دادستانی کل استرالیا اعلام کرد در چارچوب «طرح شفافیت نفوذ خارجی»، شبکه پرستیوی، وابسته به حکومت ایران، بهطور رسمی بهعنوان نهادی ثبت شده که به نمایندگی از جمهوری اسلامی در استرالیا فعالیت میکند.
مدیر کشتی گفت: «ما خانوادههای آنها را مطلع کردهایم و کشتی اکنون آزاد است تا فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرد.»
مقامهای جمهوری اسلامی پیش از این تایید کردند که سپاه پاسداران این نفتکش با پرچم جزایر مارشال را بهدلیل «تخلفات مربوط به محموله» توقیف کرده است.
روابط عمومی نیروی دریایی سپاه اعلام کرده بود این نفتکش حامل ۳۰ هزار تن محموله مواد پتروشیمی به مقصد سنگاپور بوده که با دستور قضایی توقیف شده است.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده، سنتکام پیشتر گفت توقیف نفتکش تالارا از سوی نیروهای سپاه پاسداران، «نقض آشکار قوانین بینالمللی» است.
سنتکام با بیان اینکه نیروهای سپاه پاسداران با بالگرد وارد نفتکش تالارا شدند و آن را به آبهای سرزمینی ایران منتقل کردند، تاکید کرد: «از ایران میخواهیم مبنای حقوقی این اقدام را برای جامعه جهانی توضیح دهد. نیروهای آمریکایی همچنان هوشیار خواهند ماند و در کنار شرکا و متحدان خود برای تقویت صلح و ثبات منطقه تلاش خواهند کرد.»
آسوشیتدپرس پیشتر گزارش داده بود یک پهپاد نیروی دریایی آمریکا ساعتها بر فراز منطقهای که تالارا در آن بوده، گشتزنی میکرده و شاهد توقیف آن بوده است.
کلمبیا شیپمنجمنت ۲۴ آبان در بیانیهای اعلام کرد تماس با این نفتکش حدود ساعت ۸:۲۲ به وقت محلی و در فاصله تقریبی ۲۰ مایل دریایی از ساحل خورفکان امارات متحده عربی قطع شده است.
توقیف کشتیها در خلیج فارس و دریای عمان
جمهوری اسلامی در سالهای گذشته بارها اقدام به توقیف کشتیهای خارجی در دریای عمان و خلیج فارس کرده است.
۲۵ تیرماه، رییس کل دادگستری استان هرمزگان از توقیف یک نفتکش خارجی در دریای عمان به اتهام «قاچاق سوخت» خبر داد.
مجتبی قهرمانی اعلام کرد این کشتی را ابتدا «به دلیل نقص مدارک قانونی مربوط به محموله این شناور» بازرسی و سپس به اتهام «حمل دو میلیون لیتر سوخت قاچاق» توقیف کردهاند.
او به مالک کشتی یا پرچم کشوری که با آن در سفر بوده، اشارهای نکرد.
هشت مرداد ۱۴۰۳، سپاه پاسداران از توقیف نفتکش پِرلجی با پرچم کشور آفریقایی توگو و بازداشت ۹ خدمه آن در آبهای شمال خلیج فارس، حوالی میدان نفتی آرش خبر داد و کشتی را به حمل «بیش از ۷۰۰ هزار لیتر نفت قاچاق» متهم کرد.
همچنین مقامهای جمهوری اسلامی در دهههای گذشته بهطور مکرر تهدید کردهاند تنگه هرمز را که یکی از شریانهای اصلی جریان انرژی جهان به شمار میرود، خواهند بست. موضوعی که حساسیت منطقه و جهان را نسبت به وقایع این محدوده جغرافیایی افزایش داده است.
مشاور رهبر جمهوری اسلامی در یک گفتوگوی اختصاصی با سیانان که چهارشنبه ۲۸ آبان منتشر شد، اعلام کرد جمهوری اسلامی در صورت «رفتار محترمانه» واشینگتن آماده ورود دوباره به مذاکرات است.
