آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، پنجشنبه ۲۲ آذر وارد ترکیه شد و در فرودگاه اسنبوغا در آنکارا با اردوغان دیدار کرد. دو طرف در این دیدار آخرین تحولات سوریه را بررسی کردند.
طبق بیانیه دفتر ریاستجمهوری ترکیه، اردوغان در این دیدار از جامعه بینالمللی خواست برای بازسازی نهادهای سوریه همکاری کنند. او به بلینکن گفت ترکیه برای حفظ امنیت ملی خود علیه هر سازمانی که آن را تروریستی تشخیص دهد، در سوریه دست به «اقدامهای پیشگیرانه» خواهد زد.
طبق اعلام وزارت خارجه آمریکا، بلینکن ایالاتمتحده و ترکیه باید بر اساس منافع مشترک خود از یک روند سیاسی انتقال قدرت در سوریه به سمت ایجاد یک دولت پاسخگو، حمایت کنند.
بلینکن همچنین بر ضرورت ادامه فعالیت ائتلاف نظامی بینالمللی ضد داعش در سوریه تاکید کرد.


مقامات نظامی اسرائیل پنجشنبه ۲۲ آذر گفتند که پس از تضعیف گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در خاورمیانه و سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، فرصتی برای حمله به تاسیسات هستهای ایران بهوجود آمده است.
به گفته این مقامات، نیروی هوایی اسرائیل بههمین دلیل،به افزایش آمادگی خود برای انجام حملات احتمالی به ایران ادامه داده است.
به نوشته روزنامه تایماسرائیل، ارتش اسرائیل همچنین معتقد است اکنون که جمهوری اسلامی پس از سقوط رژیم اسد و تضعیف گروه نیابتی اصلیاش، حزبالله در لبنان، منزوی شده است ممکن است برنامه هستهای خود را بیش از پیش گسترش دهد و در تلاش برای یافتن جایگزینی برای بازدارندگی به سمت ساخت بمب اتمی پیش برود.
جمهوری اسلامی همواره تلاش برای ساخت سلاح هستهای را انکار کرده است و می گوید برنامه فضایی و فعالیتهای هستهایاش اهدافی صرفا غیرنظامی دارند.
با این حال، سازمانهای اطلاعاتی ایالات متحده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگویند ایران تا سال ۲۰۰۳ یک برنامه هستهای نظامی سازمانیافته داشت و برنامه هستهای خود را فراتر از نیازهای غیرنظامی توسعه داده است. اسرائیل میگوید که جمهوری اسلامی هرگز واقعا برنامه تسلیحات هستهای خود را رها نکرده است و بسیاری از سایتهای هستهای خود را در زیر کوهها ساخته است.
رهبران جمهوری اسلامی بارها از نابودی و محو کردن اسرائیل از نقشه جهان سخن گفتهاند و سپاه پاسداران در ماههای اخیر دو بار صدها موشک و پهپاد را به سمت اسرائیل شلیک کرد. اسرائیل که قول داده است از دستیابی تهران به سلاح هستهای جلوگیری کند، در تلافی هر دو حمله، تاسیسات نظامی کلیدی جمهوری اسلامی را مورد حمله قرار داد.
برتری هوایی کامل اسرائیل در سوریه
نیروی هوایی اسرائیل پنجشنبه، اعلام کرد که پس از بیش از یک دهه فرار از پدافند هوایی سوریه در جریان حملات خود به تسلیحات ارسالی جمهوری اسلامی برای حزب الله از طریق سوریه، اکنون به برتری هوایی کامل در منطقه دست یافته است.
مقامات نظامی اسرائیل گفتند که این برتری هوایی بر سوریه میتواند مسیر امنتری را برای هواپیماهای نیروی هوایی اسرائیل در یک حمله احتمالی به ایران فراهم کند. اسرائیل میگوید پدافند هوایی سوریه را تقریبا بهطور کامل نابود کرده است.
به گفته ارتش، نیروی هوایی اسرائیل ۸۶ درصد از سامانههای پدافند هوایی و رادارهای رژیم اسد را در سراسر سوریه منهدم کرده است.
به نوشته تایماسرائیل، اکنون تنها تعداد انگشت شماری از سامانههای پدافند هوایی در سوریه باقی مانده که دیگر تهدید بزرگی برای نیروی هوایی اسرائیل محسوب نمیشود. نیروی هوایی اسرائیل میگوید اکنون آزادانه میتواند در آسمان سوریه فعالیت کند.
