حبیبالله سیاری، معاون فرمانده ارتش جمهوری اسلامی، گفت اسرائیل «عددی نیست که بخواهد با ما مبارزه کند و سرانجام پس از اینکه اسرائیل شکست خورد خود آمریکا به میدان آمد و بازهم شکست خوردند.»
او افزود: «پس از جنگ، دشمن با جنگ نرم، فرهنگی و نهایتاً جنگ ترکیبی وارد میدان شد، اما به لطف خدا و رهبری شجاعانه خامنهای، نتوانست به اهداف خود برسد و قطعا آرزوی تصاحب ایران را به گور خواهد برد.»
تاجزاده که برای شرکت در مراسم درگذشت برادرش به مرخصی کوتاه آمده بود، سهشنبه ۱۳ آبان بدون هیچ توضیح رسمی و یا اخطار قبلی از سوی مامورین بازداشت و دوباره به زندان بازگردانده شد.
او که تاکنون ۱۰ سال را در زندان گذرانده، بدون در نظر گرفتن پرونده جدید، باید تا میانه سال ۱۴۰۶ در زندان بماند.
تاجزاده ۲۸ مرداد در متنی از زندان به وضعیت بحرانی ایران اشاره کرد و نوشته بود: «تورم افسارگسیخته، گرانی کمرشکن، رکود نفسگیر و بیکاری روبهرشد تداوم وضع را حتی برای حامیان نظام نیز تحملناپذیر کرده است.»
او با اشاره به غلط از آب در آمدن پیشبینی علی خامنهای درباره اینکه «نه جنگ میشود، نه مذاکره میکنیم»، به وضعیت بحرانی ایران اشاره کرد و نوشته بود: «کارنامه حاکمیت در تحقق توسعه همهجانبه، عادلانه و پایدار میهن و تامین رفاه مردم در مجموع منفی و در ۸ سال گذشته فاجعهبار بوده است.»
تاجزاده در بخشی از نوشته خود تاکید کرده بود که «تورم افسارگسیخته، گرانی کمرشکن، رکود نفسگیر و بیکاری روبهرشد تداوم وضع را حتی برای حامیان نظام نیز تحملناپذیر کرده است.»
او با یادآوری «وعده بنیانگذار نظام» که «آب و برق مجانی بود» نوشته شود: «اینک بسیاری حتی با پرداخت هزینه نیز قادر به تامین آب و برق مورد نیاز خود نیستند.»
تاجزاده اول مرداد نیز در بیانیهای رهبر جمهوری اسلامی را مسئول وضعیت بحرانی ایران دانست و تاکید کرده بود که خامنهای یا باید به خواست ملت تن دهد و زمینه تغییرات بنیادین را فراهم کند یا از قدرت کنارهگیری کند.
او در آن بیانیه نوشته بود: «راهبردهای اشتباه و خطاهای محاسباتی رهبر، جمهوری اسلامی را در ضعیفترین و شکنندهترین وضعیت خود قرار داده است.»
این فعال سیاسی زندانی با اشاره به جنگ ۱۲ روزه اضافه کرد نفوذ عوامل موساد در ارکان لشکری و کشوری نظام در سالیان گذشته «بیش از انتظار و در حد غافلگیری» و «نشانگر دست بالای اسرائیل در نبرد اطلاعاتی و عملیاتی» بود.
شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد مصوبه «سیاستها و اقدامات ملی فرهنگی، اجتماعی، رسانهای، علمی و فناوری ناظر به وضعیت کشور در شرایط ویژه»، از سوی مسعود پزشکیان ابلاغ شد.
بر اساس این گزارش، هدف از تاسیس شبکه عبریزبان، «کنش و واکنش مناسب به تبلیغات رسانهای اسرائیل و رسانههای وابسته به آن» اعلام شده است.
همچنین بر اساس ماده چهار این مصوبه، «اساتید و دانشمندان حوزههای مختلف مرتبط به سمت تامین نیازهای حوزه امنیتی و نظامی» هدایت خواهند شد.
تصویب شبکه عبریزبان چند ماه پس از جنگ دوازده روزه میان جمهوری اسلامی و اسرائیل صورت گرفته است.
تاسیس این شبکه در شرایطی است که بخش برونمرزی صداوسیمای جمهوری اسلامی در سالهای اخیر با بحران مواجه بوده است.
