جیم ریش، رییس کمیته روابط خارجی سنا، و جین شاهین، عضو ارشد دموکرات در این کمیته، در بیانیهای به مناسبت نخستین سالگرد سقوط بشار اسد، بار دیگر از دولت سوریه خواستند تا کشور خود را از نفوذ روسیه و جمهوری اسلامی آزاد کند.
در این بیانیه آمده است مردم سوریه به بیش از پنج دهه حکومت اقتدارگرایانه و سرکوبگر پایان دادند. قدرت و تابآوری مردم سوریه در برابر سرکوب اسد ــ در کنار تحریمهای آمریکا، کاهش توان روسیه برای حمایت از اسد و مخالفت مشترک اسرائیل با نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی ــ شرایط لازم را برای فروپاشی رژیم و آیندهای بهتر برای مردم سوریه فراهم کرد.
سناتورهای ارشد سنا افزودند دولت موقت سوریه تعهد جدی خود را نسبت به نیازهای مشترک ضدتروریسم نشان داده و برای نخستین بار در دهههای اخیر وارد گفتوگوی مستقیم با طرفهای اسرائیلی شده است؛ موضوعی که تا یک سال پیش غیرقابل تصور بود.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «ما همچنان دولت سوریه را تشویق میکنیم که کشور را از نفوذ روسیه و جمهوری اسلامی آزاد کند، انبارهای مواد مخدر و سلاحهای شیمیایی را نابود سازد و برای یافتن آمریکاییهای ناپدیدشده، از جمله آستین تایس، همکاری کند.»
بیانیه تحسینآمیز کمیته روابط خارجی سنای آمریکا خطاب به دولت جدید سوریه، چند روز پس از قدردانی فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا، سنتکام، از نیروهای امنیتی سوریه برای جلوگیری از ارسال چند محموله سلاح برای حزبالله لبنان، صادر شده است.
فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا، جمعه ۱۴ آذر اعلام کرد ایالات متحده و شرکای منطقهای آن «در خلع سلاح حزبالله و حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه منافع مشترک دارند».
مقامهای سوری پنجشنبه ۱۳ آذر اعلام کردند یک فرد را که قصد انتقال صدها مین به حزبالله داشت، کشتهاند و چهار نفر دیگر را نیز بازداشت کردهاند.
دمشق گفت این افراد در حال تلاش برای عبور دادن محموله از طریق خاک سوریه بودند.
پس از سقوط حکومت اسد، جمهوری اسلامی بزرگترین متحد خود در منطقه را از دست داد و اکنون با دشواریهای فراوانی در رساندن کمکهای تسلیحاتی و مالی به حزبالله، اصلیترین گروه نیابتی خود، مواجهه است.
پایگاه خبری ژاپنتایمز، دوشنبه ۱۷ آذر و در نخستین سالگرد سرنگونی حکومت بشار اسد بهنقل از منابع آگاه گزارش داد در حالی که شهرهای سوریه در یورش برقآسای نیروهای مخالف بشار اسد در آذر ۱۴۰۳ سقوط میکردند، نظامیان و دیپلماتهای جمهوری اسلامی که سالها ستون اصلی بقای اسد بودند، پیش از فروپاشی نهایی حکومتش او را تنها گذاشتند.
ژاپنتایمز نوشت «عقبنشینی شتابزده» عوامل حکومت ایران در حالی رخ داد که از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱، جمهوری اسلامی از مهمترین حامیان دمشق به شمار میرفت و با اعزام اعضای سپاه پاسداران و نیروهای همپیمان منطقهای، حیات سیاسی اسد را حفظ کرده بود.
بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی و گروههای متحدش، بهویژه حزبالله لبنان و نیروهای عراقی و افغانستانی، نقاط حساس دمشق، حلب و مرزهای لبنان و عراق را در کنترل داشتند.
افسران سوری در سالهای جنگ عملا تحت فرماندهی سپاه پاسداران فعالیت میکردند و با تضعیف موقعیت اسد، نفوذ سپاه رو به افزایش گذاشته بود. اما با پیشروی سریع نیروهای مخالف اسد به سمت پایتخت، این ساختار ناگهان فرو ریخت.
فایننشالتایمز دوشنبه ۱۷ آذر گزارش داد این تصمیم پس از آن گرفته شد که چندین کشور عربی و مسلمان با حضور نخستوزیر پیشین بریتانیا در این ساختار مخالفت کردند.
