بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد این کشور بهطور رسمی «جمهوری سومالیلند» را بهعنوان کشوری مستقل و دارای حاکمیت به رسمیت شناخته است. وزیران امور خارجه ترکیه، سومالی، مصر و جیبوتی این تصمیم را محکوم و بر حمایت خود از وحدت، حاکمیت و تمامیت ارضی سومالی تاکید کردند.
دفتر نخستوزیر اسرائیل جمعه پنج دی اعلام کرد نتانیاهو و عبدالرحمن محمد عبدالله، رییسجمهوری جمهوری سومالیلند در این باره یک بیانیه مشترک امضا کردهاند.
در این بیانیه مشترک آمده است این اقدام «در روح توافقهای ابراهیم» انجام شده؛ توافقهایی که به ابتکار دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا شکل گرفت.
نتانیاهو در این بیانیه، ضمن تبریک به رییسجمهوری سومالیلند، از آنچه «تعهد مشترک دو طرف به ثبات، صلح و مقابله با تروریسم» خوانده، قدردانی کرد و از عبدالله برای انجام یک سفر رسمی به اسرائیل دعوت به عمل آورد.
رییسجمهوری سومالیلند نیز این تصمیم را «تاریخی» توصیف و از نقش اسرائیل در تلاشهای امنیتی و صلح منطقهای قدردانی کرد.
به گزارش رسانههای اسرائیلی، سومالیلند ممکن است در آینده پذیرای پناهجویان فلسطینی از غزه شود.
کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل ۲۲ مرداد به نقل از منبع دیپلماتیک گزارش داد اسرائیل با پنج کشور شامل اندونزی، سومالیلند، اوگاندا، سودان جنوبی و لیبی، درباره امکان اسکان مردم نوار غزه در حال گفتوگو است.
این منبع دیپلمات گفت: «برخی از این کشورها، بهویژه اندونزی و سومالیلند، نسبت به پذیرش مهاجرت داوطلبانه از نوار غزه بیش از گذشته ابراز آمادگی کردهاند.»
سومالیلند کجاست؟
سومالیلند منطقهای در شمال شاخ آفریقاست که در سال ۱۹۹۱ پس از فروپاشی دولت مرکزی سومالی، بهطور یکجانبه اعلام استقلال کرد.
با این حال، سومالیلند تاکنون از سوی جامعه بینالمللی بهعنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته نشده و از نظر حقوق بینالملل همچنان بخشی از سومالی محسوب میشود.
این منطقه از نظر سیاسی ساختاری نسبتا باثبات دارد. سومالیلند دارای دولت محلی، پارلمان، نیروهای امنیتی، نظام انتخاباتی و پول ملی (شیلینگ سومالیلند) است و در مقایسه با بسیاری از مناطق سومالی، سطح بالاتری از امنیت و ثبات را تجربه کرده است.
پایتخت سومالیلند شهر هرگيسا است و بندر بربره در ساحل دریای سرخ یکی از مهمترین داراییهای راهبردی آن به شمار میرود.
این بندر در سالهای اخیر توجه کشورها و شرکتهای خارجی، بهویژه امارات متحده عربی و اتیوپی، را جلب کرده است.
از نظر تاریخی، سومالیلند پیشتر مستعمره بریتانیا بود و در سال ۱۹۶۰ برای مدت کوتاهی مستقل و سپس با سومالی ایتالیایی متحد شد.
رهبران سومالیلند معتقدند فروپاشی این اتحاد و تجربه خشونتهای گسترده در دهههای بعد، مبنای مشروعیت ادعای استقلال آنهاست.
با وجود ثبات نسبی داخلی، سومالیلند با چالشهایی جدی روبهروست؛ از جمله نبود بهرسمیتشناسی بینالمللی، محدودیت در دسترسی به نظام مالی جهانی، فقر، بیکاری و مناقشههای ارضی.
این دیدار در منطقه مارالاگو در شهر پامبیچ برگزار خواهد شد.
ترامپ برخی ملاقاتهای خود را در اقامتگاه شخصیاش در مارالاگو برگزار میکند.
زلنسکی ساعاتی پیش، از قصد خود برای دیدار رودررو با ترامپ خبر داد و گفت موضوعات حساس، از جمله هرگونه مصالحه بر سر واگذاری سرزمین، باید در سطح رهبران کشورها بررسی شود.
