شرکت توزیع برق تهران اعلام کرد قطع برق برنامهریزی شده و نوبتی در تمامی تهران از ساعت ۹ صبح سهشنبه آغاز شد. شهروندان میگویند با قطع برق که بر اساس گزارشها خارج از زمانبندی اعلام شده هم رخ داده، ارتباطات تلفنی، اینترنتی و حتی تردد خودروها در سطح شهر دچار اختلال شده است.
به گزارش رسانههای داخلی هر نوبت قطع برق برای دو ساعت برنامهریزی شده است اما شهروندان خبر میدهند جدول زمانبندی و جغرافیای اعلام شده خاموشیها در مواردی رعایت نشده و مشکلات ناشی از قطع برق را دوچندان کرده است.
تابستان سال جاری، خاموشی و قطع برق در ایران موجب اعتراض شهروندان شد اما در سالهای اخیر، این نخستین بار است که در پاییز و زمستان هم برق قطع میشود.
مشخص نیست مشکل کمبود برق تا چه زمانی تداوم خواهد یافت.
قطع برق در ایران، علاوه بر مشکلاتی که برای تامین گرما و روشنایی خانهها و مغازهها درست کرده، به مشکلات متعدد دیگری هم دامن زده است.
قطع برق بانکها، مدارس، پمپبنزینها و نانواییها
بر اساس اعلام مدیران شرکتهای توزیع برق در مناطق مختلف ایران، در ساعات اعلام شده، برق تمامی مراکز تجاری و خانگی، حتی پمپبنزینها، بانکها و ادارات، قطع میشود.
به این ترتیب در ساعات قطع برق، نانواییها نمیتوانند نان بپزند و نانی برای فروش ندارند، پمپبنزینها نمیتوانند به خودروها بنزین بدهند و در بانکها، سرویسی ارائه نمیشود.
مشخص نیست با دستکم دو ساعت قطع برق، ادارات که بدون دسترسی به کامپیوتر و شبکه اینترنت داخلی، قادر به خدماتدهی به مراجعان نیستند چگونه کار میکنند و مدارس به چه شیوهای آموزش را پیش میبرند.
در نانواییها، قطع برق در تابستان سال جاری موجب هدر رفت حجم بسیار زیادی خمیر شد. اکنون مشخص نیست با قطع برق بیش از ۹۰ هزار واحد نانوایی در کشور، چگونه مساله تامین نان در کشور مدیریت میشود.
سهشنبه ۲۲ آبان ویدیویی از یک نانوا در خیابان کرشته شهریار در شبکههای اجتماعی پخش شد که در اعتراض به قطع برق و ترشیدن خمیر مورد نیاز برای پخت نان، اقدام به ریختن خمیر ترشیده در وسط خیابان کرد.
قطع برق چراغهای راهنمایی و رانندگی
همزمان با قطع برق در سراسر کشور در ساعاتی که برق در مناطق مختلف قطع میشود، چراغهای راهنمایی و رانندگی هم از کار افتاده و عبور و مرور خودروها و عابران پیاده در تقاطعها دچار اختلال میشود.
تیمور حسینی، رییس پلیس راهور فراجا در واکنش به خاموشی چراغهای راهنمایی و رانندگی به خبرگزاری فارس گفت که خاموشی و قطع برق موضوع جدیدی نیست چون برق چراغ تقاطعها مستقل نیست و از شبکه اصلی تغذیه میکند.
به گفته حسینی، استقرار ماموران در تقاطعها در هنگام قطع برق هم چاره کار نیست چون: «ممکن است همان موقع که برق رفته و مامور در سر چهارراه مستقر شده، در همان محدوده تصادفی اعلام شود؛ مامور نه میتواند تقاطع را رها کند و نه اینکه به تصادف نرسد چرا که همان تصادف خودش میتواند گره ترافیکی ایجاد کند.»
ارتباطات و اینترنت قربانی قطع برق
به گزارش وبسایت فیلتربان، با آغاز خاموشیها در تهران، شبکه تلفن همراه در برخی مناطق همزمان با قطع برق از دسترس خارج شده و باتریهای اضطراری آنتنهای بیتیاس (BTS) که باید تا سه ساعت برق قطع شده را پشتیبانی کنند، نتوانستهاند برق آنتنها را تامین کنند.
