مطالب بیشتر
واکنشها در ایران به بیانیه مشترک اخیر کشورهای عربی و روسیه درباره جزایر سهگانه خلیج فارس همچنان ادامه دارد و روزنامه کیهان که زیر نظر نماینده رهبر جمهوری اسلامی اداره میشود در یادداشتی نوشت: «اقدام دولت روسیه اگر هم خطا باشد، بوی خیانت میدهد.»
حسین شریعتمداری نماینده رهبر جمهوری اسلامی در موسسه کیهان و مدیرمسئول این روزنامه، روز شنبه دوم دی در یادداشتی با عنوان «آقای لاوروف خطای شما بوی خیانت میدهد!»، به همراهی مسکو با کشورهای عربی در زمینه مناقشه جزایر سهگانه اعتراض کرد.
در جریان نشست مشترک روسیه و کشورهای عربی که در روز چهارشنبه ۲۹ آذر در مراکش و بدون حضور الجزایر که از متحدان روسیه در شمال آفریقا به شمار میرود، برگزار شد، بیانیهای صادر شد که بار دیگر از مواضع ابوظبی درباره جزایر سهگانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی حمایت میکرد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه به نمایندگی از این کشور در این نشست حضور یافته بود.
شریعتمداری نوشت که از کشورهای عربی حاضر در این نشست «انتظاری نمیرود ولی دولت روسیه باید پاسخگوی اقدام پلشت و غیرقانونی خود علیه جمهوری اسلامی ایران باشد.»
او افزود: «آقای لاوروف از اسناد فراوانی که بر حاکمیت قطعی و بلا منازع ایران بر جزایر سهگانه حکایت میکند، با خبر است. و از این روی اقدام دولت روسیه اگر هم خطا باشد، بوی خیانت میدهد.»
این چهره رسانهای پرنفوذ در جمهوری اسلامی از وزارت خارجه جمهوری اسلامی خواست که «از دولت روسیه بخواهد رسما و علنا از اقدامی که علیه تمامیت ارضی ایران اسلامی انجام داده است پوزش بخواهد و با توجه به اسناد غیرقابل انکار موجود، بر حاکمیت ایران بر سه جزیره یاد شده تاکید کند.»
همزمان محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی نیز به مسکو هشدار داد و در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «روسیه باید مراقب سوءاستفادۀ غرب از اشتباهاتش باشد.»
به نوشته قالیباف، «روابط با روسیه بر اساس منافع ملی ایران و احترام متقابل تنظیم شده و هرگونه ادعایی که قصد خدشه به تمامیت ارضی ایران را داشته باشد حتما خلاف این اصول است، از سوی ایران برخلاف این روابط ارزیابی شده و با پاسخ جدی مواجه خواهد شد.»
امارات متحده عربی از سال ۱۳۷۱ خواهان ارجاع این موضوع به دیوان بینالمللی لاهه است.
ایران در مقابل، با طرح این نکته که مساله حاکمیت بر جزایر به طور قطعی و دائمی در سال ۱۹۷۱ تعیین شده است این درخواست را رد کرده و تنها برای مذاکره «برای رفع سوءتفاهم» اعلام آمادگی کرده است.
روسیه و شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس در تابستان امسال نیز در نشست مشترک خود در مسکو با صدور بیانیه مشترکی خواستار «ارجاع پرونده جزایر سهگانه به دیوان بینالمللی دادگستری به منظور حل و فصل این مساله مطابق با مشروعیت بینالمللی» شده بودند.
در آن زمان، وزارت خارجه ایران سفیر روسیه را احضار و اعتراض خود درباره موضوع جزایر سهگانه را به او ابلاغ کرد.
در روزهای اخیر علیاکبر ولایتی مشاور رهبر جمهوری اسلامی و حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران نیز به حمایت دوباره روسیه از امارات در قبال مناقشه جزایر سهگانه واکنش نشان دادند.
خشم مقامهای جمهوری اسلامی از این حمایت در حالی است که تهران در سالهای اخیر روابط نزدیکی با مسکو داشته و از تهاجم روسیه به اوکراین با ارسال پهپادهای شاهد حمایت کرده است.
