سازوکار کالج الکترال در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چگونه است؟
در انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده، یک نامزد نه با کسب اکثریت تعداد آرا مردم در سراسر کشور، بلکه از طریق سیستمی به نام کالج انتخاباتی/الکترال که آرای الکترال را میان ۵۰ ایالت و ناحیه کلمبیا، عمدتا بر اساس جمعیت آنها تقسیم میکند، رییسجمهوری میشود.
سیستم انتخاباتی آمریکا برای انتخاب ریاستجمهوری این کشور، از لحاظی منحصر به فرد است و آگاهی از آن میتواند تصویر درستتری از شرایط انتخاباتی این کشور به دست بدهد و همچنین آشکار ساطد چرا نتایج نظرسنجیهایی که در سراسر این کشور برگزار میشود نمیتواند در پیشبینی نتیجه نهایی انتخابات چندان کمکی بکند.
کالج انتخاباتی/الکترال چیست؟
در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، زمانی که رایدهندگان برای انتخاب رییسجمهور به پای صندوقهای رای میروند، معمولا فقط نام نامزدهای ریاست جمهوری و معاونانشان را میبینند. با این حال، رایدهندگان در واقع به گروهی از انتخابکنندگان رای میدهند.
در سطح ملی، در مجموع ۵۳۸ رای الکترال یا انتخابکننده وجود دارد، به این معنی که یک نامزد برای پیروزی باید ۲۷۰ رای الکترال کسب کند.
انتخابکنندهها، معمولا وفاداران به حزب هستند که متعهد میشوند از نامزدی حمایت کنند که بیشترین رای را در ایالت آنها کسب کند. هر انتخابکننده نماینده یک رای در کالج الکترال است. در سال ۲۰۲۰، جو بایدن با کسب ۳۰۶ رای الکترال، ترامپ را شکست داد که ۲۳۲ رای الکترال داشت.
این سیستم که در قانون اساسی ایالات متحده تعبیه شده، نتیجه تفاهم میان بنیانگذاران این کشور است تا فارغ از بزرگی یا کوچکی ایالتها که در تعداد ارا الکترال آنها بازتاب مییابد، سهم همه ایالتها در انتخاب رییسجمهور لحاظ شود.
آیا ایالتها تعداد انتخابکنندگان (رای الکترال) یکسانی دارند؟
خیر. هر ایالت به تعداد نمایندگان و سناتورهایی که در کنگره دارد، انتخابکننده دارد. برای هر ایالت دو سناتور وجود دارد، اما تخصیص کرسیهای مجلس نمایندگان بر اساس جمعیت متفاوت است.
کالیفرنیا، پرجمعیت ترین ایالت آمریکا، ۵۴ انتخابکننده دارد، اما ایالتهای کم جمعیت آلاسکا، دلاور، ورمونت، مونتانا و وایومینگ و ناحیه کلمبیا، تنها سه رای الکترال دارند که حداقل تعداد تخصیص یافته الکترال به یک ایالت است.
این تخصیص جمعیتی به این معنی است که برای مثال یک رای الکترال در وایومینگ، کمجمعیتترین ایالت آمریکا، نمایندهی نزدیک به ۱۹۲ هزار نفر از جمعیت آن ایالت است، در حالی که یک رای الکترال در تگزاس که دومین ایالت پرجمعیت آمریکاست، نماینده حدود ۷۳۰ هزار نفر است.
در همه ایالتها به جز دو ایالت مین و نبراسکا، اگر نامزدی بیشترین آرا را در آن ایالت به دست آورد، تمام آرای الکترال آن ایالت را از آن خود میکند.
در ایالت مین، آرای الکترال به روش حوزههای کنگرهای توزیع میشود. به این ترتیب که از ۴ رای الکترال این ایالت، دو رای الکترال به نامزدی تعلق میگیرد که بیشترین آرا را در کل ایالت به دست آورده است و دو رای دیگر به برندگان هر یک از دو حوزه انتخابیه کنگره ایالت مین تعلق میگیرد.
در ایالت نبراسکا هم که ۵ رای الکترال دارد، دو رای الکترال به نامزدی داده میشود که بیشترین آرا را در کل ایالت به دست آورده است و سه رای الکترال دیگر به برندگان هر یک از سه حوزه انتخابیه کنگرهای نبراسکا تعلق میگیرد.
بنابراین جز این دو ایالت در ۴۸ ایالت دیگر و ناحیه کلمبیا، پیروزی در یک ایالت با اختلاف زیاد فرقی با پیروزی در آن ایالت با اختلاف یک رای ندارد.
به همین دلیل، نامزدها تمایل دارند بر ایالتهایی تمرکز کنند که به طور قطع دموکرات یا جمهوریخواه نیستند یعنی پیروزی هیچ کدام از دو حزب رقیب در آنها تضمین نشده است و یک تغییر کوچک میتواند تمام آرای انتخاباتی آن را به نفع یک رقیب به ارمغان بیاورد.
در انتخابات ریاستجمهوری فعلی که ۵ نوامبر ۲۰۲۴ برگزار میشود، ایالتهای حساسی که آرا آنها میتواند تعیینکننده نتیجه انتخابات باشد، آریزونا، جورجیا، میشیگان، کارولینای شمالی، نوادا، پنسیلوانیا و ویسکانسین هستند.
آیا یک نامزد میتواند علیرغم به دست نیاوردن بیشترین آرای مردم در انتخابات پیروز شود؟
بله. جورج دبلیو بوش جمهوریخواه در سال ۲۰۰۰ و ترامپ در سال ۲۰۱۶ هر دو علیرغم به دست نیاوردن اکثریت آرای مردم در سراسر آمریکا، رییسجمهور این کشور شدند. این اتفاق، سه بار هم در سده ۱۸۰۰ میلادی اتفاق افتاده است.