آنتنهای بیتیاس تجهیزات مخابراتیای هستند که در شبکههای تلفن همراه برای ارسال و دریافت سیگنالهای بیسیم بین دستگاههای کاربر (مثل گوشیهای موبایل) و شبکه اصلی تلفن همراه استفاده میشوند.
فرافکنی دولتیها
در روزهای گذشته چهرههای دولتی، رسانههای وابسته به دولت و حامیان پزشکیان تلاش کردهاند اعمال خاموشیهای زمانبندی شده و سراسری را که یادآور سالهای دهه ۶۰ است، علاوه بر توجیه، ستایش کنند و آن را یکی از دستاوردهای دولت جدید بنامند.
محمدجعفر قائمپناه، معاون اجرایی پزشکیان، مردم را مقصر ناترازیها و مازوتسوزی خوانده و گفته است شهروندان برای کمکردن خاموشیها باید چند درجه هوای خانه را کاهش دهند و گاز و برق کمتری مصرف کنند.
او همچنین بخشی از مشکل را «ارزانی شدید» و یارانه حاملهای انرژی دانسته است.
علی ربیعی، دستیار پزشکیان هم در حساب شبکه ایکس خود، با ستایش دستور رییسجمهوری، آن را «شجاعانه» توصیف کرد و شینا انصاری، معاون پزشکیان و رییس سازمان حفاظت محیط زیست، بدون اشاره به اعمال خاموشیها، از دستور توقف مازوتسوزی از سوی پزشکیان سپاسگزاری و ابراز امیدواری کرد تلاش دولت برای رفع ناترازی، در آینده به نتیجه برسد.
همزمان، افکار عمومی در نقد قطع سراسری برق، از آن به عنوان هدیه ۱۰۰ روز اول ریاستجمهوری پزشکیان به مردم یاد میکند.
۱۱ نیروگاه همچنان مازوت میسوزانند
روزنامه جمله در واکنش به خاموشیهای پیش آمده، تاکید کرد اگر قطع برق برای حفظ سلامتی مردم است قاعدتا بايد مازوتسوزی در تمامی کشور متوقف شود، نه اینکه ۱۱ نیروگاه همچنان با مازوت کار کنند و با قطع مازوت سه نیروگاه، کل کشور وارد خاموشی روزانه شود.
روزنامه شرق نیز در گزارشی نوشت از میان ۱۴۱ نیروگاه موجود در ایران، ۱۶ نیروگاه قابلیت استفاده از سوخت مازوت را دارند که از این تعداد، مخزن سوخت مازوت دو نیروگاه، یکی در تهران و دیگری در اصفهان، از چند سال قبل پلمب شده و بنا بر ادعای مسئولان، بههیچوجه مازوت نمیسوزانند.
به گفته شرق، سه نیروگاه دیگر یعنی شازند اراک، منتظر قائم البرز و شهید محمد منتظری اصفهان از ابتدای همین هفته ملزم شدهاند مصرف مازوت را متوقف کنند و با این اوصاف، ۱۱ نیروگاه دیگر همچنان در حال مصرف مازوت هستند.
این نیروگاهها در استانهای آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، خوزستان، سیستانوبلوچستان، قزوین، کرمان، کرمانشاه، مازندران، هرمزگان و همدان واقع شدهاند.
پزشکیان به دنبال رفع ناترازی برق
سخنگوی دولت چهاردهم در نشست مصبوعاتی هفتگی خود ضمن اشاره به این که پزشکیان به عنوان رییس دولت، شخصا پیگیر رفع ناترازی برق است، گفت: «در تلاشیم مازوتهایی با میزان آلایندگی کمتر برای نیروگاهها تامین کنیم.»
رضا سپهوند، عضو کمیسیون انرژی مجلس، روز یکشنبه ۲۰ آبان گفته بود: «اگر مازوتسوزی انجام نشود تنها راه موجود، قطع زمانبندی شده برق و گاز خانگی و صنعتی است. ما تجربه قطع برق صنعتی را در تابستان داشتیم که بخش صنعت و کشاورزی ضربه خورد و قطعیهای مکرر مشکلات زیادی هم برای بخش خانگی ایجاد کرد.»
