جداییطلبان یمن کنترل عدن و استانهای جنوبی را بهدست گرفتند
جداییطلبان جنوب یمن اعلام کردند کنترل خود را بر سراسر جنوب، از جمله شهر بندری عدن، گسترش دادهاند. تغییری مهم در موازنه قدرت در مناطق تحت کنترل دولتِ مورد حمایت عربستان سعودی.
جداییطلبان جنوب یمن اعلام کردند کنترل خود را بر سراسر جنوب، از جمله شهر بندری عدن، گسترش دادهاند. تغییری مهم در موازنه قدرت در مناطق تحت کنترل دولتِ مورد حمایت عربستان سعودی.
خبرگزاری رویترز دوشنبه ۱۷ آذر در گزارشی به نقل از شورای انتقالی جنوب یمن که طی سالهای گذشته از سوی امارات متحده عربی پشتیبانی شده، نوشت مقامهای ارشد دولتِ مورد تایید جامعه جهانی، عدن را ترک کردهاند.
به گفته این شورا، از جمله مقامهایی که از عدن خارج شدهاند، رشاد العلیمی، رییس شورای رهبری ریاستجمهوری، و سالم صالح بن بریک، نخستوزیر این دولت هستند.
شورای انتقالی تاکید کرد این خروج به دستور آنان نبوده است.
دولت رسمی یمن از سال ۲۰۱۴ و پس از سقوط صنعا به دست حوثیها، عدن را بهعنوان پایتخت موقت برگزیده بود.
عملیات «آینده امیدوارکننده» و پیشروی سریع
عمرو البیض، مقام ارشد شورای انتقالی، به رویترز گفت این شورا پس از آغاز عملیات نظامی در هفته گذشته، حضور خود را در همه استانهای جنوبی تثبیت کرده است.
او گفت هشت استان جنوبی «تحت حفاظت نیروهای مسلح جنوب» قرار دارد و هدف شورا «یکپارچهسازی میدان عملیاتی برای افزایش ثبات و مقابله احتمالی با حوثیها» است.
البیض افزود مقاومت محدودی در برابر پیشروی شورا وجود داشته و نیروهای مورد حمایت عربستان سعودی «بهتدریج عقبنشینی کردهاند».
او همچنین گفت استانهای راهبردی حضرموت و المهره، که در مجاورت عربستان سعودی و عمان قرار دارند و مسیرهای تجاری مهمی به حساب میآیند، تحت کنترل این شورا درآمدهاند.
یک مقام دیگر شورای انتقالی گفت که حضرموت ظرف ۴۸ ساعت از زمان آغاز عملیات سقوط کرده است.
به گفته او، نیروهای سعودی از جزیره استراتژیک «پریم» در تنگه بابالمندب عقبنشینی کرده و کنترل آن را به شورای انتقالی سپردهاند.
واکنش دولت رسمی یمن و موضع امارات
العلیمی در بیانیهای اعلام کرد اقدامهای شورای انتقالی «مشروعیت دولت مورد تایید جامعه جهانی» را تضعیف میکند و نقض توافق تقسیم قدرت است.
او ۱۶ آذر در ریاض دیپلماتها را در جریان آخرین تحولات قرار داده بود.
یک مقام امارات نیز به رویترز گفت موضع این کشور «هماهنگ با سیاست عربستان سعودی» و در حمایت از روند سیاسی و طرحهای مورد توافق کشورهای خلیج فارس و قطعنامههای سازمان ملل است.
مقام اماراتی بهطور مستقیم درباره پیشروی شورای انتقالی اظهار نظر نکرد.
ریاض تاکنون واکنشی رسمی به این تحولات نشان نداده است.
آینده نامعلوم قدرت در جنوب یمن
شورای انتقالی جنوب که خواهان خودمختاری بیشتر و حتی احیای دولت مستقل یمن جنوبی پیش از اتحاد ۱۹۹۰ است، طی سه سال گذشته عضو شورای رهبری ریاستجمهوری بوده اما تنشهای عمیق بر سر کنترل سرزمین و نیروها ادامه داشته است.
در حالی که جنگ یمن از سال ۲۰۲۲ در وضعیت سکون قرار گرفته، تحولات اخیر پرسشهای تازهای درباره آینده مذاکرات صلح میان دولت رسمی، حوثیها و گروههای منطقهای ایجاد کرده است.
