جمهوری اسلامی در یکی از راهروهای اصلی محل برگزاری ۵۸مین نشست سالانه شورای حقوقبشر در مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو، نمایشگاه عکسی با عنوان «درخشش زنان ایرانی» برگزار کرده است. نمایشگاهی یک هفتهای از ۳۱ عکس که ۲۹ مورد آن مربوط به زنان فعال در حوزه صنایع دستی است.
چند زن با پوشش اسلامی با همراهی چند مرد در غرفه ایستادهاند، هرچند فقط یکی از زنان میتواند انگلیسی صحبت کند و مشخص نیست مردان و زنان دیگر همراه او، چرا به ژنو اعزام شدهاند و چقدر هزینه برای آنها صرف شده است.
از یکی از این زنان میپرسم چه کسی متولی برگزاری نمایشگاه است و او با لبخندی پهن بر لب پاسخ میدهد جمعی از دوستداران ایران این نمایشگاه را برگزار کردهاند.
وقتی از او پرسیدم هیات نمایندگی جمهوریاسلامی در ژنو چقدر به آنها برای برگزاری نمایشگاه کمک کرده است، میگوید آنها هیچ ربطی به حکومت و هیات نمایندگی جمهوری اسلامی ندارند و مستقل فعالیت میکنند.
درباره هزینههای برگزاری این نمایشگاه از جمله گرفتن مجوز و ارائه امکانات و اجاره محل هم همین زن مسئول نمایشگاه به من میگوید که آنها هیچ هزینهای برای این نمایشگاه صرف نکردهاند.
برای راستیآزمایی این ادعاها با توماس کریگر، هماهنگکننده فعالیتهای فرهنگی در مقر سازمان ملل در ژنو، گفتوگو کردم.
کریگر به ایراناینترنشنال گفت تنها کشورهای عضو سازمان ملل و از طریق هیاتهای نمایندگی میتوانند برای برگزاری مراسم یا نمایشگاه در مقر سازمان ملل درخواست مجوز بدهند.
به گفته این مقام سازمان ملل، هیات نمایندگی جمهوریاسلامی مجوز برگزاری این نمایشگاه پنج روزه را از دوشنبه ۲۷ اسفند تا جمعه اول فروردین گرفته است و برابر با مجوزی که هزینه صدور آن دو هزار و ۵۰۰ یورو است، همین هیات نمایندگی، مسئول برگزاری نمایشگاه است.
به نظر میرسد کار جمهوریاسلامی بدون دروغ پیش نمیرود و برای همین به پرسشهای ساده درباره این نمایشگاه هم پاسخهای دروغ میدهد.
افرادی که در این نمایشگاه حضور داشتند به شدت از دوربین فراری بودند و با وجود آنکه من اجازه تصویربرداری و تهیه گزارش داشتم، در هر سه موردی که برای تهیه گزارشم به محوطه نمایشگاه عکس رفتم، مزاحم من شده و ماموران حفاظت سازمان ملل را درگیر کردند و تلاش ناکامی کردند که مانع گزارشگری شوند.
سهشنبه ۲۸ اسفند هم پس از پایان جلسه ارائه گزارش هیات حقیقتیاب و گزارشگر ویژه سازمان ملل برای حقوقبشر در ایران، مسئولان این نمایشگاه تلاش ناموفقی کردند تا مانع ادامه کار خبری یکی دیگر از روزنامهنگاران حاضر در سالن شوند.
پنجاهوهشتمین نشست شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد از ششم اسفند ۱۴۰۳ آغاز شده و تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ (۲۴ فوریه تا چهارم آوریل) در ژنو برپاست.
رهبر جمهوری اسلامی بدون آنکه نوروز و سال نو را تبریک بگوید، سال ۱۴۰۴ را سال «سرمایهگذاری برای تولید» نامگذاری کرد و سال گذشته را «عجیب و پرماجرا» خواند. رییس دولت چهاردهم نیز در پیام نوروزی خود گفت برای حل مشکلات حتما راهی پیدا خواهد شد.
علی خامنهای در پیام نوروزی اول فرورودین ۱۴۰۴ خود در حالی که هیچ نماد و نشانهای از نوروز و ایران در کنار و پسزمینه تصویرش نداشت، سال نو را به مردم ایران تبریک نگفت و به همزمانی نوروز با «شبهای قدر» ماه رمضان اشاره کرد.
او در این پیام از کمکهای ارسال شده از ایران به فلسطین و لبنان تمجید کرد.
