در ادامه هشدارها درباره بحران فرونشست زمین در ایران، یک مقام وزارت راه و شهرسازی با اعلام این‌که ایران از نظر گستردگی فرونشست زمین در رتبه سوم جهان قرار دارد، از شناسایی وسیع‌ترین پهنه‌های فرونشستی کشور در استان گلستان خبر داد.
علی بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، شنبه اول شهریور هشدار داد که ایران به‌دلیل کاهش شدید منابع آب زیرزمینی، اکنون در میان سه کشور اول جهان از نظر «تعدد زون‌های فرونشست زمین» قرار دارد.
او با بیان این‌که عامل اصلی فرونشست زمین در ایران پایین رفتن سطح آب زیرزمینی است، گفت: «در اطراف تهران جاهایی داشتیم که سطح آب ۲۰ تا ۳۰ متر بود، الان ۱۲۰ متر هم چاه می‌زنیم اما دیگر آب نیست. آب استخراج شده و جایگزین نشده. به این می‌گویند بیلان منفی آب.»
بیت‌اللهی توضیح داد وقتی زمین آب خود را از دست می‌دهد، لایه‌های زیرین متراکم شده و سطح زمین فرو می‌رود.
به گفته او، این روند باعث می‌شود آب‌های سطحی دیگر به زمین نفوذ نکنند و آب‌خوان‌ها آب‌های خود را از دست بدهند و روان‌آب‌ها در سطح زمین جاری شوند.
رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با هشدار درباره این‌که بسیاری از آثار تاریخی کشور در پهنه‌های فرونشست قرار گرفته‌اند، گفت: «امروز نقش جهان اصفهان ترک خورده، مسجد سید اصفهان، پای نقش رستم، محوطه تخت جمشید و آثار دیگر ترک خورده‌اند. متاسفانه از حدود ۶۷ اثر میراث فرهنگی، ۲۷ اثر در پهنه فرونشست قرار دارد.»
۲۱ مرداد، عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب ایران با دادن هشدار درباره وخامت بی‌سابقه بحران آب گفت که ۷۰ درصد دشت‌های ایران در وضعیت «ممنوعه» یا «ممنوعه بحرانی» قرار دارند و بیش از ۳۰۰ دشت، از جمله تهران، با خطر جدی فرونشست زمین مواجه هستند.
زیرساخت‌های حمل‌ونقل در خطر
بیت‌اللهی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان این‌که خطوط ریلی و جاده‌ای از جمله خطوط ریلی مسیر تهران-مشهد، اصفهان-تهران و مسیر ریلی ساحل دریاچه ارومیه از فرونشست بی‌نصیب نمانده‌اند، گفت: «در استان گلستان وسیع‌ترین پهنه فرونشستی را داریم. در مازندران نیز در جاهایی که باور نمی‌کردیم فرونشست داریم. فراگیری فرونشست در کشور بسیار زیاد است.»
این مقام وزارت راه و شهرسازی تاکید کرد که بیشترین پهنه‌های فرونشست در ایران در مناطق پرجمعیت و سکونتگاه‌ها قرار دارد، نه در کویر یا کوهستان.
او مشهد، جنوب غرب تهران، جنوب شرق شیراز و نیمه شمالی اصفهان را از مهم‌ترین کانون‌های فرونشست در ایران معرفی کرد.
به گفته بیت‌اللهی، کاهش منابع آب زیرزمینی از اواسط دهه ۵۰ و هم‌زمان با رشد جمعیت و توسعه کشاورزی آغاز شد اما شدت فرونشست از دهه ۷۰ افزایش یافت.
او با اشاره به میزان آب زیرزمینی از دست‌رفته افزود: «اگر کانالی از ساحل دریای مازندران تا دریای عمان با عمق ۱۰۰ متر و پهنای هزار متر (یک کیلومتر) تصور کنیم، حجم آبی که کشور از دست داده معادل پر شدن چنین کانالی است. این بیلان منفی آب خود را در قالب فرونشست نشان داده و اگر مدیریت نشود، طبیعت قطعا پاسخ سختی خواهد داد.»
سمیه رفیعی، رییس فراکسیون محیط زیست مجلس، اردیبهشت گذشته هشدار داد برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی باعث بروز فرونشست زمین در ۳۰ استان شده و ۶۶ درصد تالاب‌های کشور به کانون گرد و غبار تبدیل شده‌اند.
