پس از افزایش ۱۶ درصدی مصرف گاز در روزهای گذشته و همچنین بالا رفتن میزان مصرف برق، مراکز دولتی و عمومی و عمده فعالیتها در دوم-سوم استانهای ایران روز شنبه ۲۲ دی، به دلیل کمبود انرژی برای چندمین بار تعطیل شدند.
ادارات استان تهران در روز شنبه تعطیل شده و مدارس نیز به صورت غیرحضوری فعالیت میکنند. همچنین مدارس آذربایجان شرقی غیرحضوری بوده و فعالیت ادارات به صورت دورکاری است.
ادارهها و مراکز آموزشی اصفهان، فارس، قم، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، آذربایجان غربی، اردبیل، مازندران، همدان، زنجان و مرکزی در روز شنبه تعطیل اعلام شده است.
ادارات و مراکز آموزشی استان گیلان نیز امروز یک ساعت زودتر به کار خود خاتمه میدهند.
ادارهها و مراکز آموزشی استانهای گلستان، چهارمحال و بختیاری، البرز، کرمان، کرمانشاه، قزوین، سمنان و کردستان روز شنبه تعطیل هستند.
تعطیلیها اثرگذارند یا بیثمر؟
در هفتههای گذشته ادارات و مراکز آموزشی تهران و چند استان دیگر چندین بار به دلیل آلودگی هوا یا کمبود انرژی تعطیل شدند.
محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، چهارشنبه ۲۸ آذر گفت تصمیم دولت برای تعطیلیها در تهران فقط «بحران را از یک نقطه به نقطه دیگر برده» و مصرف سوخت را افزایش داده است.
۲۹ آذر، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعلام کرد دانشگاههای کشور تا پایان ترم اول سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ میتوانند کلاسها را بهصورت غیرحضوری برگزار کنند.
همزمان دولت کمپینی با عنوان «دو درجه مصرف کمتر» راه انداخته است اما با این حال مصرف گاز افزایش یافته است.
در همین زمینه حسن موسوی، سخنگوی شرکت ملی گاز ایران، خبر داد مصرف گاز در ۱۹ دی نسبت به روز مشابه سال قبل، ۱۶ درصد افزایش داشته است.
غلامرضا کوشکی، رییس مرکز راهبری شرکت ملی گاز نیز روز ۱۹ دی از افزایش شدید مصرف گاز در مراکز استانها از جمله ایلام، لرستان، کرمان، فارس و یزد خبر داد.
تابستان بیبرق، زمستان بیگاز
شهروندان ایرانی تابستان ۱۴۰۳ را به دلیل ناتوانی شبکه تولید و توزیع برق کشور در تامین برق مورد نیاز، با خاموشیهای سراسری سپری کردند. اکنون و در زمستان نیز جمهوری اسلامی در تامین گاز شهروندان ناتوان شده است.
عباس علیآبادی، وزیر نیرو، یکشنبه ۱۶ دی در جلسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با حضور محمدباقر قالیباف، رییس مجلس، صراحتا اعلام کرد: «کمبود گاز یک واقعیت است و وزارت نفت هم نمیتواند ظرف دو ماه آن را جبران کند.»
علیآبادی از کمبود ۲۰ هزار مگاوات برق و «تابستان سخت» سخن گفت و افزود: «خدا کند این اتفاق نیفتد چرا که سرمای زمستان با پوشیدن لباس گرم سپری میشود اما عبور از شرایط تابستان به این سادگی نیست.»
مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، تا به حال چندین بار گفته است که ایران در برق، آب، گاز، محیط زیست و پول با کمبود مواجه است و در مورد برخی از این کمبودها، «در لبه پرتگاه» قرار دارد.
این زندانیان سیاسی از اقشار مختلف اجتماعی درخواست کردند از تمامی ظرفیتهای خود برای انجام اقدامات موثر در راستای نجات جان زندانیان محکوم به اعدام استفاده کنند.
زندانیان سیاسی امضا کننده این نامه با محکوم کردن اصل مجازات اعدام، آن را نمونهای از «قتل عمد حکومتی» دانستند و خواهان لغو کلی «این مجازات غیرانسانی و ارتجاعی» شدند.
امیر رئیسیان، وکیل دادگستری، ۱۹ دی از تایید حکم اعدام پخشان عزیزی در دیوان عالی کشور خبر داد و اعلام کرد شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور بدون توجه به ایرادات متعدد شکلی و ماهوی پرونده، این حکم را تایید کرده است.
آسو عزیزی، برادر پخشان عزیزی نیز از انتقال پرونده خواهرش به اجرای احکام خبر داد.