بلر که تنها فرد معرفیشده برای این هیات در زمان اعلام طرح ۲۰ مادهای دونالد ترامپ بود، پیشتر این طرح را «جسورانه و هوشمندانه» توصیف کرده و گفته بود مایل است در هیات حضور داشته باشد.
منابع عربی و اسلامی به فایننشالتایمز گفتهاند دلیل مخالفتها «آسیب جدی به اعتبار بلر در جهان عرب» بهدلیل نقش او در حمایت از حمله آمریکا و بریتانیا به عراق در سال ۲۰۰۳ بوده است.
بلر پس از خروج از دفتر نخستوزیری در سال ۲۰۰۷ بهعنوان فرستاده ویژه در خاورمیانه فعالیت داشت و طی یکسال گذشته بهصورت مستقل روی طرحهایی برای غزه کار کرده بود.
یک متحد بلر به فایننشالتایمز گفت که او در «هیات صلح» عضو نخواهد بود اما در ساختار جدیدی که پس از طرح اولیه ایجاد شده، در «کمیته اجرایی» حضور خواهد یافت؛ کمیتهای که شامل جرد کوشنر، داماد ترامپ، استیو ویتکاف، مشاور و نماینده ویژه ترامپ و مقامهایی از کشورهای عربی و غربی است.
این کمیته قرار است میان هیات صلح و کمیته تکنوکرات فلسطینی که مسئول اداره روزمره نوار غزه است، هماهنگی ایجاد کند.
طرح صلح ترامپ برای غزه که همراه با آتشبسی شکننده اعلام شد، طی دو ماه گذشته پیشرفتی نداشته و هیچیک از اعضای دیگر «هیات صلح» نیز معرفی نشدهاند.
فایننشالتایمز نوشت که اعتراضهای منطقهای علیه نقش بلر، یکی از عوامل اصلی تغییر در ساختار طرح صلح بوده و باعث شده واشینگتن مسیر دیگری را برای مدیریت سیاسی و امنیتی غزه در دوره پساجنگ تعریف کند.
در همین حال، کارشناسان حقوق بشری سازمان ملل نسبت به استفاده اسرائیل از دوران آتشبس برای «پاکسازی قومی فلسطینیها» هشدار دادهاند.
دو سناتور دموکرات آمریکایی نیز ۲۰ شهریور در گزارشی از سفر خود به خاورمیانه، اعلام کردند اسرائیل در حال اجرای یک «طرح نظاممند برای نابودی و پاکسازی قومی فلسطینیان در غزه» است و ایالات متحده نیز در این روند همدست است.
از سوی دیگر، سفیر آمریکا در سازمان ملل ۱۷ آذر با نخستوزیر اسرائیل گفتوگو کرد. دفتر بنیامین نتانیاهو هدف سفر مایک والتز و این دیدار و گفتوگو را پیشبرد «طرح صلح واشینگتن برای غزه» اعلام کرد.
روزنامه تایمز اسرائیل به نقل از دفتر نخستوزیری نوشت که دو طرف در این دیدار بر لزوم «تداوم تلاش برای خلع سلاح حماس در غزه» و همچنین «گسترش توافقهای صلح منطقهای» و مقابله با طرحهای ضداسرائیلی در عرصه بینالمللی تاکید کردند.
خبرگزاری رویترز دوشنبه ۱۷ آذر در گزارشی به نقل از شورای انتقالی جنوب یمن که طی سالهای گذشته از سوی امارات متحده عربی پشتیبانی شده، نوشت مقامهای ارشد دولتِ مورد تایید جامعه جهانی، عدن را ترک کردهاند.
به گفته این شورا، از جمله مقامهایی که از عدن خارج شدهاند، رشاد العلیمی، رییس شورای رهبری ریاستجمهوری، و سالم صالح بن بریک، نخستوزیر این دولت هستند.
شورای انتقالی تاکید کرد این خروج به دستور آنان نبوده است.
دولت رسمی یمن از سال ۲۰۱۴ و پس از سقوط صنعا به دست حوثیها، عدن را بهعنوان پایتخت موقت برگزیده بود.
عملیات «آینده امیدوارکننده» و پیشروی سریع
عمرو البیض، مقام ارشد شورای انتقالی، به رویترز گفت این شورا پس از آغاز عملیات نظامی در هفته گذشته، حضور خود را در همه استانهای جنوبی تثبیت کرده است.
