با اینکه لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ نرخ تورم را ۳۰ درصد پیشبینی کرده و حقوق کارکنان دولت را ۲۰ درصد افزایش داده است، بررسی لایحه بودجه نشان میدهد تعرفه برخی خدمات تا ۶۵۰ درصد افزایش خواهد یافت. درآمدها از ردیفهایی چون جرائم قانون حمایت از خانواده، نیز ۱۰ برابر شده است.
دولت و دستگاههای خارج از دولت، در سال ۱۴۰۴ قصد دارند حدود ۳۱۴ هزار میلیارد تومان از منابع عمومی و اختصاصی بودجه را از محل درآمد جرایم، خدمات و فروش کالا تامین کنند.
۶۰ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان این رقم، عمومی است و باقی آن اختصاصی محسوب میشود، که به معنای مصرف آن در خود دستگاهها است.
درآمدهای عمومی دولت از محل فروش کالا و خدمات در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، حدود ۴۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان پیشبینی شده بود، که این رقم در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، با افزایش ۳۱ درصدی به ۶۰ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
بخشی از افزایش درآمدهای عمومی و اختصاصی، ناشی افزایش نرخ تعرفه خدمات است و بخش دیگری ناشی از ایجاد درآمدهای جدید یا گسترش شدید درآمدهای قبلی.
اتباع بیگانه یا خارجی؟
در اسناد گذشته، همچنین در اظهارات مقامات جمهوری اسلامی، عموما از اصطلاح «اتباع بیگانه» استفاده میشود، در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ هم از همین عنوان استفاده شده است. اما در لایحه سال آینده، دولت پزشکیان از عنوان «اتباع خارجی» استفاده کرده است.
به هر حالت، چه خارجی و چه بیگانه، اشاره این ردیفها بیشتر به افغانیهای ساکن ایران است. نرخ خدمات و درآمد از اتباع خارجی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، چه به لحاظ میزان درآمد پیشبینی شده و چه به لحاظ نرخ تعرفه، افزایش یافته است.
بیشتر بخوانی: لایحه بودجه ۱۴۰۴؛ اعلان جنگ به بورس و حمله به سفرههای مردم
درآمد طرد اتباع خارجی: دولت پیشبینی کرده است از محل «طرد اتباع خارجی» در سال ۱۴۰۴، دو هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت. این درآمد توسط وزارت کشور اخذ و به ردیف درآمدهای عمومی منتقل خواهد شد. درآمد حاصل از این ردیف در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، تنها ۱۰۰ میلیون تومان بود. بر این اساس میتوان پیشبینی کرد دولت برای سال ۱۴۰۴، برنامه گستردهای برای اخراج اتباع خارجی از کشور در نظر گرفته است.
درآمد حاصل از اقامت غیرقانونی اتباع خارجی: دولت در نظر دارد سال ۱۴۰۴، جمعا ۴۰۰ میلیارد تومان از محل جریمه روزانه اقامت غیر قانونی اتباع خارجی درآمد کسب کند. این رقم در بودجه سال ۱۴۰۳، جمعا ۲۹۰ میلیارد تومان بود. با توجه به اینکه تعرفه جریمه روزانه ۴۰۰ هزار تومانی آن تغییری در لایحه نداشته است، افزایش ۳۸ درصدی آن تنها از طریق سختگیری بیشتر ممکن خواهد بود.
نرخ خدمات اتباع خارجی: نرخ خدمات به اتباع خارجی در لایحه بودجه ۱۴۰۴، در بخشهای مختلف افزایش یافته است. نرخ اسکن عنبیه اتباع خارجی، از ۶۰ به ۱۰۰ هزار تومان؛ نرخ صدور برگ تردد بین استانی، از ۵۰ به ۱۰۰ هزار تومان و صدور برگ المثنی آن از ۴۰ به ۱۵۰ هزار تومان افزایش یافته است؛ صدور کارت المثنی اقامت در نوبت اول از ۱۰۰ به ۳۰۰ هزار تومان، در نوبت دوم از ۱۵۰ به ۴۰۰ هزار تومان و در نوبتهای سوم به بعد از ۲۰۰ به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است؛ نرخ تعرفه صدور پروانه کار اتباع خارجی از ۸۰۰ هزار تومان به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان افزایش یافته است؛ تمدید پروانه کار اتباع نیز از ۷۰۰ هزار تومان به یک میلیون تومان افزایش داشته است؛ ثبت ولادت اتباع خارجی از ۲۰۰ هزار تومان به ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافته است؛ نرخ تعرفه صدور گواهی فوت اتباع خارجی نیز از ۲۰۰ هزار تومان به ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافته است.
