آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، اعلام کرد که دولت این کشور در پی حمله تروریستی به جشن یهودیان در ساحل بوندای سیدنی، طرح ملی بازخرید اسلحه را برای جمعآوری صدها هزار سلاح آغاز خواهد کرد.
آلبانیزی جمعه ۲۸ آذر، به وقت محلی، در یک نشست خبری گفت: «ما انتظار داریم صدها هزار سلاح گرم از طریق این طرح جمعآوری و معدوم شوند.»
او طرح ملی بازخرید اسلحه را بزرگترین برنامه از زمان اجرای طرح مشابه بهدست دولت جان هُوارد، نخستوزیر پیشین استرالیا دانست.
هُوارد که از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۰ نخستوزیر استرالیا بود، پس از قتل عام پورت آرتور در آوریل ۱۹۹۶ طرح مشابهی را پیاده کرده بود. در این حمله، مردی ۲۹ ساله به نام مارتین برایانت مردم را به گلوله بست و ۳۵ نفر را کُشت.
به گزارش شبکه خبری ایبیسی استرالیا، تقویت قوانین مربوط به اسلحه، اولین تعهد بزرگ دولت آلبانیزی بلافاصله پس از حمله تروریستی مرگبار به جامعه یهودیان سیدنی بود که در آن ۱۵ نفر، از جمله یک دختر ۱۰ساله کشته شدند.
او گفته بود که دولت قانونی را برای تامین بودجه طرح بازخرید اسلحه معرفی خواهد کرد و دولت فدرال هزینه طرح را با ایالتها و مناطق تقسیم خواهد کرد.
آلبانیزی در سخنان جمعه خود گفت که بیش از چهار میلیون سلاح گرم در استرالیا وجود دارد که بیشتر از زمان قتل عام پورت آرتور است.
او افزود: «حادثه وحشتناک بوندای نشان میدهد که ما باید اسلحههای بیشتری را از خیابانها جمعآوری کنیم.»
آلبانیزی اشاره کرد: «یکی از این تروریستها با داشتن مجوز حمل سلاح گرم، شش اسلحه به همراه داشت.»
کابینه ملی، متشکل از نخست وزیر و رهبران ایالتها و قلمروها، دوشنبه ۲۴ آذر به اتفاق آرا موافقت کرد که راههای تقویت قوانین اسلحه را بررسی کند.
«سرعت بخشیدن به راهاندازی ثبت ملی اسلحه گرم، محدود کردن تعداد اسلحهها برای یک فرد، شرط شهروندی استرالیا برای داشتن مجوز اسلحه و محدود کردن بیشتر انواع سلاحهای قانونی» از جمله گزینههایی هستند که مورد بررسی قرار میگیرند.
در جریان حمله به ساحل بوندای سیدنی، یکی از مهاجمان به نام ساجد اکرم ۵۰ ساله، کشته شد. مهاجم دیگر؛ نوید اکرم ۲۴ ساله، زخمی شد و به بیمارستان انتقال یافت.
مقامهای استرالیایی گفتند که این پدر و پسر ماه قبل از این حمله تروریستی، برای یک ماه به فیلیپین رفته بودند.
بر اساس گزارشها، در وسیله نقلیه آنها، پرچمهای گروه تروریستی داعش و دو بمب دستساز نیز کشف شده است.
پیشبینی میشود حکم قضایی سنگینی در انتظار نوید اکرم باشد. برایانت که طبق رای دادگاه «بدون انگیزه تروریستی» کشتار پورت آرتور را رقم زد، اکنون در حال گذراندن مجازات ۳۵ حبس ابد و ۱۰۳۵ سال حبس بدون امکان آزادی مشروط است.
این خبرگزاری شامگاه پنجشنبه ۲۷ آذر به وقت شرق آمریکا گزارش داد که پیکر بیجان مردی که به باور پلیس مسئول تیراندازی دانشگاه براون و قتل نونو لوریرو، استاد ۴۷ ساله دانشگاه امآیتی و مدیر مرکز علوم و همجوشی هستهای این دانشگاه بود، در یک انبار در ایالت نیوهمپشایر پیدا شد.
ساعاتی پیش از انتشار این گزارش خبرگزاری رویترز نوشته بود که مقامهای مسئول در آمریکا میگویند هویت مظنون تیراندازی مرگبار هفته گذشته در دانشگاه براون شناسایی شده و همزمان، بازرسان در حال بررسی ارتباط احتمالی این پرونده با قتل دانشمند ارشد هستهای دانشگاه ماساچوست هستند.
