نگرانی خامنه‌ای از سقوط عراق پس از سوریه
مراد ویسی
تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
رهبر جمهوری اسلامی نگران است که پس از تحولات سوریه و از دست رفتن این کشور به‌عنوان یک پایگاه استراتژیک، عراق نیز از نفوذ حکومت ایران خارج شود.
تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
رهبر جمهوری اسلامی نگران است که پس از تحولات سوریه و از دست رفتن این کشور به‌عنوان یک پایگاه استراتژیک، عراق نیز از نفوذ حکومت ایران خارج شود.
با سقوط احتمالی دولت عراق که مورد حمایت تهران است، جمهوری اسلامی ممکن است یکی از مهم‌ترین خاکریزهای دفاعی خود را از دست بدهد.
این نگرانی موجب شده است که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی برای چهارشنبه ۱۹ دی، دیداری با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در تهران ترتیب دهد.
سپاه پاسداران با اجرای رزمایش‌های نظامی در مرزهای غربی ایران، حضور نظامی خود را در منطقه‌ای تقویت کرده است که پیش‌تر، در سال ۲۰۱۴ نیز در واکنش به پیشروی‌های داعش و احتمال سقوط دولت عراق، اقدام مشابهی در آنجا انجام داده بود.
اکنون نیز جمهوری اسلامی، نگران از دست رفتن عراق، تلاش می‌کند تا نشان دهد آماده مقابله با این تهدیدات است.
حکومت ایران با شکست حماس و حزب‌الله در منطقه و از دست دادن سوریه، با چالشی اساسی مواجه شده است. برخی تحلیلگران معتقدند که این شرایط نشان‌دهنده فروپاشی تدریجی ساختار نیابتی ساخته شده از سوی قاسم سلیمانی است؛ ساختاری که به گفته غلامعلی رشید، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، شامل شش ارتش نیابتی برای دفاع از ایران بود.
با سقوط پی در پی این نیروی‌های نیابتی، نگرانی جمهوری اسلامی از این است که عراق نیز به‌عنوان خاکریزی مهم، به دست دشمنان جمهوری اسلامی بیفتد.
دولت عراق به رهبری شیاع سودانی اما رویکرد متفاوتی دارد و ترجیح می‌دهد خود را از تنش‌های منطقه‌ای، به‌ویژه در سوریه، دور نگه دارد.
دولت عراق بر‌خلاف سیاست‌های جمهوری اسلامی، تاکید دارد که باید از درگیری‌های سوریه دوری کند.
بغداد نگران است هر گونه تنش با حکومت جدید سوریه که گرایش‌های اسلام‌گرایانه سنی دارد، باعث تحریک ناراضیان سنی در عراق شود. این نگرانی به‌ویژه در مناطقی که مرز مشترک با سوریه دارند و عمدتا سنی‌نشین هستند، بیشتر احساس می‌شود.
در همین راستا، دولت عراق به نیروهای حشد شعبی، شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی، دستور داده است از مرزهای سوریه فاصله بگیرند و حتی حملات خود را به اسرائیل نیز متوقف کنند تا عراق هدف حملات احتمالی اسرائیل قرار نگیرد.
دولت عراق که به دنبال اجرای پروژه‌های عمرانی مانند کریدور جاده توسعه و تثبیت امنیت داخلی است، فشارهای جمهوری اسلامی را برای درگیر شدن در تنش‌های سوریه نپذیرفته است.
خامنه‌ای اما همچنان به دخالت در امور سوریه اصرار دارد و در تلاش است تا از عراق به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف خود استفاده کند.
در این میان، فرماندهان سپاه پاسداران تلاش می‌کنند با تبلیغات گسترده، شکست‌های اخیر در سوریه و لبنان را انکار کنند.
سخنان خامنه‌ای و تکرار این مواضع از سوی فرماندهان ارشد سپاه پاسداران نشان می‌دهد هدف اصلی، بازسازی روحیه نیروهای نظامی و طرفداران حکومت است.
