دادگاه روشنک مولایی، زن قربانی تعرض جنسی سرباز موتورسوار، برگزار شد



رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه ۳۰ آبان در گزارشی به شورای حکام آژانس اعلام کرد ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد و ۶۰ درصد ایران پس از گزارش قبلی آژانس همچنان افزایش یافته است.
در این گزارش در عین حال تاکید شده است که تهران مقدمات توقف غنیسازی اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد را فراهم آورده است. اعلام آمادگی جمهوری اسلامی برای متوقف کردن غنیسازی اورانیوم با غلظت بالا در آستانه نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و بالا گرفتن احتمال صدور قطعنامهای علیه تهران صورت گرفته است.
آژانس از این اقدام جمهوری اسلامی استقبال کرده و آن را حرکت در مسیر درست خوانده است، با این حال به نظر نمیرسد که صرف آماده کردن مقدمات توقف غنیسازی اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد به نگرانیهای غرب درباره برنامه هستهای تهران پایان دهد و مانع صدور قطعنامه مورد نظر آلمان، بریتانیا و فرانسه شود.
رافائل گروسی، روز چهارشنبه ۳۰ آبان، در یک نشست خبری گفت جمهوری اسلامی پذیرفته است «افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده با غلظت ۶۰ درصد را متوقف کند.»
او گفت: «این برای اولین بار است که ایرانیهای میگویند افزایش ذخایر غنیسازی بیش از ۶۰ درصد را متوقف میکنند. این جدی و اتفاقی از نقطه نظر منع اشاعه تسلیحات هستهای مهم است.»
او گفت «برای اولین بار از زمان فاصله گرفتن ایران از تعهدات پیشینش شاهدیم این کشور تغییر جهت داده است.»
بر اساس گزارش تازه رافائل گروسی، یافتههای آژانس در مورد ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در مکانهای اعلامنشده در ایران مطابقت ندارد و آژانس نیازمند اطلاع از مکان فعلی مواد هستهای یا تجهیزات آلوده مرتبط است.
گروسی همچنین درباره نابود شدن یک مرکز مخفی تحقیقاتی هستهای جمهوری اسلامی در پارچین در پی حمله اسرائیل، در پاسخ به سوالی گفت: «ما این مرکز را یک تاسیسات هستهای نمیدانیم و نشانهای مبنی بر وجود مواد هستهای در آنجا نداریم.»
وبسایت اکسیوس روز ۲۵ آبان به نقل از چند مقام فعلی و پیشین اسرائیلی و آمریکایی خبر داد در حمله ماه گذشته اسرائیل به اهداف نظامی در ایران، یک مرکز تحقیقاتی فوقسری مرتبط با تسلیحات هستهای جمهوری اسلامی در پارچین ویران شده است.
روز چهارشنبه عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در ادامه رایزنیها برای پیشگیری از صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه تهران، در تماسی تلفنی با همتای آفریقای جنوبی خود گفت که اگر طرفهای دیگر به دنبال رویارویی باشند، ایران واکنش مناسبی نشان خواهد داد.
عراقچی با ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه نیز تماسی تلفنی داشت و در این ارتباط، اقدام کشورهای اروپایی را برای پیشبرد قطعنامه علیه تهران، «ناموجه و تحریکآمیز» خواند.
او تلاش آلمان، بریتانیا و فرانسه برای تصویب تحریمهای جدید علیه تهران را در «تقابل آشکار با فضای مثبت ایجاد شده در تعاملات ایران و آژانس» تلقی کرد و گفت صدور چنین قطعنامهای صرفا اوضاع را «پیچیدهتر» خواهد کرد.
وزارت امور خارجه فرانسه روز چهارشنبه ۳۰ آبان در بیانیهای اعلام کرد که بارو در گفتوگوی تلفنی با عراقچی تاکید کرده است جمهوری اسلامی باید تعهدات هستهای خود را اجرا و به طور کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند.
بر اساس این بیانیه، وزیر امور خارجه فرانسه گفته است تشدید تنش هستهای از سوی جمهوری اسلامی «بسیار نگرانکننده» است.