منتقدان سیستم فعلی انتخاباتی آمریکا این موضوع را اغلب به عنوان نقص اصلی سیستم کالج الکترال ذکر میکنند، اما طرفداران کالج انتخاباتی میگویند این سیستم، نامزدها را مجبور میکند به جای تمرکز صرف بر جلب نظر رایدهندهها در شهرهای بزرگ، از طیف وسیعی از ایالتها رای بگیرند.
انتخابکنندگان چه زمانی رای میدهند؟
انتخابکنندگان/الکترالها، روز ۱۷ دسامبر گرد هم میآیند تا رسما رای خود را به صندوق بیندازند و پس از شمارش، نتایج را به کنگره ارسال کنند. نامزدی که در این مرحله ۲۷۰ رای الکترال یا بیشتر را به دست آورد، رییسجمهور میشود. کنگره در جلسهای که ماه ژانویه برگزار میشود این آرا را بررسی و تائید میکند و روز بیستم همین ماه، رییس جمهور جدید سوگند یاد میکند.
آیا انتخابکنندگان ممکن است به رای ایالتشان پایبند نباشند؟
به طور کلی، جلسه انتخابکنندگان یک رویداد تشریفاتی است که در آن، این افراد صرفا به نامزدی که برنده ایالت آنها شده، رای میدهند.
اما در سال ۲۰۱۶، هفت نفر از ۵۳۸ انتخابکننده رای خود را به شخصی غیر از برنده رای مردمی ایالت خود دادند که رقمی نسبتا بالا بود.
سه نفر از این هفت انتخابکننده به کالین پاول، وزیر خارجه سابق ایالات متحده رای دادند، هرچند که آنها نماینده ایالتهایی بودند که هیلاری کلینتون نامزد دموکراتها در آنجا به پیروزی رسیده بود. در آن انتخابات، ترامپ با وجود آرا کمتر در کل کشور، در نهایت بیشترین رای الکترال را داشت و رییسجمهور شد.
اگر آرا الکترال دو نامزد رقیب مساوی باشد، چه اتفاقی میافتد؟
یکی از ایرادات این سیستم این است که از نظر تئوری این امکان وجود دارد که دو نامزد هر کدام با کسب ۲۶۹ رای الکترال مساوی شوند.
اگر این اتفاق بیفتد، مجلس نمایندگان تازه منتخب در روز ششم ژانویه درباره سرنوشت ریاست جمهوری تصمیم خواهد گرفت.
بر اساس دوازدهمین متمم قانون اساسی ایالات متحده، در این مرحله هر ایالت یک رای دارد و هر نامزدی که رای ایالتهای بیشتری را کسب کند، برنده انتخابات شناخته خواهد شد.
در حال حاضر، جمهوریخواهان ۲۶ هیات ایالتی در کنگره را کنترل میکنند، در حالی که دموکراتها ۲۲ هیات ایالتی را کنترل میکنند. در هیاتهای ایالتهای مینهسوتا و کارولینای شمالی هم عداد نمایندههای دموکرات و جمهوریخواه برابر است.
آیا سیستم کالج انتخاباتی تغییر خواهد کرد؟
پیشتر کنگره آمریکا تلاش کرد تا نقایصی را که پس از انتخابات ۲۰۲۰ آشکار شده بود، ترمیم کند، نقایصی که با ادعای نادرست ترامپ در مورد برندهشدن برجسته شد. دادستانها گفتهاند او در آن زمان مقامات دولتی را تحت فشار قرار داد تا نتیجه انتخابات را لغو کنند.
در سال ۲۰۲۲، کنگره قانون اصلاح شمارش انتخابات را تصویب کرد که بر اساس آن، فرماندار هر ایالت یا هر مقام دیگری که ایالت تعیین میکند، نتایج انتخابات ایالت را قبل از تحویل به کنگره تایید میکند.
هدف این اصلاحیه، جلوگیری از تکرار بنبست انتخابات ۱۸۷۶ بود، زمانی که مقامات کنگره ایالتی و فرمانداران که از دو حزب متفاوت بودند در رقابت با هم، دو فهرست متفاوت از انتخابکنندگان را به کنگره ارائه کردند.
قانون جدید همچنین ضربالاجلی اجباری برای تایید نتایج انتخاباتی در ایالتها تعیین کرد و به ایالتها حداکثر ۳۶ روز برای رسیدگی به دعاوی حقوقی و بازشماری آرا و اعلام نهایی نتیجه فرصت داده است.
لغو سازوکار کالج الکترال و تغییر احتمالی نظام انتخاباتی، مستلزم اصلاح قانون اساسی آمریکاست که سازوکاری دشوار و زمانبر است.
سازوکار اصلاح یا تغییر در اصول یا متممهای قانون اساسی
در ایالات متحده، برای تغییر یا اصلاح یکی از اصول یا متممهای قانون اساسی، دو مسیر اصلی وجود دارد که هر دو بسیار دشوار و زمانبر هستند.
سازوکار کنگره فدرال و ایالتی
در این حالت، ابتدا متمم پیشنهادی باید در مجلس نمایندگان و مجلس سنا مطرح شود. برای تصویب در هر دو مجلس، به دستکم دو سوم آرای موافق نمایندگان نیاز است.
پس از تصویب در کنگره، متمم پیشنهادی یا اصلاحی باید در مجالس قانونگذاری ایالتی به رای گذاشته شود و اگر کنگرههای ایالتی در سه چهارم ایالتها (۳۸ ایالت از مجموع ۵۰ ایالت)، این متمم را تصویب کنند، متمم اصلاحی یا الحاقی به قانون اساسی اضافه میشود.
تصویب از طریق کنوانسیون قانون اساسی
در این شیوه، ابتدا دو سوم ایالتها (۳۴ ایالت) میتوانند درخواست کنند برای اصلاحات یا تغییر در قانون اساسی، کنوانسیون قانون اساسی برگزار شود.
