تیراندازی روز شنبه در دانشگاه براون در شهر پراویدنس ایالت رود آیلند، دو کشته و دستکم هشت زخمی با وضعیت وخیم بر جای گذاشت. مقامها اعلام کردند که تا ساعاتی پس از حادثه، جستوجو برای یافتن مظنون ادامه داشت.
این تیراندازی بعدازظهر شنبه و در یکی از ساختمانهای دانشگاه، همزمان با برگزاری امتحانات پایانترم رخ داد. به گفته مقامها، فرد مظنون لباس سیاه به تن داشته و پس از حادثه بهصورت پیاده محل را ترک کرده است.
در پی این حادثه، دستور «پناه گرفتن در محل» برای بخش وسیعی از محوطه دانشگاه صادر شد. برت اسمایلی، شهردار پراویدنس، گفت: «ما از تمام منابع در دسترس برای یافتن مظنون استفاده میکنیم.»
او افزود: «متأسفانه امروز همان روزی است که شهر پراویدنس و ایالت رود آیلند امیدوار بودند هرگز تجربه نکنند. ما بارها درباره حوادث هولناک تیراندازی و موقعیت تیراندازی فعال در نقاط دیگر شنیده بودیم، اما نه در اینجا.»
دانشگاه براون یک مؤسسه خصوصی با حدود ۷۳۰۰ دانشجوی کارشناسی و بیش از ۳۰۰۰ دانشجوی تحصیلات تکمیلی است.
به بهانه این حمله مرگبار، خبرگزاری آسوشیتدپرس مروری داشت به دیگر تیراندازیهای مرگبار در دانشگاههای آمریکا طی دهههای اخیر:
دانشگاه ایالتی کنتاکی – دسامبر ۲۰۲۵ | ۱ کشته
تیراندازی در یک خوابگاه دانشجویی این دانشگاه دولتی که از دانشگاههای تاریخی سیاهپوستان است، به کشته شدن یک دانشجو و زخمی شدن شدید دانشجوی دیگر انجامید. مظنون که یکی از والدین دانشجویان است که با اتهام قتل و ضربوجرح روبهروست.
همچنین چارلی کرک، فعال محافظهکار، هنگام سخنرانی در یکی از رویدادهای سیاسی خود در محوطه دانشگاه هدف تیراندازی قرار گرفت و کشته شد که باعث فرار صدها نفر شد. یک مظنون ۲۲ ساله به اتهام قتل عمد بازداشت شده و دادستانها قصد دارند درخواست مجازات اعدام کنند.
دانشگاه ایالتی فلوریدا – آوریل ۲۰۲۵ | ۲ کشته
در تیراندازی در دانشگاه ایالتی فلوریدا در تالاهاسی، دو نفر کشته و شش نفر زخمی شدند. یک مرد ۲۱ ساله به دو فقره قتل عمد درجه یک و هفت فقره اقدام به قتل متهم شده است.
دانشگاه نوادا، لاسوگاس – دسامبر ۲۰۲۳ | ۳ کشته
یک استاد پیشین ۶۷ ساله رشته بازرگانی که درخواستهایش برای تدریس در این دانشگاه رد شده بود، در ساختمان دانشکده بازرگانی آتش گشود و سه استاد را کشت و یک نفر دیگر را بهشدت زخمی کرد. ضارب در درگیری با پلیس در بیرون ساختمان کشته شد.
دانشگاه ایالتی میشیگان – فوریه ۲۰۲۳ | ۳ کشته
یک مرد ۴۳ ساله در یک ساختمان آموزشی اقدام به تیراندازی کرد که به کشته شدن سه دانشجو و زخمی شدن پنج نفر دیگر انجامید. او ساعاتی بعد، در مواجهه با پلیس و در فاصلهای چند کیلومتری از دانشگاه، خودکشی کرد.
دانشگاه ویرجینیا – نوامبر ۲۰۲۲ | ۳ کشته
یک دانشجو و عضو سابق تیم فوتبال دانشگاه، سه بازیکن فعلی را در اتوبوسی که از یک سفر علمی بازمیگشتند، به ضرب گلوله کشت. این حادثه باعث وحشت گسترده و قرنطینه ۱۲ ساعته دانشگاه شد. دو دانشجوی دیگر نیز زخمی شدند. ضارب به قتل عمد درجه یک و اتهامات دیگر اعتراف کرده و در انتظار صدور حکم است.