تمام موارد گفته شده، عمدتا برای طلاب و دانشجویان خارجی مقیم ایران رایگان است.
جرائم قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
درآمدهای ناشی از جرائم موجود در قانون پرحاشیه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، ذیل دو ردیف «۱۶۰۲۰۲» و «۱۶۰۲۰۵» مربوط به بندهای «ح» و «خ» ماده ۷۲ قانون مزبور جمعا یک میلیارد تومان بود، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، با افزایش ۱۰ برابری به ۱۰ میلیارد تومان رسیده است.
ماده ۷۲ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، راجع به تامین اعتبار لازم برای اجرای این قانون است. بند «ح» منابع ناشی از توقیف و ضبط اموال ناشی از ربا، قمار، اختلاس و .. طبق اصل ۴۹ قانون اساسی است، که در این بند تاکید شده است ۷۰ درصد منابع اجرای اصل ۴۹، به جز «مبالغی که در اختیار ولی فقیه قرار میگیرد و یا جهت رد مال استفاده میشود»
بند «خ» ماده ۷۲ نیز، منابع حاصل از جرایم موجود در قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده است. در ماده ۶۰ این قانون پیشبینی شده در صورت کشف سقط جنین در مراکز، دو تا پنج برابر عواید مرکز از محل سقط جنین به عنوان جریمه دریافت شود. در تبصره ۲ این قانون دو تا پنج برابر عایدی فروش داروهای سقط جنین و در تبصره ۳ ماده ۶۱، ضبط و مصادره اموال مراکز خدمات سقط جنین پیشبینی شده است.
در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، مجموع عایدی این جرایم ۵۰۰ میلیون تومان پیش بینی شده بود، که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، به پنج میلیارد تومان افزایش یافته است.
البته این قانون ۱۸ منبع دیگر هم دارد، از جمله یک درصد از مالیات بر ارزش افزوده، یک درصد از اعتبارات هدفمندی یارانهها، ۳ درصد از مابه التفاوت نرخ ارز، تمام عواید ناشی از افزایش ۲۰ درصدی مبلغ جرایم رانندگی و …
افزایش ۲۵۰ درصدی نرخ تعرفه نظارت شرعی بر ذبح حیوانات
اسفندماه سال ۱۳۸۷، مجلس شورای اسلامی، قانونی با عنوان «نظارت شرعی بر ذبح و صید» تصویب کرد. بر اساس این قانون حوزه نمایندگی ولیفقیه در سازمان دامپزشکی با اذن رهبر جمهوری اسلامی، تعدادی آخوند را به عنوان ناظر شرعی تربیت میکند و به کشتارگاهها ارسال میمیکند.
بیشتر بخوانید: بودجه نظامی ۱۴۰۴؛ تشدید تبعیض میان سپاه و ارتش، بحران بازنشستگی در نیروهای نظامی و امنیتی
در تصاویری که گاه و بیگاه در خبرگزاریها از کشتارگاههای دام سبک، سنگین و پرندگان منتشر میکنند، آخوندهایی دیده میشوند که به لاشه حیوانات نگاه میکنند.
این آخوندها همان «ناظر شرعی بر ذبح» در همین قانون هستند که طبق ماده ۵ این قانون، دولت موظف است با دریافت عوارض و تعرفه، هزینه اجرای این نظارت شرعی را فراهم کند.
در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، پیشبینی شده دریافتی از این محل ۲۸ میلیارد تومان باشد؛ این عدد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ با افزایش ۱۸۶ درصدی به ۸۰ میلیارد تومان رسیده است.