بارو همچنین با تاکید بر تلاشهای دیپلماتیک مستمر برای توقف درگیریها در لبنان، از جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتیاش خواست رفتار سازندهای در این زمینه داشته باشند و خواستار آزادی فوری سه شهروند فرانسوی زندانی در ایران شد.
خبرگزاری رویترز پیش از این به نقل از یک دیپلمات ارشد نوشت تهران وعده داده اگر شورای حکام قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی صادر نکند، ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود را در حد فعلی نگه خواهد داشت.
عراقچی روز چهارشنبه ۳۰ آبان در گفتوگویی تلفنی با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت: «در صورتی که طرفهای مقابل بیتوجه به حسن نیت و رویکرد تعاملی ایران، اقدامات غیرسازنده را در نشست شورای حکام از طریق صدور قطعنامه در دستور کار قرار دهند، ایران به نحو مقتضی و متناسب پاسخ خواهد داد.»
همکاری تهران با آژانس در صورت صادر نشدن قطعنامه؟
شامگاه سهشنبه خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات ارشد که نامش را اعلام نکرد گزارش داد که جمهوری اسلامی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشنهاد داده است ذخایر اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد خود را در حدود ۱۸۵ کیلوگرم نگه دارد؛ مشروط بر این که در شورای حکام آژانس، قطعنامهای علیه تهران صادر نشود.
این در حالی است که در دو گزارش فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای ایران تصریح شده است ذخایر اورانیوم غنیشده ایران با خلوص تا ۶۰ درصد به شکل هگزافلوراید اورانیوم (UF6) به میزان ۱۷.۶ کیلوگرم افزایش یافته و به ۱۸۲.۳ کیلوگرم رسیده است.
بر اساس تعریف آژانس، حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد، در صورت غنیسازی بیشتر، بهطور تئوریک برای ساخت یک بمب هستهای کافی است.
رویترز روز سهشنبه ۲۹ آبان گزارش داد که دو گزارش فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای ایران را که به کشورهای عضو شورای حکام داده شده، دیده و بررسی کرده است.
پیشنهاد تهران برای محدود نگه داشتن ذخیره اورانیوم غنیشده با غلظت ۶۰ درصد در حدود ۱۸۵ کیلوگرم به معنای آن است که طبق معیارهای آژانس، جمهوری اسلامی اورانیوم لازم را برای ساخت دستکم چهار بمب اتمی در اختیار دارد.
همراهی یا تهدید؟
پیشنهاد جمهوری اسلامی در عین حال میتواند به معنای تهدید تلویحی کشورهای غربی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد که در صورت صدور قطعنامهای علیه تهران، فرآیند غنیسازی اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد یا حتی بالاتر، شتاب بیشتری خواهد گرفت.
در همین حال، شماری از رسانهها و چهرههای نزدیک به حکومت خبر دادهاند در جریان سفر گروسی به تهران، بهصراحت به او هشدار داده شده است در صورت صدور قطعنامه شورای حکام، جمهوری اسلامی گازدهی به سه نسل از سانتریفیوژهای جدید خود را آغاز خواهد کرد و تصویب قطعنامه جدید در این مقطع میتواند پیامدهای عمیقی برای سرنوشت برجام، آینده برنامه هستهای جمهوری اسلامی و کیفیت همکاری بین تهران و آژانس داشته باشد.
حسن قشقاوی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، روز سهشنبه گفت که در صورت صدور قطعنامه شورای حکام «بدون تردید و فورا دست به اقدامات پشیمانکننده خواهیم زد».
سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه اعلام کردهاند به همراه آمریکا در پی صدور قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی در نشست آتی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی هستند.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز سهشنبه ۲۹ آبان، در یک نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگار ایراناینترنشنال در وزارت امور خارجه آمریکا گفت که واشینگتن در آستانه نشست شورای حکام آژانس کاملا با شرکای خود هماهنگ است و بهشدت از هر اقدامی برای پاسخگو کردن جمهوری اسلامی حمایت میکند.
او افزود: «با این حال ما پیشاپیش درباره اقداماتی که در نظر داریم انجام دهیم، صحبت نخواهیم کرد.»