بهمن ۱۴۰۰ ایران اینترنشنال گزارش داد که صداوسیمای جمهوری اسلامی در ادامه تغییرات اخیر خود، در صدد بوده که بیشتر دفاتر خارج از کشور را ببندد و احتمالا فقط دو دفتر برونمرزی لندن و نیویورک را حفظ خواهد کرد.
با وجود این بحران، در همان سال، پیمان جبلی که معاون وقت برون مرزی صدا و سیما بود، گفت: «اولویت ما راهاندازی رسانهای تصویری و روسی است که در آینده خواهیم داشت.»
تلاش برای گسترش نفوذ
جمهوری اسلامی با تاسیس شبکهها به زبانهای خارجی در پی افزایش نفوذ خود در خارج از کشور است. صدا و سیما پیش از این شبکههایی به زبان انگلیسی، اسپانیایی و عربی راه اندازی کرده که بودجههای کلانی نیز به این بهانه به بودجه سالانه این نهاد زیرنظر علی خامنهای افزوده شده است.
تیرماه سال جاری، احمد نوروزی، معاون برونمرزی صدا وسیمای جمهوری اسلامی گفت: «مقامهای غربی تقریبا هیچکدام نمیپذیرند و اصلا نمیخواهند وارد گفتوگوهای چالشی با رسانههای ما شوند، چون میدانند نشستن و گفتوگو با رسانههای ایرانی یعنی پاسخگو بودن و بنابراین هیچوقت نمیپذیرند.»
او افزود: «با بعضی کشورها که ممکن است باور نکنید از طرف صداوسیما رایزنی و مکاتبه صورت گرفته و پیگیری میشود.»
بحران مخاطب
این در حالی است که بر اساس گزارشی در مهرماه سال گذشته، با وجود افزایش سه برابری بودجه سازمان صداوسیما در سال ۱۴۰۳، یک تحقیق افکارسنجی ایسپا نشان داد تنها ۱۲/۵ درصد شرکت کنندگان اخبار و ۱۱/۵ درصد شرکت کنندگان، فیلم و سریال را از صداوسیما تماشا میکنند.
در گزارش سال ۱۳۹۶ همین مرکز بیش از ۵۱ درصد مردم به صداوسیما اعتماد داشتند.
هرلی در مصاحبه با روزنامه نشنال گفت: «سرِ این هیولا در تهران است و بازوانش نیروهای نیابتی آن هستند که به بیثباتی و ترور دامن میزنند.»
هرلی سهشنبه ۱۳ آبان در جریان نخستین سفر رسمی خود به خاورمیانه در مقام جدیدش وارد امارات متحده عربی شد. برنامه سفر او همچنین شامل بازدید از اسرائیل، ترکیه و لبنان است.
هدف از این سفر به گفته او، تقویت روند طرح صلح دونالد ترامپ برای غزه و همکاری با کشورهای خاورمیانه برای افزایش فشار بر جمهوری اسلامی و قطع منابع مالی نیروهای نیابتی آن است.
او که مسئول نظارت وزارت خزانهداری بر تحریمهاست، به نشنال گفت اکنون و در سایه رهبری ترامپ، فرصت واقعی برای صلح و شکوفایی وجود دارد، اما در صورتیکه بتوان بر ریشه اصلی مشکل در منطقه یعنی جمهوری اسلامی، تمرکز کرد.
بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، دهم آبان اسرائیل را به جای ایران منبع اصلی بیثباتی منطقه دانست و از کشورهای حوزه خلیج فارس خواست به جای منزوی کردن تهران، با آن تعامل داشته باشند.
تاکید بر ضرورت اجرای تحریمها
با این حال، هرلی خواستار پایبندی کشورها به تحریمهای سازمان ملل علیه حکومت ایران شد تا به جمهوری اسلامی برای خلع سلاح هستهای و حرکت به سوی آیندهای صلحآمیز فشار وارد شود.
با فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی بریتانیا، فرانسه و آلمان، از بامداد ششم مهر تمامی تحریمهای جامع سازمان ملل دوباره علیه حکومت ایران اعمال شد.
