مجید موسوی، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران، در حاشیه مراسم یادبود فرماندهان کشته شده نیروی هوافضای سپاه پاسداران گفت: «با قدرت مسیر شهدا را ادامه میدهیم و دشمن را در صورت هرگونه خطا به زانو درخواهیم آورد.»
او برنامه موشکی جمهوری اسلامی را مانند «درختی تناور» توصیف کرد و گفت: «آنچه به برکت تلاشها و مجاهدتهای طهرانی مقدم و یارانش شکل گرفته، سپر ملت ایران در برابر دشمنان است و از کشور صیانت می کند.»
بهای دلار پنجشنبه ۲۲ آبان به ۱۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان رسید که نسبت به بالاترین رقم چهارشنبه، حدود هزار تومان افزایش داشت و سپس با اندکی عقبنشینی، به ۱۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان کاهش یافت.
این نوسانات در حالی رخ میدهد که شیب افزایش نرخ ارز از ابتدای هفته شتاب گرفته است.
دلار که ۱۷ آبان با نرخ ۱۰۸ هزار تومان معامله میشد، اکنون بیش از پنج هزار تومان، معادل حدودا ۵.۲ درصد، افزایش بها یافته است.
یورو و پوند انگلیس نیز ۲۲ آبان در ادامه روند افزایشی خود بهترتیب با نرخ ۱۳۰ هزار و ۵۰۰ تومان و ۱۴۹ هزار و ۵۰۰ تومان در بازار آزاد معامله شدند.
در بازار طلا هم روند صعودی ادامه یافت. قیمت سکه طرح جدید به ۱۲۰ میلیون تومان رسید، نیمسکه با نرخ ۶۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان معامله شد، ربعسکه با قیمت ۳۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به فروش رفت و بهای یک گرم طلای ۱۸ عیار نیز از ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان عبور کرد.
در هفتههای اخیر، تورم افسارگسیخته و رشد نرخ ارزهای خارجی بر نگرانیها از وخامت اوضاع اقتصادی ایران افزوده است. روندی که در پی فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای سازمان ملل شدت گرفته است.
۱۵ آبان، فرید موسوی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، هشدار داد با ادامه رشد نرخ تورم، «دلار ۱۳۰ هزار تومانی در زمستان دور از انتظار نیست».
آخرین گزارش بانک مرکزی جمهوری اسلامی نشان میدهد خروج سرمایه در بهار سال جاری رکوردی تاریخی زده است که از عمق بحران مالی کشور حکایت دارد.
واکنش کاربران به ادامه افزایش قیمت ارز و طلا
افزایش نرخ ارزهای خارجی در ایران با واکنشهای گسترده شهروندان و کاربران شبکههای اجتماعی روبهرو شده و بسیاری از آنان نسبت به چشمانداز اقتصاد کشور ابراز نگرانی کردهاند.
کاربری با نام «محسن» در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هفته آینده جلسه شورای حکام برگزار میشود و این موضوع بهشدت بر بازار ارز و به تبع آن، طلا تاثیرگذار است. بازار در حال حاضر چندان نسبت به آینده سیاسی خوشبین نیست و این نگرانیها باعث شده قیمت دلار افزایش یابد.»
او افزود: «زمزمههای افزایش قیمت بنزین نیز فشار مضاعفی روی دلار وارد کرده است.»
کاربر دیگری با نام «آگوستوس» از شیوه حکمرانی جمهوری اسلامی بهشدت انتقاد کرد و گفت: «کاش روزی برسد که در این مملکت دلهره قیمت دلار و طلا و تورم را نداشته باشیم.»
کاربر دیگری نیز نوشت: «واقعا وقتی قیمت اجناس رو میبینی، بازنشستهها رو میبینی که توی خرج روزمره موندن، بعد فکر میکنی چند وقت دیگه قراره دلار ۱۴۰ هزار تومنی رو ببینی.»
کاربری با نام «علی» هم از سیاستهای مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، انتقاد کرد و گفت: «در این مدت که بهعنوان مترسک دولتی روی صندلی نشسته، قیمت دلار، طلا و تورم رکورد زده. برآیند اقتصادی این دولت رسما فلاکت و بدبختی بوده.»