تعرفه این بخش افزایش چشمگیری داشته است. تعرفه نظارت شرعی بر کشتار دام سنگین از چهار هزار تومان به شش هزار و ۸۰۰ تومان، نظارت شرعی بر کشتار دام سبک از ۵۰۰ تومان به دو هزار و ۸۰۰ تومان و تعرفه نظارت شرعی بر کشتار طیور (مرغ و خروس) از ۲۰ تومان به ۶۰ تومان افزایش یافته است.
جداسازی تعرفه خودرو و موتورسیکلت داخلی و خارجی
تاکنون، تعرفه شمارهگذاری، تولید، نصب و فک پلاک خودرو و موتورسیکلت ارتباطی به مدل و سازنده آن نداشت. دولت پزشکیان در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، نرخ تعرفه ثبت و نصب پلاک وسایل نقلیه را با توجه به سازنده آن تغییر داده است.
نرخ تعرفه تولید و فک پلاک پرداختی به کارگزار برای تمام خودروها که تا سال گذشته ۳۰۰ هزار تومان بود، سال آینده به ۵۵۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
بیشتر بخوانید: پایتخت در ناامنی؛ بودجه ۸۸ هزار میلیاردی نیروی انتظامی از کجا میآید و به کجا میرود؟
شمارهگذاری و تعویض پلاک خودروهای وارداتی که تا سال گذشته مشابه خودروهای ایرانی ۱۰۰ هزار تومان بود، سال آینده به ۴۵۰ هزار تومان رسیده است.
در مورد موتور سیکلت هم تعرفه شمارهگذاری، تولید، نصب و فک پلاک داخلی و خارجی، از ۱۵۰ هزار تومان به ۲۷۵ هزار تومان افزایش یافته است.
شماره گذاری موتورسیکلتهای تولید داخل از ۲۰ هزار تومان به ۵۰ هزار تومان و شمارهگذاری موتورسیکلتهای خارجی از ۲۰ هزار تومان به ۱۵۰ هزار تومان افزایش یافته است.
جرایم راهنمایی و رانندگی
در تیرماه ۱۴۰۳، یک نوبت مبلغ کلیه جرایم رانندگی به پیشنهاد نیروی انتظامی و تایید هیئت وزیران سه برابر افزایش یافت، همین هفته هم نیروی انتظامی رقم ۲۱ کد تخلف را تا یک سوم دیگر افزایش داد.
دولت پیشبینی کرده است در سال ۱۴۰۴، جمعا ۹ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان از جرایم رانندگی درآمد کسب کند. این رقم در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، شش هزار میلیارد تومان ذکر شده است.
در واقع دولت قصد دارد حدود ۶۰ درصد درآمد خود از محل جرایم رانندگی را افزایش دهد، این درآمدها مستقیما توسط نیروی انتظامی مصرف نمیشود و خزانه واریز خواهد شد.
افزایش درصدی درآمدها از این محل، یا از افزایش مبلغ جرایم و یا سختگیری بیشتر ممکن است.
همچنین پیشبینی شده است درآمد دولتی از محل اجرای قانون مبارزه با مواد مخدر نیز افزایش حدود ۷۰ درصدی داشته باشد.
تحصیل و آزمونها
لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، پیشبینی کرده است درآمد دولت از محل جریمه انصراف از تحصیل، نسبت به سال ۱۴۰۳، حدود ۱۲۰ درصد یعنی بیش از دو برابر افزایش خواهد داشت. این محل یا با افزایش انصراف از تحصیل و یا افزایش تعرفه جریمه آن ممکن است. در لایحه چیزی درباره جریمه این بخش نیامده است.
سازمان فنی و حرفهای نیز نرخ خدمات خود را افزایش داده است. طبق لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، هزینه ثبت نام و برگزاری سنجش مهارت رشته های خدماتی که تاکنون ۶۰ هزار تومان بوده، سال آینده با افزایش بیش از دو برابری به ۱۳۰ هزار تومان خواهد رسید. همچنین هزینه ثبت نام و برگزاری سنجش مهارت رشته های فنی نیز از ۹۰ هزار تومان، با افزایش بیش از دو برابری به ۲۰۰ هزار تومان خواهد رسید.
