محمد معتمدیزاده، عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با اشاره به آغاز روند فعالسازی مکانیسم ماشه گفت: «دشمن بداند ما نیز ماشههای مختلفی در اختیار داریم که در صورت لزوم میتوانیم آنها را فعال کنیم.»
او افزود: «کشور ما موقعیتی استراتژیک دارد، کافی است تنگه هرمز برای مدت کوتاهی بسته شود تا دنیا ببیند چه تاثیری بر اقتصاد جهانی دارد.»
کُره جنوبی، رئیس کنونی شورای امنیت پیشنویس قطعنامهای را که جمعه به رای گذاشته خواهد شد تهیه کرده است. این قطعنامه بر لغو کامل و دائمی تحریمها علیه جمهوری اسلامی متمرکز است و برای عملی شدن آن باید ۹ کشور با آن موافقت کنند.
در حال حاضر از ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل، روسیه و چین که مخالفت خود را با فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریمها بهصراحت اعلام کردهاند با این قطعنامه موافقند. این دو کشور باید دستکم هفت کشور دیگر را با خود همراه کنند تا لغو دائمی و کامل تحریمها محقق شود.
ریچارد گووان، تحلیلگر گروه بینالمللی بحران در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه، احتمال داده است که الجزایر و پاکستان با چین و روسیه همراه شوند و از قطعنامه پیشنهادی کُره جنوبی حمایت کنند.
او در ادامه میگوید: «اما فکر میکنم باقی اعضا با آن مخالفت خواهند کرد یا رأی ممتنع خواهند داد، بنابراین اروپا و آمریکا مجبور نخواهند شد از حق وتو استفاده کنند.»
در صورت مخالفت کشورها با این قطعنامه، همه تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی که پس از توافق اتمی ۲۰۱۵ موسوم به برجام به حالت تعلیق درآمده بود، از ابتدای هفته آتی باردیگر اعمال خواهند شد.
به گفته گووان، شورا هنوز زمان دارد تا در صورتی که سه کشور اروپایی موسوم به تروئیکا و جمهوری اسلامی در دقیقه ۹۰ به توافق رسیدند، به قطعنامهای دیگر برای تمدید تعلیق تحریمها چراغ سبز نشان دهد.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، پنجشنبه ۲۷ شهریور گفت که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، تلاش کرد «پیشنهادی معقول» برای رسیدن به توافق با قدرتهای اروپایی ارائه دهد، اما از دیگر اعضای حکومت ایران حمایتی دریافت نکرد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان، ششم شهریور روندی ۳۰ روزه را برای فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن خودکار تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی آغاز کردند.
آنها جمهوری اسلامی را متهم کردند که به توافق برجام که جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هستهای را دنبال میکرد، پایبند نبوده است.
مکانیسم ماشه به سازوکاری در توافق برجام اشاره دارد که به موجب آن چنانچه جمهوری اسلامی از عمل به تعهداتش سر باز بزند، تحریمهای سازمان ملل بدون نیاز به رایگیری مجدد در شورای امنیت دوباره فعال میشوند.
بر اساس مفاد مندرج در این سازوکار، پس از اینکه یک یا چند کشور حاضر در برجام مکانیسم ماشه را به جریان بیاندازد، شورای امنیت سازمان ملل باید ظرف ۳۰ روز ادامه یافتن لغو تحریمها را به رای بگذارد.
لغو تحریمها در صورتی ادامه مییابد که ۹ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل با آن موافق باشد و هیچیک از اعضای دائم شامل آمریکا، چین، روسیه، بریتانیا و فرانسه نباید این تصمیم را وتو کنند.
جمهوری اسلامی تهدید کرده است که در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشتن تحریمها از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خارج شود.