در این کنوانسیون که با حضور نمایندگان همه ایالتها برگزاری میشود، متمم یا اصلاحات جدید پیشنهاد میشود و سپس در صوت کسب رای موافق دستکم سه چهارم ایالتها (۳۸ ایالت)، به قانون اساسی اضافه شود.
این دو مسیر تضمین میکنند که هرگونه تغییر در قانون اساسی بدون توافق گستردهای در سطوح ملی و ایالتی ممکن نشود و به همین دلیل، تغییرات قانون اساسی در ایالات متحده بهندرت اتفاق میافتد.
اسرائیلیها دوشنبه ۷ اکتبر، اولین سالگرد حمله ویرانگر هفت اکتبر ۲۰۲۳ حماس به این کشور را با برگزاری مراسم و تظاهراتهایی در اورشلیم و جنوب اسرائیل همزمان با ساعت آغاز این حمله گرامی داشتند.
به گزارش رویترز، در اورشلیم مقابل خانه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، حدود ۳۰۰ نفر به رهبری خانوادههای گروگانها با در دست داشتن تصاویر عزیزانشان، به احترام کشتهشدگان یک دقیقه سکوت کردند. در این لحظه، صدای آژیر نیز به گوش رسید.
یوال بارون، که پدرزنش کیث سیگل در غزه گروگان است، درباره دلیل حضورش در مقابل منزل نتانیاهو به رویترز گفت: «ما هنوز در تاریخ هفت اکتبر ۲۰۲۳ گیر کردهایم، در یک روز بیپایان از ترس، وحشت، خشم و ناامیدی. ما خواستیم این روز را با هم شروع کنیم تا به خودمان، نخستوزیرمان و مردم اسرائیل یادآوری کنیم که با وجود روز اندوه، همچنان ماموریت مقدسی برای بازگرداندن گروگانها داریم.»
اسحاق هرتزوگ، رییسجمهور اسرائیل با حضور در رییم، محلی که جشنواره موسیقی برگزار شد و بیش از ۳۶۰ نفر کشته و دهها نفر گروگان گرفته شدند، در یک مراسم یادبود شرکت کرد.
در این مراسم هرتزوگ با تاکید بر این که «ما همیشه به یاد خواهیم داشت چه کسانی ربودند، چه کسانی کشتند، چه کسانی تجاوز کردند و چه کسانی قتلعام کردند» گفت «در عین حال، ما شاهد پایداری فوقالعادهای بودهایم. ما مردمی شگفتانگیز داریم و در این روز از آنها حمایت میکنیم و خواستار وحدت هستیم.»
در طول روز، مراسمهای یادبود در کیبوتسها و شهرهای نزدیک مرز هم برگزار شد.
اکثر کشتهشدگان از جمله زنان، کودکان و سالمندان که در خانههایشان، در جادهها و در محل برگزاری جشنواره موسیقی هوای آزاد نوا کشته شدند، غیرنظامی بودند؛ همچنین تعدادی سرباز نیز در پایگاههای نظامی نزدیک مرز غزه جان باختند.
به گفته رویترز در غزه همچنان ۱۰۱ گروگان در اختیار حماس هستند که در غزه نگهداری میشوند، هرچند مشخص نیست چه تعداد از آنها زنده هستند.
آمادهباش امنیتی
روز دوشنبه نیروهای امنیتی در سراسر اسرائیل در حالت آمادهباش بالا قرار داشتند.
ارتش و پلیس اعلام کردند که انتظار دارند در سالگرد حمله هفت اکتبر ۲۰۲۳، فلسطینیها اقدام به حملات احتمالی کنند.
همچنین حرکت در کرانه باختری اشغالی به دلیل بسته شدن بسیاری از ایستهای بازرسی محدود شد و برخی فلسطینیها که مجوز ورود به اسرائیل داشتند، پیامهایی دریافت کردند که روز دوشنبه اجازه ورود نخواهند داشت.
ارتش اسرائیل اعلام کرد که هواپیماهایش حمله موشکی برنامهریزیشده حماس را در غزه خنثی کردهاند.
در خارج از اسرائیل، مراسم دعا برگزار شد و انتظار میرود تظاهراتی علیه حملات اسرائیل به نوار غزه که منجر به تخریب گسترده و کشته شدن نزدیک به ۴۲,۰۰۰ نفر شده است، برگزار شود.
این حمله منجر به مرگبارترین روز تاریخ اسرائیل شد و حس امنیت بسیاری از شهروندان را نابود کرد و اعتماد آنها به رهبرانشان را به شدت کاهش داد.
تمرکز اسرائیل بر روی شمال
تمرکز جنگ به طور فزایندهای به شمال و لبنان منتقل شده است. در آنجا، نیروهای اسرائیلی با حزبالله لبنان، که به منظور حمایت از حماس از ۸ اکتبر تبادل آتش با اسرائیل را آغاز کرد؛ درگیر شدهاند.
آنچه در ابتدا به عنوان تبادلات محدود روزانه آغاز شد، اکنون به بمباران مناطق تحت کنترل حزبالله در بیروت و عملیات زمینی در روستاهای مرزی برای سرکوب نیروهای حزبالله و بازگشت دهها هزار اسرائیلی که از مناطق شمالی کشور تخلیه شدهاند، تبدیل شده است.
حملات اسرائیل که در دو هفته گذشته منجر به کشته شدن بیش از ۲۰۰۰ نفر شده است، باعث فرار گسترده از جنوب لبنان شده و بیش از یک میلیون نفر را آواره کرده است.
توماس پرلمان، دبیر کمیته نوبل، در موسسه کارولینسکا در استکهلم سوئد، ویکتور آمبروس و گری روکون را به عنوان برندگان جایزه نوبل پزشکی و فیزیولوژی سال ۲۰۲۴ معرفی کرد. این جایزه به خاطر کشف میکرو آر.ان.ای (microRNA) به این دو تعلق گرفته است.
میکرو آر.ان.ایها دسته جدیدی از مولکولهای آر.ان.ای کوچک به شمار میروند که نقش مهمی در تنظیم ژن ایفا میکنند.