سایت حقوق بشری هرانا، همان روز از تایید حکم اعدام بهروز احسانی اسلاملو و مهدی حسنی در دیوان عالی کشور خبر داد.
بیشتر بخوانید: زندانیان سیاسی از زندان قزلحصار: احکام اعدام دیگر «دوای درد ولی فقیه جنایتکار» نیست
۶۸ زندانی سیاسی محبوس در زندانهای اوین، تهران بزرگ، قزلحصار کرج و لاکان رشت، در بخشی از نامه خود تاکید کردند نظام سیاسی حاکم بر ایران با تداوم سیاستهای بحرانزای داخلی و خارجی، وضعیت دهشتناکی برای مردم ایران ایجاد کرده است.
آنان نوشتند حکومت راه حل خروج از بحران را در تشدید سرکوبها در حوزههای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جستوجو میکند.
نگرانی جمهوری اسلامی از شکلگیری جنبشهای اعتراضی
زندانیان سیاسی امضاکننده این نامه با بیان این که حاکمیت نگران شکلگیری جنبشهای اعتراضی دیگری است، اضافه کردند: «جمهوری اسلامی از همین رو تلاش میکند با افزایش بیسابقه مجازات اعدام، سایه وحشت و هراس را بر جامعه نگه دارد.»
آنان از اعدام حدود هزار نفر به عنوان مصداقی برای تایید این موضوع نام بردند و تاکید کردند که نزدیک ۷۵ درصد اعدامهای صورت گرفته در جهان در سال ۲۰۲۴ سهم مردم ایران شده است.
بیشتر بخوانید: سازمان ملل از اعدام دستکم ۹۰۰ نفر در ایران در سال ۲۰۲۴ بهشدت انتقاد کرد
در هفتههای گذشته، افزایش میزان اجرای احکام اعدام و صدور حکم اعدام برای زندانیان سیاسی در ایران، اعتراضات فراوانی را در داخل و خارج کشور به دنبال داشت.
نگرانیها درباره روند فزاینده اعدامها در ایران در حالی است که اعتصاب غذای زندانیان عضو کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» که از بهمن ۱۴۰۲ با خواست توقف اعدامها در ایران آغاز شده است، سهشنبه ۱۸ دی ماه، در پنجاهمین هفته خود به ۳۰ زندان کشور گسترش پیدا کرد.
سایت حقوق بشری هرانا ۱۷ دی ماه در گزارشی با استناد به بررسیهای اخیر خود نوشت در حال حاضر دستکم ۵۴ زندانی در زندانهای سراسر کشور با اتهامات سیاسی یا امنیتی زیر حکم اعدام هستند.
هرانا پیش از این و در بهمن ۱۴۰۲ نوشت تا آن زمان دستکم ۳۳ زندانی با اتهامات سیاسی یا امنیتی در نقاط مختلف کشور زیر حکم اعدام بودهاند.
این آمار به وضوح نشان میدهد صدور احکام اعدام برای زندانیان سیاسی در ایران افزایش چشمگیری داشته است و تنها در یک سال گذشته ۲۱ تن دیگر به لیست زندانیان سیاسی زیر حکم اعدام اضافه شدهاند.
قلیان در نامهاش با تشبیه وضعیت فعلی به جنگ، نوشت: «وضعیت جنگی است. پشت دیوارهای بلند و سیمهای خاردار این جبهه، ما زنانی هستیم که هر روز اسامی اعدامیان را زمزمه میکنیم و به آینده نگاه میکنیم. حکم اعدام پخشان عزیزی، زنی که روزگاری پناه کودکان جنگزده بود، تایید شده است.»
او در نامه خود با اشاره به تایید حکم اعدام عزیزی تاکید کرد: «از این پس، بند ما زنی دارد که هر لحظه ممکن است نبودنش به قصهای تلخ و زخمی عمیق بر وجدان ما و شما بدل شود.»
پخشان عزیزی، مددکار اجتماعی کُرد، ۱۳ مرداد ۱۴۰۲ در تهران بازداشت شد و پس از تحمل نزدیک به پنج ماه انفرادی و شکنجه، اواخر آذر همان سال به بند زنان اوین منتقل شد.
عزیزی دوم مرداد سال جاری با حکم ایمان افشاری، رییس شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، به اتهام «بغی» به اعدام محکوم شد.
حکم اعدام این زندانی سیاسی، ۱۹ دی در شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور تایید شد و به گفته برادرش، برای اجرا به دایره اجرای احکام فرستاده شده است.
