دبیرکل خانه پرستار میگوید کمبود نیرو و حقوق ناکافی باعث تشدید فشار بر پرستاران، خشونت علیه آنها و کاهش کیفیت خدمات شده است: «سالانه بیش از سه هزار پرستار از کشور مهاجرت میکنند و مسوولان به جای حل مشکلات، بارها پرستاران را به دلیل تجمعات صنفیشان احضار کردهاند.»
اظهارات محمد شریفی مقدم در حالی است که محمد میرزابیگی، رییس کل سازمان نظام پرستاری، آمار مهاجرت پرستاران را بین هزار و ۵۰۰ تا دو هزار نفر ذکر کرده و گفته است: «پرستاران از کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس بگیرید تا آفریقای جنوبی، کشورهای غربی و اروپایی، هر جا ببینند شرایط مناسبی است .»
دبیرکل خانه پرستار با رد این آمار گفت: «سالانه بیش از سه هزار پرستار از کشور مهاجرت میکنند اما وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حتی اندازه همین آمار به کادر درمان اضافه نمیکند.»
به گفته شریفی مقدم، بنا بوده است بین سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲، تا ۱۲ هزار پرستار استخدام شوند اما این روند تکمیل نشده و هنوز به جذب سالانه سه هزار پرستار نیز نرسیده است: «کمبود پرستار اکنون آنقدر جدی است که به دلیل این کمبود، برخی بیماران جان خود را از دست میدهند.»
بر اساس گفتههای دبیرکل خانه پرستار، بیش از ۹۰ درصد پرستاران از کارشان راضی نیستند: «کمتر از ۱۰ درصد که شاید رضایتی داشته باشند کسانی هستند که کار بالینی نمیکنند و کار مدیریتی دارند؛ مثلا مترون بیمارستان هستند.»
بحران کمبود پرستار در ایران به ویژه از زمان شیوع ویروس کرونا وخیمتر شد و پرستاران بارها در اعتراض به وضعیت شغلی خود در شهرهای مختلف تجمع اعتراضی برگزار کردند.
دبیرکل خانه پرستار معتقد است «فاصله درآمدی و تبعیض بین کادر درمان از جمله پزشکان و پرستاران» بر افزایش نارضایتی پرستاران تاثیر دارد.
او در توصیف این شرایط گفت: «متوسط حقوق یک پرستار تازه استخدام ۹ میلیون تومان است که حتی کفاف اجاره خانه را هم نمیدهد، در حالی که درآمد یک پزشک متخصص فقط در بخش دولتی بیش از ۱۴۰ میلیون تومان در ماه است. همه این مسایل روی نارضایتی شغلی، ترک شغل و مهاجرت پرستاران تاثیر دارد.»
دبیرکل خانه پرستار با اشاره به کمبود شدید شاغلان حرفه پرستاری در کشور گفت: «نیازمند به کارگیری و جذب دستکم دو برابر پرستاران موجود هستیم.»
شریفی مقدم روز یکشنبه ۱۹ آذر در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا گفت: «در حال حاضر پرستاران شاغل در کشور حدود ۲۱۰ هزار نفر هستند که شامل پرستاران، کارشناسان اتاق عمل، هوشبری، فوریتهای پزشکی و بهیاران هستند.»
او با بیان این که هماکنون شاخص نسبت پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی در کشور به طور میانگین حدود یک پرستار به ازای هر تخت است، گفت: «طبق استانداردهای وزارت بهداشت، بایستی تعداد پرستار برای هر تخت بیمارستانی به دو برسد و جمعیت پرستاران کشور دو برابر شوند تا مردم بتوانند حداقل خدمات مراقبتی را دریافت کنند.»
شریفی مقدم با بیان اینکه در شاخص نسبت پرستار به جمعیت، طبق استانداردهای سازمان بهداشت جهانی به ازای هر هزار نفر جمعیت بایستی حداقل سه پرستار موجود باشد تا مردم بتوانند حداقل مراقبتهای لازم را دریافت کنند، اضافه کرد: «شاخص نسبت پرستار به جمعیت در کشور حدود ۱/۷ پرستار است که این میزان نصف میانگین و استاندارد جهانی است.»