پلیس از زمان تیراندازی ۱۳ دسامبر (۲۲ آذر) در یکی از ساختمانهای آموزشی دانشگاه براون در شهر پراویدنس، که به کشته شدن دو دانشجو و زخمی شدن دستکم هشت نفر انجامید، عملیات گستردهای را برای یافتن عامل این حمله آغاز کرده است.
دو روز پس از این حادثه، لوریرو، استاد ۴۷ ساله دانشگاه امآیتی و مدیر مرکز علوم و همجوشی هستهای این دانشگاه، در خانهاش در شهر بروکلاین ایالت ماساچوست هدف گلوله قرار گرفت و یک روز بعد، یعنی سهشنبه ۲۵ آذر در بیمارستان جان باخت.
بروکلاین حدود ۸۰ کیلومتری شمال دانشگاه براون قرار دارد.
پیشتر یکی از مقامهای افبیآی گفته بود که شواهدی مبنی بر ارتباط این دو پرونده وجود ندارد.
روزنامه اسرائیلی معاریو ۲۶ آذر گزارش داد که مقامهای این کشور در حال بررسی اطلاعاتی درباره ارتباط احتمالی جمهوری اسلامی با کشتن لوریرو هستند.
روزنامه معاریو تاکید کرد که این ارزیابی هنوز تایید نشده و با یافتههای رسمی نهادهای تحقیقاتی ایالات متحده همخوانی ندارد.
تاکنون نشانهای از ورود اجباری به محل حادثه گزارش نشده و مقامهای تحقیق از اظهارنظر درباره انگیزههای سیاسی یا امنیتی خودداری کردهاند.
با وجود این، احتمال دخالت جمهوری اسلامی در این قتل بهعنوان اقدامی تلافیجویانه در واکنش به ترور دستاندرکاران برنامه هستهای ایران مورد توجه کاربران شبکههای اجتماعی قرار گرفته است.
خبرگزاری تسنیم، رسانه وابسته به سپاه پاسداران، در گزارشی قربانی این قتل را «دانشمند صهیونیستی» معرفی کرد و پایگاه خبری فرارو نیز از عبارت «ترور دانشمند هستهای» استفاده کرده است.
لوریرو که بهدلیل حوزه کاری حساس خود، از چهرههای برجسته علمی به شمار میآمد، پیشتر در حمایت از اسرائیل موضع گیری کرده بود.
همزمان سازمانهای یهودی در آمریکا از امکان وجود انگیزههای یهودیستیزانه و ضد اسرائیلی در این پرونده سخن گفتند.
درخواست کمک از مردم برای شناسایی عامل تیراندازی دانشگاه براون
پلیس شهر پراویدنس اعلام کرده است مظنون تیراندازی دانشگاه براون پس از حمله با پای پیاده از محل گریخته و به خیابانهای اطراف رفته است.
به دلیل نبود دوربینهای نظارتی در ساختمان آموزشی و محدوده اطراف، تحقیقات تا حد زیادی به تصاویر دوربینهای امنیتی منازل مسکونی متکی شده و پلیس بارها از شهروندان خواسته برای شناسایی عامل تیراندازی با پلیس همکاری کنند.
اسکار پرز، رییس پلیس پراویدنس، گفت مظنون «میتواند هر جایی باشد» و افزود در مراحل اولیه، هویت و انگیزه او برای مقامها مشخص نبود.
پلیس همچنین تصاویر فرد ناشناس دیگری را که در نزدیکی محل حادثه دیده شده منتشر کرده و اعلام کرده است قصد دارد با او به عنوان شاهد احتمالی گفتوگو کند.
مقامها پیشتر از بازداشت یک نفر خبر داده بودند، اما بعدتر اعلام کردند این فرد نقشی در حادثه نداشته و آزاد شده است.
به نوشته شبکه انبیسی، این مظنون که برای ساعاتی بازداشت و بعد آزاد شد «بنجامین اریکسون نام دارد و ۲۴ ساله است.»
بر اساس این گزارش، با وجود بازگشتن تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران در ماه سپتامبر، سیاستمداران محافظهکار بریتانیایی اقدامهای موجود برای محدود کردن درآمدهای نفتی جمهوری اسلامی را ناکافی میدانند.
پریتی پاتل، نماینده پارلمان بریتانیا از حزب مخالف دولت، وزیران را متهم کرده است که با دنبال نکردنِ الگوی ایالات متحده در قبال کشتیهای حامل نفت جمهوری اسلامی، در مواجهه با تهدیدها علیه بریتانیا تعلل میکنند.