دانشگاه نوردرن آریزونا – اکتبر ۲۰۱۵ | ۱ کشته
دانشجویی تنها چند هفته پس از آغاز سال اول تحصیل، در محوطه دانشگاه در شهر فلگستف تیراندازی کرد. یک دانشجو کشته و سه نفر زخمی شدند. این نخستین تیراندازی مرگبار از زمان تاسیس دانشگاه در سال ۱۸۹۹ بود. ضارب بعداً به قتل غیرعمد و ضربوجرح شدید اعتراف کرد و به شش سال زندان محکوم شد.
کامیونیتی کالج آمپکوا – اکتبر ۲۰۱۵ | ۹ کشته
یک مرد ۲۶ ساله در کلاس نویسندگی خود تیراندازی کرد و استاد و هشت نفر دیگر را در شهر روزبرگ ایالت اورگن کشت. ۹ نفر دیگر نیز زخمی شدند. ضارب سپس خودکشی کرد.
دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا – مه ۲۰۱۴ | ۶ کشته
یک دانشجوی ۲۲ ساله که از طردهای عاطفی خشمگین بود، شش دانشجو را با چاقو یا اسلحه گرم در نزدیکی دانشگاه در ایسلا ویستا کشت و چند نفر دیگر را زخمی کرد و سپس خودکشی کرد.
کالج سانتا مونیکا – ژوئن ۲۰۱۳ | ۶ کشته
یک خشونت خانوادگی مرگبار به فضای عمومی کشیده شد؛ مردی ۲۳ ساله پس از کشتن پدر و برادر بزرگترش، یک خودرو را سرقت کرد و به سوی خودروهای دیگر تیراندازی کرد. سپس وارد دانشگاه شد و چهار نفر دیگر را کشت تا اینکه در کتابخانه دانشگاه به ضرب گلوله پلیس کشته شد.
دانشگاه اویکوس – آوریل ۲۰۱۲ | ۷ کشته
یک دانشجوی سابق پرستاری در این کالج خصوصی کوچک در اوکلند شرقی کالیفرنیا هفت نفر را به قتل رساند. او به هفت حبس ابد متوالی محکوم شد و در سال ۲۰۱۹ در زندان درگذشت.
دانشگاه نوردرن ایلینوی – فوریه ۲۰۰۸ | ۵ کشته
یک دانشجوی سابق ۲۷ ساله پنج نفر را کشت و بیش از ۲۰ نفر دیگر را زخمی کرد و سپس خودکشی کرد.
ویرجینیا تک – آوریل ۲۰۰۷ | ۳۲ کشته
در مرگبارترین تیراندازی دانشگاهی در تاریخ آمریکا، یک دانشجوی ۲۳ ساله ۳۲ نفر را در محوطه دانشگاه در بلکسبرگ ویرجینیا کشت. بیش از دوازده نفر دیگر زخمی شدند و ضارب در پایان خودکشی کرد.
دانشگاه آیووا – نوامبر ۱۹۹۱ | ۵ کشته
یک دانشجوی سابق تحصیلات تکمیلی که از انتخاب نشدن رساله دکترایش برای یک جایزه علمی خشمگین بود، پس از کشتن پنج نفر و زخمی کردن یک نفر دیگر، خودکشی کرد.
دانشگاه تگزاس – اوت ۱۹۶۶ | ۱۳ کشته
یک تکتیرانداز آموزشدیده تفنگداران دریایی از بالای برج ساعت ۲۷ طبقه در مرکز دانشگاه آستین آتش گشود. او ۱۳ نفر را کشت و بیش از ۳۰ نفر را زخمی کرد تا اینکه به دست نیروهای امنیتی کشته شد.
روزنامه اورشلیمپست یکشنبه ۲۳ آذر در گزارشی تحلیلی با اشاره به حمله به نیروهای آمریکایی در سوریه، پیامدهای امنیتی این حادثه را بررسی کرد و بر لزوم جلوگیری از نفوذ افراطگرایان در ساختار نیروهای امنیتی سوریه، همکاری حرفهای با آمریکا و پایان دادن به اتکا به شبهنظامیان سابق تاکید کرده است.
