انجمن تجارت الکترونیک تهران با انتشار گزارشی فنی و مستدل، وضعیت کیفیت اینترنت در ایران را «بحرانی» توصیف کرد.

نتیجه این گزارش ۶۸ صفحه‌ای که به بررسی سه موضوع سرعت، محدودیت و اختلال می‌پردازد نشان می‌دهد اینترنت ایران پس از میانمار دومین اینترنت پر اختلال، پس از چین دومین اینترنت محدود و جزو پنج اینترنت کند جهان به شمار می‌رود.

این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی از جمله وزیر ارتباطات علی‌رغم وجود شواهد مستند درباره نامطلوب بودن وضعیت دسترسی به اینترنت در ایران، همواره کیفیت شبکه را مناسب و پرسرعت توصیف کرده‌اند.

پژوهشگران این گزارش تاکید کرده‌اند فیلترینگ اینترنت در ایران مدت‌ها است به جای داشتن یک لیست سیاه برای برخی وبسایت‌های غیرمجاز، سه لیست سفید، خاکستری و سیاه دارد.

طبق این گزارش، نهادهای سانسور کننده اینترنت از لیست سیاه برای قرار دادن دامنه‌ها و آدرس‌های آی‌پی فیلتر شده استفاده می‌کنند. لیست سفید برای قرارگیری دامنه‌ها و آی‌پی‌هایی که به صورت موردی مجاز شده‌اند استفاده می‌شود و سایر دامنه‌ها و آی‌پی‌ها که «تقریبا تمام اینترنت را شامل می‌شود» با قرارگیری در لیست خاکستری با اختلالات «عمدی» مواجه می‌شوند.

به گفته این گزارش، تجهیزات حاکمیتی نهادهای فیلترینگ با ایجاد این اختلال عمدی باعث می‌شوند تـا ۵۰ درصد داده‌های ارسالی به آدرس‌های موجود در لیست خاکستری با مشکل مواجه شود. به بیانی دیگر، هر نوع ترافیک اینترنتی اگر از سوی نهادهای نظام مجاز شناخته نشده و در لیست سفید نباشد به طور خودکار دچار اختلال می‌شود.

طبق بررسی‌های فنی این گزارش که به کمک دو نمونه ۱۰۰ و ۳۰۰ عددی از داده‌های مجموعه OONI (رصدخانه باز اختلال شبکه) انجام گرفته است، دسترسی به ۴۵ درصد از وبسایت‌های ۱۰۰ کشور مختلف جهان در ایران مسدود است.

گزارش این انجمن همچنین با استناد به داده‌های رادار شرکت «کلودفلر» نشان می‌دهد ایران با داشتن میانگین سرعت اینترنت ۴ مگابیت بر ثانیه جایگاه ۹۷ از ۱۰۰ کشور بررسی شده را در اختیار دارد. تنها سرعت اینترنت کشورهای سودان، کامرون و کوبا از ایران بدتر است.

ماه پیش وزارت ارتباطات در واکنش به گلایه‌های شهروندان در خصوص سرعت و کیفیت بد اینترنت مدعی شد از ابتدای روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی، سرعت اینترنت موبایل ۱۰۰ درصد و سرعت اینترنت ثابت ۳۳ درصد رشد داشته است. این وزارت‌خانه آمار یاد شده را با استناد به سایت «اسپید تست» منتشر کرد.

انجمن تجارت الکترونیک تهران ضمن نامطلوب خواندن جایگاه ایران در فهرست سایت اسپید تست تاکید کرده است آمار این سامانه به دلیل سنجش کیفیت لایه Access شبکه کشور به جای کیفیت سرویس اینترنت، تفاوت زیادی با تجربه واقعی مردم در استفاده از اینترنت دارد.

این انجمن وزارت ارتباطات، دادستانی و نهادهای قضایی، کمیسیون تعیین مصادیق مجرمانه، شورای عالی امنیت ملی کشور و همچنین «برخی نهادهای امنیتی» را مسئول وضعیت اسفبار فعلی اینترنت در ایران عنوان کرده است.