میلر همچنین گفت که واشینگتن به گزارشهای تهدیدآمیزی که در رسانههای نزدیک به جمهوری اسلامی درباره گازدهی به سانتریفیوژهای جدید در صورت تصویب قطعنامه علیه تهران منتشر میشوند، واکنش نشان نمیدهد.
او افزود: «ما کاملا این نکته را روشن کردهایم که ایران باید با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهطور کامل همکاری کند.»
میلر گفت که آمریکا به مشورت با متحدان و شرکایش در مورد برنامه هستهای جمهوری اسلامی ادامه خواهد داد.
همراهی با اروپا با آمریکا علیه تهران؟
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان روز دوشنبه ۲۸ آبان در گفتوگویی اختصاصی با خبرنگار ایراناینترنشنال در برلین تاکید کرد آلمان، بریتانیا، فرانسه و ایالات متحده آمریکا قطعنامهای را علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه میکنند.
او گفت: «سفر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران، ارزیابیهای ما را تغییر نداده است.»
گروسی چهارشنبه گذشته (۲۳ آبان)، به ایران سفر کرد.
او در این سفر با شماری از مقامهای جمهوری اسلامی از جمله مسعود پزشکیان، رییس دولت و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی دیدار کرد.
گروسی همچنین از دو سایت هستهای فردو و نظنز بازدید کرد.
رویترز در گزارش روز سهشنبه خود با استناد به دو گزارش فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی که برای ۳۵ کشور عضو شورای حکام این نهاد وابسته به سازمان ملل تهیه شده، افزود که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران با خلوص ۲۰ درصد با رشد ۲۵.۳ کیلوگرمی به ۸۳۹.۲ کیلوگرم رسیده است.
رویترز بر اساس گزارش آژانس نوشت تخمین زده میشود موجودی اورانیوم غنیشده ایران از گزارش سهماهه قبلی تاکنون ۸۵۲.۶ کیلوگرم افزایش یافته و به شش هزار و ۶۰۴.۴ کیلوگرم رسیده باشد.
در این گزارش همچنین گفته شده است که تهران موافقت کرده پذیرش چهار بازرس باتجربه جدید آژانس را بررسی کند.
جلوگیری از فعالیت شماری از بازرسان باتجربه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، جواب ندادن به سوالات بیپاسخمانده آژانس از جمله در مورد منشاء ذرات اورانیوم پیدا شده در دو سایت اعلام نشده و همکاری نکردن تهران با آژانس از جمله موضوعات مورد اختلاف جمهوری اسلامی و آژانس هستند که بهویژه با ادامه غنیسازی اورانیوم و افزایش اظهارنظر مقامهای جمهوری اسلامی برای تغییر دکترین هستهای و داشتن توانایی لازم برای ساخت سلاح هستهای، تشدید شدهاند.

سازمان دیدهبان حقوق بشر در بیانیهای هشدار داد که مقامات جمهوری اسلامی در هفتههای اخیر «انبوهی حکم جدید اعدام» صادر و زندانیان سیاسی، اقلیتهای قومی، و اتباع خارجی را به مجازات مرگ محکوم کردهاند.
ناهید نقشبندی، سرپرست پژوهشگری ایران در دیدهبان حقوق بشر، گفت: «مقامات جمهوری اسلامی از مجازات اعدام به عنوان ابزار ارعاب استفاده میکنند و بهطور مشخص اقلیتهای قومی و مخالفان سیاسی را پس از محاکمههای نامنصفانه هدف میگیرند.»
او افزود: «هدف این تاکتیک ظالمانه سرکوب هر مخالفتی با دولتی استبدادی با تهدید است.»
بر اساس گزارش این سازمان، افزایش اعدامها به شهروندان افغانستانی ساکن ایران نیز رسیده است.
دیدهبان حقوق بشر به نقل از گروههای حقوق بشری نوشت که در سال جاری میلادی حداقل ۴۹ تبعه افغانستان در ایران اعدام شدهاند و این آمار تنها در ماه اکتبر به ۱۳ نفر میرسد.