یمن اکنون شاهد شکافهای تازهای در جنوب است که میتواند تلاشهای جاری برای رسیدن به توافق جامع را پیچیدهتر کند.
خبرگزاری رویترز دوشنبه ۱۷ آذر در گزارشی نوشت مراسم رسمی نخستین سالگرد سقوط رژیم اسد در میدان اموی دمشق و چند شهر دیگر برگزار شد.
دوشنبه هزاران نفر در خیابانهای پایتخت تجمع کردند. همزمان، در برخی مناطق رژههای نظامی نیز انجام شد.
اسد یک سال پیش، در هشتم دسامبر ۲۰۲۴، پس از پیشروی سریع نیروهای مخالف به فرماندهی احمد الشرع (ابومحمد الجولانی)، سوریه را ترک کرد و به روسیه گریخت.
این عملیات که به پایان بیش از ۱۳ سال جنگ و سرکوب منتهی شد، مسیر سیاسی سوریه را بهطور کامل تغییر داد.
الشرع که اکنون رییسجمهوری موقت سوریه است، بامداد دوشنبه در مسجد اموی دمشق با لباس نظامی حاضر شد و نماز صبح را اقامه کرد.
او وعده داد «سوریهای نیرومند و عادلانه» بنا کند و گفت: «از شمال تا جنوب، سوریه را دوباره خواهیم ساخت.»
دعوت به اتحاد؛ تغییر جهتگیری سیاسی سوریه
الشرع که پیشتر یکی از فرماندهان القاعده بود، در ماههای گذشته تغییرات مهمی در سیاست خارجی سوریه ایجاد کرده است.
او روابط تازهای با آمریکا برقرار کرده، حمایت کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و ترکیه را به دست آورده و از همپیمانان پیشین دمشق، یعنی تهران و مسکو، فاصله گرفته است. بخشی از تحریمهای غرب علیه سوریه نیز اکنون لغو شده است.
نجات رشدی، نماینده ویژه سازمان ملل، گفت سقوط اسد «اولین فرصت واقعی پس از نسلها» برای شکلدهی دوباره آینده سوریه بوده است.
فضای دوگانه در شهرها؛ جشن در حلب، نگرانی در جنوب و شمال شرق
در حلب، نخستین شهر بزرگی که سال گذشته بهدست نیروهای الشرع افتاد، مردم با خودرو و پرچمهای دولت جدید به خیابانها آمدند.
یکی از ساکنان به رویترز گفت: «ما تازه احساس میکنیم کشورمان را دوست داریم؛ قبلا فقط میخواستیم فرار کنیم.»
اما سوریه همچنان با موجهای خشونت فرقهای روبهروست و صدها نفر در درگیریهای یک سال گذشته کشته شدهاند. این روند باعث بیاعتمادی اقلیتها نسبت به دولت جدید شده است.
در شمال شرق، اداره خودگردان کُردها هرگونه تجمع را در سالگرد سقوط اسد ممنوع کرد و هشدار داد «هستههای تروریستی» ممکن است از مراسم سالگرد سوءاستفاده کنند.
چهار سال دوره انتقالی و انتخابات پس از تدوین قانون اساسی
در جنوب، گروههایی از جامعه دروزی در استان سویدا خواستار خودگردانی محلی شدهاند.
الشرع اعلام کرده است دوره انتقالی چهار سال دیگر ادامه خواهد داشت تا ساختارهای جدید حکومتی، قوانین و پیشنویس قانون اساسی آماده شود و سپس همهپرسی و انتخابات برگزار گردد.
طبق قانون اساسی موقت، او اختیارات گستردهای دارد. انتخابات غیرمستقیم پارلمانی در اکتبر برگزار شد اما یکسوم نمایندگان هنوز از سوی او منصوب نشدهاند.
آغاز بازگشت آوارگان؛ ظرفیت محدود کمکرسانی
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل میگوید از زمان سقوط اسد، حدود یکمیلیون و ۲۰۰ هزار پناهجو و یکمیلیون و ۹۰۰ هزار آواره داخلی به خانههایشان بازگشتهاند اما کاهش بودجه جهانی ممکن است این روند را کُند کند.
بانک مرکزی سوریه اعلام کرده است بازگشت حدود یکمیلیون و ۵۰۰ هزار نفر به بهبود تدریجی اقتصاد کمک کرده است.