پایگاه خبری رویداد۲۴ چهارشنبه ۲۱ آبان در گزارشی به یافتههای نظرسنجی اخیر مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) پرداخت که محرمانه بوده و جزییاتی از آن بهتازگی به رسانهها درز کرده است. این نظرسنجی نشان میدهد نارضایتی عمومی از وضعیت کشور به حدود ۹۲ درصد رسیده است.
روند انتقال قلب مبینا حمصیان، دانشجوی رشته معماری دانشگاه یزد که هنگام برگزاری کلاس عملی درس «برداشت از بناهای تاریخی» در یک بنای تاریخی دچار ضربه مغزی شد، به مانعی غیرمنتظره برخورد؛ چرا که به گفته مقامات «تنها جت مخصوص پروازهای اورژانسی و انتقال اعضای پیوندی» در کشور، در همان روز در حال سرویس فنی و تعمیرات دورهای بود.
محمد قادری، رییس اورژانس هوایی استان تهران، گفت حوالی ساعت چهار بعدازظهر روز حادثه درخواست فوری برای انتقال قلب به دست آنها رسید اما پاسخ بخش عملیات هوایی این بود که هواپیما همچنان در تعمیرات شرکت آسمان قرار دارد و «هیچ امکان پروازی وجود ندارد».
قادری تاکید کرد یکی از اصلیترین دلایل انجام نشدن این پرواز، انجام سرویس دورهای هواپیمای جت مخصوص انتقال اعضای پیوندی بود که «در حال تعمیر و سرویس فنی» قرار داشت.
او گفت این جت که برای انتقال فوری اعضای حیاتی استفاده میشود، پس از هر ۵۰ تا ۶۰ ساعت پرواز نیازمند سرویس فنی است و نبود آن، ماموریتها را مختل میکند.
به گفته رییس اورژانس هوایی استان تهران، «در کنار مسائل فنی، شرایط آبوهوایی و تهدیدهای احتمالی بیماریها نیز از جمله عواملی هستند که گاه مانع از اجرای برخی پروازهای اورژانسی میشوند».
مقامهای پزشکی یزد نیز تایید کردند زیرساخت و تیم پیوند در این استان فعال است اما انتقال قلب نیازمند پروازی فوری به مراکز مجهزتر است. پروازی که اینبار به دلیل نقص فنی هواپیما عملی نشد: «در نتیجه، با وجود اهدای دیگر اعضا، قلب این اهداکننده جوان فرصت تپیدن دوباره را نیافت.»
این حادثه بار دیگر ضعف زیرساختهای حیاتی و وابستگی کامل فرآیند انتقال اعضای حساس به یک هواپیما را برجسته کرد. هواپیمایی که از کار افتادن آن میتواند سرنوشت یک بیمار در انتظار پیوند را تغییر دهد.
بر اساس این اطلاعات که پنجشنبه ۲۲ آبان به ایراناینترنشنال رسید، مقامهای امنیتی جمهوری اسلامی با احضار اعضای خانواده سنجری و تهدید به بازداشت آنها، خواستار لغو مراسم سالگرد درگذشت این روزنامهنگار و فعال سیاسی شدند.
گزارشها حاکی از آن است که وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به خانواده سنجری گفته نهادهای امنیتی بالادستی مجوز برگزاری این مراسم را صادر نکردهاند.
در سوی دیگر، خانواده سنجری تاکید کرده است مراسم سالگرد او را برگزار خواهد کرد.
مادر این زندانی سیاسی پیشین در ویدیویی اختصاصی که در اختیار ایراناینترنشنال قرار داد، از فشار و تهدیدات فزاینده دستگاههای امنیتی حکومت انتقاد کرد.
او در پیام خود گفت: «چرا ما را تهدید میکنید؟ فرزندم را تهدید میکنید که برای برادرش مراسم نگیرد؟ مگر چه کرده است؟»
او افزود: «چرا نمیگذارید برای فرزندمان مراسم بگیریم؟ شما از یک مرده هم میترسید.»