پخشان، نماد عشق به انسانیت
قلیان، زندانی سیاسی و نویسنده جوان که خودش هم به دلیل مبارزه مدنی برای آزادی و مخالفت صریحش با جمهوری اسلامی در زندان است، در نامهاش نوشت که حکم اعدام پخشان عزیزی ناشی از کینه جمهوری اسلامی از اوست: «پخشان، نماد عشق به انسانیت است اما اکنون او در برابر مرگی ایستاده که نه از عدالت که از کینه و انتقام سرچشمه گرفته است. همان مرگی که جمهوری اسلامی به کمک بشار اسد، برای هزاران انسان بیگناه در سوریه رقم زد و حالا همان داس خونین را دوباره به جان فرزندان این خاک انداخته است.»
ایراناینترنشنال پیشتر بر اساس اسناد و اطلاعات اختصاصی گزارش داده بود دستگاه قضایی جمهوری اسلامی با تن دادن به خواست نهادهای امنیتی، مدارک و شواهدی را که موید انساندوستانه بودن فعالیتهای پخشان عزیزی در شمال شرق سوریه است نادیده گرفته و او را در خطر تایید حکم اعدام قرار داده است.
این زندانی سیاسی، ۳۱ تیر ۱۴۰۳ و پیش از صدور حکم اعدامش، در نامهای از زندان اوین با اشاره به شکنجه خود به دست نهادهای امنیتی نوشت: «بارها به دست بازجویان به دار کشیده شدهام.»
قلیان در ادامه نامهاش در اعتراض به تایید حکم اعدام عزیزی نوشت: «اینجا تنها قصه یک فرد نیست. اینجا داستان ما همه است. قصه پخشان با قصه همه ما گره خورده است. با قصه مادران چشمانتظاری که رد خون فرزندانشان در خیابان است. با قصه مردمانی که زندگی، آرزویشان شده است.»
زنجیر محکم دردها و مقاومتها
این زندانی سیاسی در ادامه با اشاره به خواست جمهوری اسلامی برای از هم گسستن پیوندهای اجتماعی، نوشت: «جمهوری اسلامی میخواهد ما را از هم جدا کند، قصههای ما را پراکنده کند و ما را به گوشههای انزوا براند اما ما میدانیم که امید، در گره خوردن همین قصههاست. در بافتن یک زنجیره محکم از دردها و مقاومتها، از اشکها و ایستادگیها.»
تایید حکم اعدام پخشان عزیزی یک روز پس از آن صورت گرفت که فولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در بیانیهای با ابراز نگرانی عمیق از افزایش اعدامها در ایران گفت جمهوری اسلامی در سال گذشته میلادی دستکم ۹۰۱ نفر را اعدام کرد.
این بیانیه درباره افزایش اعدام زنان در ایران نیز هشدار داد و گفت در سال ۲۰۲۴ دستکم ۳۱ زن در ایران اعدام شدند.
قلیان در ادامه نامه خود به اهمیت همصدایی و بیان اعتراض همگانی به احکام مرگ اشاره کرد و نوشت: «ما نمیتوانیم و نمیخواهیم ساکت بمانیم. اگر امروز صدایمان را بلند نکنیم، فردا نوبت قصه دیگری خواهد بود. میخواهیم که این زنجیره را قویتر کنید. نگذارید قصه پخشان، قصهای بیپایان از حسرت و سکوت باشد. صدای او باشید. قصه او باشید.»
او در انتهای نامه خود از عموم مردم خواست زنجیرهای از زندگی بسازند: «باید با زندگی به جنگ مرگ رفت. از زندگی زنجیری بسازیم، در مقابل هر حلقه از طناب دار. دست من را میگیری که حلقه بعدی زنجیر باشی؟»
قلیان اواخر اسفند سال ۱۴۰۱ با پایان دوران حبس چهار سالهاش از زندان آزاد شد اما بعد از آزادی مقابل اوین در حالی که حجاب اجباری بر سر نداشت علیه رهبر جمهوری اسلامی شعار داد: «خامنهای ضحاک، میکشیمت زیر خاک ...»
انتشار ویدیوی این اقدام او باعث شد ساعاتی پس از آزادی و در حالی که به سمت خانهاش در شهر دزفول میرفت، در جاده بازداشت و این بار به دو سال حبس محکوم شود.
او ۱۵ فروردین ۱۴۰۳ با نزدیک شدن به پایان دوره محکومیتش، بار دیگر و این بار به اتهام تبلیغ علیه نظام، به یک سال حبس محکوم شد.
این زندانی سیاسی بارها از درون زندان به تحولات جامعه واکنش نشان داده و نامههایش در رسانههای داخلی و خارجی منتشر شدهاند.