بر اساس این گزارش، در ده ماه ابتدایی سال ۲۰۲۴ حداقل ۶۵۱ نفر در ایران اعدام شدهاند که شامل ۱۶۶ نفر در ماه اکتبر میشود.
بنا به گزارش گروههای حقوق بشری در سال جاری حداقل ۴۹ تبعه افغانستان در ایران اعدام شدهاند و این آمار تنها در ماه اکتبر به ۱۳ نفر میرسد.
همچنین در ده ماه ابتدایی سال ۲۰۲۴ حداقل ۶۵۱ نفر در ایران اعدام شدهاند که شامل ۱۶۶ نفر در ماه اکتبر میشود.
این گزارش دیدهبان حقوق بشر چند روز پس از آن منتشر شده که جمهوری اسلامی به پیشنویس قطعنامهای برای تعلیق مجازات اعدام در سازمان ملل رای منفی داد.
از دیگر کشورهایی که رای مخالف دادند میتوان به آمریکا، چین، هند، ژاپن، عربستان سعودی، پاکستان، عراق، یمن، سوریه، قطر، و کره شمالی اشاره کرد.
این قطعنامه بر احترام به کرامت انسانی و توسعه حقوق بشر تاکید داشت، اما ایران با استناد به حق حاکمیت کشورها در تعیین قوانین داخلی خود، آن را رد کرد.
نقشبندی به دیدهبان حقوق بشر گفت: «دادگاههای انقلاب ایران ابزار نظاممند سرکوب هستند و حقوق بنیادین شهروندان را نقض میکنند، و حفاظتهای حقوقی را از معنا تهی کرده و بیتبعیض حکم اعدام صادر میکنند.»
او افزود:«جامعه بینالمللی باید این روند هشدارآمیز را با قاطعیت محکوم کند و به مقامات ایران برای توقف این اعدامها فشار بیاورد.»
وریشه مرادی (جوانا سنه)، زندانی سیاسی، روز ۲۰ آبان با حکم ابوالقاسم صلواتی، رییس شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران با اتهام «بغی» به اعدام محکوم شد.
پخشان عزیزی، دیگر زندانی سیاسی نیز روز دوم مرداد امسال با حکم ایمان افشاری، رییس شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، به اتهام «بغی» به اعدام محکوم شد.
همچنین دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در هفتههای اخیر پنج مرد کرد را به اتهام «جاسوسی برای اسراییل» به اعدام محکوم کردهاند.
دادگاه کیفری تهران نیز شش متهم پرونده مشهور به اکباتان را با ادعای نقش داشتن آنها در قتل یک عضو نیروی شبه نظامی بسیج در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» به اعدام محکوم کرد.
علاوه بر این، به گزارش سازمان حقوق بشری کارون، چهار زندانی عرب از اهواز، ایران، در معرض اعدام قریبالوقوع هستند.
ماه گذشته، زنان زندانی سیاسی در اوین، در نامهای خواهان لغو تمامی احکام اعدام صادر شده برای زندانیان سراسر کشور شدند.
آنها از مردم خواستند با واکنش فعالانه خود اجازه ندهند هیچکدام از محکومان به اعدام، «قربانی تسویه حساب جمهوری اسلامی با جنبش آزادیخواهانه و برابریطلبانه مردم ایران» شوند.
زنان زندانی سیاسی طی ماههای گذشته بارها در اعتراض به صدور حکم اعدام و اجرای گسترده احکام اعدام در زندانهای سراسر ایران، در حیاط بند زنان زندان اوین تحصن کردهاند.
سازمان حقوق بشر ایران روز ۱۳ آبان در گزارشی اعلام کرد جمهوری اسلامی در ماه گذشته میلادی (اکتبر) همزمان با تشدید تنش بین ایران و اسرائیل و در سایه تبلیغات جنگی، دستکم ۱۶۶ نفر را به دار آویخت.
این بالاترین تعداد اعدام گزارش شده در یک ماه و طی دو دهه در ایران بود.
بنا بر گزارش این سازمان حقوق بشری، در ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۲۴ نیز دستکم ۶۵۱ تن در ایران اعدام شدند.