او پس از آخرین دور مذاکرات میان نمایندگان آمریکا و اوکراین در ایکس نوشت: «ما بر سر دیداری در بالاترین سطح با رییسجمهور ترامپ در آینده نزدیک توافق کردیم. پیش از سال نو میتوان درباره بسیاری از مسائل تصمیم گرفت.»
زلنسکی چهارم دی نیز با استیو ویتکاف، نماینده ویژه ایالات متحده و جرد کوشنر، داماد ترامپ، گفتوگو کرد.
او پیشتر از آمادهسازی یک طرح صلح ۲۰ مادهای خبر داده و گفته بود این طرح، چارچوب اصلی برای پایان دادن به جنگ به شمار میرود.
طرح صلح بر ارائه تضمینهای امنیتی به اوکراین با هدف جلوگیری از حملات روسیه در آینده تاکید دارد، اما در موضوع واگذاری سرزمین هنوز هیچ توافقی میان کییف و واشینگتن نهایی نشده است. موضوعی که مسکو همچنان بر آن پافشاری میکند.
ادامه حملات روسیه به اوکراین
دنیس مانتوروف، معاون اول نخستوزیر روسیه، پنجم دی اعلام کرد این کشور برای اولویت دادن به تامین نیازهای نیروهای مسلح خود، صادرات سلاح و تجهیزات نظامی را «تا حدی» به تاخیر انداخته است.
همزمان گزارشها از ادامه حملات روسیه به اوکراین حکایت دارند.
خبرگزاری رویترز به نقل از رسانههای روسی گزارش داد ارتش این کشور کنترل شهرک کوسیوستسِوه در منطقه زاپوریژیا در شرق اوکراین را در دست گرفته است.
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد نیروهای این کشور طی هفته گذشته هفت موشک «سایه طوفان» را سرنگون کردهاند.
این سامانه موشکی از سوی بریتانیا در اختیار اوکراین قرار گرفته است.
اولکسی کولبا، معاون نخستوزیر اوکراین، پنجم دی خبر داد در پی حملات پهپادی شبانه روسیه، کشتیهایی با پرچم اسلواکی، پالائو و لیبریا در بنادر اودسا و میکولایف اوکراین آسیب دیدند.
او افزود این حملات تلفات جانی نداشت، اما باعث قطع برق و وارد آمدن خسارت به سیلوهای غلات و انبارهای غیرنظامی در منطقه اودسا شد.
در هفتههای گذشته، روسیه حملات خود را به منطقه اودسا در جنوب اوکراین شدت بخشیده است.
مقامهای کییف گفتهاند مسکو با این اقدامات، بهدنبال قطع دسترسی اوکراین به دریای سیاه و دامن به زدن به آشفتگی و بیثباتی در میان غیرنظامیان است.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان، درگیریها میان دو کشور ادامه داشته است.
از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یکپنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
خبرگزاری رسمی سوریه، سانا، جمعه پنجم دیماه به نقل از نجیب النعسان، از مقامهای وزارت بهداشت این کشور، اعلام کرد مجروحان به بیمارستان «کرماللوز» در شهر حمص منتقل شدهاند و آمار اعلامشده قطعی نیست و احتمال افزایش کشتهشدگان وجود دارد.
از این حمله با عنوان «اقدام تروریستی» یاد شده است.
به گفته مقامهای محلی، شدت انفجار به حدی بوده که بخشهایی از داخل مسجد تخریب شده است.
بر اساس اعلام دفتر مطبوعاتی شهر حمص، یک وسیله انفجاری در داخل مسجد «امام علی بن ابیطالب» منفجر شده و نیروهای امنیتی بلافاصله با بستن مسیرهای اطراف، محل را تحت کنترل درآوردهاند.
یک منبع امنیتی نیز به سانا گفت که بررسیهای اولیه نشان میدهد علت انفجار، وسایل انفجاری کارگذاریشده در داخل مسجد بوده است.
بررسیهای اولیه امنیتی همچنان در جریان است.
عصام نعمه، مقام محلی، به خبرگزاری رویترز گفت که انفجار همزمان با نماز جمعه رخ داده است. ساعتی که معمولا بیشترین تعداد نمازگزار در مساجد حضور دارند.
همین موضوع بر نگرانیها درباره افزایش احتمالی شمار قربانیان افزوده است.
سانا تصاویری منتشر کرده که امدادگران و نیروهای امنیتی را در حال بررسی آوار و بقایای پراکندهشده روی فرش سبزرنگ مسجد نشان میدهد.
تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ گروهی مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفته است.