او در نامهای هم که خرداد ۱۴۰۲ در پارلمان اروپا قرائت شد، با هشدار نسبت به پیامد هر گونه سازش و تسامح با استبداد جمهوری اسلامی، از مقامهای غربی خواست به انقلابی که در ایران در حال رخ دادن است کمک کنند.
سمافور نوشته هیچ جزئیاتی از این دیدار در دست نیست اما این دیدار پس از آن صورت گرفت زاکربرگ تغییرات گستردهای را در شرکت تحت مدیریتش اعلام کرد.
بر اساس این گزارش، علاوه بر مساله کنار گذاشتن راستیآزمایی (فکتچکینگ) از پلتفرمهای متا، زاکربرگ اعلام کرده طرحهای مرتبط با تنوع، برابری و شمول (DEI) که بر اساس آن در استخدام زنان، اعضا اقلیتهای هویتی و جنسیتی، در این شرکت تبعیض مثبت اعمال میشد، هم کنار گذاشته شده است.
در سیاست جدید متا، همچنین محدودیتها درباره سخنرانیها کاهش یافته است. همه این تغییرات، خوشایند رییسجمهور منتخب و حامیان اوست.
زاکربرگ سهشنبه ۱۸ دیماه در یک پیام ویدیویی با تاکید بر اینکه باید «به اصول اولیه خود در زمینه آزادی بیان بازگردیم»، گفت این شبکههای اجتماعی روند فعلی راستیآزمایی از سوی اشخاص ثالث را کنار گذاشتهاند و آن را با سیستمی مشابه «کامیونیتی نوت» در شبکه اجتماعی ایکس جایگزین خواهند کرد.
کامیونیتی نوت اشاره به روندی است که در آن کاربران توضیحات تکمیلی یا اصلاحیههایی به محتوای منتشرشده اضافه میکنند تا شفافیت و درکی بهتر ایجاد شود. یادداشتها با رای کاربران تایید و عمومی میشوند.
مدیرعامل متا درباره بخشهای دیگر تغییرات پیشرو در فیسبوک و اینستاگرام، به محتواهای مجازی در جریان انتخابات ریاستجمهوری در آمریکا در دورههای اخیر اشاره و اعلام کرد قصد دارد محدودیتهایی را که در موضوعاتی مانند مهاجرت و جنسیت اعمال و موجب سانسور نظرهای کاربران شده بود، حذف کند.
متا در سال ۲۰۱۶ و در پی ادعاهایی مبنی بر اینکه نتوانسته جلو سواستفاده کنشگران خارجی از پلتفرمهایش برای انتشار اطلاعات نادرست و ایجاد اختلاف در بین آمریکاییها را بگیرد، یک برنامه راستیآزمایی مستقل راهاندازی کرد که اکنون اعلام شده کنار گذاشته میشود.
متا و تلاش سریع برای ارتباط با دولت جدید ترامپ
متا یکی از شرکتهای فنآوری است که بهسرعت در حال ایجاد ارتباط با ترامپ و دولت در شُرف شکلگیری اوست و اخیرا نیز دانا وایت، مدیرعامل یوافسی، شرکت آمریکایی ترویج هنرهای رزمی ترکیبی، را که یکی از دوستان نزدیک ترامپ بهشمار میرود، به هیئتمدیره خود منصوب کرده است.
زاکربرگ پیش از این هم در ماه نوامبر و طی تعطیلات عید شکرگزاری با ترامپ دیدار کرده بود و پس از آن دیدار بود که او تصمیم گرفت تغییرات اعلامشده این هفته را اعمال کند.
زاکربرگ در مصاحبه با پادکست جو روگن که روز جمعه پخش شد، گفت: «من حالا خیلی بهتر میدانم چه سیاستی باید داشته باشم و از این به بعد راهکار من همین خواهد بود.»
ترامپ و دیگر جمهوریخواهان، زاکربرگ و متا را تا پیش از این بارها به خاطر آنچه از نظر آنان سانسور صداهای راستگراست، به باد انتقاد گرفته بودند.
واکنش بایدن به تغییرات متا
بایدن درباره تغییرات ایجادشده در فرایند راستیآزمایی متا که مارک زاکربرگ، مدیرعامل این شرکت، دقیقا پیش از روی کار آمدن دونالد ترامپ، خبرش را اعلام کرد گفت: «فکرش را بکنید که یک میلیاردر میتواند چیزی را بخرد و بعد بگوید: از این به بعد، دیگر هیچ چیزی را راستیآزمایی نمیکنیم، آنهم در حالیکه میلیونها نفر به صورت آنلاین این چیزها را میخوانند ... به نظر من واقعا شرمآور است.»