عملیات بیسابقه و گسترده اسرائیل در هفته گذشته در سراسر سوریه، با هدف از بین بردن سلاحهای پیشرفتهای صورت گرفت که ممکن بود پس از فروپاشی رژیم بشار اسد به دست گروههای رادیکال اسلامگرا و مخصوصا حزبالله بیفتد.
ارتش اسرائیل در بیانیه ای گفت: «سامانه پدافند هوایی سوریه یکی از قویترینها در خاورمیانه بود و ضربهای که به آن وارد شده، دستاورد مهمی برای برتری نیروی هوایی در منطقه است.»
به نوشته تایماسرائیل، آزادی عملیات هوایی جدید در سوریه علاوه بر تسهیل حملات احتمالی به ایران، فرصتهای جدیدی را برای نیروی هوایی اسرائیل در سوریه به ارمغان میآورد. اگر در گذشته، نیروی هوایی اسرائیل هنگام حمله به اهداف مرتبط با جمهوری اسلامی در دمشق، مستقیما بر فراز دمشق پرواز نمیکرد، اکنون میتواند با آزادی عمل چنین کند. نیروی هوایی اسرائیل همچنین میتواند پهپادهای تجسسی خود را بر فراز پایتخت سوریه به پرواز درآورد بدون آنکه ترسی از سرنگونی آنها از سوی سامانههای پدافند هوایی پیشرفته ساخت روسیه داشته باشد.
تلاش حزبالله برای دستیابی به سلاحهای اسد
به نوشته تایماسرائیل، در حالی که رژیم اسد که مورد حمایت جمهوری اسلامی بود سقوط کرده است، اسرائیل گفته است که همچنان بر فراز سوریه فعالیت خواهد کرد تا اطمینان بیابد که سلاحهای پیشرفته ارتش حکومت سابق سوریه به دست حزبالله در لبنان یا هر گروه متخاصم دیگری در منطقه نیفتد.
عملیات بمباران گسترده مواضع نظامی و استراتژیک سوریه از روز یکشنبه گذشته و ساعاتی پس از سقوط رژیم اسد آغاز شد.
در این عملیات، علاوه بر سامانههای پدافند هوایی، پایگاههای هوایی، انبارهای تسلیحات، سایت ای تولید تسلیحات و سایتهای تسلیحات شیمیایی سوریه نیز هدف قرار گرفتند.
به نوشته تایماسرائیل، در این حملات صدها موشک و سامانههای مرتبط، ۲۷ جت جنگنده از جمله سوخو-۲۲ و سوخو-۲۴، و ۲۴ هلیکوپتر منهدم شد. نیروی دریایی اسرائیل نیز ۱۵ شناور نیروی دریایی سوریه را منهدم کرد.
ارتش اسرائیل در ارزیابی خود گفته است با آنکه تقریبا تمام سایتهای که قابلیت نظامی استراتژیک داشتند و اسرائیل از آنها آگاه بود از بین رفتهاند، اما تمام تواناییهای نظامی رژیم اسد هنوز نابود نشده است و حزبالله مطمئنا تلاش خواهد کرد تا هر سلاح پیشرفتهای را که تاکنون در امان مانده است، به دست آورد.
بر اساس ارزیابیهای ارتش اسرائیل، احتمال دسترسی حزبالله لبنان به سلاح های سوری همچنان زیاد است.
نیروی هوایی اسرائیل برای جلوگیری از رسیدن سلاح به حزبالله، تمام گذرگاههای مرزی بین سوریه و لبنان را بمباران کرده است و تنها یکی از آنها یعنی مصنع را برای تردد عابران پیاده باز گذاشته است.
نیروی هوایی اسرائیل گفته است که بهطور مداوم گذرگاهها را زیر نظر دارد تا اطمینان حاصل کند که حزبالله برای دریافت سلاح از آنها استفاده نمیکند.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، پنجشنبه ۲۲ آذر وارد ترکیه شد تا درباره درگیریهای مسلحانه نیروهای کرد مورد حمایت آمریکا و شورشیان مورد حمایت ترکیه در شمال سوریه انجام دهد. این درگیریها میتواند تاثیری حیاتی بر ثبات در سوریه پس از سقوط بشار اسد داشته باشد.
بلینکن پس از سفر به اردن در اولین سفر خود به منطقه از زمان سرنگونی حکومت بشار اسد، رییسجمهوری پیشین سوریه در روز یکشنبه گذشته، با رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه در آنکارا دیدار کرد.
دفتر ریاست جمهوری ترکیه در بیانیهای گفت که اردوغان و بلینکن در مورد آخرین تحولات سوریه گفتوگو کردند و اردوغان از جامعه بینالمللی خواست تا برای بازسازی نهادها در سوریه با یکدیگر همکاری کنند.