بر اساس اطلاعیه موسسه کارولینسکا، این کشف پیشگامانه یک اصل کاملا جدید در تنظیم ژن را آشکار کرد و معلوم شد که این میکرو آر.ان.ایها برای موجودات چند سلولی از جمله انسان ضروری است.
ویکتور آر. آمبروس، یک زیستشناس تکاملی آمریکایی است که اولین میکرو آر.ان.ای شناختهشده را کشف کرد.
او استاد دانشکده پزشکی دانشگاه ماساچوست در ووستر است.
گری بروس روکون نیز یک زیستشناس مولکولی آمریکایی است که در بیمارستان عمومی ماساچوست مشغول به کار بوده و استاد ژنتیک در دانشکده پزشکی هاروارد در بوستون است.
هر دوی این دانشمندان در زمینه تحقیقات پیشگامانه خود در ژنتیک و زیستشناسی مولکولی نقشی مهم و تاثیراتی بزرگ در درک انسان از مکانیسمهای ژنتیکی داشتهاند.
مراسم اهدای جایزه نوبل پزشکی در دهم دسامبر در استکهلم برگزار میشود و برندگان این جایزه، مدال، دیپلم و مبلغ جایزه را دریافت میکنند.
جایزه نوبل
جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵ به وسیله آلفرد نوبل، شیمیدان و مخترع سوئدی، بنیانگذاری شد.
نوبل، مخترع دینامیت، پس از مواجهه با انتقادات درباره آثار مخرب اختراعش، در وصیتنامهاش تصمیم گرفت ثروت خود را بهمنظور اعطای جوایز به افرادی که بزرگترین دستاوردها را در زمینههای فیزیک، شیمی، فیزیولوژی یا پزشکی، ادبیات و صلح به دست میآورند، وقف کند.
هدف او از این اقدام، تشویق نوآوریهایی بود که به نفع بشریت باشد.
اولین جوایز نوبل در سال ۱۹۰۱ اهدا شدند.
در طول سالها، جایزه نوبل به یکی از معتبرترین و شناختهشدهترین جوایز در سطح جهان تبدیل شده است.
علاوه بر جوایز اصلی، در سال ۱۹۶۸ بانک مرکزی سوئد نیز جایزهای در زمینه علوم اقتصادی به یاد آلفرد نوبل تاسیس کرد که به آن جایزه نوبل اقتصاد گفته میشود.
فرایند انتخاب برندگان با دقت و از طریق کمیتههای علمی و کارشناسی مرتبط انجام میشود و اسامی نامزدها و سایر اطلاعات در مورد نامزدی و روند انتخاب، تا ۵۰ سال بعد فاش نمیشود.
برندگان جایزه نوبل پزشکی ۲۰۲۳ چه کسانی بودند؟
کاتالین کاریکو و درو وایسمن در سال گذشته جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را به خاطر تحقیقاتشان در زمینه پیامرسان ام.آر.ان.ای (mRNA) که به توسعه واکسنهای کرونا کمک کرد، دریافت کردند.
ام.آر.ان.ای نوعی مولکول در سلولهای بدن است که نقش مهمی در انتقال دستورالعملها از دی.ان.ای برای تولید پروتئینهای ضروری به منظور ترمیم ساختار بدن ایفا میکند.
کاریکو و وایسمن توانستند روشهایی برای اصلاح ام.آر.ان.ای پیدا کنند؛ به طوری که این مولکول وقتی از طریق واکسن وارد بدن میشود، سیستم ایمنی را به تولید آنتیبادیهای محافظتکننده در برابر بیماری تحریک کند.
جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۴
قرار است کمیته نوبل، روز سهشنبه ۱۷ مهر برنده جایزه نوبل فیزیک را اعلام کند.
در سال ۲۰۲۳، پیر آگوستینی، فرنک کراوس و آن لوهیلیر، موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شدند.
آنها به خاطر توسعه پالسهای لیزری فوقالعاده کوتاه که امکان مطالعه حرکات الکترونها را فراهم میکند، این جایزه را دریافت کردند.
جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۴
روز چهارشنبه ۱۸ مهر، کمیته نوبل برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۴ را معرفی خواهد کرد.
در سال ۲۰۲۳، مونگی باوندی، لوئیس بروس و الکسی اکیموف، به خاطر دستاوردهایشان در زمینه ایجاد نقاط کوانتومی، موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شدند.
نقاط کوانتومی ذراتی فوقالعاده کوچک هستند که اندازه آنها تقریبا یک میلیون برابر کوچکتر از سر یک سوزن است. این نقاط به دلیل اندازههای مختلف خود، قادر به تولید رنگهای متنوعی از نور هستند و کاربردهای گستردهای در فنآوریهای نوری و الکترونیکی دارند.
جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۴
روز پنجشنبه ۱۹ مهر، برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۴ اعلام خواهد شد.
در سال ۲۰۲۳، یون فوسه، نویسنده نروژی، به دلیل آثار برجستهاش در ژانر نمایشنامه و داستانهای تخیلی، به ویژه موضوعات الهیاتی، موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.
آکادمی سوئد در بیانیه خود به طور خاص از رمان چند جلدی فوسه با عنوان «سپتولوژی» قدردانی کرد.
این اثر درباره یک نقاش است که در آن به موضوعاتی چون مرگ، حافظه، اعتیاد به الکل و هنر پرداخته و تامل میکند.
جایزه نوبل صلح ۲۰۲۴
روز جمعه ۲۰ مهر، کمیته صلح نوبل، برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۴ را معرفی خواهد کرد
در سال ۲۰۲۳، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در ایران، برنده این جایزه شد و کمیته نوبل نروژ از او به خاطر «مبارزه علیه ستم بر زنان در ایران و مبارزه برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه» قدردانی کرد.