خامنهای با اشاره به کشته شدن ابراهیم رئیسی، حسن نصرالله و تعدادی از فرماندهان نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، وقایع سال گذشته را شبیه حوادث سال ۱۳۶۰ دانست که در آن تعدادی از مقامات ارشد جمهوری اسلامی از جمله محمدعلی رجایی و محمدحسین بهشتی، در بمبگذاری کشته شدند.
خامنهای همچنین گفت که در طول سال و بهخصوص در بخش دوم سال، «مشکلات اقتصادی بر مردم فشار آورد» اما پس از کشته شدن رئیسی و برگزاری انتخابات «یک پدیده عظیم و عجیبی وجود پیدا کرد» که نشان از «قوت اراده، روحیه معنوی و اتحاد ملت ایران» داشت.
رهبر جمهوری اسلامی سال ۱۴۰۳ را سال «جهش تولید با مشارکت مردم» خوانده بود اما در این سال همه شاخصهای اقتصادی در ایران نزول کرد. از جمله، بهمن ۱۴۰۳، تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور به ۳۵.۳ رسید؛ به این معنا که خانوارها به طور میانگین، ۳۵.۳ درصد بیشتر از بهمن ۱۴۰۲ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردند.
خامنهای در پیام نوروزی امسال خود نیز گفت که مساله عمده امسال نیز اقتصاد است.
او خواستار افزایش تولید شد و افزود: «اگر سرمایه در راه تولید به کار رفت، دیگر به سمت کارهای مضر مثل خرید طلا، خرید ارز و امثال اینها نخواهد رفت.»
پزشکیان: برای حل مشکلات حتما راهی پیدا میشود
مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، در پیام نوروزی خود گفت: «من مشکلات تورم و گرانیها را با تمام وجود درک میکنم و برای حل این مشکلات حتما راهی پیدا خواهیم کرد.»
او تاکید کرد: «امروز با همه مشکلاتی که داریم، در "شبهای قدر" باید تصمیم بگیریم در هر جایی که هستیم روند و مسیر را تغییر خواهیم داد.»
پزشکیان در پیام نوروزی خود نیز مانند گذشته به کمبود در همه حوزهها از جمله انرژی اذعان کرد و در عین حال راه رفع کمبودها را اصلاح روش زندگی مردم دانست.
او تاکید کرد: «مدیریت و زندگی به روش گذشته بهمعنی بدتر شدن و شدت بخشیدن به ناترازیهاست.»
دو روز پیش از آغاز سال نو در ایران، قیمت سکه طلای طرح جدید با افزایش بیش از ۱۱ درصد در ۲۴ ساعت، به ۹۷ میلیون تومان رسید. قیمت دلار نیز در آستانه ۹۹ هزار تومان قرار گرفت.
پس از آنکه آمریکا با حملات به یمن، جمهوری اسلامی را به مواجهه نظامی در صورت تداوم حمایتش از حوثیها تهدید کرد، بازار ارز و طلا در ایران بیش از پیش آشفته شد.
از زمان برگزاری مراسم تحلیف دونالد ترامپ در اول بهمن و از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی، بازار دلار و سکه در ایران دچار نوسانات شدیدی شده و چندین بار افزایش قیمت را تجربه کرده است.
ترامپ در پیام خود به همه مردمی که نوروز را جشن میگیرند شادباش گفت و نوشت مردم ایران با فرهنگ پربار و استعدادهای برجسته خود در حوزههایی مانند ریاضیات، علوم، حقوق، فنآوری و هنر، نقش مهمی در جامعه ایفا میکنند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در برنامه نوروزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت که نامه دونالد ترامپ بیشتر جنبه تهدید دارد اما «او ادعا میکند فرصتهایی هم وجود دارد». عراقچی در ادامه گفت جمهوری اسلامی هر دو بُعد تهدید و فرصت را خواهد دید و به این نامه جواب خواهد داد.
عراقچی در ادامه گفت: «ما در شرایط فشار، تهدید و افزایش تحریم قطعا مذاکره مستقیم نخواهیم کرد. پاسخ نامه ترامپ را ظرف روزهای آینده میدهیم و از طریق مقتضی ارسال میکنیم.»
دقایقی پیش از این اظهارات عراقچی، خبرگزاری ایلنا به نقل از فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت مسعود پزشکیان، گفت که نامه ترامپ به رهبر جمهوری اسلامی «بررسی میشود» و «پاسخ بامحتوا»، در زمان مناسب و به شیوهای که صلاح باشد، ارائه خواهد شد.
