در پی اظهارات نمایندگان آلمان و بریتانیا در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای از سوی این دو کشور برای تمدید ماموریت کمیته حقیقت‌یاب درباره نقض حقوق بشر در ایران، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی سفیر آلمان و کاردار بریتانیا در تهران را احضار کرد.
فروزنده ودیعتی، مدیرکل زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، پنج‌شنبه ۳۰ اسفند با سفیر آلمان و کاردار بریتانیا در تهران دیدار و اعتراض «شدید» جمهوری اسلامی را به آنان اعلام کرد.
بر اساس گزارش وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، او همچنین با اشاره به حمایت این کشورها از اسرائیل گفت که آن‌ها «در جایگاهی نیستند که ادعای دفاع از حقوق بشر را مطرح کنند».
سوم آذر ۱۴۰۱، شورای حقوق بشر سازمان ملل در نشستی ویژه درباره سرکوب خیزش انقلابی ایرانیان از سوی جمهوری اسلامی، قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس بندی از آن، یک کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی درباره اعتراضات ایران تشکیل شد.
فعالیت این کمیته اکنون به پایان رسیده و آلمان و بریتانیا خواستار تمدید ماموریت آن شده‌اند.
سه‌شنبه ۲۸ اسفند و در پنجاه‌وهشتمین نشست سالانه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو سوئیس، این کمیته حقیقت‌یاب، گزارش نهایی ۲۵۲ صفحه‌‌ای خود را که نتیجه بررسی و ارزیابی ۳۸ هزار برگه سند پزشکی و قضایی و بیش از ۲۸۵ گفت‌وگو با معترضان، آسیب‌دیده‌ها و خانواده‌های دادخواه است، منتشر کرد.
سارا حسین، رییس این کمیته در صحبت‌های خود با اشاره به ضرورت مسئولیت‌پذیر کردن جمهوری اسلامی در قبال جنایاتی که در جریان سرکوب خیزش «زن، زندگی، آزادی» مرتکب شده است، جزیياتی از یافته‌های گزارش کمیته حقیقت‌یاب ارائه داد.
بر اساس این گزارش، رفتارهای آزاردهنده حکومت بر مبنای جنسیت، از جمله سرکوب مستمر زنان و دخترانی که تن به حجاب اجباری نمیدهند و نیز سرکوب معترضان، خانواده‌های آنان و دیگر گروههایی که خواهان پاسخگویی، از جمله روشنسازی حقیقت، عدالت و جبران خسارت هستند، همچنان ادامه دارد.
بر این اساس، کمیته حقیقت‌یاب در گزارش خود هشدار داد: «با توجه به یافته‌های پیشین درباره جنایات علیه بشریت و تداوم برخی از این جنایات که با مصونیت سیستماتیک تشدید میشود، خطر جدی تکرار موارد نقض فاحش حق حیات و دیگر جنایات [در ایران]، آنگونه که در این گزارش مستند شده، همچنان بهطور واقعی وجود دارد.»
از سوی دیگر ۴۳ سازمان حقوق بشری فعال در زمینه ایران خواستار ایجاد یک سازوکار بین‌المللی برای تکمیل و گسترش اقدامات کمیته حقیقت‌یاب و همچنین گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران شده‌اند.
مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل برای ایران نیز در گفتوگویی اختصاصی با ایراناینترنشنال، گفت قطعنامه شورای حقوق بشر درباره وضعیت حقوق بشر در ایران و تمدید ماموریتهای ویژه برای این کشور، جمعه اول فروردین به کشورهای عضو شورا تسلیم میشود و بعدا به رای گذاشته خواهد شد.
ساتو افزود که در این قطعنامه درباره تمدید یا عدم تمدید ماموریت او به عنوان گزارشگر ویژه ایران هم تصمیمگیری میشود.