به گفته او در کشورهای اروپایی این شاخص به ۱۰ رسیده است؛ یعنی به ازای هر هزار نفر جمعیت ۱۰ پرستار دارند اما: «مدیریت وزارت بهداشت، اهمیت کمبود پرستار را درک نکرده. در دنیا مهمترین عامل برای ارائه خدمات به مردم ابتدا پرستار و سپس ساختمان و تجهیزات است ولی در ایران بیمارستان بزرگی را افتتاح میکنند بدون اینکه نیروی لازم پرستاری را پیشبینی کنند.»
به گفته دبیرکل خانه پرستار، نیروهای پرستاری که از سوی وزارت بهداشت به کار گرفته میشوند به دلیل حقوق و کارانه پایین، ناعادلانه بودن تعرفههای پرستاری و عدم اختصاص یافتن فوقالعاده خاص پرستاری، ماندگاری ندارند.
تیر ماه امسال خبرگزاری ایلنا در گزارشی به «اضافه کار اجباری» پرستاران پرداخت و بر این مساله تاکید کرد که به دلیل کمبود نیرو، پرستاری که شیفت کاری خود را کامل کرده اغلب مجبور است یک شیفت اضافی دیگر نیز سر کار بماند اما مبلغ هر ساعت اضافهکاری برای او ۱۶ تا ۲۰ هزار تومان است.
فشار بر پرستاران، از احضار تا ضرب و جرح به دست همراهان بیمارستان
دبیرکل خانه پرستار از تشدید فشار بر جامعه پرستاران به دلیل کمبود نیرو و حقوق ناکافی خبر داد و گفت که این شرایط منجر به افزایش کار اضافی، خشونت علیه پرستاران و کاهش کیفیت خدمات به بیماران شده است.
به گفته محمد شریفی مقدم، مسوولان مربوطه به جای رسیدگی به مشکلات اساسی پرستاران، با احضار آنها به دلایلی از جمله اعتراضها و تجمعات صنفی، به روشهای سطحی و ناکارآمد روی میآورند.
شریفیمقدم در مورد اخباری که طی روزهای گذشته از درگیر شدن همراهانِ بیماران با پرستاران منتشر شده گفت: «از بین کادر درمان، پرستاران بیشترین ارتباط را با بیماران و همراهانِ آنها دارند و متاسفانه همراهانِ بیماران تمام کمبودهای بیمارستان را پایِ آنها مینویسند.»
به گفته او، این پرستاران هستند که باید تاوان ضعفهای مدیریتی در بیمارستان و حتی ضعف عملکرد وزارت بهداشت را بدهند: «بخشی از این ضعفها به تجهیزات بیمارستان و عملکرد سایر قسمتها برمیگردد، بخشی دیگر هم مربوط به کمبود نیروی پرستار است که این کمبود روی عملکرد پرستاران تاثیر میگذارد.»
در روزهای اخیر خبرهایی از ضرب و جرح پرستاران منتشر شده است که یک نمونه مربوط به پرستاری در یاسوج بود. او به دست همراهِ بیمار با چاقو زخمی شده است.
پس از انتشار این خبر، علیرضا جلیل، سرپرست بیمارستان جلیل یاسوج، از ضرب و جرح دومین پرستار این بیمارستان به دست همراهان بیمار در روزهای اخیر خبر داد و گفت: «از پرستار خواسته بودند در پرونده شکستگی سر، دلیل آن نزاع ثبت نشود تا مشمول بیمه شود؛ وقتی او قبول نکرد با مشت به چشم پرستار کوبیدند و متواری شدند.»
مراسم اهدای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی روز یکشنبه ۱۹ آذر و همزمان با روز جهانی حقوق بشر و همچنین با آغاز اعتصاب غذای این فعال حقوق بشر در حمایت از زنان زندانی بهائی و نقض حقوق این شهروندان، در اسلو پایتخت نروژ برگزار شد.
محمدی در این مراسم حضور نداشت و فرزندانش به نمایندگی از او جایزه را دریافت کردند و پیامش را خواندند.
بر اساس اعلام کمیته نوبل در روز ۱۴ مهر ماه، محمدی «به دلیل مبارزهاش با ظلم بر زنان ایرانی و تلاش برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه»، برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳ میلادی شده است.
در غیاب این فعال حقوق بشر زندانی، جایزه به همسرش تقی رحمانی و فرزندان دوقلوی آنها، کیانا و علی تقدیم شد.