مهاجرانی ۳۰ اسفند گفت: «در حال حاضر برنامهای برای افشای محتوای نامه ترامپ وجود ندارد.»
پیش از این و در ۲۷ اسفند، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، گفت که فعلا تصمیمی برای انتشار رسانهای نامه ترامپ برای رهبر جمهوری اسلامی وجود ندارد و پاسخ این نامه «بعد از تکمیل بررسیها از طریق مقتضی» داده میشود.
بقائی همچنین گفت: «فحوای نامه ترامپ با سخنان عمومی او فاصله چندانی ندارد و بر همان اساس تنظیم شده است.»
ساعاتی پیش از اظهارات عراقچی و سخنگوی دولت درباره نامه ترامپ، وبسایت خبری اکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی و دو منبع آگاه نوشت که این نامه، «لحن سختگیرانه و شدیدی» دارد و شامل یک ضربالاجل دوماهه برای دستیابی به توافق جدید هستهای است.
این نامه اخیرا از طریق انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رییس امارات متحده عربی به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در تهران تحویل داده شد.
اکسیوس نوشت مشخص نیست دو ماه مهلتی که به تهران داده شده است از زمان ارسال نامه محاسبه میشود یا از زمان آغاز مذاکرات احتمالی.
طبق این گزارش، در صورت رد پیشنهاد ترامپ از سوی تهران و ادامه برنامه هستهای جمهوری اسلامی، احتمال اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران بهشدت افزایش خواهد یافت.
اکسیوس خبر داد که پیش از ارسال این نامه، کاخ سفید محتوای آن را با اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در میان گذاشته است.
هرچند جزییات نامه ترامپ به خامنهای هنوز بهطور رسمی منتشر نشده است، اما سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، ۲۲ اسفند گفت آمریکا برای احیای برجام خواستار برچیده شدن گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه است.
رییسجمهوری آمریکا ۱۷ اسفند در گفتوگو با خبرنگاران در کاخ سفید تاکید کرد مقابله با تهدیدات جمهوری اسلامی به «مراحل آخر» رسیده است و این مساله یا از طریق مذاکره حل خواهد شد یا با اقدام نظامی.
در پی اظهارات نمایندگان آلمان و بریتانیا در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و ارائه پیشنویس قطعنامهای از سوی این دو کشور برای تمدید ماموریت کمیته حقیقتیاب درباره نقض حقوق بشر در ایران، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی سفیر آلمان و کاردار بریتانیا در تهران را احضار کرد.
فروزنده ودیعتی، مدیرکل زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، پنجشنبه ۳۰ اسفند با سفیر آلمان و کاردار بریتانیا در تهران دیدار و اعتراض «شدید» جمهوری اسلامی را به آنان اعلام کرد.
بر اساس گزارش وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، او همچنین با اشاره به حمایت این کشورها از اسرائیل گفت که آنها «در جایگاهی نیستند که ادعای دفاع از حقوق بشر را مطرح کنند».
سوم آذر ۱۴۰۱، شورای حقوق بشر سازمان ملل در نشستی ویژه درباره سرکوب خیزش انقلابی ایرانیان از سوی جمهوری اسلامی، قطعنامهای را به تصویب رساند که بر اساس بندی از آن، یک کمیته حقیقتیاب بینالمللی درباره اعتراضات ایران تشکیل شد.
فعالیت این کمیته اکنون به پایان رسیده و آلمان و بریتانیا خواستار تمدید ماموریت آن شدهاند.
سهشنبه ۲۸ اسفند و در پنجاهوهشتمین نشست سالانه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو سوئیس، این کمیته حقیقتیاب، گزارش نهایی ۲۵۲ صفحهای خود را که نتیجه بررسی و ارزیابی ۳۸ هزار برگه سند پزشکی و قضایی و بیش از ۲۸۵ گفتوگو با معترضان، آسیبدیدهها و خانوادههای دادخواه است، منتشر کرد.
سارا حسین، رییس این کمیته در صحبتهای خود با اشاره به ضرورت مسئولیتپذیر کردن جمهوری اسلامی در قبال جنایاتی که در جریان سرکوب خیزش «زن، زندگی، آزادی» مرتکب شده است، جزیياتی از یافتههای گزارش کمیته حقیقتیاب ارائه داد.
بر اساس این گزارش، رفتارهای آزاردهنده حکومت بر مبنای جنسیت، از جمله سرکوب مستمر زنان و دخترانی که تن به حجاب اجباری نمیدهند و نیز سرکوب معترضان، خانوادههای آنان و دیگر گروههایی که خواهان پاسخگویی، از جمله روشنسازی حقیقت، عدالت و جبران خسارت هستند، همچنان ادامه دارد.