منتقدان دولت هشدار دادهاند که حکومت ایران همچنان از طریق صادرات نفت، بهویژه به چین، میتواند اقتصاد و برنامههای تسلیحاتی خود را بازسازی کند.
تایمز به نقل پاتل نوشت: «ایران هر روز میلیونها بشکه نفت به چین صادر میکند. دولت آمریکا شمار بسیار بیشتری از کشتیهای دخیل را نسبت به بریتانیا تحریم کرده و دولت ما باید این اختلاف را توضیح دهد. بریتانیا باید تحریمهای اسنپبک را تا نهایت ممکن اعمال کند.»
طبق برآوردهای تایمز جمهوری اسلامی تنها در ماه اکتبر حدود ۶۷ میلیون بشکه نفت صادر کرده است.
به نوشته این رسانه، بخش عمده این صادرات با استفاده از نفتکشهای موسوم به «ناوگان سایه» انجام شده است؛ شناورهایی که بهطور خاص برای دور زدن تحریمهای بینالمللی و فرار از ردیابی طراحی شدهاند.
از زمان بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در ایالات متحده، واشینگتن بیش از ۱۸۰ نفتکش مرتبط با انتقال نفت ایران و فرآوردههای نفتی آن را تحریم کرده است.
در مقابل، به نوشته تایمز بریتانیا تاکنون تنها دو نفتکش از دهها شناوری را که در ماههای اخیر در انتقال نفت نقش داشتهاند، تحریم کرده است. این اختلاف رویکرد دلیل اصلی انتقادهای تند محافظهکاران علیه دولت است.
به گزارش تایمز، تحریم مستقیم نفتکشها یکی از مؤثرترین ابزارها برای محدود کردن صادرات نفت کشورهایی مانند روسیه و ایران به شمار میرود، زیرا این اقدام دسترسی شناورها به بنادر، خدمات دریایی و بیمه بینالمللی را مسدود و فعالیت شناورها را مختل میکند.
در همین حال، دولت آمریکا پنجشنبه ۲۷ آذر اعلام کرد ۲۹ نفتکش دیگر از ناوگان سایه و شرکتهای مدیریتی مرتبط با آنها را به دلیل انتقال صدها میلیون دلار فرآورده نفتی ایران تحریم کرده است.
جان کی هرلی، معاون وزیر خزانهداری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، گفت که واشینگتن به محروم کردن حکومت ایران از درآمدهای نفتیای که صرف برنامههای نظامی و تسلیحاتی میشود، ادامه خواهد داد.
به گزارش حساب فارسیزبان وزارت امور خارجه اسرائیل در شبکه ایکس، دانون پنجشنبه ۲۷ آذر، پنج برنامه را به عنوان «اهداف پنجگانه» اسرائیل در سال ۲۰۲۶ معرفی کرد.
به گفته این مقام ارشد اسرائیلی، این پنج هدف عبارتاند از: «خلع سلاح حماس، نابودی نیابتیهای جمهوری اسلامی، تشکیلات خودگردان فلسطینی از حمایت و تامین مالی تروریستها دست بردارد، سوریه اقلیتها را آزار و اذیت نکند و خاورمیانه مبتنی بر صلح.»
این اظهارات در شرایطی عنوان شده است که بر اساس ارزیابی کارشناسان، جنگ غزه و حملات اسرائیل به حزبالله و جمهوری اسلامی، موجب ضعف تهران و گروههای مسلح تحت حمایتش در منطقه شده است.
دنی دانون پیشتر گفته بود: «اسرائیل اجازه نخواهد داد جمهوری اسلامی یا نیروهای نیابتی آن دوباره قدرت بگیرند و در مرزهای اسرائیل تهدید ایجاد کنند.»
دانون همچنین در واکنش به حمله تروریستی به مراسم یهودیان در سیدنی گفته بود تعجب نخواهد کرد اگر مشخص شود جمهوری اسلامی در آن نقش داشته است.
پیشتر گیدون سعار، وزیر امور خارجه اسرائیل، جمهوری اسلامی را به تلاش برای توسعه سلاح هستهای متهم کرد و این حکومت را «تهدیدی برای ثبات منطقه» خواند.
او ۲۶ آذر در گفتوگو با شبکه العربیه به مشارکت آمریکا در جنگ ۱۲ روزه اشاره و تاکید کرد که جمهوری اسلامی فقط مساله اسرائیل نیست.
