مطالب بیشتر
گاردین شنبه هشتم شهریور گزارش داد طالبان در دستوری تازه به زنانی که سالنهای زیبایی زیرزمینی در سراسر افغانستان را اداره میکنند، هشدار داده است ظرف یک ماه باید کار خود را متوقف کنند؛ در غیر این صورت، با خطر بازداشت مواجه خواهند شد.
طالبان تیر ۱۴۰۲ بهطور رسمی همه سالنهای زیبایی در افغانستان را تعطیل کرد؛ اقدامی که به تعطیلی ۱۲ هزار کسب و کار و از دست رفتن بیش از ۵۰ هزار شغل برای آرایشگران زن انجامید.
با این حال، شماری از سالنهای مخفی زیبایی در مناطق مختلف این کشور همچنان به فعالیت خود ادامه دادهاند.
اکنون طالبان اعلام کرده قصد دارد این مراکز زیرزمینی را شناسایی کند و از بین ببرد.
مقامهای طالبان به بزرگان و رهبران محلی در سراسر افغانستان دستور دادهاند تا این سالنها را معرفی کنند و ادارهکنندگان آنها را به «پلیس امر به معروف و نهی از منکر» گزارش دهند.
فرشته، زن ۳۸ ساله و مادر سه کودک خردسال، گفت از زمان ممنوعیت سالنها در سال ۲۰۲۳ ناچار شده کسبوکار خود را بهطور مخفی ادامه دهد، زیرا هیچ راه دیگری برای امرار معاش ندارد.
او افزود: «وقتی طالبان سالنهای ما را بست، تنها نانآور خانواده بودم؛ شوهرم بیمار بود و من باید خرج سه فرزندم را تامین میکردم. اما دلیل دیگرم هم این بود که وقتی میتوانستم زیبایی را به چهره زنی بازگردانم، احساس خوبی داشتم. وقتی زنی در آینه به خودش نگاه میکرد و لبخند میزد، شادی او شادی من میشد.»
فرشته ادامه داد: «حالا فکر نمیکنم بتوانم ادامه بدهم چون خطر خیلی زیاد است، اما کار دیگری بلد نیستم. وضعیت ما خیلی بد است، اما در این دنیا کسی نیست که صدای ما را بشنود یا حمایتمان کند.»
از زمان بازگشت طالبان به قدرت در مرداد ۱۴۰۰، زنان از اکثر شغلها منع شدهاند و دختران هم اجازه حضور در دبیرستان یا دانشگاه را ندارند.
سازمانهای حقوق بشری میگویند طالبان در عمل یک نظام «آپارتاید جنسیتی» برقرار کرده است که مانع هرگونه حضور زنان در عرصه عمومی میشود.
علاوه بر تعطیلی سالنهای زیبایی و باشگاهها، زنان به دستور طالبان از قدم زدن در پارکها، سفر بدون همراه مرد و حتی صحبت کردن در اماکن عمومی منع شدهاند و باید هنگام خروج از خانه، خود را کاملا بپوشانند.
دیوان کیفری بینالمللی اواسط تیر امسال برای دو تن از مقامهای ارشد طالبان به اتهام آزار و سرکوب نظاممند زنان و دختران در افغانستا حکم بازداشت صادر کرد.
هممیهن شنبه هشتم شهریور با استناد به گزارشهای میدانی نوشت در مناطق مختلف ایران بسیاری از زنان و دختران طبقات مالی ضعیفتر با پدیدهای مواجه هستند که به آن «فقر پریود» گفته میشود.
این وضعیت، زنان و دختران را از ابتداییترین وسایل بهداشتی محروم و سلامت جسمی، روانی و حتی آینده تحصیلیشان را تهدید میکند.
به گزارش هممیهن، پیامد این شرایط، خانهنشینی دختربچههایی است که از ترس لکه خون یا تمسخر همکلاسیها، مدرسه را رها میکنند و گاه برای همیشه از تحصیل جا میمانند.