بر این اساس، کمیته حقیقتیاب در گزارش خود هشدار داد: «با توجه به یافتههای پیشین درباره جنایات علیه بشریت و تداوم برخی از این جنایات که با مصونیت سیستماتیک تشدید میشود، خطر جدی تکرار موارد نقض فاحش حق حیات و دیگر جنایات [در ایران]، آنگونه که در این گزارش مستند شده، همچنان بهطور واقعی وجود دارد.»
از سوی دیگر ۴۳ سازمان حقوق بشری فعال در زمینه ایران خواستار ایجاد یک سازوکار بینالمللی برای تکمیل و گسترش اقدامات کمیته حقیقتیاب و همچنین گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران شدهاند.
مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل برای ایران نیز در گفتوگویی اختصاصی با ایراناینترنشنال، گفت قطعنامه شورای حقوق بشر درباره وضعیت حقوق بشر در ایران و تمدید ماموریتهای ویژه برای این کشور، جمعه اول فروردین به کشورهای عضو شورا تسلیم میشود و بعدا به رای گذاشته خواهد شد.
ساتو افزود که در این قطعنامه درباره تمدید یا عدم تمدید ماموریت او به عنوان گزارشگر ویژه ایران هم تصمیمگیری میشود.
امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه اعلام کرد که جمهوری اسلامی، اولیویه گروندو، شهروند ۳۴ ساله این کشور را که از سال ۲۰۲۲ در ایران بازداشت و زندانی شده بود، آزاد کرده و او اکنون در راه بازگشت به فرانسه است.
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه نیز پنجشنبه ۳۰ اسفند ضمن انتشار تصویری از گروندو در هواپیما نوشت که او پس از ۸۸۷ روز آزاد شده است.
روشن نیست آزادی گروندو در ازای چه توافقی میان تهران و پاریس صورت گرفته است.
اولیویه گروندو، جهانگرد، نویسنده و کتابفروش ۳۴ ساله فرانسوی، ۲۰ مهر ۱۴۰۱ و همزمان با شکلگیری خیزش «زن، زندگی، آزادی» در هتل محل اقامت خود در شیراز بازداشت و به اتهام «جاسوسی و تبانی علیه جمهوری اسلامی» به پنج سال زندان محکوم شد.
او در دی ماه در تماسی تلفنی از زندان که فایل صوتی آن ضبط و منتشر شد، گفت: «توان من، سسیل کوهر و ژاک پاریس در حال تمام شدن است.»
وزیر خارجه فرانسه تاکید کرد که این کشور به تلاش برای آزادی کوهلر و پاریس، ادامه میدهد.
سسیل کوهلر، معلم فرانسوی و شریک زندگیاش ژاک پاریس، دو شهروند فرانسوی هستند که از حدود هزار روز پیش در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین به سر میبرند.
وزیر خارجه فرانسه، ۱۸ دی گفته بود وضعیت سه شهروند فرانسوی بازداشتشده در ایران رو به وخامت است و برخی از آنها در شرایطی مشابه شکنجه نگهداری میشوند.
چهار روز بعد، وزارت خارجه فرانسه سفیر جمهوری اسلامی در پاریس را در ارتباط با این موضوع احضار کرد.
پیش از این وزارت خارجه فرانسه به مناسبت دومین سالگرد بازداشت کوهلر و پاریس، «سیاست گروگانگیری دولتی و باجگیری همیشگی» مقامات جمهوری اسلامی را محکوم کرده بود.
به گفته ناظران، جمهوری اسلامی بر اساس «سیاست گروگانگیری» خود، شهروندان خارجی و شهروندان دوتابعیتی را برای اعمال فشار بر دولتهای غربی بازداشت میکند.
بر اساس گزارشها، حدود ۲۰ شهروند خارجی در ایران زندانی هستند.
در همین حال یک شهروند سوئیسی که به اتهام «جاسوسی» در زندان سمنان به سر میبرد، به گفته قوه قضاییه، پنجشنبه ۲۰ دی «خودکشی کرد» و جان باخت.
دولت سوئیس در پاسخ به پرسش ایراناینترنشنال درباره «مرگ» شهروند این کشور در زندان سمنان اعلام کرد این مرد ۶۴ سال داشته و برای گردشگری به ایران سفر کرده بود.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در پیامی نوروز را به همه مردمی که آن را جشن میگیرند شادباش گفت و نوشت که مردم ایران با فرهنگ پربار و استعدادهای برجسته خود در حوزههایی مانند ریاضیات، علوم، حقوق، فناوری و هنر، نقش مهمی در جامعه ایفا میکنند.
