یک دیپلمات ارشد ایرانی به خبرگزاری رویترز گفت جمهوری اسلامی در آستانه رد پیشنهاد جدید آمریکا برای حل مناقشه طولانی‌مدت هسته‌ای است. به گفته این مقام ارشد که نخواست نامش فاش شود، طرح آمریکا، «مردود و فاقد پاسخ به منافع تهران» است.
رویترز دوشنبه ۱۲ خرداد از قول این دیپلمات ارشد ایرانی نوشت که تهران در حال تنظیم پاسخی منفی به پیشنهاد آمریکاست. پاسخی که عملا به رد این طرح خواهد انجامید.
پیشنهاد آمریکا شنبه ۱۰ خرداد از طریق بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، در سفر کوتاهش به تهران به مقامات ایرانی ارائه شد.
در هفته‌های اخیر پنج دور گفت‌وگو میان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، برگزار شده اما اختلافات کلیدی همچنان به قوت خود باقی مانده‌اند.
خواست آمریکا: توقف غنی‌سازی و خروج ذخایر اورانیوم از ایران
بر اساس گزارش رویترز، ایالات متحده از ایران خواسته است تمام فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم را متوقف و ذخایر فعلی اورانیوم با غنای بالا را به خارج از کشور منتقل کند.
تهران این خواسته‌ها را رد کرده و می‌گوید به دنبال استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای است.
دیپلمات ایرانی به رویترز گفت: «در این پیشنهاد، موضع آمریکا درباره ممنوعیت غنی‌سازی در خاک ایران تغییر نکرده و هیچ توضیح روشنی درباره لغو تحریم‌ها وجود ندارد.»
در حالی که عراقچی گفته است تهران به‌زودی به‌طور رسمی به این پیشنهاد پاسخ می‌دهد، وزارت خارجه آمریکا از اظهار نظر در این‌باره خودداری کرده است.
ایران خواستار لغو فوری همه تحریم‌هایی است که اقتصاد نفت‌محور آن را فلج کرده‌اند. با این حال، واشینگتن می‌گوید تحریم‌های هسته‌ای باید به‌صورت مرحله‌ای برداشته شوند.
روزنامه وال‌استریت ژورنال یک‌شنبه از ابلاغ هفته گذشته کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، مبنی بر توقف تمام فعالیت‌های تحریمی جدید علیه جمهوری اسلامی خبر داد و به نقل از یک منبع نزدیک به کاخ سفید نوشت کارزار فشار حداکثری دونالد ترامپ فعلا متوقف شده است.
ارزیابی تهران: توافقی «بد» و یک‌طرفه
دیپلمات ایرانی منبع رویترز به این خبرگزاری گفت کمیته بررسی مذاکرات هسته‌ای که زیر نظر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند، این پیشنهاد را «کاملا یک‌طرفه» دانسته و بر این باور است که این طرح نه به منافع ایران پاسخ می‌دهد و نه توازنی در خواسته‌ها برقرار کرده است.
به گفته او، تهران این پیشنهاد را یک «توافق بد» می‌داند که از سوی واشینگتن با خواسته‌های یک‌جانبه تحمیل شده است.
این بن‌بست در مذاکرات در حالی رخ می‌دهد که تنش‌های هسته‌ای میان ایران و غرب، خطر رقابت تسلیحاتی در منطقه و درگیری با اسرائیل را افزایش داده است.
دولت ترامپ در ماه‌های اخیر فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی را از سر گرفته، تحریم‌ها را تشدید کرده و هشدار داده است در صورت عدم توافق، گزینه حمله نظامی را منتفی نمی‌داند.
در مقابل، مقامات تهران اعلام کرده‌اند حاضرند محدودیت‌هایی را در غنی‌سازی بپذیرند اما به تضمین‌های روشن و الزام‌آور نیاز دارند که ایالات متحده در آینده توافق را نقض نکند.
دو مقام ایرانی هفته گذشته به رویترز گفتند اگر واشینگتن بخشی از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران را آزاد کند و حق غنی‌سازی غیرنظامی ایران را به رسمیت بشناسد، تهران حاضر است غنی‌سازی را به‌طور موقت متوقف کند تا مسیر برای یک توافق سیاسی باز شود.
اسرائیل که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را تهدیدی موجودیتی می‌داند، بارها تهدید کرده به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله خواهد کرد.
این در حالی است که کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی ایالات متحده، هفتم خرداد در سفری به اسرائیل با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این کشور دیدار کرد و در گفت‌وگویی «صریح»، با دادن پیام مستقیم ترامپ، به نتانیاهو هشدار داد در مذاکرات با جمهوری اسلامی کارشکنی نکند.
بر اساس بیانیه رسمی وزارت امنیت داخلی آمریکا، نوم در این دیدار تاکید کرد که رییس‌جمهور ترامپ خواهان دست‌یابی به صلح در منطقه و جلوگیری از دست‌یابی ایران به سلاح هسته‌ای است.
از سوی دیگر، عراقچی در یک نشست خبری مشترک با وزیر خارجه مصر در قاهره گفت: «فکر نمی‌کنم اسرائیل چنین اشتباهی کند که به ایران حمله کند.»
اردیبهشت ماه امسال، وزیر دفاع عربستان سعودی در سفر به تهران، پیام پادشاه این کشور را به مقامات ایرانی رساند که بر پایه گزارش رویترز، ملک سلمان در آن از تهران خواسته است پیشنهاد ترامپ را جدی بگیرند تا خطر جنگ با اسرائیل کاهش یابد.
