روسیه چه سودی از رویارویی جمهوری اسلامی و اسرائیل می‌برد؟
سی‌ان‌ان با اشاره به تحولات اخیر خاورمیانه و تضعیف جمهوری اسلامی در اثر حملات گسترده اسرائیل، گزارش داد که مسکو حتی در صورت از دست دادن یکی دیگر از متحدان منطقه‌ای خود، باز هم از آشفتگی و بی‌ثباتی ایجاد‌شده سود خواهد برد.
بر اساس این گزارش که چهارشنبه ۲۸ خرداد در وب‌سایت شبکه خبری سی‌ان‌ان منتشر شد، روابط کرملین با کشورهای خاورمیانه همواره با پیچیدگی خاصی همراه بوده است؛ از یک سو، روسیه در این منطقه متحدان دیرینه و نفوذ اقتصادی چشمگیری دارد و از سوی دیگر، به‌عنوان یکی از غول‌های انرژی معمولا از بی‌ثباتی و تنش‌هایی که بازارهای جهانی را دچار التهاب می‌کنند، سود می‌برد.
سی‌ان‌ان افزود دوگانگی موجود در سیاست مسکو را می‌توان به‌روشنی در رویکرد آن در قبال درگیری جمهوری اسلامی و اسرائیل مشاهده کرد.
در نگاه اول، روسیه در این بحران منافع قابل توجهی را در معرض خطر می‌بیند. جمهوری اسلامی برای کرملین شریکی راهبردی و کلیدی بوده؛ حکومتی که نه تنها با نفوذ و ارزش‌های غربی زاویه دارد، بلکه پهپاد شاهد را در اختیار ارتش روسیه گذاشته و نقش مهمی در تداوم حملات این کشور به اوکراین ایفا کرده است.
گرچه بخش زیادی از تولید این پهپادها مدتی است به خاک روسیه منتقل شده اما با شدت گرفتن حملات پهپادی اوکراین به مراکز صنعتی در عمق خاک روسیه، ممکن است مسکو به‌زودی جای خالی حمایت مستقیم تهران را احساس کند.
برای کرملین، ناتوانی یا عدم تمایل به مداخله، آن هم زمانی که یکی از مهم‌ترین متحدانش در خاورمیانه زیر آتش سنگین قرار گرفته، با نوعی «تحقیر دردناک اما نه‌چندان آشکار» همراه است.
مسکو البته با صدور بیانیه‌هایی شدیداللحن، حملات اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را «غیرقانونی» خوانده و هشدار داده این اقدامات «تهدیدی غیرقابل قبول برای امنیت جهانی» به شمار می‌رود.
با آن‌که روسیه ظاهرا متحد جمهوری اسلامی محسوب می‌شود، این اتحاد هرگز به معنای تعهد به دفاع نظامی از ایران نبوده و کرملین نیز تاکنون هیچ پیشنهادی برای حمایت نظامی ارائه نکرده است.
پیش‌تر و در بهمن‌ماه، مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، اعلام کرد طبق تفاهم‌نامه جامع میان ایران و روسیه، دو کشور در صورت حمله به یکی از آن‌ها، متعهد به همکاری مشترک خواهند بود.
با این حال، تاس، خبرگزاری رسمی دولت روسیه، همان زمان گزارش داد در این معاهده، بند تعهد به دفاع متقابل گنجانده نشده است.
مسکو در میانه آشوب، به‌دنبال احیای قدرت نقش‌آفرینی خود است
سی‌ان‌ان در ادامه گزارش خود نوشت اگر فروپاشی حکومت ایران رخ دهد، این کشور به فهرست بلند متحدان از دست‌رفته مسکو در خاورمیانه، از جمله عراق، لیبی و سوریه، افزوده خواهد شد.
اما اینجاست که همان دوگانگی آشنا دوباره خود را نشان می‌دهد: واقعیت برای مسکو به آن تیرگی که به نظر می‌رسد، نیست و بحران جدید میان جمهوری اسلامی و اسرائیل در خدمت منافع کرملین قرار گرفته است.
علاوه بر سود سرشاری که روسیه از جهش قیمت نفت خام به‌دست آورده، این تنش نظامی راه را برای فرصت‌های تازه دیپلماتیک نیز گشوده؛ آن هم در شرایطی که روسیه در سال‌های اخیر به‌دلیل جنگ اوکراین دچار انزوای بین‌المللی شده است.
به گزارش سی‌ان‌ان، اکنون کرملین با بحرانی روبه‌رو است که می‌تواند زمینه را برای «همکاری سازنده» با آمریکا فراهم کند و این تعامل شاید در نهایت جایگاهی مهم برای روسیه به‌عنوان «شریک غیرقابل‌چشم‌پوشی» واشینگتن در روند بازسازی نظم خاورمیانه به دنبال داشته باشد.
این رسانه افزود ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، به‌عنوان تنها رهبر جهانی که همزمان به ایران، اسرائیل و آمریکا دسترسی مستقیم دارد، از همین حالا در حال بهره‌برداری از موقعیت محوری خود است و با اعلام آمادگی برای ایفای نقش میانجی می‌کوشد تا روسیه را به‌عنوان یک «واسطه مهم قدرت» در تحولات خاورمیانه معرفی کند.
با آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، واشینگتن و مسکو تلاش کرده‌اند راه‌هایی تازه برای گسترش روابط خود، فراتر از محور جنگ اوکراین بیابند.
در این میان، موضوع جمهوری اسلامی و برنامه هسته‌ای آن، در کنار پرونده‌هایی چون قطب شمال، همکاری‌های اقتصادی و ماموریت‌های فضایی، به یکی از زمینه‌های احتمالی تعامل میان دو کشور بدل شده است.
تغییر کانون توجه جهانی؛ اوکراین از صحنه خارج شده است
سی‌ان‌ان نوشت با در نظر گرفتن شرایط کنونی، تحولات اخیر چندان به نفع کی‌یف تمام نمی‌شود.
در شرایطی که بحران در خاورمیانه هر روز ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند و احتمال ورود مستقیم آمریکا به درگیری‌ها افزایش یافته، توجه افکار عمومی و رسانه‌های جهانی به‌سرعت از جنگ فرسایشی در اوکراین به سوی ویرانی‌های ناشی از درگیری ایران و اسرائیل معطوف شده است.
دست‌کم در کوتاه‌مدت، تمرکز جهانی به‌طور چشمگیری از نقش روسیه در جنگ اوکراین فاصله گرفته و بر موقعیت این کشور به‌عنوان میانجی بالقوه در خاورمیانه متمرکز شده است.