پیشتر شرکتهای توزیع نیروی برق در چندین استان از جمله اردبیل، خراسان رضوی و کرمانشاه اعلام کردند قطع برق در سراسر این استانها از ساعت ۹ صبح روز یکشنبه ۲۰ آبان اعمال شده است.
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از ناترازیها
مرکز پژوهشهای مجلس روز دوشنبه در گزارشی علت تصمیم دولت برای قطع برق را کاهش ذخایر گازوئیل و نفت کوره نیروگاهها و افزایش ناترازی گاز اعلام کرد.
بر اساس این گزارش، در سال ۱۴۰۱ میزان ناترازی گاز طبیعی در اوج مصرف به ۳۱۵ میلیون مترمکعب در روز رسید و اگرچه به واسطه افزایش دما در سال ۱۴۰۲ این عدد به حدود ۲۸۰ میلیون مترمکعب در روز کاهش یافت اما همچنان چالش ناترازی گاز طبیعی در کل سال بهویژه ماههای سرد وجود دارد.
از سوی دیگر با افزایش مصرف سوخت مایع در نیروگاههای حرارتی، ذخایر گازوئیل و نفتکوره نیروگاهها در شش ماهه اول ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش پیدا کرده است و افزایش ناترازی گاز و عدم امکان تامین سوخت مایع جایگزین، مدیریت شرایط فعلی را دشوارتر کرده است.
بر اساس این گزارش و با توجه به سطح کنونی تولید نفت خام، رسیدن به هدف تولید سه میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه در روز، در بودجه سال ۱۴۰۴ با تردیدهای جدی همراه است.
علاوه بر آن، صادرات روزانه یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی که سهم دولت از آن یک میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه در روز تعیین شده نیز واقعگرایانه به نظر نمیرسد.
روز ۱۷ آبان اعلام شد که به دستور پزشکیان، مازوتسوزی در سه نیروگاه اراک، اصفهان و کرج متوقف میشود.
بر اساس گزارشهای منتشر شده، وزارت نیرو مکلف شده است ناترازی انرژی را از طریق قطع برق و تعیین برنامه شفاف خاموشی برق و اطلاع قبلی آن به مردم، رفع کند.
حمایت از دستور ترامپ برای کشتن قاسم سلیمانی
حدود پنج سال پیش، استفانیک از دستور ترامپ برای کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران، حمایت کرد و این «ماموریت موفق» را نمونهای از «دکترین اثبات شده صلح از طریق قدرت» دانست.
او در خصوص این رویداد گفت: «ایران هشدارهای متعددی دریافت کرده بود اما تصمیم گرفت تنشها را تشدید و نیروهای نظامی و دیپلماتهای آمریکایی را تهدید کند.»
استفانیک با انتقاد از نقش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران در تامین مالی گروههای نیابتی تهران در منطقه افزود: «دوران رهبری از پشت پرده با محمولههای پول به پایان رسیده است.»
سلیمانی ۱۳ دی ۱۳۹۸ در حمله پهپادی آمریکا به فرودگاه بغداد کشته شد.
درخواست برای برکناری جان کری به دلیل ارتباط با ظریف
محمدجواد ظریف وزیر پیشین امور خارجه ایران در آخرین ماههای دولت حسن روحانی اعلام کرد جان کری، وزیر خارجه پیشین آمریکا، او را در جریان حملات اسرائیل به مواضع سپاه پاسداران در سوریه قرار میداده است.
ظریف در مصاحبهای جنجالی با انتقاد از بیاطلاعی خود از فعالیتهای نظامی جمهوری اسلامی گفت: «شما نمیتوانید بگویید چند نفر در سوریه کشته شدهاند؛ کری باید به من خبر بدهد که اسرائیل ۲۰۰ بار به شما حمله کرده است؟»
کری اظهارات ظریف را تکذیب کرد. با این حال، سخنان او بسیاری از جمهوریخواهان، از جمله استفانیک را برآشفت.
استفانیک اردیبهشتماه ۱۴۰۰ در واکنش به روابط کری و ظریف در شبکه ایکس نوشت: «این یک عمل جنایی است و جان کری باید فورا مورد تحقیق و پیگرد قانونی قرار گیرد.»
او تاکید کرد جو بایدن باید کری را از «هر سمت دولتی یا مشاورهای» برکنار کند.