به نوشته اورشلیمپست، حمله اخیر به نیروهای آمریکایی در سوریه یادآور این واقعیت است که تهدید گروههای افراطی در این کشور و منطقه خاورمیانه همچنان جدی است.
این حادثه در شرایطی رخ داد که دولت جدید سوریه تلاش دارد ساختارهای امنیتی خود را بازسازی کند و همکاری با آمریکا و متحدانش را گسترش دهد.
اورشلیمپست مینویسد این حمله ضرورت غربالگری دقیق نیروهای امنیتی سوریه، بهویژه نیروهایی را که از سوی دولت جدید دمشق جذب و آموزش داده میشوند، برجسته کرده است.
به باور تحلیلگران، حرفهایسازی نیروها و جلوگیری از نفوذ عناصر افراطی پیششرط هرگونه همکاری پایدار امنیتی است.
فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا اعلام کرد در جریان این حمله، دو نظامی آمریکایی و یک غیرنظامی آمریکایی کشته و سه نظامی دیگر زخمی شدند. حمله بهصورت کمین و از سوی یک مهاجم مسلح وابسته به داعش انجام شد.
این رویداد بار دیگر نشان داد که هستههای فعال داعش همچنان توانایی اجرای عملیات مرگبار را دارند.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، پس از این حادثه وعده داد که ایالات متحده به این حمله پاسخ خواهد داد. تام باراک، فرستاده آمریکا به سوریه و سفیر این کشور در ترکیه، نیز این حمله را نشانهای آشکار از تداوم تهدید تروریسم دانست، تهدیدی که حتی در میانه تلاشها برای نابودی آن، همچنان قادر به ضربه زدن است.
بر اساس گزارش رسانههای منطقهای، این حمله در استان حمص و علیه تیمی از نیروهای آمریکایی رخ داد که در پایگاه التنف در جنوب سوریه مستقر بودند. این پایگاه طی سالهای گذشته نقش مهمی در آموزش نیروهای محلی سوری ایفا کرده و یکی از مراکز اصلی همکاری امنیتی آمریکا در سوریه به شمار میرود.
اورشلیمپست با اشاره به گزارشهای منتشرشده مینویسد که یگان «ارتش آزاد سوریه» شریک اصلی نیروهای آمریکایی در این پایگاه بود که از عربهای محلی سوریه تشکیل میشد و بعدها به لشکر ۷۰ نیروهای امنیتی جدید سوریه پیوست و به انجام ماموریتهای امنیتی مشغول بود.
این موضوع، به باور نویسنده گزارش، نشان میدهد که روند ادغام نیروها بدون نظارت دقیق میتواند خطرهایی در پی داشته باشد.
در ادامه گزارش آمده است که یکی از چالشهای اصلی پیش روی دمشق، ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه تحت حمایت آمریکا در شرق سوریه با نیروهای امنیتی تحت رهبری دولت مرکزی در غرب کشور است.
این روند، اگرچه از نظر سیاسی و نظامی اهمیت دارد، اما بدون سازوکارهای کنترلی میتواند زمینه نفوذ گروههای افراطی را فراهم کند.
اورشلیمپست همچنین به حضور برخی گروههای افراطی در میان نیروهای تحت حمایت ترکیه در شمال سوریه اشاره میکند، گروههایی که برخی از آنها به دلیل نقض حقوق بشر، از سوی آمریکا تحریم شدهاند.
به نوشته این روزنامه، اتکای دمشق به فرماندهان سابق شبهنظامی، اگرچه ناشی از کمبود نیروی انسانی است، اما در بلندمدت میتواند ثبات کشور را تضعیف کند.
در جمعبندی، اورشلیمپست تاکید میکند حمله به نیروهای آمریکایی نباید به توقف همکاری امنیتی میان دمشق و واشینگتن منجر شود، اما باید هشداری جدی باشد که هرگونه همکاری تنها در صورتی موفق خواهد بود که بر پایه عملیات حرفهای، غربالگری دقیق نیروها و جلوگیری از نفوذ افراطگرایان بنا شود.