این جایزه توجه بینالمللی را به مبارزه برای حقوق زنان در ایران معطوف کرد؛ جایی که زنان پس از کشته شدن مهسا ژینا امینی در بازداشت گشت ارشاد در پاییز ۲۰۲۲، در اعتراض به خیابانها آمدند.
محمدی، بعد از شیرین عبادی دومین ایرانی است که این جایزه را به خود اختصاص داده است.
او پنجمین فردی بود که در حبس این جایزه را دریافت کرد.
نوبل علوم اقتصادی
به گفته کمیته نوبل، روز دوشنبه ۲۳ مهر، برنده جایزه نوبل علوم اقتصادی ۲۰۲۴ معرفی خواهد شد.
در سال ۲۰۲۳، پروفسور کلودیا گلدین، اقتصاددان برجسته دانشگاه هاروارد، این جایزه را برای تحقیقات خود در زمینه بررسی نقش زنان در بازار کار دریافت کرد.
گلدین با تحلیل بیش از ۲۰۰ سال دادههای نیروی کار ایالات متحده، نشان داد نرخ اشتغال و شکاف دستمزد جنسیتی نه تنها به عوامل اقتصادی، بلکه به تغییرات در هنجارهای اجتماعی مرتبط با آموزش و نقش زنان در خانه و خانواده بستگی دارد.
گلدین سومین زنی بود که برنده جایزه نوبل اقتصاد شد؛ جایزهای که تاکنون به ۹۰ مرد اهدا شده است.
ارتش اوکراین اعلام کرد شامگاه گذشته یک پایانه نفتی را در فئودوسیا در شبهجزیره کریمه که تحت اشغال روسیه است، هدف قرار داده است.
ارتش اوکراین روز دوشنبه ۱۶ مهر در بیانیهای از طریق اپلیکیشن پیامرسان تلگرام اعلام کرد: «پایانه فئودوسیا از نظر انتقال فرآوردههای نفتی که از جمله برای رفع نیازهای ارتش اشغالگر روسیه استفاده میشد، بزرگترین پایانه کریمه است.»
مسکو شبهجزیره کریمه را در سال ۲۰۱۴ از اوکراین گرفت و ضمیمه خاک روسیه کرد.
کمی قبل از اعلامیه ارتش اوکراین در روز دوشنبه، مقامهای منصوب روسیه در شبهجزیره کریمه اعلام کردند به دلیل آتشسوزی در یک انبار نفت در شهر فئودوسیا در ساحل دریای سیاه وضعیت اضطراری «فنی» اعلام شده است.
مقامات جزییاتی در مورد علت این آتشسوزی ارائه نکردند.
یک کانال خبری در تلگرام که منابعی در میان سرویسهای امنیتی روسیه دارد، گزارش داد پس از شنیده شدن صدای انفجارهای شدید از سوی ساکنان منطقه، چندین مخزن سوخت در فئودوسیا آتش گرفته است.
بیش از دو سال پس از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین، جنگ در این کشور همچنان ادامه دارد.
ارتش اوکراین روز دوشنبه اعلام کرد که یگانهای پدافند هوایی این کشور در دفع حمله هوایی روسیه به کییف شرکت داشتند.
سرهی پوپکو، رییس اداره نظامی کییف گفت: «هشدار حمله هوایی فعال است. واحدهای پدافند هوایی در حال عملیات هستند.»
چهار روز پیش، فرماندهی ارتش اوکراین به سربازان خود دستور داد تا از شهر ووهلدار در شرق این کشور عقبنشینی کنند، به این منظور که در حلقه محاصره نیروهای روسیه گرفتار نشوند.
همزمان کانالهای روسی، ویدیوهایی را در تلگرام منتشر کردند که نشان میدهند سربازان، پرچم روسیه را بر روی ساختمانهای ویران شده در این شهر به اهتزاز در میآورند.
این شهر از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ در برابر حملات مقاومت کرده بود.
شهر ووهلدار در نزدیکی یک خط راهآهن قرار دارد که کریمه را به منطقه صنعتی دونباس اوکراین، متشکل از مناطق دونتسک و لوهانسک، متصل میکند.
شبهجزیره کریمه و دونتسک و لوهانسک هر سه تحت کنترل مسکو هستند.
نیروهای روسیه در حال حاضر ۹۸/۵ درصد از منطقه لوهانسک و ۶۰ درصد از منطقه دونتسک را تحت کنترل دارند.
علیرغم تهاجم اوکراین به منطقه کورسک روسیه که این کشور را مجبور به استقرار مجدد نیروهای خود در این منطقه کرد، سربازان مسکو در شرق اوکراین با بیشترین سرعت خود طی دو سال اخیر در حال پیشروی هستند.
ادامه کمکها به اوکراین
وزارت دفاع هلند روز یکشنبه اعلام کرد این کشور ۴۰۰ میلیون یورو برای کمک به اوکراین در توسعه پهپادهایش ارائه خواهد کرد.
این وزارتخانه در بیانیهای اعلام کرد که هلند و اوکراین «برای توسعه پهپادهای پیشرفته و سرعت بخشیدن به تولید نمونههای اولیه موفق»، همکاری خواهند کرد.
نزدیک به نیمی از این تولید در هلند انجام خواهد شد.
روبن برکلمانز، وزیر دفاع هلند در جریان بازدید از شهر چارکوف در شمال شرق اوکراین این خبر را اعلام کرد.
علاوه بر طرح توسعه هواپیماهای بدون سرنشین، برکلمانز گفت که هلند تاکنون ۳/۷۶ میلیارد یورو به اوکراین کمک نظامی کرده است.
ارتش اسرائیل اعلام کرد نیروی هوایی این کشور انبارهای تسلیحات حزبالله را در بیروت هدف قرار داد و افزود انفجارهای ثانویه ناشی از آن نشاندهنده وجود تسلیحات در این مکانهاست.