ترامپ در پیامی که کاخ سفید شامگاه چهارشنبه ۲۸ اسفند منتشر کرد، نوشت: «از طرف ایالات متحده، بهترین آرزوهایم را برای این جشن خجسته تقدیم میکنم. نوروز پیروز!»
او افزود: «نوروز مناسبتی شادیبخش برای مردم ایران است که آغاز بهار و سال نو خورشیدی را رقم میزند. این سنت دیرینه فرصتی برای تامل بر نعمتهای سال گذشته و آمادگی برای بهاری تازه با روحیهای نو و امیدبخش فراهم میکند.»
پیام شادباش نوروزی دونالد ترامپ خطاب به مردم ایران در حالی صادر شده است که دونالد ترامپ در نامهای به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، از او خواسته حکومت ایران یا با توافق و یا با اقدام نظامی باید بپذیرد که برنامه هستهای خود را جمع کند، محدودیتهایی جدی در برنامه موشکیاش اعمال شود و از حمایت از گروههای نیابتی و بیثباتسازی منطقه دست بردارد.
وزیر خزانهداری آمریکا نیز شامگاه چهارشنبه ۲۸ اسفند در گفتوگو با همتای ترکیهای خود بر تعهد واشینگتن به اعمال فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی برای پایان دادن به تهدید هستهای، محدود کردن برنامه موشکی، و توقف حمایت از گروههای مسلح تاکید کرد.
ترامپ همچنین در پی حمله حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی به کشتیهای آمریکایی و پس از انجام حملات شدید به مواضع حوثیها که روز چهارشنبه هم ادامه یافت، به جمهوری اسلامی شدیدا هشدار داده است که اگر حملات حوثیها ادامه یابد، جمهوری اسلامی را مسئول خواهد دانست.
در پی این تهدید، رهبران جمهوری اسلامی از حوثیها خواستهاند که سطح تنش را کاهش دهند.
سایت خبری اکسیوس، صبح چهارشنبه ۲۸ اسفند، به نقل از یک مقام آمریکایی و دو منبع آگاه نوشت که نامه دونالد ترامپ به علی خامنهای، لحن شدیدی داشته و شامل یک ضربالاجل دوماهه برای دستیابی به توافق جدید هستهای بوده است.
این نامه اخیرا از طریق فرستاده امارات متحده عربی به وزیر خارجه جمهوری اسلامی در تهران تحویل داده شد.
اکسیوس نوشت مشخص نیست مهلت دوماههای که به تهران داده شده است، از زمان ارسال نامه محاسبه میشود یا از آغاز مذاکرات.
طبق این گزارش، اما در صورت رد پیشنهاد ترامپ از سوی تهران و ادامه برنامه هستهای جمهوری اسلامی، احتمال اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران بهشدت افزایش خواهد یافت.
منابع مطلع به سایت اکسیوس گفتهاند ترامپ در این نامه پیشنهاد مذاکره کرده، اما همزمان درباره پیامدهای محقق نشدن توافق هشدار داده است.
اکسیوس نوشت پیش از ارسال این نامه، کاخ سفید محتوای آن را با اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در میان گذاشته بود. منابع آگاه به اکسیوس گفتهاند که نامه دونالد ترامپ به آیتالله خامنهای لحن سختگیرانه و شدیدی داشته است.
از سوی دیگر، برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، نیز درباره نامه ترامپ به خامنهای، چهارشنبه به روزنامه جروزالم پست گفت: «ترامپ به خامنهای صریحا اعلام کرده که خواهان حل دیپلماتیک مناقشه هستهای ایران در آیندهای نزدیک است، اما در صورت عدم امکان، راههای دیگری نیز برای حل این مسئله وجود دارد.»
جروزالم پست به نقل از یک منبع مطلع نوشت اروپاییها به جمهوری اسلامی هشدار دادهاند که در صورت عدم دستیابی به توافق تا ماههای میلادی ژوئن یا ژوئیه، موج جدیدی از تحریمهای سنگین علیه تهران اعمال خواهد شد.
هرچند جزییات نامه ترامپ به خامنهای هنوز بهطور رسمی منتشر نشده است، اما سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، ۲۲ اسفند گفت آمریکا برای احیای برجام خواستار برچیده شدن گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه است.