کیانا رحمانی و علی رحمانی که اکنون ۱۷ ساله هستند، پس از مراسم اهدای این جایزه، از طرف مادرشان سخنرانی کردند و پیام او را خواندند.
رییس کمیته نروژی نوبل در مراسم اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی اعلام کرد این جایزه امسال تاکیدی بر مبارزه زنان در ایران و دیگر نقاط جهان برای رفع تبعیض است. سرانجام رویای زنان ایران برای آینده بهتر به تحقق خواهد پیوست.
مژگان شجریان، در مراسم اعطای نوبل صلح به نرگس محمدی، نصنیف مرغ سحر را اجرا کرد.
پیام نرگس محمدی از زندان برای مراسم
نرگس محمدی در پیامی که از زندان برای مراسم اهدای جایزه نوبل صلح فرستاد از رییس و اعضای کمیته نوبل صلح سپاسگزاری کرد و نوشت که «با اعضای جایزه معتبر و پرافتخار صلح نوبل از جنبش باشکوه «زن، زندگی، آزادی» و از یک زن زندانی مدافع حقوق بشر و دموکراسیخواه، حمایت معنادار و پرقدرتی کردید.»
او افزود: «یقین دارم تاثیر تردیدناپذیر جایزه صلح نوبل بر جنبش پرقدرت اخیر ایرانیان برای صلح، آزادی و دموکراسی، بیش از فزونی قدرت مباره و مقاومت فردی من خواهد بود و این برای من امیدآفرین و شورانگیز است.»
خانم محمدی تاکید کرد که یکی از میلیونها زن «سربلند و مقام ایرانی» است که برای رفع ستم، سرکوب و تبعیض و استبداد به پا خاستهاند.
او از زنان بینام و نشانی یاد کرد که در حوزههای گسترده سرکوب بیامان، جسورانه مقاومت و در واقع مقاومت را زندگی کردهاند.
نرگس محمدی با تاکید بر این که «این پیام را از پشت دیوارهای بلند و سرد زندان» مینویسد، افزود: «من یک زن خاورمیانهایام. خاورمیانهای که گرچه از سابقه تمدنی بسیار غنی برخوردار بوده، اما اکنون در میان جنگ، آتش تروریسم و بنیادگرایی گرفتار شده است. من یک زن ایرانیام. ایرانی تمدنساز و پرافتخار که امروز تحت ظلم بیامان حکومت دینی استبدادی زنستیز است. من زنی زندانیام که تحمل رنجهای عمیق و جانکاه ناشی از فقدان آزادی، برابری و دموکراسی، به ضرورت وجود آنها پیبرده و ایمان یافتهام.»
این برنده جایزه صلح نوبل ادامه داد که «در میان شعلههای خشونت و در قدرتیابی و تداوم استبداد، سالهاست که مسئله ما، پیش و بیش از ارتقاء کیفیت زندگی، اساسا امکان زنده ماندن، بقا و زندگی کردن شده است.»
او به استبداد موجود در ایران اشاره کرد و گفت که این استبداد «روی دیگر جنگ است. شدت ویرانگری و انهدام هر دو هولناک است».
خانم محمدی در بخش دیگری از پیام خود به «مردم» ایران به عنوان «عنصر تعیینکننده معادله دموکراسی در ایران»، اشاره کرد و با اشاره به شعار «زن، زندگی، آزادی» در لحظه اعلام نامش به عنوان برنده جایزه صلح نوبل، نوشت: «جمله آغازین جایزه صلح نوبل من، نام جنبش مردم ایران بود و نقطه اتکا و مرکز ثقل تحلیل و راهبرد من نیز مردم و جامعه است.»
این فعال حقوق بشر زندانی نوشت که مردم ایران برای تحقق دموکراسی، آزادی و برابری تلاش کردهاند و برای تحقق این مطالبات همواره بر اعتراضات خشونتپرهیز و مقاومت مدنی تاکید و از هر فرصت و امکانی برای ساختن جامعهای سرشار از صلح، رفاه و توسعه بهره گرفتهاند.
او تاکید کرد: «اما جهان شاهد است که حکومت سرسختانه و بیرحمانه با سرکوب، کشتار و اعدام و زندان در مقابل خواستهها و مطالبات مدنی، آزادیخواهانه و برابریطلبانه مردم ایستاده است.»
