دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب آمریکا، امکان استفاده از فشار نظامی یا اقتصادی برای تسلط دوباره آمریکا بر کانال پاناما یا تصاحب جزیره گرینلند را رد نکرد. همزمان دونالد ترامپ جونیور، فرزند ارشد دونالد ترامپ سفر شخصی خود به گرینلند را آغاز کرده است.
ترامپ سهشنبه ۱۸ دی، در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از زور نظامی یا اقتصادی در پاناما و گرینلند را رد میکند، گفت: «نه، من نمیتوانم در مورد هیچ یک از این دو به شما اطمینان دهم. اما میتوانم این را بگویم، ما برای امنیت اقتصادی به آنها نیاز داریم.»
ترامپ همچنین متعهد شد که نام خلیج مکزیک را به خلیج آمریکا تغییر دهد و قول خود مبنی بر اعمال تعرفه های سنگین بر مکزیک و کانادا را تکرار کرد.
او در مورد این خلیج گفت: «این خلیج سرزمینهای زیادی را در بر میگیرد. خلیج آمریکا. چه اسم قشنگی.»
این کنفرانس مطبوعاتی که دومین کنفرانس ترامپ از زمان پیروزی او در انتخابات پنجم نوامبر است، یک روز پس از تایید رسمی پیروزیاش در کنگره برگزار شد.
کمی قبل از این اظهارات، ترامپ پیش از آغاز سفر پسر ارشدش به گرینلند، در شبکههای اجتماعی نوشت: «گرینلند یک مکان باورنکردنی است و مردم آن، اگر و زمانی که بخشی از کشور ما شوند، بسیار سود خواهند برد. عظمت را به گرینلند بازگردانید».
اما پس از ورود دونالد ترامپ جونیور به فرودگاه نوک در سهشنبه، مته فردریکسن، نخستوزیر دانمارک، گفت: «گرینلند متعلق به گرینلندیها است».
فرزند ارشد ترامپ هنگامی که از هواپیما پیاده شد، به رسانههای گرینلند گفت که او بهعنوان یک «گردشگر» این سفر را انجام میدهد و هیچ ملاقات رسمی را برنامهریزی نکرده است.
با این حال، پدرش اندکی پس از آن، گمانهزنیها درباره این سفر را دوباره برانگیخت و اعلام کرد که این جزیره «نیاز به امنیت، قدرت و آرامش دارد. این معاملهای است که باید انجام شود.»
ترامپ جونیور همچنین در رستورانی در نووک حضور یافت و در حالی که حامیانش او را محاصره کرده بودند صحبتهای ترامپ را میشنیدند که از طریق تلفن درباره توافق احتمالی در مورد گرینلند سخن میگفت.
اوایل دیماه، نخستوزیر گرینلند در پاسخ به اظهارات ترامپ، در مورد «مالکیت و کنترل» جزیره وسیع قطب شمال که بیش از ۶۰۰ سال بخشی از دانمارک بوده، گفت که این سرزمین «فروشی نیست».
موت اگده، (Mute Egede)، نخستوزیر گرینلند سوم دی، در بیانیهای نوشت: «گرینلند مال ماست. ما برای فروش نیستیم و هرگز برای فروش نخواهیم بود. ما نباید مبارزه طولانی خود برای آزادی را از دست بدهیم.»
ترامپ قبل از آن اعلام کرده بود که کن هاوری، سفیر سابق آمریکا در سوئد، را بهعنوان سفیر دولت خود در کپنهاگ انتخاب کرده است.
او درباره وضعیت گرینلند، بخش نیمه خودمختار دانمارک و میزبان پایگاه بزرگ نیروی هوایی ایالات متحده، اظهارنظر کرد و در شبکههای اجتماعی نوشت: «برای اهداف امنیت ملی و آزادی در سراسر جهان، ایالات متحده آمریکا احساس میکند که مالکیت و کنترل گرینلند یک ضرورت مطلق است.»
ترامپ جزییات بیشتری در مورد این موضوع ارائه نکرد، اما راسموس جارلوف، عضو پارلمان دانمارک از حزب مخالف محافظهکار، در شبکه اجتماعی ایکس گفت که دولت دانمارک باید به صراحت بیان کند که کنترل گرینلند قابل بحث یا مذاکره نیست.
جارلوف که ریاست کمیته دفاعی پارلمان نیز را بر عهده دارد، گفت: «اگر هدف فعالیتهای ایالات متحده کنترل قلمرو دانمارک است، باید آن را ممنوع و با آن مقابله کرد. آنان اصلا نمیتوانند آنجا باشند.»
گرینلند که پایتختش به نیویورک نزدیکتر است تا کپنهاگ، دارای ثروت معدنی، نفت و گاز طبیعی است، اما توسعه آن روندی کند داشته و اقتصاد آن به ماهیگیری و یارانههای سالانه دانمارک متکی است.