گزارشهای ابتدایی از زخمی شدن دستکم ۲۰ نفر خبر داده بود، اما در ادامه آسوشیتدپرس اعلام کرد ۲ نفر از قربانیان کشته شدهاند.
دانشگاه براون، عصر شنبه ۲۲ آذر به وقت محلی، در نخستین هشدارهای خود از وجود یک «تیرانداز فعال» در محوطه دانشگاه خبر داد و از دانشجویان خواست درها را قفل کنند، تلفنهای همراه خود را بیصدا بگذارند و تا اطلاع ثانوی در محلهای امن پناه بگیرند.
این هشدارها همزمان با آغاز دومین روز امتحانهای پایان ترم پاییز اعلام شد، موضوعی که نگرانی درباره شمار افراد حاضر در ساختمانهای دانشگاه را افزایش داد.
به گفته مقامهای دانشگاه، تیراندازی در نزدیکی ساختمان مهندسی باروس و هالی رخ داد، ساختمانی هفتطبقه که محل استقرار دانشکده مهندسی و گروه فیزیک است و دهها آزمایشگاه، دفتر اداری و کلاس درس را در خود جای داده است.
در پی این حادثه، چند ساختمان اطراف نیز بهطور موقت تعطیل و قرنطینه شدند. در پیامهای هشدار ارسالی برای دانشجویان، دستورالعملهای ایمنی شامل «فرار، پنهان شدن و مقابله» یادآوری شد.
مقامهای دانشگاه تاکید کردند دانشجویان تنها در صورت اطمینان از امنیت خود، محل را ترک کنند و در غیر این صورت در پناهگاههای امن باقی بمانند. همچنین از آنان خواسته شد برای دریافت اطلاعات بیشتر، منتظر اطلاعیههای بعدی باشند.
اداره پلیس پراویدنس اعلام کرد حضور نیروهای پلیس و آتشنشانی در خیابانهای اطراف دانشگاه بهویژه خیابان هوپ «سنگین» بوده و از شهروندان خواست تا اطلاع ثانوی از نزدیک شدن به این منطقه خودداری کنند.
مقامهای شهری گفتند بررسی صحنه حادثه همچنان ادامه دارد و اطلاعات بهتدریج تکمیل خواهد شد.
در ساعات اولیه پس از حادثه، گزارشهای ضدونقیضی درباره بازداشت مظنون منتشر شد. در حالی که ابتدا از بازداشت یک مظنون خبر داده شده بود، مقامهای امنیتی بعدتر اعلام کردند جستوجو برای یافتن مظنون یا مظنونان احتمالی ادامه دارد.
تا زمان انتشار آخرین اطلاعیهها، جزئیات بیشتری درباره عامل یا عوامل تیراندازی منتشر نشد.
دانشگاه براون یک موسسه خصوصی و غیرانتفاعی عضو «آیوی لیگ» است که حدود ۷ هزار و ۳۰۰ دانشجوی کارشناسی و بیش از ۳ هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی دارد.
«آیوی لیگ» نام یک اتحادیه از هشت دانشگاه قدیمی، خصوصی و بسیار معتبر آمریکا است که بهدلیل سطح علمی بالا، سابقه تاریخی و رقابت شدید برای پذیرش، شناخته میشوند.
مقامهای دانشگاه و پلیس ایالتی رود آیلند در ساعات ابتدایی پس از حادثه به پرسشهای رسانهها پاسخ ندادند.
با ادامه عملیات امنیتی، وضعیت دانشگاه بهتدریج تحت کنترل نیروهای انتظامی قرار گرفت، اما مقامها اعلام کردند ارزیابی شرایط و جمعآوری اطلاعات برای روشن شدن ابعاد این حادثه همچنان ادامه دارد.
دبیرکل حزبالله، شنبه ۲۲ آذر اعلام کرد این گروه تحت هیچ شرایطی خلع سلاح نخواهد شد و فشارهای ایالات متحده برای واداشتن مقامهای لبنانی به این اقدام بینتیجه خواهد ماند.