هرلی گفت: «کشورهای زیادی تحریمهای یکجانبه آمریکا را به رسمیت نمیشناسند، اما تحریمهای سازمان ملل را میپذیرند. بنابراین با اجرای مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها، میتوانیم با هم فشارها علیه یاران را بهشدت افزایش دهیم.»
او افزود دولت ترامپ پس از بازگشت به قدرت، در اجرای سیاست «فشار حداکثری» بر ایران جدیتر شده است.
ترامپ که در دور نخست ریاستجمهوریاش از برجام خارج شد، پس از بازگشت به قدرت پنج دور مذاکرات با تهران را با میانجیگری عمان برگزار کرد.
چند روز پیش از برگزاری دور ششم مذاکرات، اسرائیل با حملهای غافلگیرانه تاسیسات هستهای و نظامی در ایران را هدف قرار داد. آمریکا نیز در جریان جنگ ۱۲ روزه، به سه سایت هستهای جمهوری اسلامی حمله کرد.
ترامپ بارها گفته است این حملات، برنامه هستهای ایران را نابود کرد، اما میزان واقعی خسارت هنوز مشخص نیست.
شاخص کلیدی فروش نفت
هرلی به نشنال گفت: «وقتی با کسانی روبهرو هستید که رفتار تهاجمی دارند، چه در تهران و چه در مسکو، راهبرد رییسجمهوری ترامپ این است که فشار حداکثری را تا زمان تغییر رفتار ادامه دهد.»
او گفت نقطه فشار مشترک برای ایران و روسیه «نفت» است و افزود تحریمها بر قیمت و صادرات نفت جمهوری اسلامی تاثیر گذاشته است.
این مقام آمریکایی در عینحال تاکید کرد: «اقدامات بیشتری لازم است...شاخص اصلی این است که ایران چه میزان نفت صادر میکند و آن را به چه قیمتی میفروشد، و ما شاهد کاهش این حجم بودهایم.»
رویترز هفته گذشته گزارش داد تخفیفهای ایران برای فروش نفت به چین به بالاترین حد در بیش از یک سال گذشته رسیده است.
بر اساس این گزارش، بهای نفت سبک ایران با تخفیف بیش از هشت دلار در هر بشکه عرضه شد، در حالی که این رقم در سپتامبر حدود شش دلار و در مارس حدود سه دلار بود.
نفت ایران که حدود ۱۴ درصد از واردات نفت خام چین را تشکیل میدهد، در سپتامبر به یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت که کمترین میزان از ماه مه تاکنون است.
هرلی در همین زمینه گفت: «بهطور قطع میتوان مشکلاتی را که ایران در این زمینه دارد نتیجه تحریمها دانست... میبینیم که تحریمها اثرگذار و برای تهران هزینهساز بوده، اما باید کارهای بیشتری انجام دهیم.»
او تاکید کرد یکی دیگر از اولویتهای دولت ترامپ، قطع منابع مالی گروههای نیابتی جمهوری اسلامی مانند حماس، حزبالله، حوثیها و گروههای عراقی است.
هرلی گفت سفر ۱۲ آبان او به اسرائیل، بر چگونگی حفظ فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی و «ترغیب تهران به اتخاذ رویکردی صلحآمیزتر در قبال منطقه» متمرکز بوده است.
این مقام آمریکایی همچنین اظهار امیدواری کرد عراق و لبنان «در بیرون راندن نفوذ خارجی جدیتر عمل کنند».
موسسه رابرت لنسینگ برای مطالعات تهدیدات جهانی و دموکراسیها در گزارش خود نوشت که ارسال تجهیزات نظامی روسیه به ایران نشانه شکلگیری ائتلاف دفاعی عمیق میان دو کشور است که فراتر از همکاری موقت ارزیابی میشود.
این موسسه تاکید کرد که این همکاری، سطح تازهای از خطر را برای سیاست آمریکا در خاورمیانه رقم میزند و راهبردهای بازدارندگی بلندمدت آمریکا مبتنی بر کنترل جریان تسلیحات و صادرات فناوری را تضعیف میکند.
بر اساس این گزارش، برای واشینگتن، این تحولات به معنای کاهش آزادی عمل در منطقه است و هرگونه اقدام نظامی یا اطلاعاتی اکنون با سامانه دفاعی منسجمتری روبهرو است که از تخصص فنی روسیه بهره میبرد.