گرینلند با داشتن پایگاه هوایی پیتوفیک، از نظر استراتژیک برای ارتش ایالات متحده و سیستم هشدار زودهنگام موشکهای بالستیک آمریکا مهم است و کوتاهترین مسیر از اروپا به آمریکای شمالی از این جزیره میگذرد.
ترامپ در دوره قبلی ریاست جمهوری خود، علاقهاش را برای خرید گرینلند ابراز کرد، اما این پیشنهاد بلافاصله از سوی دانمارک و همچنین مقامات جزیره قبل از هر گونه گفتوگوی رسمی رد شد.
مته فردریکسن، نخستوزیر دانمارک در آن زمان پیشنهاد ترامپ را «پوچ» توصیف کرد. ترامپ رد پیشنهادش را «زننده» خواند و سفر خود به کپنهاگ را لغو کرد.
گرینلند از سال ۲۰۰۹ حق اعلام استقلال از دانمارک را دارد، اما این جزیره با ۵۶ هزار نفر جمعیت تاکنون از انجام این کار خودداری کرده است.
پیشتر دونالد ترامپ در مطلبی در تروث سوشال با انتقاد از رویه پاناما در اعمال تعرفههای سنگین بر کشتیهای نظامی و تجاری آمریکا، هشدار داد واشینگتن تقاضا خواهد کرد که کانال پاناما را پس بگیرد.
ترامپ اول دی ماه، با اشاره به اهمیت حیاتی کانال پاناما برای اقتصاد و امنیت ملی آمریکا و اینکه ایالاتمتحده برای ساخت این کانال «هزینههای مالی و جانی سنگینی» پرداخت کرده است، اقدام پاناما در اعمال تعرفههای سنگین بر کشتیهای تجاری و نظامی آمریکا را «غیرمنصفانه و غیرعاقلانه» خواند.
ترامپ تهدید کرد اگر این رویه پاناما ادامه یابد، آمریکا تقاضا خواهد کرد که کانال پاناما را به طور کامل پس بگیرد.
خانواده لوپن در بیانیهای اعلام کرد که ژان ماری لوپن که در میان خانوادهاش بود، ظهر سهشنبه ۱۸ دی درگذشت.
بنیانگذار حزب راست افراطی «جبهه ملی» که بعدا به حزب «تجمع ملی» تغییر نام یافت، از سال ۲۰۱۱ که دخترش مارین لوپن ریاست این حزب را بر عهده گرفت، بهتدریج از عرصه سیاسی فرانسه کنارهگیری کرد.
لوپن که به اظهارات تحریکآمیز درباره مهاجران و یهودیان مشهور بود، توانست پایگاه راست افراطی در فرانسه را از یک محدوده کوچک به اقلیتی در سطح کشور گسترش دهد، اما هرگز نتوانست به آرزوی خود که رسیدن به ریاستجمهوری بود برسد.
او در سال ۲۰۰۲، وقتی ۷۳ ساله بود برای چهارمین بار نامزد انتخابات ریاستجمهوری شد و در اتفاقی که برای افکار عمومی فرانسه شوکهکننده بود، توانست به مرحله دوم راه یابد. اما در مرحله دوم شکست سنگینی از ژاک شیراک، سیاستمدار راستگرای فرانسه خورد، زیرا احزاب چپ نیز از شیراک حمایت کردند.
با این حال، راهیابی او به مرحله دوم انتخابات موجی از واکنشها را برانگیخت و به مدت دو هفته، میلیونها نفر علیه نژادپرستی در فرانسه راهپیمایی کردند.
با این حال، جوردن باردلا از چهرههای کنونی و جوان حزب راست افراطی فرانسه از ژان ماری لوپن ستایش کرده و او را مدافع «هوایت و حاکمیت» فرانسه دانسته است.
حزب راست افراطی فرانسه توانست در انتخابات پارلمان اروپا، بیشترین رای را در میان احزاب فرانسوی کسب کند، اما در انتخابات پارلمان فرانسه که پس از آن برگزار شد، رتبه سوم را پس از ائتلاف احزاب چپ و حزب امانوئل مکرون بهدست آورد.
نظرسنجیها نشان میدهد که در صورت نامزد شدن دوباره مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی فرانسه در انتخابات آینده ریاستجمهوری این کشور، بخت پیروزی نهایی او بسیار زیاد است.
والاستریت ژورنال سهشنبه ۱۸ دی در مقالهای به سرنوشت نیروهای جمهوری اسلامی در سوریه پس از سقوط ۱۱ روزه بشار اسد پرداخت و آن را با ادامه حضور روسیه در سوریه مقایسه کرد.
