روزنامه گاردین گزارش داد هرچند طرح ایلان ماسک برای راه‌اندازی حزبی جدید در آمریکا در ابتدا با استقبال برخی همراه شده، اما تحلیل‌گران تردید دارند که این ابتکار بتواند تغییری چشمگیر در صحنه سیاسی ایالات متحده ایجاد کند.
گاردین شنبه ۲۱ تیر ماه در گزارشی نوشت هدف ماسک از راه‌اندازی «حزب آمریکا»، شکستن انحصار دو حزب اصلی و تاثیرگذاری بر آینده سیاسی ایالات متحده است.
ماسک از احتمال حمایت از چند نامزد انتخاباتی سخن گفته و اعلام کرده این حزب ممکن است برای دو تا سه کرسی سنای آمریکا و حداکثر ۱۰ حوزه مجلس نمایندگان، نامزد معرفی کند.
او معتقد است در شرایط فعلی که توازن قدرت میان دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در کنگره بسیار شکننده است، تصاحب همین تعداد محدود کرسی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تصویب یا رد قوانین جنجالی ایفا کند.
اما پرسش اصلی همچنان پابرجاست: آیا ماسک می‌تواند «حزب آمریکا» را به مسیر موفقیت سیاسی هدایت کند؟
برنارد تاماس، استاد علوم سیاسی در دانشگاه ایالتی والدوستا و نویسنده کتاب «مرگ و تولد دوباره احزاب سوم در آمریکا»، با دیده تردید به حزب ماسک می‌نگرد.
تاماس در همین رابطه به گاردین گفت: «در فضای فعلی سیاست آمریکا، هیچ نشانه‌ای دیده نمی‌شود که یک حزب سوم بتواند وارد کنگره شود و واقعا بر دولت تاثیر بگذارد.»
او افزود: «موضوع فقط پول نیست که دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در اختیار دارند. آن‌ها همه منابع را دارند: پول، ساختاری که ۱۵۰ سال قدمت دارد، همه سیاستمداران حرفه‌ای، همه مشاوران کارکشته و همه شرکت‌های تبلیغاتی بزرگ که برایشان کار می‌کنند.»
«حزب آمریکا»، بدون مانیفست، بدون بیانیه
گاردین در ادامه گزارش خود نوشت ایده تاسیس «حزب آمریکا» ظاهرا ظرف چند هفته و پس از درگیری مشهور ماسک و ترامپ شکل گرفت، اما همانند بسیاری از طرح‌هایی که از سر «خشم و کینه» خلق می‌شوند، به نظر می‌رسد برخی جنبه‌های آن به‌درستی بررسی و برنامه‌ریزی نشده‌اند.
برای مثال، دامنه اینترنتی Americaparty.com پیش‌تر به نام شخص دیگری ثبت شده و حالا ظاهرا مالک آن قصد دارد این دامنه را به قیمت ۶.۹ میلیون دلار به فروش برساند.
همچنین در شبکه اجتماعی ایکس که ماسک مالک آن است، نام کاربری AmericaParty از قبل گرفته شده و به همین دلیل، حزب جدید به‌ناچار نام AmericaPartyX را برای حساب خود برگزیده است.
«حزب آمریکا» هنوز چارچوب فکری یا برنامه سیاسی مشخصی ندارد. به‌جز انتقاد از جمهوری‌خواهان به‌دلیل افزایش بدهی ملی، اهداف و مواضع این حزب به‌روشنی تعریف نشده و ماسک نیز درباره قوانین مورد مناقشه‌ای که قصد مقابله با آن‌ها را دارد، توضیحی ارائه نداده است.
این حزب تاکنون نه بیانیه رسمی داشته و نه مانیفستی منتشر کرده است.
گاردین افزود در عمل، احزاب سوم بهندرت توانستهاند موفقیتی مشابه آنچه ماسک در سر دارد، به دست آورند. با این حال، نقش آن‌ها بیشتر در جلب توجه عمومی به موضوعات خاص و تحت فشار قرار دادن دو حزب اصلی برای اقدام در این زمینههاست.