کری در دولت بایدن بهعنوان نماینده ویژه رییسجمهوری ایالات متحده در امور اقلیم فعالیت میکرد.
موضع استفانیک در قبال شبکه نفوذ جمهوری اسلامی در آمریکا
استفانیک و تام کاتن، سناتور جمهوریخواه، در مردادماه در نامهای مشترک به کامالا هریس، از ارتباط فیلیپ گوردون، مشاور امنیت ملی هریس، با آرین طباطبایی، ابراز نگرانی کردند. نام طباطبایی پیشتر در در ارتباط با شبکه نفوذ جمهوری اسلامی در آمریکا مطرح شده بود.
آنها در نامه خود افزودند که فیلیپ گوردون مقالههایی را بهطور مشترک با خانم طباطبایی نوشته که در این مقالات، دیدگاههای جمهوری اسلامی تبلیغ شده است. استفانیک و کاتن درباره بررسی صلاحیت امنیتی فیلیپ گوردون و اطلاع کامالا هریس از این ارتباطات، سوال کردند.
بر اساس گزارش تحقیقی ایراناینترنشنال درباره ابعاد جنگ نرم تهران، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در اواخر سال ۱۳۹۲ حلقهای از تحلیلگران و محققان خارج کشور را تحت عنوان «طرح کارشناسان ایران» تشکیل داد و برای سالهای متمادی از این شبکه بهمنظور گسترش قدرت نرم حکومت ایران و افزایش نفود آن در صحنه بینالمللی استفاده کرده است.
بر اساس این گزارش، سه تن از دستیاران رابرت مالی، نماینده تعلیق شده رییسجمهوری ایالات متحده در امور ایران، از جمله آرین طباطبایی، رابطهای «نزدیک» و «نامتعارف» با حکومت ایران داشتند.
طباطبایی تا مدتی پیش رییس دفتر معاون وزیر دفاع آمریکا بود.
استفانیک با اشاره به فعالیتهای طباطبایی نوشت: «مشاور امنیت ملی کامالا هریس ارتباطات نگرانکنندهای با یک عامل شناخته شده ایرانی در وزارت دفاع دارد.»
استفانیک از «نفوذ حامیان رژیم ایران در سطوح بالای دولت» انتقاد کرده و خواستار پاسخگویی وزارت دفاع ایالات متحده در این رابطه شد.
استفانیک همچنین هشدار داد: «در صورت ارتقای هریس و کارکنانِ مدافعِ ایرانِ او، سیاست دولت بایدن-هریس در مماشات با ایران و رها کردن اسرائیل رو به وخامت میگذارد.»
درخواست برای تحقیق درباره گروه بینالمللی بحران
در فوریه ۲۰۲۴، الیز استفانیک به همراه جیم بنکس، نماینده مجلس آمریکا، نامهای به وزارت دادگستری ارسال کردند و خواستار تحقیق درباره گروه بینالمللی بحران به دلیل نقض احتمالی قانون ثبت نمایندگان خارجی (FARA) شدند.
این درخواست پس از گزارش ایران اینترنشنال مطرح شد که فاش کرد این سازمان، توافقی محرمانه با جمهوری اسلامی داشته است.
استفانیک بر ضرورت پاسخگویی نهادها به دلیل عدم ثبت توافقات رسمی با دولتهای خارجی، بهویژه دولتهایی که موضع خصمانه نسبت به آمریکا دارند، تاکید کرد.
انتقاد از بایدن پس از حملات جمهوری اسلامی به اسرائیل
استفانیک در واکنش به اولین حمله مستقیم حکومت ایران به اسرائیل در فروردینماه، جو بایدن را بهشدت مورد انتقاد قرار داد.
او در این رابطه گفت: «ضعف فاجعهآمیز جو بایدن در عرصه جهانی و ناتوانی او در حمایت از اسرائیل، باارزشترین متحد ما، این جسارت را به ایران داد تا حملهای مستقیم علیه اسرائیل انجام دهد.»
استفانیک افزود بایدن پس از ورود به کاخ سفید، سیاست فشار حداکثری ترامپ را کنار گذاشت، تحریمهای بینالمللی موشکی و پهپادی علیه جمهوری اسلامی را تمدید نکرد و به تهران این قدرت را داد که اسرائیل را در عملیاتی گسترده هدف قرار دهد.