به نوشته این روزنامه، دولت جدید سوریه که رهبران آن سالها در جنگی طولانی علیه حکومت تحت حمایت جمهوری اسلامی در دمشق جنگیدند و برخی جان خود را فدا کردند، ایران را تهدیدی بزرگ میداند و قصد دارد تلاش کند تا از بازسازی حضور نظامی جمهوری اسلامی در این کشور جلوگیری کند.
بر اساس این گزارش، تلاش برای دور نگه داشتن حکومت ایران از سوریه در تضاد با رویکرد دولت جدید نسبت به دیگر حامی کلیدی اسد، یعنی روسیه است.
روسیه تاکنون توانسته پایگاههای نظامی خود را در سوریه حفظ کند و برای ادامه حضورش در این کشور در حال مذاکره است.
این در حالی است که مسکو به بشار اسد، رییس رژیم سابق سوریه، پناه داده است.
احمد الشرع، معروف به محمد جولانی، فرمانده گروه تحریر الشام که اکنون قدرت را در دمشق در دست دارد، اعلام کرد مخالفان با ساقط کردن حکومت اسد، پروژه جمهوری اسلامی در منطقه را ۴۰ سال به عقب بازگرداندند.
او آذر ماه در مصاحبهای با روزنامه الشرق الاوسط گفت: «با حذف شبهنظامیان ایرانی و بستن درهای سوریه به روی نفوذ ایران، ما به منافع منطقه خدمت کردهایم و این کار را با حداقل تلفات انجام دادهایم؛ کاری که دیپلماسی و فشارهای خارجی نتوانستند محقق کنند.»
ایران، سوریه، لبنان
والاستریت ژورنال در ادامه با اشاره به بازرسی کیف دیپلمات ایرانی در فرودگاه بیروت که در نیمه دی ماه اتفاق افتاد، نوشت که گزارشهای تایید شده از سوی مقامهای غربی نشان میدهد جمهوری اسلامی به دنبال از دست دادند سوریه که به عنوان پل زمینی جمهوری اسلامی و حزبالله لبنان عمل میکرد، تلاش میکند کمکهای نقدی مستقیم خود را به حزبالله لبنان افزایش دهد.
مقامهای آمریکایی معتقدند ایران تلاش خواهد کرد تا پل زمینی خود (سوریه) را دوباره برقرار کند اما حداقل در کوتاهمدت این امر دشوار به نظر میرسد.
به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، بعید است هیات تحریر الشام به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اجازه دهد حضور نظامی خود را در سوریه تجدید کند زیرا سپاه مدتها حامی اسد بوده است.
مقامات آمریکایی نگرانند جمهوری اسلامی در بلندمدت برای بازسازی نفوذ خود در سوریه تلاش کند، «شبکههای قدیمی را دوباره فعال کرده و از بیثباتی احتمالی در کشوری که همچنان میان گروههای شبهنظامی با اهداف و ایدئولوژیهای متضاد تقسیم شده»، بهرهبرداری کند.
اندرو تبلر، مدیر سابق امور سوریه در شورای امنیت ملی ایالات متحده، با «فاجعهبار» توصیف کردن شکست جمهوری اسلامی در سوریه، گفت: «این که چقدر این شکست جدی باشد، به این بستگی دارد که آیا سوریه یکپارچه باقی خواهد ماند یا خیر. ایران ممکن است به لطف شکافهای فرقهای که هنوز در حکومت جدید حلنشده باقی ماندهاند، راهی برای بازگشت پیدا کند.»
خامنهای و سوریه
والاستریت ژورنال در ادامه با اشاره به سخنان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی و رسانههای نزدیک به سپاه پاسداران مبنی بر تغییر قریبالوقوع شرایط در سوریه نوشته است که چنین تغییری بعید به نظر میرسد.
بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی به طور فزایندهای آسیبپذیر شده است. حملات هوایی اسرائیل در آبان ۱۴۰۳، سامانههای پدافند هوایی استراتژیک ایران را نابود کرد و بهطور قابل توجهی به تاسیسات تولید موشک حکومت ایران آسیب زد که جمهوری اسلامی را در برابر حملات آینده به شدت آسیبپذیر کرد.
علاوه بر این، جمهوری اسلامی بخشی از زرادخانه موشکهای بالستیک و کروز خود را پس از دو حمله به اسرائیل در سال گذشته، یکی در فروردین و دیگری در مهر ماه ۱۴۰۳، مصرف کرده است.
در همین حال، ناآرامیها در تهران به دلیل بحران اقتصادی رو به وخامت و تورم فزاینده در حال افزایش است.
در کنار همه اینها، دولت جدید دونالد ترامپ در آمریکا احتمالا تحریمهای سختگیرانهتری را در چارچوب یک کمپین فشار حداکثری مجدد اعمال خواهد کرد.
