ایران اینترنشنال
یک مقام ارشد پیشین وزارت خزانه‌داری آمریکا به ایران‌اینترنشنال گفت تحریم‌ها باعث شده اکثر درآمد نفتی ایران در شبکه‌های فاسد قاچاق نفت گم شود و جمهوری اسلامی از هر پنج بشکه نفتی که صادر می‌کند فقط پول یک بشکه را به دست می‌آورد.
میعاد ملکی، رییس پیشین دفتر هدف‌گذاری جهانی تحریم‌ها در وزارت خزانه‌داری آمریکا، به ایران‌اینترنشنال گفت: «آن‌ها این نفت را از طریق شبکه‌های فاسد و افراد و نهادهای بدنام می فروشند؛ کسانی که پیش‌تر در سطح بین‌المللی تحریم شده‌اند. آن‌ها فقط پول یک بشکه از هر پنج بشکه‌ای که صادر می‌کنند را می‌گیرند. این مبلغ هم معلوم نیست که به دست‌شان می‌رسد یا نه.»
ایالات متحده دهه‌هاست تحریم‌هایی علیه جمهوری اسلامی اعمال کرده است اما این اقدامات در سال ۲۰۱۸، زمانی که دونالد ترامپ کارزار موسوم به فشار حداکثری را آغاز کرد، به‌شدت افزایش یافت.
تهران روش‌های پیچیده‌ای برای دور زدن تحریم‌ها ابداع کرده است، از جمله «ناوگان اشباح» نفت‌کش‌هایی که با خاموش کردن فرستنده‌های خود و انتقال کشتی به کشتی، ردیابی را مختل و منشاء نفت خود را پنهان می‌کنند.
ملکی، که سابقه فعالیت در نیروی هوایی آمریکا را هم دارد، گفت این روش‌ها فروش نفت را به‌شدت پرهزینه می‌کند: «بخش زیادی از پول صرف حمل‌ونقل، تخفیف‌ها و کمیسیون‌هایی می‌شود که به لایه‌های مختلف بازیگران فاسد پرداخت می‌شود.این هزینه‌بر است. در واقع یک فعالیت اقتصادی است که سود و منفعتی ندارد.»
ملکی طی حدود هشت سال فعالیت در در اداره کنترل دارایی‌های خارجی (OFAC)، به طراحی و اجرای کارزارهای تحریمی وزارت خزانه‌داری علیه جمهوری اسلامی و متحدان منطقه‌ای آن، از جمله حزب‌الله و حماس، کمک کرده است.
«پول مردم برای فشار بر مردم»
ملکی که در ایران متولد شده و خود شاهد سختی‌های زندگی در آنجا بوده، گفت تحریم‌ها را راهی برای کمک به مردم ایران می‌داند، زیرا حاکمان ایران درآمد نفت را برای منافع عمومی هزینه نمی‌کنند.
او گفت: «رژیم ایران، هر پولی را که از فروش نفت و گاز به دستش رسید، صرف کسانی کرد که طرفدار نظام هستند... این پول مردم است. این پول باید خرج مردم بشود. اما من هیچ نشانهای ندیدم که رژیم آن پول را هزینه این کارها بکند. ولی نشانههای زیادی دیدم که این پول را صرف فشار روی مردم می‌کند.»
در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ، ملکی یکی از معماران تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی بود و سعی کرد دامنه این تحریم‌ها را از حوزه انرژی فراتر ببرد. او تحریم نهادهای مالی و بانکی ایران را در راستای این برنامه می‌داند.
او گفت: «هدف ما این بود که ببینیم چگونه میتوانیم تحریم‌ها را طوری طراحی کنیم که ضررش برای مردم کمتر باشد و برای رژیم بیشتر ... تحریمهای آمریکایی یه جوری طراحی شده، که مردم عادی را هدف قرار ندهد... این حکومت ایران است که در واقع مسئول اصلی فشار روی مردم ایران است.»
در سال ۲۰۱۹، آمریکا دفتر رهبر جمهوری اسلامی علی خامنهای را نیز تحریم کرد.
ملکی با توجه به ثروت هنگفتی که بنیادهای تحت نظارت خامنهای کنترل می‌کنند، از جمله بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و آستان قدس رضوی، این اقدام را یکی از موثرترین اقدامات علیه جمهوری اسلامی می‌داند .
بسیاری از این نهادها که در بخشهای حیاتی اقتصاد ایران را در کنترل دارند اما فعالیتهای خود را در قالب امور خیریه پنهان می‌کنند.
مالکی گفت: «آن‌ها در بخش فلزات، پتروشیمی و کشاورزی سرمایهگذاری می‌کنند. اما کار خیریه چندانی انجام نمیدهند.»
ملکی گفت تحریم‌ها طوری طراحی شده‌اند که حتی پس از خامنهای، رهبر بعدی و منصوبان او همچنان تحت تحریم بمانند.
او گفت: «این بنیادها و نهادها و زیرمجموعههایشان، اقتصاد ایران را میچرخانند، از مردم خودشان میدزدند و در عین حال در فعالیتهای مخرب زیادی از جمله تامین مالی تروریسم مشارکت دارند، به جای اینکه از آن منابع برای کمک به اقتصاد ایران استفاده کنند.»
هزینههای هستهای و میلیاردهای هدررفته
حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران در ماه ژوئن بخشهای کلیدی برنامه هستهای ایران را نابود کرد.
ایالات متحده هفته پیش از حکومت ایران خواست «اقدامی فوری و ملموس» برای عمل به تعهدات پادمانی هستهای خود انجام دهد.
فرانسه، آلمان و بریتانیا ماه گذشته سازوکار موسوم به «مکانیزم ماشه» را فعال کردند که میتواند بهزودی تحریمهای سازمان ملل را علیه ایران بازگرداند.
ملکی گفت روشن نیست این اقدام چقدر میتواند بر اقتصاد ایران تاثیر بگذارد.
او افزود: «تحریمهای آمریکا کماکان برقرار است. افزودن تحریمهای سازمان ملل بر آن، نمیدانم چقدر محدودیت مالی معناداری برای رژیم ایجاد کند، اما از نظر سیاسی بدون شک فشار را افزایش میدهد. شما شاهد تغییراتی در رویکرد دولتها نسبت به ایران و نحوه تعامل دیپلماتیکشان با ایران خواهید بود.»
برآوردها از هزینههای هستهای ایران بین ۵۰۰ میلیارد تا یک تریلیون دلار متغیر است.
ملکی گفت: «حتی اگر برآورد پایینتر یعنی حدود نیم تریلیون دلار را در نظر بگیریم این معادل ۱۷ تا ۲۰ سال درآمد نفتی ایران است.»
با این حال برنامه هستهای ایران فقط حدود ۱۱ تا ۱۲ درصد برق کشور را تولید کرده است. افزایش قطعی برق در سراسر ایران باعث اختلال شدید در زندگی روزمره و فعالیتهای اقتصادی شده و زندگی مردم و کسبوکارها را فلج کرده است.
ملکی ادامه داد: «تنها با حدود ۱۵ میلیارد یورو (حدود ۱۶ میلیارد دلار)، ایران میتوانست به اندازه کافی نیروگاه بسازد تا از تشدید کمبودها جلوگیری کند.»
او گفت: «حتی اگر هدف برنامه هستهای ایران صلحآمیز باشد، این برنامه هرگز از نظر اقتصادی منطقی نبود.»