در بیانیه ارتش اسرائیل آمده، جتهای جنگنده این کشور همچنین حملاتی «به اهداف تروریستی متعلق به ستاد اطلاعات حزبالله در بیروت از جمله وسایل جمعآوری اطلاعات، مراکز فرماندهی و مقرهای زیرساختی» آن انجام دادند.
جنگندههای اسرائیل همچنین انبارهای تسلیحات، مراکز فرماندهی، یک پرتابگر و دیگر اهداف متعلق به حزبالله را در جنوب لبنان و منطقه بقاع، بمباران کردند.
واشینگتنپست به ارائه جزییاتی تازه از طرح پیچیده اسرائیل برای خرابکاری در دستگاههای ارتباطی حزبالله و کشتن و مجروح کردن هزاران نفر از نیروهای آن منتشر کرد. اسرائیلیها به مدت ۹ سال مکالمات حزبالله را شنود میکردند و گزینه تبدیل این بیسیمها را به بمب، روی میز داشتند.
مدل جدید پیجرهای آپولو که فروشش دو سال پیش به حزبالله مطرح شد، بهگونهای طراحی شده بود که کاملا با نیازهای گروهی شبهنظامی با شبکه گستردهای از نیروها و سابقه طولانی در رفتار محتاطانه، همخوانی داشت.
پیجر مدل AR924 کمی بزرگتر از حد معمول بود، اما به دلیل ساختار محکم و مقاوم، برای استفاده در شرایط سخت میدان نبرد مناسب به نظر میرسید.
این دستگاه ضد آب، طراحی تایوانی داشت و مجهز به باتری بزرگی بود که میتوانست ماهها بدون نیاز به شارژ کار کند.
مهمتر از همه، این پیجرها به هیچ وجه از سوی سرویسهای اطلاعاتی اسرائیل قابل ردیابی نبودند.
بنا بر گزارش واشینگتنپست، رهبران حزبالله به حدی از این محصول رضایت داشتند که پنج هزار دستگاه از آن را خریدند و از ماه فوریه آنها را بین نیروهای میانی و پرسنل پشتیبانی خود توزیع کردند.
هیچیک از کاربران نمیدانستند که یک بمب اسرائیلی بهطور ماهرانه در این دستگاهها جاسازی شده است. حتی پس از انفجار هزاران دستگاه در لبنان و سوریه، تنها تعداد کمی به خطرناکترین ویژگی این پیجرها پی بردند.
این ویژگیهای خطرناک، شامل فرآیند دو مرحلهای رمزگشایی بود که تضمین میکرد بیشتر کاربران هنگام انفجار، پیجر را با هر دو دست خود نگه داشته باشند.
به گفته مقامهای اسرائیلی، آمریکایی و خاورمیانهای، زمانی که سرویس اطلاعاتی موساد در تاریخ ۱۷ سپتامبر (۲۷ شهریور) این دستگاهها را از راه دور فعال کرد، حدود سه هزار افسر و عضو حزبالله که اغلب از نیروهای پشتیبانی بودند، کشته یا نقص عضو شدند.
در این انفجارها همچنین تعداد نامعلومی از غیرنظامیان نیز قربانی شدند.
این عملیات جاسوسی بینظیر، یکی از موفقترین و خلاقانهترین نفوذها به دشمن از سوی یک سرویس اطلاعاتی در دوره معاصر محسوب میشود. اما جزییات کلیدی آن از جمله نحوه برنامهریزی، اجرا و جنجالهایی که در درون نهادهای امنیتی اسرائیل و میان متحدانش ایجاد کرد تازه اکنون آشکار شده است.
واشینگتنپست گزارشی بر اساس مصاحبههایی با مقامهای امنیتی ناشناس اسرائیل، عرب و آمریکایی، سیاستمداران و دیپلماتهایی که در جریان این رویدادها بودهاند و همچنین مقامهای لبنانی و افراد نزدیک به حزبالله منتشر کرد.
گزارش واشنگتن پست نشان میدهد که چگونه این حمله نه تنها صفوف رهبری حزبالله را ویران، بلکه اسرائیل را جسورتر کرد تا حسن نصرالله، رهبر ارشد حزبالله را هدف قرار دهد و به خطر وقوع جنگی گستردهتر در خاورمیانه دامن بزند.
طراحی شده بهدست موساد، مونتاژ شده در اسرائیل
به گفته مقامهای اسرائیلی، خاورمیانهای و آمریکایی، ایده عملیات پیجر در سال ۲۰۲۲ شکل گرفت.
بخشهایی از این طرح بیش از یک سال پیش از حمله هفت اکتبر حماس که منطقه را در مسیر جنگ قرار داد، اجرایی شد. در آن زمان، مرز شمالی اسرائیل با لبنان، که پیشتر از جنگ آسیب دیده بود، نسبتا آرام بود.
در میان حدود شش گروه شبهنظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی که سلاحهای خود را به سمت اسرائیل نشانه گرفتهاند، حزبالله با اختلاف، از همه قویتر است.
مقامهای اسرائیلی با نگرانی فزایندهای نظارهگر بودند که چگونه این گروه لبنانی، سلاحهای جدیدی به زرادخانهای اضافه میکند که پیشتر با دهها هزار موشک هدایتشونده دقیق قادر به هدف قرار دادن شهرهای اسرائیل بود.
سرویس اطلاعاتی اسرائیل (موساد) که وظیفه مقابله با تهدیدات خارجی علیه این کشور را بر عهده دارد، سالها تلاش کرده بود تا با نظارت الکترونیکی و عوامل انسانی، به حزبالله نفوذ کند.
به مرور زمان، رهبران حزبالله متوجه شدند که این گروه نسبت به نظارت و هکهای اسرائیل آسیبپذیر است و از این بابت نگران شدند. چراکه حتی تلفنهای همراه معمولی نیز میتوانستند به دستگاههای شنود و ردیابی تحت کنترل اسرائیل تبدیل شوند.