قاسم گفت آمریکا باید بداند حزبالله در هر سناریویی از خود دفاع میکند و هرگز با کنار گذاشتن سلاحهایش موافقت نخواهد کرد، حتی اگر «تمام جهان» در جنگی علیه لبنان متحد شوند.
او تاکید کرد زمین، سلاح و روحیه یک کلیت واحد را تشکیل میدهند و تفکیکپذیر نیستند و خلع سلاح حزبالله به معنای «اعدام» این گروه خواهد بود.
دبیرکل حزبالله با اشاره به کشته شدن حسن نصرالله، دبیرکل پیشین این گروه، و دیگر مقامهای ارشد حزبالله، مدعی شد هدف اسرائیل نابودی کامل این سازمان بود. به گفته او، حزبالله با جنگ با اسرائیل مانع تحقق این هدف شد.
قاسم افزود اسرائیل اکنون به این نتیجه رسیده که دستاوردهایش در جریان جنگ در حال از بین رفتن است، زیرا نتوانسته به اهداف خود دست یابد، در حالی که حزبالله همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد.
او در بخش دیگری از سخنانش خطاب به دولت لبنان اعلام کرد حزبالله آماده است بر پایه یک راهبرد دفاعی با ارتش لبنان همکاری کامل داشته باشد و از توانمندیهای نظامی هر دو طرف برای دفاع از کشور استفاده شود.
با این حال، دبیرکل حزبالله تاکید کرد این گروه هیچ توافق یا سازوکاری را که به معنای تسلیم در برابر اسرائیل یا ایالات متحده باشد، نخواهد پذیرفت و چنین گزینهای را بهطور کامل رد میکند.
جمهوری اسلامی مانع اصلی در برابر خلع سلاح حزبالله
پیشتر هیات نمایندگان آمریکا، از جمله تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا به لبنان، مورگان اورتگاس و چند سناتور، با هدف گفتوگو درباره خلع سلاح حزبالله به بیروت سفر کردند.
اعضای این هیات در دیدار با مقامهای لبنانی تاکید کردند که جمهوری اسلامی مانع اصلی در مسیر خلع سلاح حزبالله است، هرچند به گفته آنان تهران در موقعیتی ضعیفتر از گذشته قرار داشت.
باراک در این دیدارها گفت واشینگتن برای بهبود شرایط زندگی مردم لبنان تلاش خواهد کرد «چه ایران بخواهد و چه نخواهد» و تاکید کرد هیچیک از بازیگران لبنانی خواهان ورود کشور به جنگ داخلی نیستند. او افزود حزبالله با پافشاری بر حفظ سلاح، عملا از مسیر فعالیت سیاسی خارج شده است.
در همین حال، حزبالله به دولت لبنان اعلام کرد حتی با خلع سلاح «صوری» نیز مخالفت دارد. پیش از این یوسف رجی، وزیر خارجه لبنان، خلع سلاح حزبالله را «ضرورتی ملی» توصیف کرد و گفته بود این گروه بدون تایید جمهوری اسلامی قادر به تحویل تسلیحات خود نیست.
او در گفتوگویی با شبکه العربیه تاکید کرده بود حزبالله در پی خرید زمان و بازسازی توان خود از مسیرهای مختلف، از جمله منابع مالی، است تا جایگاه پیشینش را در لبنان بازیابد.
دولت لبنان شانزدهم مرداد کلیات طرح آمریکا برای خلع سلاح گروههای مسلح را تصویب کرد، اما حزبالله، که مهمترین گروه نیابتی جمهوری اسلامی به شمار میرود و در اثر حملات اسرائیل تضعیف شده، از پذیرش آن خودداری کرده است. در همین دوره، مقامهای لبنانی بارها از تهران خواستهاند از دخالت در امور داخلی لبنان دست بردارد.
همزمان، نتایج یک نظرسنجی موسسه گالوپ نشان داد اکثریت مردم لبنان خواهان آن هستند که سلاح تنها در اختیار ارتش این کشور باشد، یافتهای که بر شکاف فزاینده میان مواضع حزبالله و افکار عمومی لبنان درباره خلع سلاح این گروه تاکید دارد.