با این حال، دفتر هماهنگی امور انساندوستانه سازمان ملل اعلام کرد در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۶.۵ میلیون نفر در سراسر سوریه نیازمند کمکهای فوری هستند.
هشدار سازمان ملل
کمیسیون مستقل بینالمللی تحقیق درباره سوریه، وابسته به سازمان ملل، در بیانیهای اعلام کرد هرچند دولت انتقالی سوریه گامهایی برای رسیدگی به جنایتها و نقضهای حقوق بشری دوران گذشته برداشته، اما رویدادهای خشونتآمیز پس از سرنگونی اسد بار دیگر به «آوارگی، شکاف اجتماعی و قطبیسازی»، دامن زده است.
این نهاد که از سال ۲۰۱۱ مسئول مستندسازی نقض قوانین بینالمللی در سوریه است، تاکید کرد «فهرست هولناک» شکنجه، سرکوب و قتلهای سیستماتیکی که در دوره حکومت اسد صورت گرفت، معادل «خشونت جنایی صنعتی علیه مردم سوریه» بوده است.
کمیسیون سازمان ملل هشدار داد که استمرار تنشها و الگوهای انتقامجویانه میتواند آینده گذار سیاسی در سوریه را تهدید کند و خواستار پایان چرخه خشونت و ایجاد سازوکارهای عدالت انتقالی شد.
سیبیاسنیوز دوشنبه ۱۷ آذر، فهرست نامزدهای گلدن گلوب ۲۰۲۶ را منتشر کرد.
این نخستین بار در تاریخ گلدن گلوب است که یک فیلم ایرانی بهطور همزمان در هر چهار بخش مهم نامزد میشود؛ اتفاقی که جایگاه سینمای مستقل ایران و مسیر فیلمسازی پناهی را بار دیگر در کانون توجه جهان قرار میدهد.
جوایز گلدن گلوب بهطور سنتی از مهمترین رویدادهای سینمایی جهان پیش از فصل اسکار محسوب میشود و نامزدی در بخشهای اصلی میتواند شانس حضور «یک تصادف ساده» در رقابتهای اسکار ۲۰۲۶ را افزایش دهد.
این فیلم، داستان مردی است که گمان میکند شکنجهگر سابقش را یافته و برای انتقام، او را میرباید تا زنده به گور کند اما ناگهان در هویت او شک میکند و بهدنبال گرفتن تایید حقیقت از همبندان سابق خود میرود.
فیلم «یک تصادف ساده» که بهصورت مخفیانه ساخته شده، تجربه شخصی پناهی در زندان را بازتاب میدهد و پیشتر برنده نخل طلای جشنواره کن شده است.
این فیلم که پناهی آن را در تهران ساخته است، به عنوان نماینده فرانسه برای اسکار ۲۰۲۶ نیز رقابت خواهد کرد.
پناهی: به ایران برمیگردم
پناهی ۱۳ آذر اعلام کرد با وجود صدور حکم جدید زندان برای او از سوی دادگاه انقلاب، پس از پایان مراسم اسکار به ایران باز خواهد گشت.
مصطفی نیلی، وکیل دادگستری، ۱۰ آذر ماه خبر داد شعبه ٢۶ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به صورت غیابی پناهی را بابت «فعالیت تبلیغی علیه نظام به یک سال حبس، دو سال ممنوعیت خروج از کشور ممنوعیت عضویت در گروهها یا دستهجات سیاسی و اجتماعی» محکوم کرده است.
واشینگتنپست ۱۲ آبان با اشاره به احتمال موفقیت پناهی در اسکار نوشت: «برای یک فیلمساز منتقد حکومت، جایزه اسکار شاید بزرگترین سپر حمایتی ممکن باشد؛ نوعی واکنش بینالمللی در برابر سانسور حکومتی.»
پناهی که تاکنون جایزه خرس طلایی برلین را برای فیلم «تاکسی» و شیر طلایی ونیز را برای فیلم «دایره» دریافت کرده است، پس از کسب نخل طلای جشنواره کن، به یکی از معدود فیلمسازانی تبدیل شد که موفق به کسب این سهگانه معتبر سینمایی شدهاند.
او طی سالهای گذشته با وجود ممنوعالخروجی و محدودیتهای متعدد، چندین فیلم خود را در سکوت و بهصورت غیررسمی تولید کرده و آثارش در جشنوارههای بینالمللی مورد تقدیر قرار گرفتهاند.