عوارض خروج و گردشگری
دولت در سال ۱۴۰۴، قصد دارد نرخ عوارض خروج از کشور را برای مسافران با اهداف گردشگری و زیارتی، در نوبتهای اول، دوم و سوم و بیشتر را ۳۰ درصد افزایش دهد. بر این اساس سال آینده عوارض خروج از کشور برای مسافران غیر زیارتی در نوبت اول ۶۷۵ هزار تومان، نوبت دوم یک میلیون و ۱۲ هزار تومان، در نوبتهای سوم به بعد یک میلیون و ۳۵۰ هزار تومان خواهد بود.
همین عوارض در سفرهای زیارتی به ترتیب: ۲۲۳ هزار تومان، ۳۴۵ هزار تومان و ۴۴۶ هزار تومان خواهد بود.
نرخ عوارض خروج از کشور برای مسافران مراسم حکومتی راهپیمایی اربعین، همچنان صفر درصد نظر گرفته شده است.
کلیه خدمات مربوط به صدور گذرنامه نیز که اکنون تعرفه آن ۴۰۰ هزار تومان است، سال آینده طبق لایحه بودجه ۱۴۰۴، با افزایش ۵۰ درصدی به ۶۰۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
اسناد هویتی
نه تنها صدور پاسپورت، بلکه نرخ صدور انواع اسناد هویتی نیز سال آینده افزایش قیمت خواهد داشت. طبق اطلاعات لایحه ۱۴۰۴، تعرفه ثبت نام برای کارت ملی هوشمند، با ۵۰ درصد افزایش از ۱۴۵ هزار تومان به ۲۲۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت. همچنین صدور کارت ملی هوشمند بر اثر مفقود شدن در نوبتهای اول، دوم، سوم و بیشتر از آن به ترتیب: ۵۰، ۳۳ و ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت.
تعرفه گواهیهای تایید مشخصات و گواهی وفات و ... نیز بیش از ۵۰ درصد افزایش خواهند یافت.
عوارض از گردشگران به جیب آستان قدس
در بند «ث» تبصره ۱۰ لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، دولت پیشنهاد داده است وزارت راه از هر گردشگری که از راههای هوایی به مقاصد گردشگری و مشهد وارد میشود ۲۵۰ هزار تومان، عوارض دریافت کند. این بند پیشبینی کرده است این عوارض دریافتی، طبق این بند قرار است صرف توسعه و خدمات رسانی به زائران حرم امام هشتم شیعیان در مشهد شود.
جدول شماره ۵ لایحه بودجه کل دریافتی این عوارض را ۲۵۰ میلیارد تومان برآورد کرده است. از رابطه معکوس این رقم میتوان دریافت دولت تعداد کل گردشگر ورودی به کشور در سال ۱۴۰۴ را یک میلیون نفر برآورد کرده است، هرچند در آمارهای حوزه گردشگری، مقامات دولتی ارقام بالاتری را اعلام میکنند.
درآمد از فروش آرد و گندم
طبق بند «ب» تبصره ۱۳ لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ ، دولت در سال ۱۴۰۴، آرد را فقط به خبازیها (نانواییها) تحویل خواهد داد و فروش آرد برای هر مصرفی به جز پخت نان، با سود انجام خواهد شد.
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، درآمد فروش گندم و آرد یارانهای و غیر یارانه طبق این بند، ۲۰ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است.
اما انیمیشن دیدنی شیرین سوهانی و حسین ملایمی با نام «در سایه سرو»، وامدار دههها انیمیشنسازی طراز اول (با شروع جدی این حرکت در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پیش از انقلاب) و همین طور چهرههای تحسین شده در جشنوارههای جهانی نظیر نورالدین زرین کلک است که حالا امروز به سومین مجسمه طلایی سینمای ایران در اسکار میرسد. جایی که در فیلم تکنیک و محتوا به هم پیوند میخورد و در اثری بدون دیالوگ، دنیای بومی و محلی به مایهای جهانی بدل میشود.
