه و جمهوری اسلامی آزاد کند، انبارهای مواد مخدر و سلاحهای شیمیایی را نابود سازد و برای یافتن آمریکاییهای ناپدیدشده، از جمله آستین تایس، همکاری کند.»
بیانیه تحسینآمیز کمیته روابط خارجی سنای آمریکا خطاب به دولت جدید سوریه، چند روز پس از قدردانی فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا، سنتکام، از نیروهای امنیتی سوریه برای جلوگیری از ارسال چند محموله سلاح برای حزبالله لبنان، صادر شده است.
فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا، جمعه ۱۴ آذر اعلام کرد ایالات متحده و شرکای منطقهای آن «در خلع سلاح حزبالله و حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه منافع مشترک دارند».
مقامهای سوری پنجشنبه ۱۳ آذر اعلام کردند یک فرد را که قصد انتقال صدها مین به حزبالله داشت، کشتهاند و چهار نفر دیگر را نیز بازداشت کردهاند.
دمشق گفت این افراد در حال تلاش برای عبور دادن محموله از طریق خاک سوریه بودند.
پس از سقوط حکومت اسد، جمهوری اسلامی بزرگترین متحد خود در منطقه را از دست داد و اکنون با دشواریهای فراوانی در رساندن کمکهای تسلیحاتی و مالی به حزبالله، اصلیترین گروه نیابتی خود، مواجهه است.
پایگاه خبری ژاپنتایمز، دوشنبه ۱۷ آذر و در نخستین سالگرد سرنگونی حکومت بشار اسد بهنقل از منابع آگاه گزارش داد در حالی که شهرهای سوریه در یورش برقآسای نیروهای مخالف بشار اسد در آذر ۱۴۰۳ سقوط میکردند، نظامیان و دیپلماتهای جمهوری اسلامی که سالها ستون اصلی بقای اسد بودند، پیش از فروپاشی نهایی حکومتش او را تنها گذاشتند.
ژاپنتایمز نوشت «عقبنشینی شتابزده» عوامل حکومت ایران در حالی رخ داد که از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱، جمهوری اسلامی از مهمترین حامیان دمشق به شمار میرفت و با اعزام اعضای سپاه پاسداران و نیروهای همپیمان منطقهای، حیات سیاسی اسد را حفظ کرده بود.
بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی و گروههای متحدش، بهویژه حزبالله لبنان و نیروهای عراقی و افغانستانی، نقاط حساس دمشق، حلب و مرزهای لبنان و عراق را در کنترل داشتند.
افسران سوری در سالهای جنگ عملا تحت فرماندهی سپاه پاسداران فعالیت میکردند و با تضعیف موقعیت اسد، نفوذ سپاه رو به افزایش گذاشته بود. اما با پیشروی سریع نیروهای مخالف اسد به سمت پایتخت، این ساختار ناگهان فرو ریخت.
فایننشالتایمز دوشنبه ۱۷ آذر گزارش داد این تصمیم پس از آن گرفته شد که چندین کشور عربی و مسلمان با حضور نخستوزیر پیشین بریتانیا در این ساختار مخالفت کردند.
بلر که تنها فرد معرفیشده برای این هیات در زمان اعلام طرح ۲۰ مادهای دونالد ترامپ بود، پیشتر این طرح را «جسورانه و هوشمندانه» توصیف کرده و گفته بود مایل است در هیات حضور داشته باشد.
منابع عربی و اسلامی به فایننشالتایمز گفتهاند دلیل مخالفتها «آسیب جدی به اعتبار بلر در جهان عرب» بهدلیل نقش او در حمایت از حمله آمریکا و بریتانیا به عراق در سال ۲۰۰۳ بوده است.
بلر پس از خروج از دفتر نخستوزیری در سال ۲۰۰۷ بهعنوان فرستاده ویژه در خاورمیانه فعالیت داشت و طی یکسال گذشته بهصورت مستقل روی طرحهایی برای غزه کار کرده بود.
یک متحد بلر به فایننشالتایمز گفت که او در «هیات صلح» عضو نخواهد بود اما در ساختار جدیدی که پس از طرح اولیه ایجاد شده، در «کمیته اجرایی» حضور خواهد یافت؛ کمیتهای که شامل جرد کوشنر، داماد ترامپ، استیو ویتکاف، مشاور و نماینده ویژه ترامپ و مقامهایی از کشورهای عربی و غربی است.
این کمیته قرار است میان هیات صلح و کمیته تکنوکرات فلسطینی که مسئول اداره روزمره نوار غزه است، هماهنگی ایجاد کند.
طرح صلح ترامپ برای غزه که همراه با آتشبسی شکننده اعلام شد، طی دو ماه گذشته پیشرفتی نداشته و هیچیک از اعضای دیگر «هیات صلح» نیز معرفی نشدهاند.
فایننشالتایمز نوشت که اعتراضهای منطقهای علیه نقش بلر، یکی از عوامل اصلی تغییر در ساختار طرح صلح بوده و باعث شده واشینگتن مسیر دیگری را برای مدیریت سیاسی و امنیتی غزه در دوره پساجنگ تعریف کند.
در همین حال، کارشناسان حقوق بشری سازمان ملل نسبت به استفاده اسرائیل از دوران آتشبس برای «پاکسازی قومی فلسطینیها» هشدار دادهاند.
دو سناتور دموکرات آمریکایی نیز ۲۰ شهریور در گزارشی از سفر خود به خاورمیانه، اعلام کردند اسرائیل در حال اجرای یک «طرح نظاممند برای نابودی و پاکسازی قومی فلسطینیان در غزه» است و ایالات متحده نیز در این روند همدست است.
از سوی دیگر، سفیر آمریکا در سازمان ملل ۱۷ آذر با نخستوزیر اسرائیل گفتوگو کرد. دفتر بنیامین نتانیاهو هدف سفر مایک والتز و این دیدار و گفتوگو را پیشبرد «طرح صلح واشینگتن برای غزه» اعلام کرد.
روزنامه تایمز اسرائیل به نقل از دفتر نخستوزیری نوشت که دو طرف در این دیدار بر لزوم «تداوم تلاش برای خلع سلاح حماس در غزه» و همچنین «گسترش توافقهای صلح منطقهای» و مقابله با طرحهای ضداسرائیلی در عرصه بینالمللی تاکید کردند.