در روزهای اخیر، اطلاعیهای از خانواده سنجری در شبکههای اجتماعی انتشار یافت که در آن زمان و مکان مراسم سالگرد او اعلام شده است.
بر اساس این اطلاعیه، این مراسم قرار است جمعه ۲۳ آبان از ساعت ۱۲ تا ۱۴ بر سر مزار او در قطعه ۲۵۰ بهشت زهرای تهران برگزار شود.
حکومت ایران که این روزها با موج گسترده نارضایتی عمومی روبهرو است، میکوشد از هرگونه تجمع اعتراضی یا گردهمایی منتقدان جلوگیری کند و با اعمال فشارهای امنیتی، شرایط را تحت کنترل خود درآورد.
در سالگرد خیزش «زن، زندگی، آزادی» نیز جمهوری اسلامی با احضار و تهدید خانوادههای دادخواه و فعالان مدنی و حقوق بشری، بارها تلاش کرد مانع برگزاری هرگونه تجمع مردمی شود.
سنجری ۲۳ آبان ۱۴۰۳ در اعتراض به سیاستهای سرکوبگرانه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی و تداوم بازداشت فاطمه سپهری، نسرین شاکرمی، توماج صالحی و آرشام رضایی به زندگی خود پایان داد.
پیکر او ۲۵ آبان سال گذشته در قطعه ۲۵۰ بهشت زهرا به خاک سپرده شد اما نیروهای امنیتی با بستن مسیرهای منتهی به این قطعه، مانع ورود مردم شدند.
سازمان عفو بینالملل در آن زمان با اشاره به مرگ این فعال سیاسی اعلام کرد سالها بازجویی، بازداشت ناعادلانه، شکنجه و تبعید، سنجری را آزار داد، اما شکنجهگران و آزارگران او از مجازات مصون ماندند.
سنجری در سالهای گذشته در چندین نوبت به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت و زندانی شده بود.
او پس از آزادی، بارها درباره وضعیت جسمیاش و شکنجهها و آزارهایی که بر او اعمال شده بود، اطلاعرسانی کرد.
کارشناسان توصیه میکنند اگر با فرد یا افرادی روبهرو شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان دادن به زندگی استفاده میکنند، از آنها بخواهید با پزشک معتمد، مراکز تخصصی حمایت روانی یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانیهای خود گفتوگو کنند. اگر خودتان به خودکشی فکر میکنید، در ایران میتوانید با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.
رویترز پنجشنبه ۲۲ آبان در گزارش تحلیلی خود از ایران نوشت در خیابانهای تهرانِ امروز زنانِ بیحجاب، حضور آزادانهتر جوانان در کافهها و برگزاری کنسرتهای محدود، تصویری متفاوت از سالهای گذشته ایجاد کرده است.
در همین راستا، مراسم حکومتی رونمایی از مجسمه تازه میدان انقلاب در تهران با عنوان «مقابل ایرانیان دوباره زانو میزنید»، شامگاه ۱۶ آبان بدون اعمال محدودیت پوشش و حجاب اجباری برای شرکتکنندگان برگزار شد.
اما همزمان با این تغییرات ظاهری، موج گسترده بازداشت، احضار و تهدید روزنامهنگاران، دانشجویان، وکلا و فعالان مدنی ادامه دارد.
محمد خاتمی، رییس دولت اصلاحات، به تازگی در همین زمینه گفت: «پس از جنگ ۱۲ روزه، انتظار میرفت برای قدردانی از مردم، گشایشهای بیشتری ایجاد شود اما در همه این زمینهها اگر وضع بدتر نشده باشد، بهتر نشده است.»
او افزود: «احضار و فراخواندن و حتی محاکمه بسیاری از سیاسیون و اصحاب رسانه و فکر و حتی شخصیتهای معتبر، زیادتر شده است.»
چهار فعال از داخل ایران به رویترز گفتند که هدف حکومت از این روند، «ایجاد هراس و جلوگیری از شکلگیری اعتراضات تازه» است.