روزنامه تایمز اسرائیل دوشنبه ۱۷ آذر به نقل از دفتر نخستوزیری نوشت که دو طرف در این دیدار بر لزوم «تداوم تلاش برای خلع سلاح حماس در غزه» و همچنین «گسترش توافقهای صلح منطقهای» و مقابله با طرحهای ضداسرائیلی در عرصه بینالمللی تاکید کردند.
در این جلسه، گیل رایش، سرپرست شورای امنیت ملی اسرائیل، دنی دنون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، و مایک هاکبی، سفیر آمریکا در اسرائیل نیز حضور داشتند.
مایک والتز هنگام ورود به اسرائیل در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت تعهد آمریکا به امنیت اسرائیل «استوار و غیرقابل تردید» است.
او پیش از سفر به اسرائیل در اردن با مقامهای امنیتی درباره همکاریهای منطقهای و مسائل انسانی گفتوگو کرده بود.
قرار است والتز در دو روز آینده با خانواده ران گویلی، آخرین گروگان اسرائیلی که جسدش همچنان در غزه باقی مانده و اسحاق هرتزوگ، رییسجمهوری اسرائیل، دیدار کند.
او همچنین برای دریافت گزارش وضعیت امنیتی، از مناطق شمال و جنوب اسرائیل بازدید میکند.
دنون گفته است سفر والتز «پیامی روشن» است که «در برابر تهدیدهای سیاسی و امنیتی علیه اسرائیل، ایالات متحده در کنار اسرائیل ایستاده» است.
نگرانی آمریکا از نظارت اسرائیل در مرکز هماهنگی غزه
روزنامه گاردین ۱۷ آذر گزارش داد کارکنان آمریکایی و بینالمللی در «مرکز هماهنگی غیرنظامی ـ نظامی» در کریاتگات نسبت به آنچه «نظارت پنهانی و آشکار از سوی نمایندگان اسرائیل» خوانده شده، ابراز نگرانی کردهاند.
به گفته منابع آگاه، این موضوع باعث شد پاتریک فرانک، فرمانده آمریکایی پایگاه، طی جلسهای به همتای اسرائیلی خود هشدار دهد «ضبط صدا در این مرکز باید متوقف شود».
این مرکز محل همکاری بیش از ۲۰ کشور برای نظارت بر آتشبس غزه است.
ارتش اسرائیل به گاردین گفت چنین اتهاماتی «بیاساس» است و تاکید کرد ثبت صورتجلسات کاری، «رویهای شفاف و متعارف» است.
ارتش افزود: «این ادعا که اسرائیل در جلساتی که خودش در آن حضور دارد از شرکای خود جاسوسی میکند، مضحک است.»
شبکه تونلهای حماس تا حد زیادی سالم است
بر اساس ارزیابیهای منتشر شده، بیش از نیمی از شبکه تونلهای غزه همچنان سالم باقی مانده و حماس از آن برای ذخیره سلاح و مخفی کردن نیروهایش استفاده میکند.
این وضعیت نشان میدهد توان زیرزمینی حماس بهطور کامل از بین نرفته است.
یک مقام پیشین امنیت داخلی اسرائیل (شاباک) به نیویورکتایمز گفت: «حماس در غزه شکست نخورده و همچنان با حدود ۲۰ هزار جنگجو به فعالیت ادامه میدهد.»
این مقام افزود توان رزمی حماس «کاهش یافته اما از بین نرفته» و بخشهایی از ساختار فرماندهی این گروه همچنان فعال است.
شرطهای حماس برای ورود به بحث خلع سلاح
روزنامه نیویورکتایمز به نقل از یک عضو ارشد حماس گزارش داد این گروه تنها در صورتی حاضر است درباره «پرونده سلاح» گفتوگو کند که سه شرط آنان شامل «خروج کامل نیروهای اسرائیل از غزه، توقف کامل جنگ و تضمین قطعی تشکیل دولت فلسطینی» محقق شود.
به گزارش شبکه الحدث، بامداد دوشنبه انفجارهایی شدید بخشی از نوار غزه را لرزاند و منابع محلی گفتند ارتش اسرائیل چند ساختمان مسکونی را در حومه این منطقه تخریب کرده است.
این عملیات همزمان با ادامه جستوجوی نیروهای اسرائیلی برای یافتن پیکر آخرین گروگان کشتهشده در «منطقه صفر» غزه انجام میشود.