این انفجار در شرایطی رخ داد که سوریه در ماههای اخیر شاهد افزایش تنشهای فرقهای بوده است.
پس از سقوط بشار اسد (رییسجمهوری پیشین سوریه که خود از اقلیت علوی است) و روی کار آمدن دولتی با محوریت اکثریت مسلمان سنی پس از ۱۳ سال جنگ داخلی، موارد متعددی از خشونتهای مذهبی و تنشهای امنیتی گزارش شده است.
پیشتر و در ۲۲ آذر، دو نظامی و یک مترجم آمریکایی در مرکز سوریه در حملهای کشته شدند که مقامها عامل آن را مظنون به عضویت در داعش معرفی کردند. گروهی افراطی که در سالهای گذشته نقش پررنگی در ناامنیهای سوریه داشته است.
در واکنش به این حمله، ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، ۲۹ آذر اعلام کرد در عملیات «چشم شاهین»، نیروهای ایالات متحده و اردن بیش از ۷۰ موضع داعش را در سوریه هدف قرار دادند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد در این حملات دستکم پنج عضو داعش در استان دیرالزور در شرق سوریه کشته شدند.
بر اساس تحلیلی که در این روزنامه اسرائیلی منتقد دولت منتشر شده، فضای امنیتی اسرائیل در هفتههای اخیر بار دیگر با برجسته شدن «خطر جنگ» در چند جبهه، از جمله ایران، ملتهب شده است. نویسنده گزارش تاکید میکند که هرچند دستاوردهای نظامی ارتش اسرائیل در ایران، لبنان و سوریه بهطور مکرر برجسته میشود، اما این اقدامات هنوز به یک چارچوب سیاسی باثبات منجر نشده و ریسکهای امنیتی همچنان پابرجاست.
در بخش مرتبط با ایران، این تحلیل میگوید ارتش اسرائیل ناچار است طرحهای حمله خود را با توجه به دو عامل بهروزرسانی کند: نخست، نبود هرگونه توافق سیاسی میان واشینگتن و تهران و دوم، اطلاعات تازه درباره تلاش ایران برای گسترش سریع زرادخانه موشکهای بالستیک. به نوشته هاآرتص، این وضعیت موجب شده ایران همچنان بهعنوان یک تهدید فعال و فوری در محاسبات نظامی اسرائیل باقی بماند.
نویسنده گزارش همچنین به همزمانی این تحولات با سفر برنامهریزیشده نخست وزیر اسرائیل به ایالات متحده و دیدار او با دونالد ترامپ اشاره میکند و مینویسد هرگونه تصمیم عملیاتی مهم، از جمله در قبال ایران، عملاً به نتایج این دیدار موکول شده است. در این چارچوب، اختلافنظرهای پنهان و آشکار میان نتانیاهو و دولت آمریکا نیز بهعنوان عاملی تأثیرگذار مطرح میشود.
به گزارش هاآرتص، برجسته شدن مداوم احتمال درگیری با ایران، علاوه بر ابعاد امنیتی، کارکرد سیاسی داخلی نیز دارد. نویسنده استدلال میکند که طرح مکرر سناریوهای جنگی، توجه افکار عمومی و رسانهها را از پروندهها و حاشیههای سیاسی داخلی دور میکند و همزمان به نتانیاهو امکان میدهد خود را تنها رهبر «واجد صلاحیت» برای مقابله با تهدیدهای بزرگ منطقهای معرفی کند؛ ادعایی که به گفته تحلیل، با وجود شکستهای پیشین همچنان در گفتمان او تکرار میشود.
در عین حال، این تحلیل تاکید میکند که نشانهای از تمایل جدی دولت آمریکا برای تشویق یک حمله نظامی تازه علیه ایران دیده نمیشود. به نوشته هاآرتص، واشینگتن در حال حاضر بیشتر به دنبال پیشبرد ابتکارهای سیاسی منطقهای است و ترجیح میدهد از تشدید درگیریهای نظامی گسترده جلوگیری کند.
جمعبندی این گزارش آن است که ایران، در کنار غزه و لبنان، به یکی از ستونهای اصلی فضای «هراس دائمی از جنگ» در سیاست اسرائیل تبدیل شده است؛ فضایی که اگرچه وعده «پیروزی کامل» را بارها تضعیف کرده، اما همچنان بهعنوان ابزاری مؤثر در مدیریت افکار عمومی و معادلات سیاسی داخلی مورد استفاده قرار میگیرد.