سه مقام ایرانی و یک مقام ارشد پیشین اصلاحطلب نیز به رویترز گفتند این الگوی دوگانه «محاسبهشده» است: کاهش فشار اجتماعی برای آرام کردن افکار عمومی در شرایط بحران اقتصادی، همراه با افزایش فشار سیاسی برای جلوگیری از نارضایتی خیابانی.
الکس وطنخواه، مدیر برنامه ایران در موسسه «میدلایست اینستیتوت» نیز گفت: «این تناقض عمدی است؛ نوعی سوپاپ اطمینان اجتماعی همراه با ایجاد یک سقف سخت بر سر هر نوع مخالفت واقعی.»
ایران پس از جنگ ۱۲ روزه؛ فشارهای داخلی و خارجی
بر اساس گزارش رویترز، جمهوری اسلامی پس از حملات اسرائیل و آمریکا در جنگ ۱۲ روزه، با یکی از پیچیدهترین دورههای پس از انقلاب سال ۵۷ مواجه است.
در این جنگ، چندین سایت هستهای و نظامی آسیب جدی دید و شبکه گروههای مورد حمایت حکومت ایران در منطقه از غزه تا لبنان و عراق تضعیف شد.
همزمان، سقوط ارزش ریال، تورم بالا و کمبود انرژی، شرایط اقتصادی را وخیمتر کرده است.
دولت مسعود پزشکیان اجرای قانون «حجاب و عفاف» را که پیشتر از سوی جریانهای تندرو تصویب شده بود، متوقف کرده و به گفته مقامهای مطلع، نهادهای امنیتی این تغییرات اجتماعی را بهعنوان «مدیریت نارضایتی» پذیرفتهاند.
همزمان اما اجرای اعدامها در ایران به بالاترین میزان از سال ۱۳۶۸ رسیده است.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل گفته است تا ۲۱ اکتبر، دستکم هزار و ۱۷۶ نفر (در سال ۲۰۲۵) در ایران اعدام شدهاند؛ یعنی روزانه بهطور متوسط چهار نفر.
یک فعال مدنی که در اعتراضات سال ۱۳۹۸ بازداشت شده بود، به رویترز گفته است: «فشارها بیشتر شده و تهدید خانوادهها، احضار فعالان و بازداشت دانشجویان ادامه دارد. حکومت میخواهد هر صدای مخالفی را خاموش کند.»
تشدید محدودیتها پس از جنگ با اسرائیل
پس از جنگ ۱۲ روزه، قوه قضاییه محاکمههای سریعی را برای متهمان «همکاری با اسرائیل» آغاز کرده و مجلس قوانینی برای افزایش مجازاتهای مرتبط با جاسوسی و فعالیتهای آنلاین تصویب کرده است.
یک مقام اصلاحطلب پیشین که سالها بهدلیل اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» زندانی بوده، گفت: «حکومت میترسد قدرت را از دست بدهد و فشار خارجی و داخلی را همزمان احساس میکند.»
بیش از ۲۱ هزار نفر نیز در جریان و پس از جنگ ۱۲ روزه بازداشت شدهاند که شامل روزنامهنگاران، فعالان مدنی و اعضای اقلیتهای قومی و مذهبی میشوند.
گزارشهای حقوق بشری میگویند اعضای جامعه بهائی به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» در یورشهای امنیتی بازداشت و اموال برخی از آنان مصادره شده است.
پایانِ یک «آزادی کنترلشده»؟
با ادامه بنبست در گفتوگوهای هستهای با آمریکا و بازگشت تحریمهای شورای امنیت، مقامهای ایرانی نگرانند که شکست دیپلماسی به حمله دوباره اسرائیل منجر شود.
به گفته وطنخواه، راهبرد علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، این است که «در خارج، درِ دیپلماسی را نیمهباز نگه دارد و در داخل، آزادیهای محدود و کنترلشده را در برابر سرکوب سیاسی گسترش دهد».
به گفته تحلیلگران، «آرامش اجتماعی» ممکن است موقتی باشد اما سرکوب سیاسی روزبهروز عمیقتر میشود. تضادی که به نوشته رویترز، «چهره امروز جمهوری اسلامی» را شکل داده است.