به گفته مقامها، ایده ایجاد یک نوع «اسب تروای ارتباطی» از این نگرانی متولد شد.
حزبالله به دنبال شبکههای الکترونیکی غیرقابل هک برای ارسال پیامهای خود بود و موساد با ارائه دو ترفند، این گروه شبهنظامی را به خرید دستگاههایی سوق داد که به نظر برای این کار ایدهآل بودند: تجهیزاتی که موساد طراحی کرده و در اسرائیل ساخته بود.
بخش اول این طرح، شامل بیسیمهای تلهگذاری شده بود که موساد تقریبا یک دهه پیش و در سال ۲۰۱۵ آنها را وارد لبنان کرد.
این رادیوهای دوطرفه سیار، دارای بستههای باتری بزرگ، مواد منفجره مخفی و سیستمی برای انتقال پیامها بودند که به اسرائیل امکان دسترسی کامل به ارتباطات حزبالله را میدادند.
به گفته منابع واشینگتنپست، اسرائیلیها به مدت ۹ سال به شنود مکالمات حزبالله بسنده کردند و در عین حال گزینه تبدیل این بیسیمها را به بمب، برای بحرانهای آینده محفوظ نگه داشتند.
طنز تلخ ماجرا این بود که حزبالله در نهایت بهطور غیرمستقیم، خودش هزینه خرید بمبهای کوچکی را به اسرائیلیها پرداخت که ماهها بعد، بسیاری از نیروهایش را کشت یا زخمی کرد.
از آنجا که رهبران حزبالله به احتمال خرابکاری حساس بودند، پیجرها نمیتوانستند به اسرائیل، آمریکا یا هر متحد دیگر اسرائیل ارتباطی داشته باشند.
بنابراین در سال ۲۰۲۳، حزبالله درخواستهایی برای خرید عمده پیجرهایی با برند آپولو دریافت کرد که محصولی شناختهشده با توزیع جهانی و بدون هیچگونه ارتباط مشهودی با منافع اسرائیلی یا یهودی بود.
به گفته منابع واشینگتنپست، شرکت تایوانی از این طرح بیخبر بود.
پیشنهاد فروش پیجرها از سوی یک مقام بازاریابی ارائه شد که حزبالله به او اعتماد داشت و با آپولو مرتبط بود.
این مقام بازاریابی، زنی بود که بهعنوان نماینده فروش سابق شرکت تایوانی در خاورمیانه فعالیت میکرد و منابع واشینگتنپست از افشای هویت و ملیت او خودداری کردند.
این زن پیشتر شرکت خود را تاسیس و مجوز فروش خطی از پیجرها را با برند آپولو کسب کرده بود.
او در سال ۲۰۲۳ پیشنهاد خرید یکی از محصولات شرکتش یعنی مدل AR924 را به حزبالله ارائه داد که محکم و قابلاعتماد بود.
یک مقام اسرائیلی که از جزییات عملیات مطلع بود، گفت: «او کسی بود که با حزبالله در تماس بود و به آنها توضیح داد که چرا پیجری با باتری بزرگتر از مدل اصلی بهتر است.»
این مقام افزود: «یکی از نقاط قوت اصلی AR924 این بود که میشد آن را با یک کابل شارژ کرد و باتریهایش عمر طولانیتری داشتند.»
به گفته منابع واشینگتنپست، در نهایت تولید واقعی این دستگاهها برونسپاری شد و مقام بازاریابی هیچ اطلاعی از این عملیات نداشت و نمیدانست که پیجرها تحت نظارت موساد در اسرائیل مونتاژ میشوند.
پیجرهای موساد، هر یک با وزنی کمتر از سه اونس (حدود ۸۵ گرم) شامل ویژگی منحصر به فردی بودند: بستهای باتری که مقدار کمی از یک ماده منفجره قوی را در خود پنهان کرده بود.
در یک شاهکار مهندسی، قطعات و اجزای بمب به قدری با دقت پنهان شدند که عملا غیرقابل شناسایی بودند؛ حتی اگر دستگاه باز میشد.
مقامهای اسرائیلی معتقدند که حزبالله برخی از این پیجرها را باز کرده و ممکن است حتی آنها را با اشعه ایکس بررسی کرده باشد.
دسترسی از راه دور موساد به این دستگاهها نیز غیرقابل مشاهده بود.
یک سیگنال الکترونیکی از این سرویس اطلاعاتی میتوانست انفجار هزاران دستگاه را بهطور همزمان فعال کند. اما برای تضمین حداکثر آسیب، این انفجار همچنین میتوانست با استفاده از یک فرآیند ویژه دو مرحلهای فعال شود که برای مشاهده پیامهای رمزنگاریشده لازم بود.
به گفته یکی از منابع واشینگتنپست، «برای خواندن پیام، باید دو دکمه را فشار میدادید» که این در عمل، به معنای استفاده از هر دو دست بود.
این مقام گفت در انفجار ناشی از این دستگاهها، کاربران بهطور قطع هر دو دست خود را مجروح میکردند و بنابراین دیگر «نمیتوانستند بجنگند».
بیخبری مقامهای اسرائیلی از انفجارها تا آخرین روزها
بیشتر مقامهای ارشد اسرائیل تا تاریخ ۱۲ سپتامبر (۲۲ شهریور) از این قابلیتها مطلع نبودند.
به گفته مقامهای اسرائیلی، این همان روزی است که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، مشاوران اطلاعاتی خود را برای برگزاری جلسهای به منظور بررسی اقدامات احتمالی علیه حزبالله فراخواند.
به گفته مقامهای آگاه از این رویداد، طبق خلاصهای از جلسه که چند هفته بعد منتشر شد، مسئولان موساد نخستین تحلیلها و گزارشهای خود را درباره یکی از مخفیترین عملیاتهای این سازمان ارائه دادند.
تا آن زمان، اسرائیلیها پیجرهای تلهگذاریشده را در دستها و جیبهای هزاران نفر از اعضای حزبالله قرار داده بودند.
