مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم گفت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در پاسخ به نامه دونالد ترامپ گفته مسیر مذاکرات «غیرمستقیم» با آمریکا باز است. به گفته مقام‌ها، این مذاکره صرفا درباره برنامه هسته‌ای خواهد بود.
پزشکیان یک‌شنبه دهم فروردین گفت جوابی که خامنه‌ای به نامه ترامپ داده، از طریق کشور عمان به دست رابط آمریکایی‌ها رسیده است.
رییس دولت چهاردهم افزود: «در این پاسخ اگر چه موضوع مذاکره مستقیم میان دو طرف رد شده، اما عنوان شده مسیر مذاکره غیرمستقیم باز است.»
او «بدعهدی» آمریکایی‌ها را عامل ایجاد مشکل در مسیر مذاکره خواند و با تاکید بر اینکه اکنون آن‌ها باید جبران و اعتمادها را بازسازی کنند، گفت: «این، نوع رفتار آمریکایی‌هاست که ادامه مسیر مذاکره را مشخص می‌کند.»
ساعاتی پیش از سخنرانی پزشکیان، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت او، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پاسخ ایران به نامه ارسالی، تهیه و تحویل داده شد. در همین راستا، مسیر مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در دستور کار قرار گرفته است و روند دیپلماسی ادامه دارد.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هفت فروردین گفت که تهران پاسخ نامه ترامپ را شش فروردین، «به‌طور مقتضی و از طریق کشور عمان» داده است.
مذاکره درباره برنامه هسته‌ای
مهاجرانی مشخص نکرد که این مذاکرات غیر مستقیم با کدام واسطه انجام می‌گیرد اما احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، دهم فروردین گفت این رایزنی از طریق «اروپایی‌ها یا روسیه» اتفاق خواهد افتاد.
بخشایش اردستانی گفت جمهوری اسلامی پاسخ خوبی به نامه ترامپ داده و اعلام کرده «در بحث هسته‌ای به‌صورت غیرمستقیم مذاکره می‌کند».
او افزود: «به ترامپ گفتیم درباره توان دفاعی و موشک‌ها مذاکره نمی‌کنیم. درباره مباحث منطقه‌ای هم گفتیم ما گروه نیابتی نداریم.»
وب‌سایت اسرائیلی وای‌نت دهم فروردین در گزارشی پیش‌بینی کرد که مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و جمهوری اسلامی در ماه‌های آینده، سرنوشت توافق هسته‌ای را مشخص کند.
این رسانه نوشت با این‌حال، اسرائیل برای سناریوی شکست مذاکرات تهران و واشینگتن هم آماده می‌شود.
روزنامه العربی الجدید نهم فروردین گزارش داد تهران در پاسخ رسمی به نامه اخیر ترامپ، بر مواضع دیرینه‌اش مانند مذاکره نکردن در مورد برنامه موشکی یا گروه‌های نیابتی خود و همچنین مذاکره نکردن فراتر از چارچوب توافق هسته‌ای برجام، تاکید کرده است.
انتخاب عمان بهجای امارات برای میانجیگری
منابع ایرانی به العربی الجدید گفتند تصمیم تهران برای ارسال پاسخ از طریق عمان، بهجای امارات متحده عربی، اقدامی عمدی و نشاندهنده اعتماد جمهوری اسلامی به نقش عمان بهعنوان یک «میانجی بیطرف» است.
بخشایش اردستانی هم گفت تهران رونوشت نامه را به امارات داده اما پیامرسان عمان است، چون جمهوری اسلامی به عمان «احتمالا اعتماد بیشتری دارد».
حدود دو هفته پیش انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رییس امارات متحده عربی، نامه ترامپ را در تهران به عراقچی تحویل داد.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره این میانجیها گفت: «آمریکا اینبار از عمان، سوئیس و ژاپن نامه نداد، چون دفعه قبل از طریق این کشورها نامه میداد که به نتیجه نرسید. اما این دفعه از طریق امارات نامه داد، چون میدانست که مقداری لفظ تهدیدش زیادتر است.»
بخشایش اردستانی افزود: «امارات به آن صورت از ایران ترسی ندارد، برای اینکه ایران حدود ۴۰ میلیارد دلار کالای اساسی از امارات وارد می‌کند و امارات این دفعه به یک فردی که دیپلمات است، اما دیپلمات خیلی مسئولی نبود این نامه را داد که بیاورد.»
پایگاه خبری اکسیوس ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ گزارش داد نامه ترامپ لحنی تند داشته و ضربالاجلی دو ماهه برای رسیدن به یک توافق جدید هسته‌ای تعیین کرده است.
از زمان تحویل نامه ترامپ تاکنون، سران و مقامات جمهوری اسلامی درباره مضمون و محتوای نامه توضیحی ندادهاند.
روابط عمومی وزارت خارجه جمهوری اسلامی دهم فروردین در خصوص نحوه تبادل نامه با آمریکا، اعلام کرد حفظ محرمانگی مذاکرات و مکاتبات بینالمللی و عدم انتشار جزییات روندهای دیپلماتیک، یک «رفتار حرفهای و در راستای مصالح ملی» است و «مادامی که منافع کشور اقتضا کند» ادامه خواهد داشت.
این وزارتخانه در بیانیهای افزود: «اصرار بر علنی کردن مکاتبات و تعاملات جاری بین کشورها، با استفاده از تعابیر عوامفریبانهای چون نامحرم دانستن مردم، در خوشبینانهترین حالت چیزی جز حاشیهسازی غیرضروری و التهابزایی روانی در جامعه نیست.»
عزتالله ضرغامی، وزیر گردشگری دولت ابراهیم رئیسی، شنبه نهم فروردین خواستار انتشار اصل نامه ترامپ به علی خامنه‌ای شد و گفت «ظاهرا فقط مردم نامحرم هستند».
ترامپ ۱۶ بهمن سال گذشته دستورالعملی را برای از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران امضا کرد تا تهران را برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای خود تحت فشار بگذارد.
ترامپ هشتم فروردین بار دیگر تاکید کرد جمهوری اسلامی یا باید مذاکره کند یا با پیامدهای بسیار بدی روبهرو خواهد شد.