در این بیانیه آمده است که اردوغان به بلینکن گفت ترکیه برای حفظ امنیت ملی خود علیه هر سازمانی که آن را تروریستی تشخیص دهد، در سوریه دست به «اقدامهای پیشگیرانه» خواهد زد.
اردوغان در عین حال تاکید کرد که آنکارا اجازه نخواهد داد هیچ ضعفی در مبارزه با داعش ایجاد شود.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده، نیز در بیانیهای گفت که بلینکن در این دیدار به منافع مشترک ایالات متحده و ترکیه در حمایت از انتقال قدرت در سوریه و ایجاد یک دولت پاسخگو و فراگیر اشاره کرد.
میلر همچنین گفت که بلینکن بر لزوم اطمینان از اینکه ائتلاف برای شکست داعش می تواند به اجرای ماموریت حیاتی خود ادامه دهد، تاکید کرد.
بلینکن جمعه، ۲۳ آذر، با هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، نیز دیدار خواهد کرد.
واشینگتن و آنکارا، که هر دو عضو ناتو هستند، در طول جنگ داخلی ۱۳ ساله از شورشیان سوری حمایت کردند، اما منافع آنها بهویژه در مورد نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها با هم تضاد داشت.
نیروهای دموکراتیک سوریه متحد اصلی ائتلاف ایالات متحده علیه شبهنظامیان داعش هستند. یگانهای مدافع خلق (YPG) این نیروها را رهبری میکنند اما آنکارا آن را امتداد شبهنظامیان حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) میداند. پ.ک.ک بیش از ۴۰ است که با دولت ترکیه مبارزه میکند. آنکارا این گروه را تروریستی و غیرقانونی خوانده است.
بلینکن قبل از ورود به آنکارا گفت که پ.ک.ک یک «تهدید پایدار» برای ترکیه است.
با این حال او گفت: « ما در عین حال میخواهیم از ایجاد هر نوع درگیری اضافی در داخل سوریه در زمانی که میخواهیم شاهد انتقال قدرت و ایجاد یک دولت موقت باشیم، جلوگیری کنیم.»
یک مقام ترکیه که نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفت که انتظار میرود سوریه در صدر دستور کار مذاکرات وزیران امور خارجه آمریکا و ترکیه باشد. او افزود که آنکارا آماده است تا از سوریه بهعنوان یک مکان امن و با ثبات که از سوی یک دولت فراگیر اداره میشود، حمایت کند.
درگیری در شمال سوریه
اوایل هفته جاری، نیروهای مورد حمایت ترکیه شهر شمالی منبج را از دست نیروهای دموکراتیک سوریه که تحت حمایت ایالات متحده است، خارج و پس از آن به سمت شرق رود فرات حرکت کردند. یک منبع در اپوزیسیون سوری به رویترز گفت که ایالات متحده و ترکیه در مورد خروج نیروهای کرد از منبج به توافق رسیده بودند.
یک مقام وزارت دفاع ترکیه هم پنجشنبه گفت که هدف از پیشروی به سمت منبج «پاکسازی تروریسم» است.
این مقام نسبت به «تلاشهای نامشخص برای ایجاد پوششی برای پ.ک.ک به بهانه مبارزه با خطرات مربوط به داعش» هشدار داد و افزود که آنکارا به واشینگتن گفته است که نمیتوان از یک گروه تروریستی برای نابودی گروهی دیگر استفاده کرد.
ترکیه همچنین در روزهای اخیر بهطور مستقیم یگانهای مدافع خلق را هدف قرار داد و از جمله اعلام کرد که ۱۲ کامیون مملو از موشک و سلاحهای سنگین را در شمال شرقی سوریه منهدم کرده است.
بلینکن دوشنبه،۱۹ آذر، گفت که داعش تلاش خواهد کرد از وضعیت کنونی برای قدرتگیری دوباره در سوریه استفاده کند اما ایالات متحده مصمم است اجازه ندهد چنین اتفاق بیفتد.

شاهزاده رضا پهلوی پنجشنبه ۲۲ آذر در ایکس نوشت: «صلح و ثبات منطقهای پس از سقوط جمهوری اسلامی هم شدنی است و هم مطلوب و هم خواست ملت ایران. تحقق این هدف اما نیازمند فشار حداکثری بر رژیم و حمایت حداکثری از مبارزه ملت ایران است.»
شاهزاده رضا پهلوی پیامهای مستقیم و مداوم نتانیاهو به مردم ایران را «گامی در مسیر درست» خواند و گفت: «من از دیگر رهبران جهان آزاد نیز دعوت میکنم که به جای مذاکرات بیحاصل با رژیم سرکوبگر، به گفتگوی مستقیم با ملت ایران روی بیاورند.»