همزمان، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در نشست خبری مشترک با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که به واشینگتن سفر کرده، گفت جمهوریاسلامی به شدت خواهان دستیابی به توافق است: «ما مشغول گفتوگو با آنها هستیم.»
با وجود این اظهارات ترامپ، خرازی به سیانان گفت که دستور کار گفتوگو باید از پیش تعیین شود تا روند و محتوای مذاکرات روشن باشد و تعامل دو طرف بر پایه «احترام متقابل و جایگاه برابر» انجام گیرد.
او افزود: «متاسفانه رییسجمهوری آمریکا به گفتوگوی دیپلماتیک اعتقاد ندارد و ترجیح میدهد برای رسیدن به اهدافش از زور استفاده کند.»
این مقام جمهوری اسلامی تاکید کرد که ایران غنیسازی اورانیوم را برای تامین سوخت نیروگاهها و مصارف پزشکی ادامه خواهد داد و برنامه موشکی تهران که آن را «در حال گسترش» توصیف کرد، بخشی از مذاکرات نخواهد بود.
به گفته خرازی، محور «گفتوگوی احتمالی» با واشینگتن «فقط موضوع هستهای» است.
خبرگزاری رویترز پنجم اردیبهشت به نقل از یک مقام ایرانی مطلع از مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا گزارش داد این مذاکرات تنها محدود به برنامه هستهای تهران نیست و شامل برنامه موشکی جمهوری اسلامی نیز میشود.
توقف مذاکرات همزمان با حملات اسرائیل و آمریکا
اسرائیل ۲۳ خرداد ماه زمانی که تهران و واشینگتن در میانه مذاکرات برای حل اختلافات بودند، حمله غافلگیرانهای به ایران انجام داد و در ادامه آمریکا نیز وارد این نبرد شد و سه سایت هستهای ایران در فردو، نطنز و اصفهان را هدف قرار داد؛ نخستین حمله مستقیم آمریکا در داخل خاک ایران.
خرازی گفت حدود پنج ماه پس از این حملات، هنوز میزان خسارت وارده به تاسیسات هستهای ارزیابی نشده است.
پیشتر سعید خطیبزاده، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، به سیانان گفت با وجود آسیب شدید به «زیرساختها، ماشینآلات» و «ساختمانها»، برنامه هستهای ایران همچنان «دستنخورده» است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی هم اعلام کرد که «در حال حاضر» غنیسازی در ایران متوقف شده، چون تاسیسات هستهای هدف قرار گرفتهاند.
در گفتوگوهای تابستان گذشته با آمریکا، واشینگتن خواستار توقف کامل غنیسازی بود، اما تهران بر ادامه غنیسازی داخلی تا سطحی که قابلیت استفاده در جنگافزار هستهای را نداشته باشد، اصرار داشت.
خرازی در ادامه گفت موضوع مذاکرات احتمالی نه اصل غنیسازی بلکه «درجه غنیسازی» خواهد بود.
آمادگی برای درگیری و باز شدن دوباره مسیر یک توافق
رییس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال بروز رویارویی نظامی دیگری با آمریکا یا اسرائیل، گفت «همه چیز ممکن است»، اما ایران برای چنین شرایطی «آماده» است.
شبکه آمریکایی سیانان پیش از این گزارش داده بود واشینگتن در جریان مذاکرات با تهران پیشنهادی ارائه کرده بود که بر اساس آن در برنامه هستهای غیرنظامی ایران سرمایهگذاری کند و به کنسرسیومی بپیوندد که قرار بود برای مدت نامشخصی بر غنیسازی اورانیوم با غنای پایین در داخل ایران نظارت کند.
انتظار میرفت این کنسرسیوم شامل چند کشور خاورمیانه و آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد.
مقامهای ایرانی در آن دوره نسبت به اصل این ایده «باز» بودند، اما بر حفظ کنترل ظرفیت غنیسازی تاکید داشتند.