فیلم تاثیر عمیق و دردناک جنگ را میکاود که حالا دست از سر یک مرد بر نمیدارد، مردی که از همان شروع فیلم تماشاگرش را شوکه میکند: با شکستن همه چیز و صحنه تکاندهندهای که در آن کلهاش را به آینه میکوبد. این سرآغاز روایتی است که رابطه یک پدر و دخترش را تشریح میکند: دو نسلی که روبهروی هم قرار میگیرند و ظاهرا قرار نیست دیالوگی بین آنها صورت بگیرد.
فیلم در ابتدا از جدایی میگوید؛ جایی که دختر چمدانش را میبندد تا پدرش را ترک کند اما حضور یک نهنگ در ساحل افتاده، همه چیز را تغییر میدهد.
نهنگهایی که به ساحل میآیند و خودکشی میکنند هر از گاه خبرساز میشوند. اینجا این دو فیلمساز از این مفهوم استعاری سود میجویند تا در پایان به نوع دیگری از خودکشی برسند؛ نوعی ایثار.
در نتیجه نهنگ از همان ابتدا با پدر مرتبط میشود (از جمله در صحنه تلاش پدر برای تیر زدن به نهنگ که به شکستن و خرد شدن خودش میرسد) و به گل افتادن نهنگی عظیم با به گل نشستن یک نسل یکی میشود. نسلی که درگیر گذشته است و گریز و گریزی از آن ندارد اما دختر رو به آینده دارد و در آخر به نور میرسد.
این میان فیلم در سه لایه روایت میشود: درون خانه، در ساحل و بر روی آب.
درون خانه با رابطه پیچیده یک دختر و پدرش روبهرو هستیم، در ساحل با یک نهنگ گیر کرده که به کمک احتیاج دارد و در دریا با یک کشتی کوچک که نمادی است از گذشته. ارتباط این سه لایه، جهان فیلم را شکل میدهد و وقایع و شخصیتها از یکی به دیگری در گذر هستند تا در انتها گویی یکی میشوند.
این انیمیشن بدون دیالوگ قصد ندارد همه چیز را واضح و عریان روایت کند، در نتیجه از نوعی ابهام سود میجوید که در انتها به نفع اثر است. با آن که فیلم روایت سادهای دارد، سوالاتی درباره وقایع آن پیش میکشد که پاسخ آنها لزوما واضح و صریح نیست، چرا که سازندگان از رئالیسم معمول پرهیز دارند و اثری استعاری خلق میکنند که در آن تماشاگر را به مشارکت در معنا دعوت میکنند. در نتیجه زمان هم از شکل معمول خارج میشود و فیلم در زمانهای مختلف در نوسان است: از پرش به گذشته و جنگ و واقعهای که رخ داده -که سرآغاز رنجهای شخصیت مرد فیلم است- تا زمان حال سیالی که مثلا در سکانسهای پایانی وقایع زمان حال را به شکل جذابی با وقایع شب قبلش ترکیب میکند تا بیش از پیش مفهوم زمان و مکان از شکل معمول خود خارج شود.
فیلم در روایت احوال درونی شکننده مرد با کمترین نماها موفق عمل میکند. مثلا فقط با یک تمهید پرواز پرندهها را با پرواز هواپیماهای جنگی یکی میکند (با سایههایی که در طول فیلم به خوبی از آنها استفاده شده و در واقع سایهها -از جمله سایه آدمها- به بخشی از روایت بدل میشوند) یا میخ زدن به دیوار (با استفاده درست از صدا که یکی از قوتهای اصلی فیلم است) گویی به میخهایی به درون ذهن پر تلاطم و ترسناک مرد بدل میشوند که تماشاگر در چند ثانیه و با چند نمای حساب شده فرصت ورود به درون پیچیده او را مییابد.
فیلم از شکستن میآغازد اما به نور و امید میرسد، از تلخی زندگی میگوید اما به دریا ختم میشود، از نسلی اسیر و درمانده شروع میکند اما به نسلی میرسد که میخواهد زندگی کند و همه اینها در دل روایتی جذاب شکل میگیرد که با تکنیک دو بعدی پر زحمت دستی در ۲۰ دقیقه تماشاگر را به راحتی با خودش همراه میکند.
