جهش صادرات نفت ایران به چین در ماه جاری؛ پالایشگاه‌های کوچک مستقل خریدار اصلی‌اند
در پی افزایش تقاضا در چین، صادرات نفت ایران به این کشور در ماه ژوئن رکورد تازه‌ای ثبت کرد. بنا بر گزارش خبرگزاری رویترز، سفارش محموله‌های نفتی به‌ویژه از سوی پالایشگاه‌های مستقل چین رشد چشم‌گیری داشته‌اند.
بر اساس داده‌های موسسه رهگیری دریایی ورتکسا (Vortexa)، از اول تا بیستم ژوئن ۲۰۲۵، چین هر روز به‌طور متوسط بیش از ۱.۸ میلیون بشکه نفت خام ایران را وارد کرده است.
شرکت تحلیل داده کپلر (Kpler) نیز اعلام کرد صادرات نفت خام و میعانات ایران به چین تا تاریخ ۲۷ ژوئن به ۱.۴۶ میلیون بشکه در روز رسیده که نسبت به حدود یک میلیون بشکه در ماه می افزایش چشم‌گیری نشان می‌دهد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، چهارم تیر در پایان نشست سران ناتو در لاهه هلند با بیان این‌که «قصد تصرف منابع نفتی ایران را نداریم»، گفت: «ایران به‌تازگی جنگیده و شجاعانه جنگیده است. فشار حداکثری ادامه دارد اما نمی‌خواهم صادرات نفت ایران را متوقف کنم. می‌توانستیم نفت ایران را بگیریم اما این کار را نمی‌کنیم. کشورشان برای بازسازی شدیدا به پول نیاز دارد. آن‌ها برای بازسازی کشورشان به پول نیاز دارند و ما می‌خواهیم این اتفاق بیفتد.»
تاثیر تاخیر در تحویل محموله‌ها و سیگنال‌های سیاسی
افزایش واردات نفت ایران در چین در ماه ژوئن تا حد زیادی بازتابی از جهش صادرات نفت این کشور در ماه می است.
در آن ماه، حجم بارگیری‌های نفتی ایران به سطح کم‌سابقه ۱.۸۳ میلیون بشکه در روز رسید.
با توجه به این‌که رسیدن نفت ایران به چین معمولا چند هفته زمان می‌برد، عمده این محموله‌ها در ماه ژوئن تحویل داده شدند.
رویترز به نقل از ژو میویو، تحلیل‌گر ارشد شرکت کپلر نوشت: «پیش از آغاز درگیری‌های اخیر در منطقه، صادرات ایران به‌شدت افزایش یافت و پالایشگاه‌های مستقل چین تقاضای خود را برای نفت ارزان‌تر ایران بالا بردند.»
بیشتر نفت ایران را پالایشگاه‌های کوچکی در شمال شرقی چین می‌خرند که به «قوری‌ها» معروف هستند.
این پالایشگاه‌ها برای سودآوری به نفت ارزان متکی‌اند و محصولات خود را در داخل کشور به ارز محلی می‌فروشند که آن‌ها را در برابر تحریم‌های ثانویه ایمن می‌دارد.
کپلر پیش از این خبر داده بود که چین هم‌زمان با تشدید فشارهای آمریکا، از ثبت سفارش جدید برای خرید نفت خام ایران خودداری می‌کند، به طوری که حتی پالایشگاه‌های خصوصی کوچک چینی هم سفارش جدید نداشته‌اند.
برخی تحلیل‌گران معتقدند این افزایش صادرات نفت ایران به چین می‌تواند بازتاب انتظارات بازار از احتمال کاهش فشارهای تحریمی از سوی دولت ترامپ باشد.
با این حال، تمامی تحریم‌های رسمی ایالات متحده علیه نفت ایران همچنان به قوت خود باقی‌اند و هیچ تغییری به‌صورت رسمی اعلام نشده است.
تحلیل‌گران انرژی می‌گویند تاثیر واقعی این سخنان بر بازار ممکن است محدود باشد، چرا که ظرفیت تولید و صادرات ایران همچنان دچار محدودیت ساختاری است.
صادرات بالا، رشد محدود؛ هشدار در گزارش محرمانه وزارت نفت
با وجود جهش در صادرات، تردیدهایی جدی درباره توان ایران برای حفظ سطوح بالای صادرات نفت مطرح است.
طبق گزارشی محرمانه‌ای از وزارت نفت که به دست ایران‌اینترنشنال رسیده، حتی در صورت رفع کامل تحریم‌ها، توان صادرات روزانه ایران بسیار محدود خواهد بود.
این گزارش که به داده‌های کپلر استناد می‌کند، نشان می‌دهد ایران در نیمه اول سال ۲۰۲۵ به‌طور متوسط ۱.۴ میلیون بشکه در روز نفت و میعانات به چین صادر کرده است. رقمی که ۱۲ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است.
بنا بر این گزارش، فرسودگی میادین نفتی، افزایش مصرف داخلی و کمبود سرمایه‌گذاری، از جمله موانع اصلی توسعه ظرفیت صادراتی ایران هستند.
همايون فلک‌شاهی، تحلیل‌گر ارشد حوزه انرژی، در این‌باره معتقد است: «حتی اگر همه تحریم‌های آمریکا برداشته شوند، صادرات روزانه نفت ایران احتمالا فراتر از ۱.۷ میلیون بشکه نخواهد رفت.»
در همین حال، ذخایر شناور نفت ایران - محموله‌هایی که به فروش نرفته‌اند و در نفت‌کش‌ها روی دریاها نگهداری می‌شوند - به حدود ۴۰ میلیون بشکه رسیده است: نشانه‌ای از دشواری‌های ایران در تخلیه انبارهای خود.