سایت حقوق بشری هرانا پیشتر در گزارشی به مناسبت روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام نوشت که در بازه زمانی ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳ تا هشت اکتبر ۲۰۲۴، دستکم ۸۱۱ نفر در ایران اعدام شدند.

امیر حسین بانکیپور، رییس کمیسیون جوانی جمعیت گفت: «سقط جنین با آمار ۵۰۰ هزار مورد در سال ۲۰ برابر بیشتر از آمار مرگ و میر کودکان و جوانان در تصادفات جادهای است.» او افزود: «هم باید توجه ما به مدیریت سقط جنین باشد و هم آمار مرگ ومیر ناشی تصادف جادهای.»

نادر یاراحمدی، رییس مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور، گفت که روزانه بیش از چهار هزار نفر از اتباع افغانستان با پاسپورت و ویزای معتبر وارد ایران میشوند. او افزود: «کارفرمایان میتوانند با استفاده از اطلس اشتغالی، تقاضای نیروی کار کنند.»

در شرایط حساس کنونی، عدم همکاری جمهوری اسلامی با بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در کنار فشارهای اقتصادی فزاینده، کاهش نفوذ منطقهای و تنشهای رو به رشد با اسرائیل، تهران را با چالشهای جدی روبرو کردهاست.
اگرچه جمهوری اسلامی پیشنهاد محدود نگه داشتن ذخایر اورانیوم غنیشده خود در حد فعلی را مطرح کرده، اما به نظر میرسد این اقدام برای جلوگیری از صدور قطعنامه انتقادی کافی نبودهاست.
بنا به گزارش ایران اینترنشنال، قدرتهای غربی شامل آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان قصد دارند در نشست شورای حکام آژانس، قطعنامهای انتقادی علیه ایران صادر کنند.
تحلیلگران و مقامات جمهوری اسلامی در یک نکته اتفاق نظر دارند: بازگشت ترامپ به کاخ سفید، تاثیری تعیینکننده بر آینده جمهوری اسلامی خواهدداشت. با این حال، چگونگی تعامل دولت آینده آمریکا و جمهوری اسلامی بر سر برنامه هستهای همچنان محل بحث و گمانهزنی است.
بیستم اکتبر ۲۰۲۵ (۲۵ مهر ۱۴۰۴) روزی سرنوشتساز برای برنامه هستهای جمهوری اسلامی خواهدبود.
در این تاریخ، با پایان یافتن اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، بخش عمدهای از محدودیتهای بینالمللی علیه برنامه هستهای ایران برداشته میشود و غرب امکان استفاده از «مکانیسم ماشه» را از دست خواهدداد.
گرچه در خردادماه امسال نیز قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی صادر شد که نتیجه چشمگیری نداشت، کارشناسان معتقدند فضای سیاسی کنونی به کلی متفاوت است.
در این شرایط حساس، کشورهای اروپایی همچنان میتوانند با فعالسازی مکانیسم ماشه، تمام تحریمهای لغو شده سازمان ملل را احیا کنند.
سینا عضدی، پژوهشگر و استاد دانشگاه جورج واشینگتن، در گفتگو با ایران اینترنشنال گفت: «جمهوری اسلامی سعی میکند از تحریمهای بینالمللی جدید پرهیز کند، زیرا چنین تحریمهایی خلاف منافع آن است.»
او تاکید کرد: «تحریمهای فعلی علیه ایران، بیشتر یکجانبه و از سوی آمریکا هستند، نه تحریمهای بینالمللی سازمان ملل. ایران از منظر سیاسی تلاش میکند مانع بازگشت تحریمهای سازمان ملل شود، بهویژه که کمتر از یک سال تا لغو کامل این تحریمها باقی ماندهاست.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز شنبه ۲۶ آبان در گفتگو با تلویزیون دولتی تاکید کرد که راه دیپلماسی برای برنامه هستهای ایران همچنان باز است.
به گفته عراقچی پنجره دیپلماسی هنوز بسته نشدهاست، هرچند این فرصت کوتاهمدت و مشروط به نشان دادن اراده واقعی از سوی طرفهای مقابل خواهدبود.