مقامهای اطلاعاتی همچنین درباره یک نگرانی دیرینه صحبت کردند: با تشدید بحران در جنوب لبنان، خطر فاش شدن این مواد منفجره افزایش یافته بود و سالها برنامهریزی دقیق و فریب میتوانست به سرعت و بینتیجه، از بین برود.
به گفته منابع واشینگتنپست، در سراسر دستگاه امنیتی اسرائیل، بحث شدیدی به وجود آمد و همه، از جمله نتانیاهو، متوجه شدند که هزاران پیجر در معرض انفجار، میتوانند آسیبهای جبرانناپذیری به حزبالله وارد کنند.
آنها به این فکر کردند که این انفجارها همچنین ممکن است منجر به پاسخ شدیدی شوند؛ از جمله حمله تلافیجویانه موشکی گسترده رهبران باقیمانده حزبالله و احتمال پیوستن ایران به این درگیری.
یک مقام اسرائیلی گفت: «واضح بود که برخی خطرات وجود دارد و برخی، از جمله مقامهای ارشد ارتش اسرائیل، درحالیکه عملیات علیه حماس در غزه ادامه داشت، درباره احتمال تشدید کامل تنش با حزبالله هشدار داده بودند. اما دیگران، بهویژه موساد، فرصتی را برای برهم زدن وضع موجود با "چیزی شدیدتر" میدیدند.»
به گفته مقامات آمریکایی ایالات متحده بهعنوان نزدیکترین متحد اسرائیل، از پیجرهای تلهگذاریشده یا بحثهای داخلی در مورد اینکه آیا باید آنها را فعال کنند، مطلع نشده بود.
در نهایت، نتانیاهو موافقت کرد که این دستگاهها در زمانی که میتوانند حداکثر آسیب را وارد کنند، فعال شوند.
در هفتههای بعد، موساد شروع به آمادهسازی برای انفجار متوالی پیجرها و بیسیمهایی کرد که آنزمان در حال استفاده بودند.
در این حین، در اورشلیم و تلآویو، بحث در مورد کارزار حزبالله گسترش یافت و به هدفی دیگر با پیامدهای عمیق رسید: خود حسن نصرالله.
ترور حسن نصرالله و اختلافنظر در کابینه اسرائیل
منابع واشینگتنپست گفتند که موساد، سالها از محل حضور حسن نصرالله در لبنان آگاه بوده و به دقت حرکات او را ردیابی میکرد. با این حال، اسرائیلیها دست به اقدام نمیزدند، زیرا مطمئن بودند که ترور نصرالله به جنگ تمامعیار با حزبالله و شاید حتی با ایران منجر خواهد شد.
دیپلماتهای آمریکایی در تلاش بودند تا نصرالله را متقاعد کنند که به یک آتشبس جداگانه با اسرائیل، بدون ارتباط با درگیری در غزه، موافقت کند. به این امید که این توافق به خروج نیروهای حزبالله از پایگاههای جنوبی لبنان منجر شود که امنیت شهروندان اسرائیلی در نزدیکی مرز را تهدید میکرد.
به گفته مقامهای آمریکایی و خاورمیانهای، مقامهای ارشد اسرائیلی با پیشنهاد آتشبس موافق بودند، اما نصرالله از تایید آن خودداری کرد و اصرار داشت که ابتدا باید آتشبس در غزه برقرار شود.
برخی از مقامهای ارشد سیاسی و نظامی اسرائیل همچنان در مورد هدف قرار دادن نصرالله مردد و نگران پیامدهای آن در منطقه بودند.
در تاریخ ۱۷ سپتامبر (۲۷ شهریور) در حالی که بحثها در بالاترین محافل امنیت ملی اسرائیل در مورد حمله به نصرالله ادامه داشت، هزاران پیجر با برند آپولو بهطور همزمان در سراسر لبنان و سوریه به صدا درآمدند یا لرزیدند و جمله کوتاهی به زبان عربی روی صفحه ظاهر شد: «شما یک پیام رمزگذاریشده دریافت کردید».
عملیاتهای حزبالله طبق دستورالعملها برای بررسی پیامهای کدگذاریشده، دو دکمه را فشار دادند.
انفجارهای رخ داده، در خانهها و مغازهها، در خودروها و خیابانها، دستها را تکهتکه کرد و انگشتان افراد را از بین برد.
کمتر از یک دقیقه بعد، هزاران پیجر دیگر نیز صرفنظر از اینکه کاربر دستگاه خود را لمس کرده باشد یا نه، با فرمان از راه دور منفجر شدند.
روز بعد، در ۱۸ سپتامبر (۲۸ شهریور) صدها بیسیم (واکیتاکی) به همان شکل منفجر شدند و کاربران و رهگذران را کشتند یا مجروح کردند.
این اولین ضربه از مجموعه حملاتی بود که قلب یکی از سرسختترین دشمنان اسرائیل را هدف قرار داد.
در حالی که حزبالله تحت فشار شدید قرار گرفته بود، اسرائیل دوباره حمله کرد و با بمبهای دو هزار پوندی به مقرها، انبارهای تسلیحات و مراکز لجستیکی این گروه ضربه وارد کرد.
بزرگترین سری حملات هوایی اسرائیل ۱۰ روز پس از انفجار پیجرها و در شش مهر رخ داد.
این حمله که یک مرکز فرماندهی زیرزمینی در بیروت را هدف قرار داد، به دستور نتانیاهو انجام شد؛ زمانی که او برای سخنرانی در سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده بود.
نتانیاهو در این سخنرانی خطاب به حزبالله اعلام کرد: «دیگر بس است.»
روز بعد و در هفت مهر حزبالله آنچه را که بیشتر جهان قبلا میدانستند، تایید کرد: نصرالله، رهبر آتشینمزاج و دشمن قسمخورده اسرائیل، کشته شده بود.