روایت خانوادهها و مددکاران اجتماعی
مرضیه، زن ۳۶ ساله ساکن حاشیه مشهد، در مصاحبه با هممیهن گفت او و دختر نوجوانش ناچارند از لباسهای کهنه بهجای نوار بهداشتی استفاده کنند.
خانواده او با درآمد ماهانه کمتر از پنج میلیون تومان، حتی توان خرید صابون و شامپو ندارند.
مددکارانی که سالها در این مناطق فعالیت کردهاند، از تکرار عفونتهای واژینال، افسردگی، پرخاشگری و کاهش اعتماد به نفس زنان خبر میدهند.
صغری، ۳۵ ساله از اهواز، نیز به این روزنامه گفت از نوجوانی تا امروز بهندرت توانسته نوار بهداشتی تهیه کند و ناچار به استفاده از پارچههای چندبارمصرف بوده است.
فعالان حوزه زنان میگویند برای بسیاری از زنان خوزستان، نوار بهداشتی کالایی «لوکس» است و حتی شرم و تابو اجازه نمیدهد از ابتداییترین نیازشان سخن بگویند.
زینب مرتضوی، مددکار اجتماعی در یاسوج، از دخترانی گفت که دستمالهای کاغذی جمعآوریشده از مراسم شادی، عزا یا حتی قبرستان را برای روزهای پریود نگه میدارند؛ روشی که به بیماریهای قارچی و عفونتهای جدی منجر میشود.
در شمار دیگری از محلههای حاشیهای ایران نیز روزنامههای باطله و پارچههای کهنه بهجای نوار بهداشتی به کار میروند.
در هرمزگان مددکاران از دخترانی روایت کردند که تنها یک لباس زیر برای تمام روزهای پریود دارند و بارها آن را استفاده میکنند.
سیمین کاظمی، پزشک و جامعهشناس، در گفتوگو با هممیهن فقر پریود را نتیجه مستقیم فقر اقتصادی دانست و تاکید کرد این محرومیت، زنان را از مشارکت اجتماعی بازمیدارد و به انزوا و ترک تحصیل منجر میشود.
به باور او، «کالازدایی» از محصولات بهداشتی و دسترسی رایگان و آسان زنان به این اقلام، تنها راه پایان دادن به این چرخه است.
ضرورت تابوشکنی و سیاستگذاری
مددکاران اجتماعی بارها هشدار دادهاند که نبود آموزش در مدارس و تابوی فرهنگی پیرامون پریود، ابعاد این بحران را گستردهتر کرده است.
بسیاری از خانوادهها حتی اجازه نمیدهند دخترانشان درباره این مساله حرف بزنند و همین سکوت، شرم و محرومیت را عمیقتر میکند.
شیرین احمدنیا، جامعهشناس، فقر پریود را یکی از اشکال آشکار فقر جنسیتی خواند که ریشه در تبعیض ساختاری دارد.
او گفت: «وقتی نوار بهداشتی با مالیات بر ارزش افزوده عرضه میشود، در واقع بدن زن بهعنوان یک بار اقتصادی دیده میشود و این مصداق خشونت اقتصادی است.»
این جامعهشناس، فقر پریود را نوعی «خشونت اقتصادی» دانست که بدن زنان را به بار مالی بدل میکند و افزود: «رسانهها باید در این زمینه تابوشکنی کنند.»
کارشناسان بر این باورند که دولت باید تامین و توزیع رایگان محصولات بهداشتی را به رسمیت بشناسد، معافیت مالیاتی برای این کالاها در نظر بگیرد و آموزش عمومی را در دستور کار قرار دهد.
بهویژه مدارس میتوانند با توزیع رایگان نوار بهداشتی و برگزاری کارگاههای آموزشی، از ترک تحصیل دختربچهها جلوگیری کنند.
بر اساس این گزارش، سوءتغذیه زنان بهدلیل فقر غذایی است و منجر به کمخونی، فقر آهن، ضعف شدید و ناتوانی در کار یا تحصیل میشود.
پیامدهای روانی آن نیز افسردگی، پرخاشگری، کاهش اعتماد به نفس و انزوا است.