این رزمایش شامل تمرین بمباران اهداف دوردست و سوختگیری هوایی بود. هرچند که مقامات آمریکایی و اسرائیلی رسما اعلام نکردهاند که این تمرین شبیهسازی حمله به ایران است، اما برخی جزئیات منتشرشده نشان میدهد که این مانور میتواند بهعنوان سناریوی تمرینی برای حمله مشترک آمریکا و اسرائیل به اهدافی در داخل ایران تلقی شود.
تمرین سوختگیری هوایی برای افزایش برد بمبافکنها
در این رزمایش، جنگندهها و بمبافکنهای اسرائیلی از هواپیماهای سوخترسان برای افزایش برد عملیاتی خود استفاده کردند. این موضوع نشان میدهد که تمرین موردنظر، شبیهسازی حمله به یک هدف دوردست بوده است.
از آنجا که فاصله اسرائیل تا تاسیسات هستهای ایران بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر است، یکی از چالشهای مهم این کشور در حمله احتمالی به ایران، نحوه رفتوبرگشت بمبافکنها از چنین مسافتی است. استفاده از سوخترسانهای هوایی در این رزمایش، این احتمال را تقویت میکند که تمرین انجامشده، سناریوی حمله به ایران را مدنظر داشته است.
استفاده از بمبافکنهای بی۵۲ در کنار جنگندههای اسرائیلی
نکته مهم دیگر، مشارکت بمبافکنهای بی-۵۲ آمریکا در کنار جنگندههای اسرائیلی عمدتا اف-۱۵آی و اف-۱۶ در این مانور است. بمبافکنهای بی-۵۲ قادر به حمل دهها موشک کروز هستند که میتوانند در یک حمله احتمالی علیه جمهوری اسلامی مورد استفاده قرار گیرند.
هرچند این بمبافکنها در مقایسه با مدلهای پیشرفتهتر مانند بیدو کمتر برای نفوذ به عمق خاک دشمن استفاده میشوند، اما همچنان در بمباران مناطق فاقد پوشش پدافندی یا اهداف کمعمق نقش مؤثری دارند.
جنگندههای اف-۱۵آی اسرائیل عمدتا قادر به حمل بمبهای سنگرشکن یک تنی هستند. این مسئله در بین کارشناسان اسرائیلی موردبحث بوده که نیروی هوایی این کشور بهتنهایی قادر به نابودی کامل تاسیسات هستهای ایران نیست و برای این کار، نیاز به پشتیبانی لجستیکی و مشارکت مستقیم نیروهای هوایی آمریکا وجود دارد.
در میان هواپیماهای آمریکایی، تنها بمبافکنهای سنگین بی-یک و بی-دو قادر به حمل بمبهای سنگرشکن سنگین جیبییو-۵۷ هستند که هرکدام حدود ۱۴ تن وزن دارند. بنابراین، حضور بمبافکنهای بی-۵۲ در کنار جنگندههای اسرائیلی در این مانور نشان میدهد که نیروهای هوایی دو کشور در حال تمرین بمباران گسترده اهداف دوردست با استفاده از موشکهای کروز هواپایه هستند.
اهداف احتمالی در خاورمیانه
در منطقه خاورمیانه، اهداف بالقوهای که آمریکا و اسرائیل بخواهند آنها را با چنین مانورهایی شبیهسازی کنند، چندان زیاد نیستند. تقریباً تنها تاسیسات هستهای فردو و نطنز، شهرهای موشکی سپاه و برخی پایگاههای هوایی زیرزمینی ایران میتوانند اهداف اصلی این نوع حملات باشند.
پیامهای راهبردی مانور مشترک
افزایش همکاری عملیاتی آمریکا و اسرائیل
بر اساس گزارش رسانههای اسرائیلی، این مانور بزرگترین همکاری نیروهای هوایی آمریکا و اسرائیل در دو سال اخیر محسوب میشود. این مسئله میتواند نشاندهنده افزایش هماهنگی نظامی میان دو کشور در دوره جدید سیاست خارجی آمریکا باشد.