خرازی در پاسخ به پرسشی درباره امکان دستیابی ایران و آمریکا به تفاهمی درباره برنامه هستهای، از جمله درباره کنسرسیوم احتمالی، گفت: «فکر میکنم بله.»
او افزود اگر «مذاکرات واقعی» میان دو کشور شکل بگیرد، سازوکارهایی وجود دارد که هم ادامه غنیسازی ایران را تضمین کند و هم دیگران را مطمئن سازد که تهران بهدنبال سلاح هستهای نیست.
در پایان این مصاحبه، خرازی در پیامی خطاب به ترامپ گفت: «با رویکرد مثبت نسبت به ایران شروع کنید. اگر رویکرد مثبت باشد، قطعا رفتار متقابل نیز مثبت خواهد بود. اما برای این کار باید از هرگونه اعمال فشار علیه ایران خودداری کنند. آن را امتحان کردهاند و اکنون میدانند که این روش قابل قبول و قابل اجرا نیست.»
دادستانی استرالیا این خبر را چهارشنبه ۲۸ آبان در ایمیلی به ایراناینترنشنال اعلام کرد.
بر اساس این بیانیه، پرستیوی ۲۹ مهر «اعلان شفافیت موقت» دریافت کرده بود، اما با توجه به اینکه در مهلت ۲۸ روزه تعیینشده نتوانست مدارکی برای رد این طبقهبندی ارائه کند، این تصمیم ۲۷ آبان نهایی شد.
بر اساس مفاد طرح شفافیت نفوذ خارجی، شبکه پرستیوی موظف است در پورتال عمومی موسوم به FITS ثبتنام کند و گزارشهای دورهای از فعالیتهای خود در استرالیا ارائه دهد.
پایبند نبودن به این الزامات میتواند به مجازاتهایی از جمله حبس بین یک تا پنج سال، جریمههای سنگین یا پیگردهای بیشتر طبق قوانین امنیت ملی استرالیا منجر شود.
پرستیوی سومین نهادی است که بهصورت اجباری در چارچوب طرح شفافیت نفوذ خارجی استرالیا به ثبت رسیده است.
پیش از این، دو نهاد چینی با عنوان «موسسه کنفوسیوس» در دانشگاه سیدنی و «شورای استرالیایی برای ترویج اتحاد مسالمتآمیز چین» مشمول این طرح شده بودند.
کاترین جونز، دبیر دادستانی کل استرالیا، ۱۵ آبان در پاسخ به پرسش ایراناینترنشنال درباره نفوذ پرستیوی اعلام کرد اقدام علیه این شبکه در چارچوب قانون شفافیت نفوذ خارجی صورت گرفته است، نه بر پایه تحریمها که در حیطه مسئولیت وزارت خارجه استرالیا قرار دارد.
هدف از صدور «اعلان شفافیت»، آگاه کردن افکار عمومی از این موضوع است که پرستیوی طبق قوانین استرالیا بهعنوان یک «مرجع خارجی» شناخته میشود.
این عنوان بیانگر وابستگی پرستیوی به جمهوری اسلامی است و چنین اعلانی به شهروندان کمک میکند تا بدانند این شبکه نماینده چه منافع و مواضعی است.
هشتم آبان، وزارت دادگستری استرالیا پرستیوی را به دخالت در امور داخلی این کشور متهم کرد.
اسفند ۱۴۰۳ نیز دیو شارما، سناتور استرالیایی، در نامهای از وزیر امور خارجه این کشور خواست تا درباره احتمال مداخله خارجی جمهوری اسلامی از طریق شبکه پرستیوی و همچنین نقض تحریمهای این شبکه در استرالیا تحقیق کند.
او هشدار داد ادامه فعالیت پرستیوی در استرالیا میتواند نقض قانون تحریمهای این کشور باشد که چنین تخلفی ۱۰ سال زندان در پی دارد.
