مطالب بیشتر
خلیل الحیه، رییس دفتر سیاسی حماس، یکشنبه ۲۳ آذر در یک سخنرانی ویدیویی، با اشاره به کشته شدن سعد، از دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، خواست اسرائیل را به پایبندی به مفاد آتشبس ملزم کند.
سعد فرمانده ارشد گردانهای قسام و دومین مقام ارشد حماس پس از عزالدین الحداد، فرمانده شاخه نظامی این گروه، بود که ۲۲ آذر در حمله پهپادی اسرائیل در نوار غزه کشته شد.
الحیه در سخنرانی خود گفت حماس همچنان به توافق آتشبس در غزه پایبند است. او افزود ماموریت «شورای صلح» در غزه حمایت از اجرای توافق و نظارت بر روند بازسازی خواهد بود.
الحیه همچنین بر مخالفت این گروه با هرگونه «قیمومیت یا سرپرستی تحمیلی» بر غزه تاکید کرد.
گروه حماس نیز ساعاتی پیش در بیانیهای، بر مخالفت این گروه با هرگونه «قیمومیت» بر غزه تاکید کرد و نسبت به تلاشها برای «آوارگی» اجباری ساکنان و «مهندسی» دوباره این منطقه هشدار داد.
در این بیانیه آمده است: «تنها مردم فلسطین هستند که تصمیم میگیرند چه کسی بر آنها حکومت کند. آنها قادرند امور خود را اداره کنند و از حق مشروع دفاع از خود، آزادسازی سرزمینشان و برپایی دولت مستقل با حاکمیت کامل و پایتختی قدس برخوردارند.»
این بیانیه در حالی منتشر میشود که استقرار نیروهای بینالمللی بخش مهمی از مرحله بعدی طرح صلح ترامپ برای غزه به شمار میرود.
خبرگزاری رویترز به نقل از مقامهای آمریکایی نوشت فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) قرار است ۲۵ آذر در دوحه نشستی با کشورهای متحد برگزار کند تا درباره برنامهریزی برای حضور نیروی بینالمللی در غزه مذاکره شود.
در حال حاضر، اسرائیل کنترل حدود ۵۳ درصد از نوار غزه را در اختیار دارد، در حالی که نزدیک به دو میلیون نفر در بخشهایی زندگی میکنند که همچنان تحت حاکمیت حماس است.
دعوت به فشار بر اسرائیل
حماس در بیانیه خود از میانجیها و ایالات متحده خواست برای اجرای مفاد توافق به اسرائیل فشار بیاورند، «نقض مستمر و نظاممند» آتشبس را محکوم کنند، گذرگاهها، بهویژه رفح، را در هر دو مسیر بازگشایی کنند و ورود کمکهای بشردوستانه را افزایش دهند.
این گروه از کشورهای عربی خواست بهطور فوری وارد عمل شوند و ضمن فشار بر اسرائیل، اجرای فوری برنامههای امدادرسانی، اسکان، بازسازی و تامین نیازهای زندگی بیش از دو میلیون فلسطینی را تضمین کنند.
حماس همچنین اسرائیل را به «نسلکشی و گرسنگی دادن» به فلسطینیان در نوار غزه و کرانه باختری متهم کرد و از دیوان بینالمللی دادگستری و دادگاه کیفری بینالمللی خواست به پیگیری قضایی رهبران اسرائیل ادامه دهند.
اسرائیل و حماس هنوز بر سر گامهای بعدی آتشبس به توافق نرسیدهاند و یکدیگر را بارها به نقض آتشبس متهم کردهاند.
اسرائیل خواستار خلع سلاح حماس و کنار گذاشته شدن این گروه از حکمرانی بر غزه در آینده است.
خالد مشعل، از رهبران ارشد حماس، ۱۶ آذر تاکید کرد این گروه تن به خلع سلاح نمیدهد، کنترل غزه را واگذار نمیکند و نظارت خارجی در این منطقه را نمیپذیرد.
بنیاد نرگس محمدی، یکشنبه ۲۳ آذر اعلام کرد که پرونده این فعال حقوق بشر که از جمله بازداشتشدگان این مراسم است به شعبه ۹۰۲ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب مشهد ارجاع شده است.
بر اساس اعلام این بنیاد، محمدی بههمراه سپیده قلیان و جواد علیکردی با اتهاماتی از جمله «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» مواجه شدهاند.
بر اساس این گزارش، پروندههای شماری دیگر از بازداشتشدگان به شعبه ۹۰۱ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب مشهد ارسال شده و وضعیت برخی دیگر از افراد بازداشتشده همچنان نامشخص است.
اختلاف آمار رسمی و گزارشهای حقوق بشری
حسن همتیفر، دادستان مشهد، ۲۲ آذر ضمن اعلام خبر بازداشت ۳۹ نفر در مراسم هفتم علیکردی در این شهر، گفت «تحقیقات قانونی» از سوی مراجع امنیتی و انتظامی و دستگاه قضایی جمهوری اسلامی درباره دستگیرشدگان ادامه دارد.
با این حال، فعالان حقوق بشر برآورد میکنند شمار افراد بازداشتشده بیش از ۵۰ نفر باشد و منابع حقوقبشری اسامی بیش از ۳۰ تن از این افراد را در شبکههای اجتماعی منتشر کردهاند.
بنا بر گزارشهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی، روند شناسایی و بازداشت برخی دیگر از شرکتکنندگان در این مراسم همچنان ادامه دارد و این اقدامات، بر اساس بررسی ویدیوهایی صورت میگیرد که چهره افراد در آنها قابل شناسایی است.