هشدار به جمهوری اسلامی
یکی از اهداف احتمالی این تمرین، ارسال پیام هشدار به جمهوری اسلامی ایران است. آمریکا و اسرائیل میخواهند نشان دهند که ارتش آمریکا بهطور عملیاتی در حال همکاری با اسرائیل است و در صورت لزوم، گزینه حمله مشترک علیه ایران روی میز خواهد بود.
هرچند که در حال حاضر، سیاست دولت ترامپ همچنان بر فشار دیپلماتیک و تحریمهای اقتصادی متمرکز است، اما برگزاری این مانور نشان میدهد که آمریکا خود را برای هر سناریویی آماده نگه میدارد.
همچنین، در هفتههای اخیر، ارتش آمریکا پرواز بمبافکنهای سنگین خود از اروپا به پایگاههای خاورمیانه، ازجمله قطر را علنی کرده است. این اقدام را میتوان در چارچوب راهبرد «نمایش قدرت برای وادار کردن طرف مقابل به تسلیم» تحلیل کرد.
احتمال حملات گستردهتر علیه سپاه و رهبران جمهوری اسلامی
علاوه بر تاسیسات هستهای، یک احتمال دیگر نیز وجود دارد: اسرائیل ممکن است همزمان با حمله به تاسیسات هستهای ایران، فرماندهان ارشد سپاه و مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی، ازجمله شخص علی خامنهای را هدف قرار دهد.
این راهبرد پیشتر در جنگ اسرائیل با حزبالله آزمایش شده است. در آن زمان، یکی از سوالات کلیدی این بود که چگونه اسرائیل میخواهد با زرادخانه موشکی حزبالله که بیش از ۱۵۰ هزار راکت و موشک در اختیار داشت، مقابله کند.
اسرائیل بهجای درگیری طولانیمدت، تصمیم گرفت همزمان با حملات گسترده علیه انبارهای تسلیحاتی حزبالله، رهبران نظامی و سیاسی آن، ازجمله حسن نصرالله و هاشم صفیالدین را هدف قرار دهد. این رویکرد به نحوی طراحی شده بود که جانشینان نصرالله نه زرادخانه موشکی قابلتوجهی در اختیار داشته باشند و نه از ترس سرنوشت رهبرانشان، تمایلی به ادامه جنگ نشان دهند.
با توجه به این الگوی موفق، احتمال دارد که اسرائیل همین استراتژی را علیه جمهوری اسلامی نیز به کار گیرد. در صورتی که سیاست دیپلماسی و مذاکرات با جمهوری اسلامی به نتیجه نرسد، اسرائیل ممکن است با چراغ سبز آمریکا یا حتی در قالب یک عملیات مشترک، بهطور همزمان تأسیسات هستهای، پایگاههای موشکی سپاه و رهبران ارشد جمهوری اسلامی را مورد هدف قرار دهد تا هم برنامه هستهای آن را نابود کند و هم توانایی حمله تلافیجویانه جمهوری اسلامی را کاهش دهد.
این رسانه، با انتشار بیانیهای که بامداد پنجشنبه منتشر شد از اقدام دولت بریتانیا در به رسمیت شناختن تهدیدهای شدید و فزاینده حکومت ایران علیه روزنامهنگاران مستقل، خانوادههای آنان در ایران و رسانههایی که درباره اقدامات این رژیم گزارش میدهند، استقبال کرد.
ایراناینترنشنال در بیانیه خود با اشاره به اهمیت شفافیت درباره نفوذ مخرب خارجی تاکید کرده «این اقدام دولت بریتانیا را گامی موثر در حفاظت از نهادهای دموکراتیک و دفاع از کسانی میداند که علیه سرکوب سخن میگویند.»
طرح ثبت نفوذ خارجی در بریتانیا، یک سازوکار دو مرحلهای است که با هدف تقویت ایستادگی نظام سیاسی این کشور در برابر نفوذ پنهان خارجی طراحی شده و شفافیت بیشتری را درباره فعالیتهای قدرتها و نهادهای خارجی که تهدیدی برای امنیت ملی محسوب میشوند، ایجاد میکند.