پیشتر برخی وبسایتهای حوزه دفاعی گزارش کردند اسناد درز پیدا کرده از مجتمع صنایع دفاعی «کرت» روسیه، حاکی از طرح تهران برای خرید دهها فروند جنگنده سوخو-۳۵ از مسکو به ارزش شش میلیارد یورو است.
طبق این گزارشها، اسناد فاششده از شرکت «کنسرن رادیو-الکترونیک تکنولوژیز» روسیه، یکی از زیرمجموعههای اصلی شرکت دولتی «روستک»، برنامه جمهوری اسلامی را برای خرید یک ناوگان عظیم ۴۸ فروندی جنگنده چندمنظوره سوخو-۳۵ نشان میدهد.
پیش از این فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، ۱۳ شهریور در گفتوگو با سایت دیدهبان ایران از تلاش جمهوری اسلامی برای خرید سامانههای پدافندی از چین و روسیه خبر داد و گفت که این موضوع از سوی ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی پیگیری میشود.
«ایجاد یک نظام امنیتی ضد غربی»
موسسه رابرت لنسینگ نوشت: «کرملین از ایران نهتنها بهعنوان شریک تجاری و سیاسی، بلکه بهعنوان مجرایی برای ایجاد یک نظام امنیتی ضدغربی بهره میبرد.»
این موسسه افزود: «تحویل تجهیزات از رده راهبردی، بهویژه سامانههای پدافند هوایی و اجزای هوانوردی رزمی، ممکن است به انتقال ظرفیتهای فناورانهای بینجامد که عملیات اطلاعاتی ایالات متحده را دشوارتر کرده و از کارایی بازدارندگی هوایی آن میکاهد.»
همچنین بر اساس گزارش این موسسه، ارسال تجهیزات روسیه، «مرزهای نظام تحریمها را به چالش میکشد و آسیبپذیری آن را در برابر اقدامات هماهنگ میان دولتهای منزوی آشکار میسازد.»
موسسه رابرت لنسینگ نوشت: «در گذر زمان، این روند میتواند شبکهای جدید و دشوار برای شناسایی از تبادلات فناورانه ایجاد کند که در برابر تدابیر دیپلماتیک یا اقتصادی سنتی مقاوم باشد. این محور در حال ظهور، حضور منطقهای مسکو را تقویت کرده و در عین حال برای ایران سپر سیاسیای فراهم میآورد که هرگونه تلاش ایالات متحده برای مهار نظامی را بهمراتب پرهزینهتر و پرریسکتر میکند.»
سوءظنها به روسیه در ایران
انتشار این گزارش در شرایطی است که در داخل ایران سوءظنها به روسیه حتی در میان مقامات افزایش یافته است.
پیشتر یک مقام ارشد جمهوری اسلامی، منصوب علی خامنهای، گفته بود که روسیه اطلاعات مربوط به پدافند هوایی ایران را در اختیار اسرائیل گذاشت تا در جنگ ۱۲ روزه از آن استفاده کند.
محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفت روسیه حاضر شده به ترکیه که عضو ناتو است پدافند موشکی اس-۴۰۰ بدهد، اما به ایران که با آن پیمان امنیتی دارد، هنوز چنین تجهیزاتی نداده است.
او همچنین با تاکید بر این که «روسیه گرایش خاصی به اسرائیل دارد»، افزود: «مدتهاست بحث خرید هواپیمای سوخو-۳۵ است، در حالی که روسیه مدلهای بالاتر این جنگنده را ساخته اما همین را هم به ما نمیدهد.»
پیشتر نیز روزنامه اصولگرای فرهیختگان در مطلبی نوشت عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در سفر اخیر خود به مسکو و دیدار با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری این کشور، «پیام گلایهآمیز» علی خامنهای را به طرف روس منتقل کرد، زیرا روسیه در جریان جنگ ۱۲ روزه، انتظارات جمهوری اسلامی را برآورده نکرد.
مهاجرانی سهشنبه ۱۳ آبان در یک نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره احتمال افزایش قیمت بنزین، گفت: «دولت هیچ قصدی برای تغییر قیمت بنزین سهمیهای، چه ۱۵۰۰ تومان و چه ۳۰۰۰ تومان، ندارد. به عبارت دیگر، بنزینی که به عنوان سهمیه برای افراد در نظر گرفته شده، همچنان با همین قیمتها عرضه خواهد شد.»