تامس در همین رابطه گفت: «احزاب تاثیرگذار الزاما به پیروزی در انتخابات نیازی ندارند. ماموریت احزاب سوم ایجاد اختلال در نظم موجود است؛ باید مثل زنبور نیش بزنند و درد ایجاد کنند.»
حزب «فوروارد»، یک نمونه ناکام
گاردین نوشت احزاب سومی که تمرکزشان بر پیروزی در انتخابات و ورود به نهادهای قانونگذاری بوده، در مقایسه با احزابی که ایجاد اختلال و فشار بر جریانهای اصلی سیاسی را بهعنوان هدف خود برگزیدهاند، موفقیت کمتری به دست آوردهاند.
برای نمونه، حزب «فوروارد» که در سال ۲۰۲۲ به دست اندرو یانگ، نامزد سابق دموکرات‌ها در انتخابات ریاستجمهوری، با شعار «نه چپ، نه راست، بلکه رو به جلو» تاسیس شد، این روزها حضور چشمگیری در عرصه سیاسی آمریکا ندارد.
اگرچه این حزب همچنان در شبکههای اجتماعی فعال است، اما میزان تاثیرگذاریاش بسیار محدود شده؛ بهطوری که یکی از پستهای اخیرش در اینستاگرام برای روز استقلال آمریکا تنها حدود ۴۰ لایک دریافت کرد.
رهبران حزب فوروارد در ابتدای راه اعلام کرده بودند جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها «بیش از حد افراطی» شدهاند و حزب جدیدشان از آن رو که ساختاری متفاوت دارد، در چارچوب مرسوم چپ و راست نمیگنجد.
اما نداشتن موضعگیری ایدئولوژیک مشخص پیام چندان جذابی برای رایدهندگان به شمار نمیرود.
عدم محبوبیت ماسک در آمریکا
باوجود حمایت گسترده افکار عمومی از ایده شکلگیری یک حزب سوم در آمریکا که بارها در نظرسنجیها نیز به تایید رسیده، هنوز مشخص نیست این حزب چه تشکیلاتی خواهد داشت و چه مسیری را طی خواهد کرد.
حتی در نظرسنجی ماسک در شبکههای اجتماعی، تنها ۶۵ درصد مشارکتکنندگان از طرح تاسیس یک حزب جدید حمایت کردند و ۳۴ درصد با آن مخالف بودند. یک نظرسنجی دیگر در اواسط تیرماه نشان داد تنها ۱۴ درصد رایدهندگان «قطعا» حاضرند از این حزب حمایت کنند و ۲۶ درصد نیز گزینه «احتمالا» را برگزیدند.
حزب «آمریکا» از همان آغاز با مشکلاتی روبهرو شده است. ماسک در حال مشورت با چهرههایی جنجالی از جمله کرتیس یاروین است؛ وبلاگنویس راستگرای دنیای فناوری که معتقد است دموکراسی آمریکایی به پایان راه رسیده و کشور باید زیر نظر یک مدیرعامل اقتدارگرا اداره شود.
اما مشکل اصلی این حزب به خود ماسک برمیگردد: بسیاری از مردم او را دوست ندارند. بر اساس یافتههای یک نظرسنجی که هفته گذشته انجام شده، ۶۰ درصد آمریکاییها نسبت به ماسک دیدگاه منفی دارند، در حالی که تنها ۳۲ درصد با رویکردی مثبت به او مینگرند.
ماسک در آغاز راه‌اندازی حزب جدید خود گفت: «ایالات متحده باید یک حزب سوم داشته باشد.» اما اکنون این پرسش مطرح است که آیا افکار عمومی آمریکا از چنین حزبی تحت رهبری ماسک استقبال خواهد کرد؟