او در واکنش به حمله مهرماه جمهوری اسلامی به اسرائیل نیز مجددا سیاست خارجی بایدن و هریس را مقصر این رویداد معرفی کرد.
استفانیک خواستار بازگشت به سیاست «صلح از طریق قدرت» در برابر حکومت ایران شد و تاکید کرد حملات حکومت ایران به اسرائیل «هرگز» در دوران زمامداری ترامپ رخ نمیدادند.
مخالفت با کاهش تحریمهای جمهوری اسلامی
در کارنامه استفانیک در مجلس نمایندگان آمریکا مخالفت سرسختانه با سیاست بایدن در قبال جمهوری اسلامی دیده میشود.
ترامپ در دوران پیشین حضور خود در کاخ سفید بین سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری را در برابر جمهوری اسلامی در پیش گرفت و از توافق بر سر برنامه هستهای حکومت ایران، موسوم به برجام، خارج شد.
این سیاست با کاهش قابل توجه صادرات نفتی جمهوری اسلامی همراه بود و اقتصاد ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داد.
با این حال از زمان روی کار آمدن بایدن و پایان یافتن سیاست فشار حداکثری، درآمدهای نفتی ایران رشد قابل ملاحظهای داشته است.
استفانیک با انتقاد از این سیاست بایدن تاکید کرد: «هیچ بهانهای برای کاهش تحریمها علیه ایران وجود ندارد.»
او همچنین تصمیم دولت بایدن برای پرداخت شش میلیارد دلار به تهران در چارچوب توافق تبادل زندانیان را به باد انتقاد گرفت و گفت دادن «باج» به «بزرگترین حامی حکومتی تروریسم در جهان» توجیهپذیر نیست.
مبادله پنج زندانی ایرانی در برابر پنج زندانی آمریکایی در شهریورماه ۱۴۰۲ انجام پذیرفت و در ازای آن شش میلیارد دلار از پولهای مسدود شده ایران در کره جنوبی به قطر منتقل شد.
انتقاد تند از «مماشات دولت بایدن-هریس» با جمهوری اسلامی
استفانیک به طور علنی از رویکرد دولت بایدن-هریس نسبت به ایران انتقاد کرده است. در سپتامبر ۲۰۲۴، او به همراه سناتور تام کاتن، نامهای به جو بایدن فرستاد و او را به دلیل «جسارت بخشیدن به ایران و فراهم کردن شرایط برای پیشرفت چشمگیر ظرفیت هستهای رژیم تهران بدون ترس از مجازات» محکوم کرد.
آنها در این نامه استدلال کردند تلاشهای دولت بایدن برای بازگشت به برجام و کاهش برخی تحریمها به جمهوری اسلامی اجازه داده تا ذخایر اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده و زمان گریز هستهای را کاهش دهد.
درخواست شفافیت درباره دخالتهای جمهوری اسلامی در انتخابات آمریکا
استفانیک همچنین از افبیآی خواسته تا درباره تلاشهای جمهوری اسلامی برای دخالت در انتخابات آمریکا شفافسازی کند.
او در مقالهای برای وال استریت ژورنال در اکتبر ۲۰۲۴، از نحوه برخورد افبیآی با اطلاعات مربوط به تلاشهای ایران برای تأثیرگذاری در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ انتقاد کرد و گفت این نهاد، اطلاعات مهمی را از افکار عمومی پنهان کرده است.
تاکید بر بازگشت فشار حداکثری علیه تهران
استفانیک که در طول ماههای اخیر بارها از تلاش جمهوری اسلامی برای تاثیرگذاری بر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا انتقاد کرده بود، پس از پیروزی ترامپ خواستار مقابله جدی با اقدامات بیثباتکننده تهران شد.
استفانیک ۲۰ آبان در ایکس نوشت: «ایالات متحده آماده است تا به کارزار فشار حداکثری رییسجمهور ترامپ علیه ایران بازگردد.»
او رویکرد دولت بایدن را موجب جسور شدن «دشمنان» آمریکا دانست و تاکید کرد پس از ورود ترامپ به کاخ سفید، سیاست «صلح از طریق قدرت» مجددا در دستور کار قرار خواهد گرفت.