شنبه ۲۲ آذر در جریان تیراندازی در نزدیکی شهر تدمر سوریه، یک عضو نیروهای امنیتی این کشور همراه با دو نظامی و یک مترجم آمریکایی کشته و سه نظامی دیگر زخمی شدند.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) در بیانیهای اعلام کرد این نیروها از سوی یک فرد مسلح وابسته به داعش در استان حمص هدف قرار گرفتند.
ترامپ در پیامی در شبکه اجتماعی تروث سوشال، این رویداد را «حمله داعش علیه آمریکا و سوریه» توصیف کرد و نوشت این حمله در منطقهای «بسیار خطرناک» از سوریه رخ داد که بهطور کامل تحت کنترل دولت این کشور قرار ندارد.
او افزود احمد الشرع، رییسجمهوری سوریه، از این حادثه «بهشدت خشمگین و نگران» است.
سنتکام در بیانیه خود بدون اشاره به جزییات بیشتر خبر داد فرد مهاجم هدف قرار گرفت و کشته شد.
پیت هگست، وزیر جنگ آمریکا، نیز گفت عامل این حمله به دست «نیروهای شریک» ایالات متحده از پا درآمد.
هگست در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «اگر در هر نقطهای از جهان، آمریکاییها را هدف قرار دهید، باقی عمر کوتاه و پراضطرابتان را با آگاهی از این موضوع سپری خواهید کرد که ایالات متحده شما را تعقیب میکند، پیدایتان میکند و بیرحمانه میکشد.»
به گفته شان پارنل، سخنگوی پنتاگون، این حمله زمانی رخ داد که نیروهای آمریکایی در حال انجام «دیداری کلیدی با رهبران محلی» بودند.
او افزود ماموریت آنها در چارچوب عملیات جاری مقابله با داعش و تروریسم در منطقه بود.
دیدهبان حقوق بشر سوریه ۲۲ آذر در گزارشی، عامل این حمله را از اعضای نیروهای امنیتی خواند و از وزارتخانههای دفاع و کشور سوریه خواست افراد وابسته به حکومت پیشین و عناصر دارای «ایدئولوژی داعش» را از نهادهای امنیتی کنار بگذارند.
این نهاد حقوق بشری پیشتر از پرواز جنگندههای آمریکا در ارتفاع پایین بر فراز شهر تدمر خبر داده بود.
به گفته دیدهبان حقوق بشر سوریه، این تحرکات پس از آن انجام شد که یک کاروان آمریکایی بدون توضیح رسمی درباره ماهیت یا دلایل این تحرکات هوایی، منطقه را بهسرعت ترک کرد.
یک منبع امنیتی در مصاحبه با شبکه العربیه گفت بالگردهای آمریکایی مجروحان حمله تدمر را به پایگاه التنف، در نزدیکی مرز عراق، منتقل کردند.
آمریکا نزدیک به یک دهه است که با استقرار نیروهای نظامی در شمالشرق سوریه، از ائتلاف تحت رهبری کردها برای مقابله با گروه داعش پشتیبانی میکند.
مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد)، در واکنش به این رویداد گفت: «افزایش حملات نشاندهنده لزوم اقدامات مشترک برای مقابله با تروریسم است.»
عبدی همچنین نسبت به «مجروح شدن نیروهای امنیتی سوریه و سربازان آمریکایی در حمله بادیه سوریه» ابراز تاسف کرد.
گروه داعش در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ و همزمان با گسترش نفوذ خود در بادیه سوریه، کنترل شهر تدمر را در دست داشت.
این گروه پیش از آنکه کنترل منطقه را از دست بدهد، بناهای تاریخی شاخصی را تخریب و شماری از ساکنان و نظامیان را اعدام کرد.
سرانجام در سال ۲۰۱۹، ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده به همراه متحدان محلیاش آخرین پایگاه داعش در سوریه را تصرف کردند. با این حال، برخی اعضای این گروه همچنان به انجام حملات پراکنده در بیابان ادامه میدهند.
نیروهای سوری و آمریکایی ۲۲ آذر و پس از حمله یکی از اعضای داعش، جاده دیرالزور به دمشق را مسدود و در اقدامی اضطراری، عبور و مرور در این مسیر را بهطور کامل ممنوع کردند.