دولت بریتانیا اعلام کرد این طرح تا تابستان اجرایی خواهد شد و جمهوری اسلامی اولین قدرت خارجی است که در سطح تقویتشده طرح نفوذ خارجی بریتانیا قرار میگیرد.
دن جارویس، وزیر امنیت بریتانیا، سهشنبه ۱۴ اسفند مارس در نشست پارلمان این کشور با اشاره به خطرات جدی که از جانب جمهوریاسلامی متوجه مخالفان ایرانی، روزنامهنگاران و جامعه مدنی ایرانی در این کشور میشود، بر لزوم مقابله قانونی با این تهدیدها تاکید کرد.
جارویس، در سخنان خود با اشاره به اینکه در یک بازه سه ساله، از ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵، ۲۰ توطئه جمهوری اسلامی برای کشتن شهروندان بریتانیایی یا ساکنان این کشور خنثی شده است، این اقدامات را نشاندهنده «فزآینده بودن تهدیدهای» حکومت ایران خواند.
در بیانیه ایراناینترنشنال با اشاره به سابقه این تهدیدها علیه این رسانه گفته شده «ایراناینترنشنال و روزنامهنگاران آن هدف تهدیدهای امنیتی جمهوری اسلامی قرار گرفتهاند و این رسانه و کارکنانش با ارعاب، تحتنظربودن و تهدیدهای مستقیم جانی مواجه بودهاند.»
بنا بر این بیانیه «محکومیت یک عامل وابسته به جمهوری اسلامی که سال گذشته مقر ایراناینترنشنال در بریتانیا را به قصد حمله تروریستی تحت نظارت قرار داده بود، تنها یکی از نمونههای کارزار مستمر جمهوری اسلامی برای خاموش کردن صداهای مستقل است.»
وزیر امنیت بریتانیا هم در سخنانش در مجلس عوام تاکید کرده بود «توطئهها جمهوریاسلامی بخشی از یک استراتژی آگاهانه اتخاذ شده از سوی حکومت ایران برای سرکوب انتقادات و مخالفتها از طریق کاربرد ارعاب و ترس است.»
جارویس در صحبتهای خود، همچنین با اشاره به دامنهدار بودن تهدیدهای جمهوری اسلامی، یادآور شده بود «اینها صرفا مواردی پراکنده نیستند، بلکه بخشی از یک استراتژی سیستماتیک سرویسهای اطلاعاتی حکومت ایران هستند که مخالفان و رسانههای مستقل را هدف قرار میدهند.»
ایراناینترنشنال در ادامه بیانیه خود تاکید کرده «به تعهد خود نسبت به روزنامهنگاری مستقل پایبند خواهد ماند و در برابر تهدیدها، ارعاب و خشونتهای مورد حمایت حکومت ایران، سکوت نخواهد کرد.»
این رسانه در انتهای بیانیه خود با یادآوری ضرورت «موضعگیری قاطع دولتهای دموکراتیک در برابر سرکوب فرامرزی جمهوری اسلامی» گفته «ایراناینترنشنال تاکید میکند واکنش امروز بریتانیا باید سرآغازی برای یک تلاش هماهنگ بینالمللی گستردهتر باشد تا با حملات جمهوری اسلامی به آزادی مطبوعات و حقوق بشر مقابله شود.»
وزیر امنیت بریتانیا پیشتر در نشست سهشنبه مجلس عوام به گستردگی حملات جمهوریاسلامی اشاره کرده بود: «حکومت {ایران} روزبهروز جسورتر شده و بهطور تهاجمی اهداف خود را در خاک بریتانیا پیش میبرد و در تلاش است تا ما را تضعیف کند. این روند تهاجمی با افزایش چشمگیر اقدامات مستقیم علیه اهداف بریتانیا در سالهای اخیر مشهود است.»
این مقام امنیتی بریتانیا، با اشاره به شمار توطئههای قتل جمهوری اسلامی در خاک بریتانیا که خنثی شده است، گفت شمار تحقیقات مربوط به تهدیدات دولتی که امآی۵، سازمان اطلاعات داخلی بریتانیا، انجام میدهد، در سال گذشته ۴۸ درصد افزایش یافته است.