او گفت هشت استان جنوبی «تحت حفاظت نیروهای مسلح جنوب» قرار دارد و هدف شورا «یکپارچهسازی میدان عملیاتی برای افزایش ثبات و مقابله احتمالی با حوثیها» است.
البیض افزود مقاومت محدودی در برابر پیشروی شورا وجود داشته و نیروهای مورد حمایت عربستان سعودی «بهتدریج عقبنشینی کردهاند».
او همچنین گفت استانهای راهبردی حضرموت و المهره، که در مجاورت عربستان سعودی و عمان قرار دارند و مسیرهای تجاری مهمی به حساب میآیند، تحت کنترل این شورا درآمدهاند.
یک مقام دیگر شورای انتقالی گفت که حضرموت ظرف ۴۸ ساعت از زمان آغاز عملیات سقوط کرده است.
به گفته او، نیروهای سعودی از جزیره استراتژیک «پریم» در تنگه بابالمندب عقبنشینی کرده و کنترل آن را به شورای انتقالی سپردهاند.
واکنش دولت رسمی یمن و موضع امارات
العلیمی در بیانیهای اعلام کرد اقدامهای شورای انتقالی «مشروعیت دولت مورد تایید جامعه جهانی» را تضعیف میکند و نقض توافق تقسیم قدرت است.
او ۱۶ آذر در ریاض دیپلماتها را در جریان آخرین تحولات قرار داده بود.
یک مقام امارات نیز به رویترز گفت موضع این کشور «هماهنگ با سیاست عربستان سعودی» و در حمایت از روند سیاسی و طرحهای مورد توافق کشورهای خلیج فارس و قطعنامههای سازمان ملل است.
مقام اماراتی بهطور مستقیم درباره پیشروی شورای انتقالی اظهار نظر نکرد.
ریاض تاکنون واکنشی رسمی به این تحولات نشان نداده است.
آینده نامعلوم قدرت در جنوب یمن
شورای انتقالی جنوب که خواهان خودمختاری بیشتر و حتی احیای دولت مستقل یمن جنوبی پیش از اتحاد ۱۹۹۰ است، طی سه سال گذشته عضو شورای رهبری ریاستجمهوری بوده اما تنشهای عمیق بر سر کنترل سرزمین و نیروها ادامه داشته است.
در حالی که جنگ یمن از سال ۲۰۲۲ در وضعیت سکون قرار گرفته، تحولات اخیر پرسشهای تازهای درباره آینده مذاکرات صلح میان دولت رسمی، حوثیها و گروههای منطقهای ایجاد کرده است.
یمن اکنون شاهد شکافهای تازهای در جنوب است که میتواند تلاشهای جاری برای رسیدن به توافق جامع را پیچیدهتر کند.
تجمعات بازنشستگان مخابرات، دوشنبه ۱۷ آذر در استانهایی از جمله آذربایجان شرقی، تهران، خراسان رضوی، خوزستان، زنجان، فارس، گیلان، کردستان، کرمانشاه، لرستان، مازندران و همدان، شکل گرفت.
در تهران بازنشستگان مقابل ساختمان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تجمع کردند و در دیگر شهرها نیز گردهماییهای اعتراضی در برابر ساختمانهای مخابرات منطقه برگزار شد.
حاضران در اعتراض به رسیدگی نشدن به مطالباتشان، به سیاستهای «ستاد اجرایی فرمان امام»، «بنیاد تعاون سپاه پاسداران» و «شرکت اعتماد مبین» که سهامداران عمده شرکت مخابرات هستند، اعتراض کردند.
بازنشستگان در این تجمعات شعارهایی چون «دشمن بازنشسته/ به سلطنت نشسته»، «فریاد بازنشسته/ قانون کجا نشسته؟»، «مخابرات رها شده/ به نسل ما جفا شده» و «مخابرات را ما ساختیم/ سپاه برد و ما باختیم» سردادند.
کارکنان و بازنشستگان مخابرات در سالهای اخیر بارها در اعتراض به تاخیر در پرداخت حقوق و کمکهزینههای رفاهی و مشکلات بیمه و خدمات درمانی، با خواست بازنگری در همسانسازی، در نقاط مختلف ایران تجمع کرده و خواستار رسیدگی به مطالباتشان شدهاند.