روزنامه هاآرتص به نقل از گروه عملیات تجاری دریایی بریتانیا، وابسته به نیروی دریایی این کشور گزارش داد یک کشتی در دریای عرب هدف حمله پهپادی قرار گرفته است.
شرکت امنیت دریایی آمبری اعلام کرد این کشتی باری که با پرچم لیبریا در حال تردد بود، به اسرائیل مرتبط است.
از زمان آغاز مناقشه حماس و اسرائیل، حوثیهای یمن، از گروههای شبهنظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی، بارها به کشتیهای بینالمللی در منطقه حمله کردهاند.
توماس وایت، مدیر آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی سازمان ملل متحد (اونروا) در نوار غزه گفت ارتش اسرائیل از ساکنان مناطق مرکزی غزه خواسته است منازل خود را ترک کنند و به شهر دیر البلح بروند.
او هشدار داد دستور ارتش اسرائیل زندگی ۱۵۰ هزار نفر از مردم غزه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
به گفته این مقام سازمان ملل، اسرائیل قصد دارد بر دامنه عملیات نظامی خود در این منطقه بیفزاید.
وبسایت خبری فرانس۲۴ با استناد به آمار سازمان ملل متحد نوشت از زمان آغاز درگیریها در منطقه در روز ۱۵ مهر (هفتم اکتبر)، حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر از مردم نوار غزه آواره شدهاند.
این تعداد ۸۵ درصد از ساکنان این منطقه را تشکیل میدهد.
به گزارش فرانس۲۴، ارتش اسرائیل به دستورهای خود به ساکنان غزه برای تخلیه مناطق مسکونی شدت بخشیده است.
گزارش جدید مرکز پژوهشهای مجلس حاوی هشدارهایی متعدد درباره وضعیت خشکسالی، کاهش بارندگی و کمبود منابع آبی پرداخت و وضعیت بحرانی و ذخیره صفر آب است.
بر اساس این گزارش میانگین بارش سراسر ایران در سه ماهه تابستان امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۶ درصد و نسبت به «میانگین بارش بلندمدت تابستان» ۲۲ درصد کاهش داشته است.
در سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ میزان بارش دریافتی نسبت به میانگین بلندمدت ۱۴ درصد کاهش داشته است.
محاسبه سال آبی از ابتدای مهر هر سال تا پایان شهریور سال بعدش است.
بررسی وضعیت بارش تابستانه هم نشان میدهد جز چهار استان لرستان، اردبیل، بوشهر و خراسان شمالی در سایر استانها نسبت به میانگین بلندمدت کاهش داشته است.
اواخر آذر جاری هاشم امینی، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران، دوره کنونی را چهارمین سال پیاپی خشکسالی در کشور خوانده و گفته بود با وجود پیشبینیهای سازمان هواشناسی مبنی بر «بارشهای نرمال و فرا نرمال»، شاهد کاهش بارشها در پاییز امسال بودیم.
او به تداوم بحران خشکسالی هم اشاره کرد و گفت منابع آب تجدیدپذیر کشور حدود ۱۰ سال قبل، ۱۳۰ میلیارد متر مکعب بود اما امسال به حدود ۱۰۰ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است.
موضوعی که مورد توجه مرکز پژوهشهای مجلس هم قرار گرفت و در گزارش خود نوشت میانگین دمای ایران در فصل تابستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱. ۱ درجه سانتیگراد افزایش داشت که باعث بروز «خشکسالی شدید و بسیار شدید» در مناطق وسیعی از استانهای واقع در فلات مرکزی و جنوب کشور شد.
بر اساس این گزارش، جنوب خراسان رضوی، بخشهایی از خراسان جنوبی، قسمت اعظم استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس و یزد خشکسالی بسیار شدید و بخشهایی از استان سمنان، قم، اصفهان، جنوب خوزستان و بوشهر خشکسالی شدید را تجربه کردهاند.