محمدی با اشاره به «زن ستیز» بودن جمهوری اسلامی افزود که این حکومت، تبعیض بر اساس دین، جنسیت و قومیت را به طور هدفمند و سیستماتیک به منظور فرودستی «دگر»ها در دستور کار خود قرار داده است.
او با اشاره به خواست لغو حجاب اجباری در ایران نوشت: «لغو حجاب اجباری به منزله لغو تمام شقوق سلطه و شکستن سرکوب استبداد دینی است.»
محمدی در این پیام همچنین نوشت که جمهوری اسلامی اکنون در پایینترین سطح مشروعیت و پایگاه اجتماعی مردمی قرار دارد.
او خواستار تقویت جامعه مدنی و تضمین حقوق بشر در ایران شد و افزود: «اما واقعیت این است که دولتها و سازمان ملل آن چنان که ضروری و سزاوار مینمود اهتمام جدی انسجام عملی و رویکردی پیشبرنده برای حمایت معطوف به پیروزی مردم ایران نداشتند.»
محمدی گفت: «سیاستها و راهبردهای دولتهای غربی سطحیتر از آن بود که با اصالت بخشی به اراده مردم ایران برای رسیدن به اهدافشان، دموکراسی را در این نقطه از جهان ممکنتر و صلح را تضمین کنند.»
فرزندان محمدی: صدای مادرمان هستیم
علی رحمانی روز یکشنبه و پیش از برگزاری مراسم در مصاحبه با ایران اینترنشنال گفت که باید امروز مادر من در مراسم دریافت جایزه نوبل حاضر میشد اما در زندان است و من و کیانا سعی می کنیم که صدای مادرمان باشیم.
کیانا رحمانی نیز به ایران اینترنشنال گفت: «افراد هم سن و سال ما به خیابان رفتند و زندگی خود را برای مبارزه گذاشتند و من به آنان افتخار میکنم.»
او تاکید کرد که که این جایزه فقط برای مادرش نیست و «برای همه زنان مبارز ایرانی است».
تقی رحمانی به ایران اینترنشنال گفت: «کسی که برابری مدنی را قبول نداشته باشد نمیتواند دموکرات باشد. این که میگوییم جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی جایزه به همه زندانیان است تعارف نیست.»
او افزود: «تجربه گرانبهایی از نقاط مثبت و منفی جنبش زن زندگی آزادی داریم و برای ادامه راه احتیاج به تلفیق انرژی و تجربه داریم.»
خانواده نرگس محمدی روز پنجشنبه ۱۶ آذر برای دریافت جایزه نوبل صلح وارد فرودگاه اسلو شده بودند.
نرگس محمدی، فعال مدنی و حقوق بشر، متولد سال ۱۳۵۱ در زنجان و دانشآموخته رشته فیزیک کاربردی است. او که از سالهای دانشجویی فعالیتهای مدنی و سیاسی خود را آغاز کرد، پیش از این چندین جایزه بینالمللی از جمله «جایزه ساخاروف انجمن فیزیک آمریکا در سال ۲۰۱۸»، «جایزه روز جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۶» و «جایزه الکساندر لانگر در سال ۲۰۰۹» را دریافت کرده است.
محمدی در سالهای گذشته بارها با عناوین اتهامی مختلف به دلیل فعالیتهای حقوق بشریاش بازداشت، محاکمه و حدود شش سال زندانی شد. او آخرین بار در آبان ۱۴۰۰ بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در زندان اوین محبوس است.
او که سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر است، با وجود محبوس بودن دست از فعالیتهای خود برنداشته و بارها با انتشار نامههایی از زندان به وضعیت زنان زندانی به ویژه زندانیان سیاسی، شکنجه شدنشان، وضعیت نامناسب زندانها و آزار و اذیت بهائیان اعتراض کرده است.
او همچنین بارها به «تعرض و اذیت و آزار جنسی زنان» در بازداشتگاهها و حتی در محل و هنگام بازداشت واکنش نشان داده، اعتراض کرده و در این باره نامهای هم خطاب به جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران نوشته است.
محمدی در آستانه این مراسم اعلام کرد همزمان در اعتراض به نقض فاحش و گسترده حقوق بشر در ایران اعتصاب غذا میکند.
در بیانیهای که در صفحه اینستاگرام نرگس محمدی منتشر شده، آمده است این اعتصاب در همراهی با زنان زندانی بهائی همبند او در اوین انجام میشود.