وزرای خارجه آلمان، فرانسه، لهستان، اسپانیا و بریتانیا خواستار انتقال قدرت بهصورت «مسالمتآمیز و فراگیر» در سوریه شدند.
دفتر نخستوزیر عراق نیز اعلام کرد محمد شیاع سودانی درباره تحولات سوریه با دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، گفتوگو کرده است.
سودانی در این تماس بر لزوم «حفظ امنیت، تمامیت ارضی، حاکمیت و صلح سوریه» تاکید کرد.

بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در پیامی ویدیویی خطاب به مردم ایران بار دیگر تاکید کرد آینده ایران بدون جمهوری اسلامی زودتر از آنچه مردم تصور میکنند، رقم خواهد خورد.
این برای دومین بار در کمتر از یک ماه گذشته است که نتانیاهو پیامی خطاب به مردم ایران منتشر میکند.
او در پیام پیشین خود در ۲۲ آبان نیز گفته بود جمهوری اسلامی بهزودی سرنگون خواهد شد.
نخستوزیر اسرائیل در پیام جدید خود با تاکید دوباره بر اینکه آینده بدون جمهوری اسلامی «خیلی زودتر از آنچه تصور میکنیم»، رخ خواهد داد، گفت: «زن، زندگی، آزادی. این آینده ایران است. این آینده صلح است.»
نتانیاهو با اشاره به هزینه بیش از ۳۰ میلیارد دلاری جمهوری اسلامی برای حمایت از اسد در سوریه افزود: «پس از تنها ۱۱ روز جنگ، رژیم او [اسد] فروپاشید.»
نتانیاهو یادآور شد «سرکوبگران شما» میلیاردها دلار برای حمایت از حماس در غزه خرج کردند، اما امروز حماس به «ویرانه» تبدیل شده است.
نخستوزیر اسرائیل ادامه داد حکومت ایران بیش از ۲۰ میلیارد دلار برای حمایت از حزبالله در لبنان هزینه کرد، اما شمار زیادی از رهبران و نیروهای این گروه تنها در عرض چند هفته در حملات اسرائیل از بین رفتند.
نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله، ۱۵ آذر از اختصاص ۱۲ تا ۱۴ هزار دلار به هر خانوار لبنانی از سوی جمهوری اسلامی خبر داد.
۱۴ هزار دلار با نرخ فعلی دلار آزاد در ایران معادل حدود یک میلیارد تومان است.
نتانیاهو در ادامه پیام خود به مردم ایران، به شکست سیاستهای حکومت ایران در منطقه پرداخت و گفت: «پولی که سرکوبگران شما از شما دزدیدند، به معنای واقعی کلمه دود شد و به هوا رفت.»
نخستوزیر اسرائیل با بیان اینکه مردم ایران از هزینههای سنگین حمایت جمهوری اسلامی از گروههایی مانند حماس و حزبالله خشمگین هستند، افزود این مبالغ هنگفت در راستای اهداف تهران برای تسلط بر کشورهای دیگر و تحمیل استبداد بنیادگرایانه هزینه شده است.
او دستیابی به صلح را خواسته مشترک شهروندان ایران و اسرائیل دانست و خطاب به مردم ایران گفت: «اما شما تحت رژیمی زندگی میکنید که شما را سرکوب و ما را تهدید میکند. میدانید این رژیم از چه چیزی واقعا هراس دارد؟ از شما، مردم ایران.»
مقامهای جمهوری اسلامی در ماههای اخیر و پس از کشته شدن شمار زیادی از چهرههای برجسته گروههای نیابتی خود در منطقه تاکید کردهاند تهران به پشتیبانیاش از «محور مقاومت» ادامه خواهد داد.
محور مقاومت عنوانی است که مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی برای گروههای مسلح مورد حمایت تهران در منطقه، نظیر حماس، جهاد اسلامی، حزبالله، حشد شعبی و حوثیهای یمن استفاده میکنند.
نتانیاهو در پیام ویدیویی خود با بیان اینکه یقین دارد آینده ایران «آینده صلح» است، تاکید کرد خاورمیانه به «فانوسی از رفاه، پیشرفت و صلح» تبدیل خواهد شد.
اسرائیل پیش از این نیز اعلام کرده بود به دنبال تغییر چهره خاورمیانه است.
ناظران سقوط حکومت سوریه را ضربهای بزرگ به نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی میدانند و میگویند پایان پنج دهه حکومت خاندان اسد بر سوریه توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر خواهد داد.