آنها در سالهای گذشته بیش از ۱۰۰ تجمع در اعتراض به وضعیت خود، بهصورت سراسری در استانهای مختلف برگزار کردهاند.
تجمع کارکنان میدان نفتی یادآوران غرب کارون
نیروهای پیمانکاری حراست میدان نفتی یادآوران غرب کارون، ۱۷ آذر در مقابل ساختمان وزارت نفت در تهران تجمع کردند.
شورای سازماندهی اعتراضات کارگران غیررسمی نفت در گزارشی نوشت آنها نسبت به شرایط معیشتی و تعیین تکلیف وضعیت شغلیشان در بلاتکلیفی قرار دارند و نسبت به عدم رسیدگی به خواستههایشان دست به اعتراض زدند.
آنها خواستههای خود را «اصلاح فوری پیمان حراست و انتقال بودجه از غیرجاری به جاری در چارچوب برقراری عدالت و همخوانی با رویه جاری سایر میادین غرب کارون» و «ورود پیمان به سامانه ساپنا و تخصیص شناسه یکتا پس از ۱۵ سال انتظار»، عنوان کردند.
شورای سازماندهی اعتراضات کارگران غیررسمی نفت اعلام کرد که از اعتراضات آنها و اعتراضات سراسری کارگری در تمامی بخشهای نفت حمایت و پشتیبانی میکند.
اعتصاب کارگران شرکت فولاد مکران و کارکنان بهداشت کرمانشاه
جمعی از نیروهای پیمانکاری شرکت فولاد مکران چابهار، ۱۷ آذر در اعتراض به پرداخت نشدن سهماهه حقوقهای خود دست به اعتصاب و تجمع اعتراضی زدند.
سایت حالوش که اخبار استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد، نوشت: «حدود ۶۵ نفر از کارگران بلوچ شاغل در این پروژه که ماههاست حقوق دریافت نکردهاند و مسئولان بارها با قولهای الکی و وعدههای امروز و فردا پرداخت حقوق را عقب انداختهاند، دست به اعتصاب زدند.»
حالوش به نقل از منابع خود افزود: «مدیر اصلی شرکت غیربومی است و جانشین او نیز کسی است که دائما قولهای تکراری میدهد و هر هفته وعده را به هفته بعد موکول میکند؛ وعدههایی که هیچکدام تاکنون عملی نشده است.»
اتحادیه آزاد کارگران ایران نیز گزارش داد: «امروز پس از آغاز اعتصاب، نیروهای اطلاعات در محل حاضر شده و از کارگران معترض خواستند تا ماشینها و تجهیزات سایر شرکتها از مسیر عبور کنند.»
همزمان با این اعتراضها، کارکنان پایگاهها و خانههای بهداشت استان کرمانشاه نیز در مقابل استانداری دست به تجمع اعتراضی زدند.
اتحادیه آزاد کارگران اعلام کرد: «این تجمع بخشی از حرکت سراسری کارکنان بهداشت در استانهای مختلف کشور است و اعتراض به عدم پرداخت کارانهها و دیگر حقوق پایمال شده آنان صورت میگیرد.»
گرانی دارو
در ادامه موج اعتراضهای معیشتی، ویدیوهای رسیده به ایراناینترنشنال نشان میدهد گروهی از شهروندان ۱۷ آذر در اعتراض به گران شدن داروی سیستاگون تجمع کردند.
بر اساس یکی از ویدیوهای رسیده، ماموران پلیس به تجمع این گروه از شهروندان معترض حمله کردند.
به گفته یک شهروند، قیمت این دارو در عرض یک ماه از ۵۰۰ هزار تومان به ۴۵ میلیون تومان رسیده است.
در سالهای اخیر، بازنشستگان، کارگران و مستمریبگیران، بارها در شهرهای مختلف ایران در اعتراض به محقق نشدن مطالبات خود تجمع و راهپیمایی کردهاند.
شرایط معیشتی این گروهها سبب شده شمار تجمعها و اعتراضهای صنفی بهطور قابل توجهی افزایش یابد.
سایت حقوق بشری هرانا ۲۹ اسفند سال گذشته در گزارشی درباره نقض حقوق بشر در ایران نوشت که در سال ۱۴۰۳، دستکم سه هزار و ۷۰۲ تجمع و اعتصاب در بخشهای مختلف کشور انجام شد.
