رضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری گفت: «اگر امروز نسل جوان از ما فاصله گرفته و دچار شکاف فرهنگی و آسیبهای عدیده اجتماعی شدهایم و اگر در جامعه ایران، گرانی و تورم و انگزنی و تخریب و هزاران آسیب دیگر رواج دارد، به دلیل فاصله گرفتن از اندیشه امام است.»
او افزود: «بازخوانی اندیشه امام در زیست فرهنگی جامعه امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد.»
هادی اسدی رحمانی، رییس موسسه تحقیقات خاک و آب ایران، گفت بحران فرسودگی خاک در ایران به مرحلهای رسیده که دیگر «مرثیهسرایی» درباره آن کافی نیست.
به گفته او، همه میدانند حفاظت از خاک حیاتی است اما «با وجود این آگاهی، اقدام عملی صورت نگرفته و روند تخریب همچنان ادامه دارد».
او با اشاره به اینکه از وسعت ایران تنها ۲۴ میلیون هکتار قابلیت کشت دارد، توضیح داد سهم هر ایرانی از خاک قابل کشت حدود دو هزار متر مربع است اما: «خاک هر سال فقیرتر میشود.»
ایرج سلیمانزاده، نماینده آذربایجان غربی در شورای عالی استانها، ۲۲ مهر درباره پیامدهای برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی و خشکسالیهای مکرر هشدار داد و گفت میزان فرونشست زمین در دشتهای این استان و بهویژه دشت سلماس، به ۱۷ سانتیمتر رسیده است.
سلیمانزاده علت اصلی این بحران را «اشتباهات مدیریتی» و ساخت ۳۲ سد در حوزه رودخانههای شرقی دریاچه ارومیه دانست که جریان طبیعی آب به سمت آذربایجان غربی را مختل کرده است.
اسدی رحمانی گفت بخش بزرگی از تولیدات کشاورزی ایران در اراضی درجه سه و چهار انجام میشود و اکنون «۷۵ درصد خاکهای کشور کمتر از یک درصد کربن آلی دارند»؛ وضعیتی که نشاندهنده فرسودگی شدید خاک است.
به گفته او، ایران در حفاظت از خاک همان مسیری را طی میکند که درباره منابع آب تجربه شد.
او هشدار داد سالانه حدود ۳۰ هزار هکتار از اراضی کشور تحت تاثیر فرسایش و تخریب قرار میگیرد و این روند در نبود سیاستهای اصلاحی ادامه خواهد یافت.
علی بیتاللهی، رییس بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، اول شهریور هشدار داد که ایران بهدلیل کاهش شدید منابع آب زیرزمینی، اکنون در میان سه کشور اول جهان از نظر تعدد مناطق فرونشست زمین است.
او با بیان اینکه عامل اصلی فرونشست در ایران پایین رفتن سطح آب زیرزمینی است، گفت: «در اطراف تهران جاهایی داشتیم که سطح آب ۲۰ تا ۳۰ متر بود، الان ۱۲۰ متر هم چاه میزنیم اما دیگر آب نیست. آب استخراج شده و جایگزین نشده. به این میگویند بیلان منفی آب.»
نیاز خاک به بازنشستگی
اسدی رحمانی با اشاره به تجربه آمریکا در دهه ۱۹۳۰ میلادی گفت: «توسعه بیرویه کشاورزی مکانیزه در آن کشور به پدیده طوفانهای گردوغبار و نابودی میلیونها هکتار زمین انجامید؛ بحرانی که بعدها با تصویب قانون حفاظت از خاک و کاشت میلیونها درخت مهار شد.»
او گفت که آمریکا امروز بیش از ۴۲ میلیون هکتار کشت حفاظتی دارد، درحالیکه این رقم در ایران تنها حدود ۶۰۰ هزار هکتار است.
اسدی رحمانی همچنین از برنامه «بازنشستگی خاک» در آمریکا یاد کرد که طی آن میلیونها هکتار زمین کشاورزی از چرخه بهرهبرداری خارج شد و به احیای آبخوانها و رونق کشاورزی انجامید.
صفدر نیازی شهرکی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، شهریور ۱۴۰۳ گفته بود: «فرسایش خاک در ایران تقریبا معادل دو تا ۲/۵ برابر آسیا و پنج تا شش برابر میانگین جهانی است.»
به گفته او، میانگین فرسایش خاک در کشور «حدود ۱۶/۵ تن در هکتار» تخمین زده شده است.