سعار همچنین با اشاره به حمایت جمهوری اسلامی از حزبالله، این گروه را به نقض حاکمیت اسرائیل متهم کرد و گفت که با توجه به فعالیتهای حزبالله، حملات اسرائیل علیه این گروه در جنوب لبنان، نقض حاکمیت این کشور به شمار نمیرود.
یک روز پیش از این اظهارات، داوید بارنئا، رییس موساد، بر زنده بودن ایده توسعه بمب هستهای در تفکر مقامهای جمهوری اسلامی تاکید کرده و گفته بود که اسرائیل خود را موظف میداند مانع از فعال شدن دوباره پروژه هستهای تهران شود.
نتانیاهو: اسرائیل «قویتر از همیشه» است
در همین حال بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، نیز پنجشنبه ۲۷ آذر اعلام کرد که این کشور «قویتر از همیشه» است.
او گفت: «چرا این موضوع اهمیت دارد؟ زیرا پیمانها با قدرتمندان بسته میشود و صلح نیز با قدرتمندان برقرار میشود.»
نتانیاهو همچنین با اشاره به توافق بزرگ صادرات گاز طبیعی با مصر که چهارشنبه اعلام شد، از عملکرد اقتصاد اسرائیل تمجید کرد.
این اظهارات در آستانه سفر نخستوزیر اسرائیل به ایالات متحده و دیدار احتمالی با دونالد ترامپ، رییسجمهوری این کشور در پایان ماه جاری میلادی مطرح شده است.
احتمال میرود در این سفر، دو طرف درباره آینده آتشبس در غزه و احتمال دستیابی به توافقهای عادیسازی روابط با کشورهای عربی گفتوگو کنند.
این احساس ناامنی همزمان با روند خروج نیروهای ائتلاف بینالمللی ضد داعش، به یکی از اصلیترین دغدغههای امنیتی جامعه عراق تبدیل شده است.
هرچند مقامهای عراقی با خوشبینی تاکید دارند که توان عملیاتی داعش بهطور چشمگیری کاهش یافته، انتشار گزارشهای دورهای درباره حملات هستههای خفته این گروه بهویژه در استانهای هممرز با سوریه پرسشهایی جدی درباره میزان آمادگی نهادهای امنیتی عراق برای مهار کامل این تهدید ایجاد کرده است.
در همین راستا، جبار یاور، مدیرکل پیشین وزارت پیشمرگه اقلیم کردستان، در گفتوگویی اختصاصی با ایراناینترنشنال گفت که در سال جاری میلادی بیش از ۳۰ عضو داعش در عملیاتهای مختلف کشته شدهاند و شمار حملات این گروه از ۱۲ مورد فراتر نرفته است.
با این حال، او تاکید کرد که حتی همین سطح محدود از فعالیت نیز نشان میدهد داعش همچنان تهدیدی پایاننیافته برای امنیت عراق و منطقه بهشمار میرود.
یاور هشدار داد که خطر داعش محدود به عراق نیست و کشورهایی مانند ایران، سوریه، لیبی، مصر و حتی برخی کشورهای اروپایی نیز در معرض تهدیدهای بالقوه این گروه قرار دارند.
به گفته او، داعش اگرچه توان حکمرانی و کنترل سرزمینی گذشته را از دست داده، اما همچنان ظرفیت انجام عملیاتهای پراکنده و هدفمند را حفظ کرده است.
این هشدارها در حالی مطرح میشود که دستگاه مبارزه با تروریسم عراق چهارشنبه ۲۵ آذر از اجرای چند عملیات امنیتی خبر داد که به بازداشت شش عضو داعش منجر شده است. بر اساس اعلام این نهاد، این عملیاتها در چارچوب پاکسازی مخفیگاههای داعش، بهویژه در استان صلاحالدین، صورت گرفته و بخشی از تلاشهای مستمر دولت برای جلوگیری از سازماندهی مجدد این گروه محسوب میشود.
از سوی دیگر نگرانیها درباره تداوم تهدید داعش پس از حمله روز شنبه ۲۲ آذر در تدمر سوریه و کشتهشدن دو سرباز و یک مترجم آمریکایی، بار دیگر موضوع امنیت مرزهای مشترک عراق و سوریه را نیز در کانون توجه قرار داده است.
محمد صابر، سرتیپ بازنشسته ارتش عراق، در گفتوگو با ایراناینترنشنال گفت داعش دیگر توان حکمرانی سابق را ندارد و ارتباط تشکیلاتی این گروه میان عراق و سوریه بهشدت تضعیف شده است.