احمد وظیفه، رییس مرکز ملی اقلیم سازمان هواشناسی، بهمن سال گذشته هشدار داده بود ۹۰ درصد مساحت ایران درگیر خشکسالی است.
به گفته او، خشکسالی در کشور انباشته شده و طی دو دهه گذشته، کمبارشی در برخی استانها بیشتر از میزان بارندگیها بوده است.
اعتماد در بخشی دیگر از گزارش خود به بررسی آثار اقدامات طالبان بر استانهای شرقی ایران، وضعیت بحرانی سدهای ایران و شرایط دشوار تامین آب شرب پرداخت.
بحران رود هیرمند
منابع آب استانهای شرقی ایران به ویژه سیستان و بلوچستان به آب ورودی از هیرمند وابسته است که اقدامات اخیر مقامات طالبان روی رودخانه موجب شده تامین آب این استان با چالشی جدی مواجه شود.
با تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، مقامهای جمهوری اسلامی بارها خواستار تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند شده و طرف افغانستانی را به زیر پا گذاشتن توافق متهم کردند.
در ماههای اخیر و به ویژه پس از اظهارات تند ابراهیم رئیسی در سفر به سیستان و بلوچستان، تنش میان جمهوری اسلامی و طالبان بر سر حقابه ایران از هیرمند بالا گرفت.
علاوه بر مشکلات مربوط به آب شرب، تامین نشدن حقابههای زیست محیطی، باعث ایجاد کانونهای گردوغبار در سیستان و بلوچستان شده و زندگی مردم را با چالشهای بسیاری مواجه کرده است.
در کشورهای همسایه غربی مانند عراق هم کاهش میزان بارش و حاکم بودن شرایط خشکسالی موجب کم شدن ورودی تالابها و وضعیت نامطلوب اروندرود شده است.
استانهای مناطق غربی ایران و در مواردی بخشهای گستردهتری از کشور، با ایجاد کانونهای گردوغبار در عراق با هوای ناپاک مواجه بودهاند.
ذخیره بحرانی سدها
بر اساس این گزارش، در استان سیستان و بلوچستان چاه نیمهها با چهار درصد میزان پرشدگی، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۸ درصد کاهش داشته و در شرایط بحرانی قرار دارند.
ذخایر سدهای استانهای فارس، کرمانشاه، هرمزگان و خراسان رضوی نیز افت محسوس داشتند که باعث کاهش سهم منابع آب سطحی در تامین مصارف و ایجاد تنش آبی به خصوص در زمینه آب آشامیدنی شده است.
سدهای استان گلستان و داراب استان فارس «عملا خالی بوده و ذخیره آنها صفر است».
وضعیت سدهای دوستی و طرق در استان خراسان رضوی با حدود هشت درصد پرشدگی، بحرانی ارزیابی شده است.
بهمن سال گذشته هادی بیگینژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس از کاهش ذخایر برخی سدهای کشور به «کمتر از ۳۷ درصد» خبر داد.
همان زمان آخرین آمار رسمی شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان میداد دو سد مهم تامین آب شرب یعنی سد لار در تهران و سد اکباتان در همدان تنها دو درصد ذخیره دارند.
اعتماد در گزارش خود بر پایه دادههای مرکز پژوهشهای مجلس پیشبینی کرد بحران آب آشامیدنی در مناطقی چون سیستان و بلوچستان شدیدتر خواهد شد و نوشت نقشه راهی مشخص و جامع در زمینه مدیریت منابع آب مرزی ورودی و خروجی کشور وجود ندارد.
این گزارش یادآور شد در خصوص وضعیت تامین اعتبارات بخش آب طی سه ماهه دوم سال ۱۴۰۲، حدود ۲۳ درصد از اعتبارات مصوب سال جاری طی سه ماهه تابستان به این بخش تخصیص یافته که با احتساب میزان تخصیص صورت گرفته در فصل بهار این عدد به ۲۶ درصد رسیده است.
توزیع نامتوازن و موکول شدن تخصیص حدود ۷۵ درصد از اعتبارات مصوب به نیمه دوم سال به بحرانهای موجود دامن میزند.