او با این حال افزود: «در حال حاضر، روزانه چند میلیون دلار بنزین وارد میکنیم. بنابراین، ضروری است که در راستای ساماندهی منابع ارزی مرتبط با بنزین، و با هدف بهبود معیشت مردم، توسعه صنعت، ایجاد زیرساختها و ارتقای وضعیت اقتصادی کشور اقداماتی انجام شود.»
سخنگوی دولت توضیحات بیشتری درباره اقدامات احتمالی دولت پزشکیان درباره قیمت بنزین ارائه نکرد.
پیشتر محسن پاکنژاد، وزیر نفت دولت پزشکیان، نیز اعلام کرد که تا این لحظه هیچ تصمیمی درباره تغییر قیمت بنزین در دولت اتخاذ نشده است.
او گفت: «بررسی موضوع قیمت سوخت در سطح دولت و با هماهنگی سایر ارکان حاکمیتی انجام میشود و در اختیار وزارت نفت نیست.»
«طرح دولت» برای افزایش قیمت بنزین
پیش از این رضا سپهوند، دبیر کمیسیون انرژی مجلس، از بررسی طرحی در دولت خبر داد که براساس آن نرخ سومی برای بنزین تعیین میشود، رقم پیشنهادی هفت هزار و ۵۰۰ تومان است اما هنوز نهایی نشده است.
حمید رسایی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، نیز ۲۶ مهر در شبکه اجتماعی ایکس با انتشار تصویری از مصوبه هیئت دولت، از تصمیم جدید قوه مجریه برای افزایش هزینههای مرتبط با سوخت بنزین خبر داده بود.
همچنین دوشنبه ۱۲ آبان، جعفر قادری، نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره افزایش قیمت حاملهای انرژی گفته بود: «از نظر من اصلاحات انرژی بخشی از اصلاحات اقتصادی است و با توجه به اینکه در سال بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پرداخت میکنیم، اصلاحات در بخش یارانه حاملهای انرژی باید اعمال شود.»
قادری تاکید کرد: «منطقی نیست که این میزان یارانه انرژی در کشور پرداخت شود.»
این نماینده مجلس درباره راهکارهای موجود برای افزایش قیمت حاملهای انرژی ادامه داد: «توزیع بنزین سوپر به نرخ آزاد برای خودروهایی که بنزین سوپر مصرف میکنند میتواند یکی از راهکارها باشد.»
او همچنین خواستار محدود شدن سهمیه بنزین به خودروهای شخصی شد «یعنی فرد هر تعداد خودرو داشته باشد تنها به یک خودرو بنزین سهمیهای داده شود. البته افرادی که خودرو ندارند نباید به آنها بنزین اختصاص داده شود.»
تاکید پزشکیان بر افزایش قیمت بنزین
اول آبان و همزمان با بالا گرفتن گمانهزنیها درباره احتمال افزایش قریبالوقوع قیمت بنزین در ایران، مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، اعلام کرد در اصل افزایش قیمت بنزین، هیچ تردیدی وجود ندارد.
۱۹ مهر، وبسایت «خانه اقتصاد» با انتشار تصاویری از مصوبه هیات وزیران درباره نحوه «اصلاح قیمت» بنزین گزارش داد دولت جمهوری اسلامی چارچوب جدیدی برای افزایش قیمت بنزین و سیاستهای مرتبط با مصرف سوخت تعیین کرده است.
دولت پزشکیان ساعاتی بعد این خبر را تکذیب کرد.
با این حال، برخی رسانهها در ایران ۲۷ مهر نوشتند دولت چند سناریو برای بازنگری در نظام قیمتی بنزین آماده کرده و احتمال افزایش قیمت تا پنج هزار تومان برای هر لیتر در دست بررسی قرار دارد.
افزایش قیمت بنزین در ایران در آبان ۱۳۹۸ موجی از اعتراضات گسترده و سراسری را به دنبال داشت.
این اعتراضها با سرکوب خونین نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی روبهرو شد. بنابر گزارشها دستکم هزار و ۵۰۰ نفر در این تجمعات کشته و هزاران تن دیگر بازداشت شدند.
