سالانه ۱۷ تا ۱۸ هزار مورد جدید سرطان پستان در ایران ثبت می‌شود و این بیماری دومین عامل مرگ زنان ایرانی است. بر اساس آمارها، نرخ رشد سالانه سرطان پستان در ایران به شش درصد رسیده که رقمی بی‌سابقه در سطح جهانی به شمار می‌رود.
وضعیت سرطان پستان در ایران بیانگر روندی نگران‌کننده است؛ به‌گونه‌ای که میانگین سن ابتلا رو به کاهش گذاشته و نرخ رشد سالانه این بیماری نیز به‌طور چشمگیری در حال افزایش است.
بر اساس آخرین آمارها، میانگین سن ابتلا به سرطان پستان در ایران حدود ۱۰ سال کمتر از کشورهای غربی و پنج تا هفت سال بیشتر از کشورهای آفریقایی است.
حدود یک‌پنجم بیماران ایرانی زیر ۴۰ سال سن دارند، در حالی که این رقم در کشورهای غربی تنها چهار تا پنج درصد است.
شایع‌ترین بازه سنی ابتلا به سرطان پستان در ایران بین ۴۵ تا ۵۵ سال است، در حالی که در بسیاری از کشورهای دیگر، بیشترین موارد ابتلا در گروه سنی ۵۵ تا ۶۵ سال گزارش شده است.
این بیماری همچنین دومین عامل مرگ زنان و ششمین علت مرگ در کل جمعیت ایران است.
از مهم‌ترین عوامل ابتلا به سرطان پستان می‌توان به اضافه وزن، شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰، تاخیر در بارداری اول یا عدم بارداری اشاره کرد.
نقش افزایش وزن و سن بارداری در ابتلا به سرطان پستان
محققان دانشگاه منچستر در پژوهشی که یافته‌های آن در کنگره اروپایی چاقی در مالاگا ارائه شد، اعلام کردند زنانی که پس از ۲۰ سالگی دچار افزایش وزن قابل توجهی شده‌اند و نخستین فرزند خود را پس از ۳۰ سالگی به دنیا آورده‌اند یا هرگز باردار نشده‌اند، تقریبا سه برابر بیشتر از سایر زنان در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
لی مالکمسون، پژوهشگر اصلی این مطالعه، هشدار داد در بریتانیا طی دهه گذشته شمار زنانی که دچار اضافه وزن هستند، بیشتر شده است.
همچنین در ۵۰ سال گذشته، گرایش زنان به فرزندآوری در سنین بالاتر افزایش یافته است؛ دو روندی که به‌گفته محققان، با رسیدن آمار ابتلا به سرطان پستان به بالاترین سطح ثبت‌شده تاکنون، هم‌پوشانی معناداری دارند.
این مطالعه که بر روی ۴۸ هزار و ۴۱۷ زن با میانگین سنی ۵۷ سال انجام شد، نشان داد زنانی که در بزرگسالی بیش از ۳۰ درصد افزایش وزن داشته‌اند، نخستین فرزند خود را پس از ۳۰ سالگی به دنیا آورده‌اند یا هرگز باردار نشده‌اند، ۲.۷۳ برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
مالکمسون تاکید کرد این نخستین مطالعه‌ای است که نشان می‌دهد چگونه افزایش وزن و سن بارداری می‌توانند به‌صورت هم‌زمان و در تعامل با یکدیگر، خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان را تحت تاثیر قرار دهند.
او افزود ضروری است پزشکان خانواده از این نکته آگاه باشند که ترکیب افزایش قابل توجه وزن با تاخیر در بارداری یا نداشتن فرزند، به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد.
نقش استرس مزمن
یافته‌های مطالعات انجامشده در ایران حاکی از آن است که استرس مزمن میتواند یکی از عوامل موثر در افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان باشد.
بر پایه نتایج این تحقیقات، در حالی که استرس مزمن در بسیاری از کشورهای جهان عمدتا به دغدغههای شغلی مربوط می‌شود، در ایران عامل اصلی آن مشکلات خانوادگی و تنشهای زناشویی عنوان شده است.
این مطالعات همچنین نشان میدهند تاثیر استرس مزمن بر ابتلا به سرطان پستان حتی از پیامدهای اقتصادی شدید و فقدان عزیزان نیز فراتر می‌رود.
توصیه برای پیشگیری
داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و حفظ وزن مناسب میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان کمک کند.
همچنین توجه به نشانههای اولیه این بیماری ضروری است که شامل لمس و احساس تودههای غیرطبیعی در بافت پستان، هر گونه فرورفتگی در پوست پستان و ترشح خونی از نوک پستان می‌شود.
نتایج این مطالعات اهمیت توجه به سبک زندگی سالم، کنترل وزن و برنامهریزی مناسب برای فرزندآوری را در پیشگیری از سرطان پستان برجسته میکند.