با این حال او تاکید کرد که فعالیت مستقل هستههای پراکنده داعش، نابودی کامل این گروه را به چالشی پیچیده برای نهادهای امنیتی تبدیل کرده است.
محافل امنیتی عراق بر این باورند چالشهای پیشرو در رابطه با داعش دیگر صرفا نظامی نیست، بلکه به گسترش فعالیت اعضای این گروه در فضای مجازی هم مربوط میشود.
جبار یاور در این مورد به ایراناینترنشنال گفت که حضور و تبلیغات داعش در شبکههای اجتماعی همچنان قدرتمند باقی مانده است. او هشدار داد که این فضا میتواند در آینده به بستری برای جذب نیرو و بازتولید تهدیدهای امنیتی تبدیل شود.
در همین زمینه، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی تحلیلی بهنقل از کارشناسان امنیت ملی تاکید کرد که داعش از سالها پیش شبکههای اجتماعی را بهعنوان ابزاری موثر برای جذب نیرو و انتشار اطلاعات گمراهکننده شناسایی کرده و رویآوردن این گروه به فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، تلاشی در راستای تطبیق با شرایط جدید امنیتی و رسانهای است.
همزمان، نیروهای امنیتی عراق و سوریه که سالها فعالیتهای داعش را زیر نظر داشتهاند، به رویترز گفتهاند که در سال جاری دستکم ۱۲ طرح بزرگ این گروه را خنثی کردهاند.
بر اساس دادههای گروه اطلاعاتی SITE، داعش در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۵ تنها مسئولیت چهار حمله در داخل عراق را بر عهده گرفته است؛ آماری که نشاندهنده کاهش محسوس حملات، اما نه پایان کامل تهدید است.
عراق در اواخر سال ۲۰۱۷ شکست نظامی داعش را اعلام کرد، اما تحولات امنیتی سالهای اخیر نشان میدهد این کشور اکنون با شکل تازهای از تهدید مواجه است؛ تهدیدی که بیش از آنکه بر تصرف زمین متکی باشد، بر تحرکات پراکنده، شبکههای خفته و فضای مجازی تکیه دارد.
در چنین شرایطی، کارشناسان تاکید میکنند مهار کامل داعش خصوصا در عراق همچنان مستلزم هوشیاری مداوم، تقویت همکاریهای اطلاعاتی و تداوم حمایتهای امنیتی داخلی و بینالمللی است.
داعش پنجشنبه ۲۷ آذر در کانال تلگرام خود بهطور صریح مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته است.
در این تیراندازی که شامگاه یکشنبه ۲۳ آذر رخ داد، ۱۵ نفر کشته شدند.
پیشتر مال لانیون، کمیسر پلیس ایالت نیو ساوتولز، اعلام کرد دو پرچم دستساز داعش و نیز بمبهای کنار جادهای در ماشین نوید اکرم، مهاجم ۲۴ساله در ساحل بوندای سیدنی، پیدا شده است.
او افزود: «ما همچنان در حال بررسی انگیزه این فاجعه هستیم و به این کار ادامه خواهیم داد.»
در پی این حمله مرگبار، دولت استرالیا از تدوین قوانین جدید برای مقابله با نفرتپراکنی خبر داد، اما همزمان با طرح اتهامات سنگین علیه مظنون اصلی، فشارهای داخلی و بینالمللی بر نخستوزیر استرالیا افزایش یافته است.
فعالیت دوباره داعش در سوریه
در همین حال، بهدنبال کشته شدن دو سرباز و یک مترجم آمریکایی در حمله داعش در سوریه، دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، هشدار داد «تلافی بسیار جدی» در واکنش به این حمله در راه خواهد بود.
شنبه ۲۲ آذر در جریان تیراندازی در نزدیکی شهر تدمر سوریه، یک عضو نیروهای امنیتی این کشور همراه با دو نظامی و یک مترجم آمریکایی کشته و سه نظامی دیگر زخمی شدند.
ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) چهارشنبه اعلام کرد نیروهای آمریکایی در چندین عملیات مشترک با دولت سوریه، اعضای داعش را هدف قرار داده و مخفیگاههای تسلیحاتی این گروه را منهدم کردهاند؛ اقدامی که به گفته مقامهای آمریکایی برای جلوگیری از احیای داعش حیاتی است.
گروه داعش در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ و همزمان با گسترش نفوذ خود در بادیه سوریه، کنترل شهر تدمر را در دست داشت.
این گروه پیش از آنکه کنترل منطقه را از دست بدهد، بناهای تاریخی شاخصی را تخریب و شماری از ساکنان و نظامیان را اعدام کرد.