دستگیری محمدی و دیگر بازداشتشدگان بازتاب گستردهای بههمراه داشت و ماریا کورینا ماچادو، برنده جایزه نوبل صلح، وزارت خارجه آلمان و شماری از فعالان مدنی و زندانیان سیاسی اقدامات سرکوبگرانه جمهوری اسلامی در این مراسم را محکوم کردند.
تجمع خانوادهها مقابل دادگستری مشهد
گروهی از خانوادههای بازداشتشدگان، ۲۳ آذر مقابل ساختمان دادگستری در مشهد حاضر شدند و خواستار پاسخگویی مسئولان قضایی درباره سرنوشت و محل نگهداری عزیزان خود شدند.
در ادامه این پیگیریها، مرضیه آدینهزاده، خواهر ابوالفضل، از کشتهشدگان جنبش «زن، زندگی، آزادی»، با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس از مراجعه خانوادهاش به دادسرای انقلاب مشهد برای پیگیری پرونده پدرش، علی آدینهزاده، خبر داد.
این خواهر دادخواه نوشت خانوادهاش برای پیگیری پرونده به دادسرا رفتند اما در ابتدا مانع ورودشان شده بودند و تنها پس از «پیگیریهای مداوم» اجازه ورود یافتهاند.
به گفته او، مقامهای قضایی «هیچ پاسخ روشنی» درباره وضعیت پدرش ارائه نکردهاند و در عین حال دو اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» را علیه او مطرح کردهاند.
در سوی دیگر، اطلاعیه «بنیاد نرگس محمدی» تاکید کرده که محمدی از دسترسی به وکیل محروم مانده و هیچ تماس تلفنی با خانواده یا وکیل خود نداشته و تنها شمار محدودی از بازداشتشدگان توانستهاند تماس کوتاهی با خانوادههایشان برقرار کنند.
در میان بازداشتشدگان، علاوه بر محمدی، قلیان، علیکردی و آدینهزاده، اسامی افرادی از جمله ابوالفضل ابری، پوران ناظمی، حسن باقرینیا، طیبه نظری، عالیه مطلبزاده و هستی امیری نیز ذکر شده است.
همچنین محمدرضا بابایی، جواد جلالی، حامد زارع، حیدر چاهچمندی، محمود خانعلی، امیر خاوری، حامد حسینی، محمدحسین حسینی، نورا حقی، حامد رسولخانی، مهدی رسولخانی، یاسر دهستانی، کامران علیکردی، میلاد فتاح، حسین محبی و پوریا نجارزاده از دیگر افرادی هستند که نامشان در فهرستهای منتشرشده دیده میشود.
خشونت در زمان بازداشت
بر اساس اطلاعیه بنیاد نرگس محمدی، خانوادههای بسیاری از بازداشتشدگان گفتهاند از زمان بازداشتهای خشونتآمیز، که بنا بر گزارشها و تصاویر منتشرشده با ضربوشتم، توهین و فحاشی همراه بوده، هیچ اطلاعی از وضعیت سلامتی، محل نگهداری و شرایط عزیزانشان ندارند.
این بنیاد خواستار دسترسی فوری و کامل همه بازداشتشدگان به خدمات درمانی شده و تاکید کرده که شکایتها درباره ضربوشتم، تهدید و توهین باید بهصورت مستقل و بیطرفانه ثبت و بررسی شود.
این بنیاد همچنین خواستار اعزام تمامی افراد آسیبدیده به پزشکی قانونی، برای مستندسازی آثار خشونت و امکان پیگیری حقوقی موثر شده است.
این بنیاد در پایان نگرانی عمیق خود را نسبت به سلامت جسمی و روانی تمامی بازداشتشدگان اعلام کرده و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط آنها، شفافیت کامل درباره وضعیت قضایی، محل نگهداری و تضمین دسترسی به خانواده و وکیل شده است.
اعتصاب غذای سکینه پروانه
سکینه پروانه، زندانی سیاسی محبوس در بند زنان زندان اوین، طی نامهای اعلام کرد در اعتراض به آنچه درباره خانواده علیکردی رخ داده، بهمدت دو روز اعتصاب غذا میکند.
پروانه در نامه خود نوشت جمهوری اسلامی ادعا میکند برای خانواده «شهدا» قدر و منزلت قائل است، در حالی که خسرو علیکردی فرزند یک «شهید» بوده و خانوادهاش اکنون «داغدار مرگ مشکوک» او هستند.
او همچنین به اختلاف دیدگاه سیاسی علیکردی با حکومت اشاره کرده و نوشت آنچه پس از مرگ او شنیده شده، ابهامها درباره چگونگی این مرگ را بیشتر کرده است.
این زندانی سیاسی در ادامه به بازداشت جواد علیکردی اشاره کرد و نوشت او در حالی بازداشت شده که همزمان «دادخواه مرگ برادر» بوده و در روزهای پس از مرگ خسرو علیکردی، تکیهگاهی برای فرزندان او بهشمار میرفته است.
پروانه در پایان، ضمن تسلیت به خانواده علیکردی اعلام کرده است در اعتراض به این روند، یکشنبه ۲۳ آذر و دوشنبه ۲۴ آذر اعتصاب غذا خواهد بود تا «صدای مظلومیت» این خانواده باشد.
پیکر علیکردی صبح ۱۵ آذر در دفتر کارش در مشهد پیدا شد و بسیاری از کاربران رسانههای اجتماعی و برخی وکلا و فعالان سیاسی و مدنی، مرگ او را «قتل حکومتی» خواندند.