عراقچی همچنین اشاره کرد که تهران در جریان سفر هفته گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مواضع خود را با او در میان گذاشتهاست.
در این دیدار، جمهوری اسلامی آمادگی خود را برای عدم افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده با غلظت ۶۰ درصد اعلام کردهاست.
گرگوری برو، تحلیلگر امور ایران در گروه اوراسیا، معتقد است اگرچه تهران تمایل خود را به امتیازدهی نشان میدهد، اما همچنان اصرار دارد این کار را مطابق با شروط خود پیش ببرد.
به گفته او جمهوری اسلامی آماده مذاکره است، اما تنها در صورتی که به هدف اصلی خود، یعنی رفع تحریمها دست یابد، بدون آنکه مجبور به دادن امتیازات عمده در برنامه هستهای یا سایر حوزههای سیاست خارجی خود شود.
با این حال، بهرغم این اظهارات، عملکرد جمهوری اسلامی مسیر دیگری را نشان میدهد.
بر اساس گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که آسوشیتدپرس روز سهشنبه ۲۹ آبان به آن دسترسی یافته، تهران میزان ذخایر اورانیوم غنیشده خود را تا سطوحی که به درجه تسلیحاتی نزدیک است، افزایش دادهاست.
اورانیوم با غنای ۶۰ درصد تنها یک گام با سطح ۹۰ درصدی که برای ساخت سلاح هستهای مورد نیاز است، فاصله دارد.
در آستانه بازگشت ترامپ به کاخ سفید و همزمان با تضعیف چشمگیر حماس و حزبالله، نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، زیر ضربات سنگین اسرائیل، تهران با یکی از پیچیدهترین چالشهای سیاسی و امنیتی خود در سالهای اخیر روبهرو شدهاست.
حال پرسش اینجاست که آیا تهران مسیر دستیابی به تسلیحات هستهای را با سرعت بیشتری دنبال خواهدکرد یا راهی برای تعامل با رییسجمهوری جدید آمریکا خواهدیافت، همان شخصی که طبق گزارشهای اطلاعاتی ایالات متحده، جمهوری اسلامی قصد ترور او را داشتهاست.
به گفته برو، با وجود آنکه بازگشت قریبالوقوع ترامپ به کاخ سفید همواره در محاسبات راهبردی تهران جای داشته، اما جمهوری اسلامی ترجیح داده همان رویکرد دوران بایدن-هریس، پایبندی به تعهدات تا پایان اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ و تلاش برای رفع تحریمها را ادامه دهد.
این رویکرد میتواند به جمهوری اسلامی اجازه دهد در مذاکرات آینده، بدون محدودیتهای برجام وارد گفتگو شود.
آندریا استریکر، معاون مدیر و پژوهشگر امور منع گسترش سلاخهای کشتار جمعی و دفاع زیستی در بنیاد دفاع از دموکراسیها (FDD)، در گفتگو با ایران اینترنشنال گفت که امتیازدهی احتمالی تهران ناشی از نگرانی از سیاست فشار حداکثری ترامپ است.
به گفته او، حکومت ایران با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و آمادگی اروپا برای افزایش فشارها، به ناچار عقبنشینی میکند. البته تهران میکوشد با کمک متحدانش روسیه، چین و کره شمالی از تحریمهای آتی بگریزد.
استریکر معتقد است سیاست فشار حداکثری ترامپ، جمهوری اسلامی را وادار به کاهش جاهطلبیهای هستهای و فعالیتهای منطقهای خواهدکرد.
از نظر او، ترس از ترامپ، عامل اصلی هرگونه نرمش احتمالی تهران است زیرا او کسی است که دستور کشتن قاسم سلیمانی را صادر کرد، از برجام خارج شد و تحریمهای سنگین نفتی وضع کرد.
استریکر افزایش ذخایر اورانیوم را تلاشی برای باجخواهی از غرب میداند تا از تحریمهای سازمان ملل جلوگیری شود، اما معتقد است این اقدامات «خیلی کم و خیلی دیر» است.
عضدی در ادامه به ایران اینترنشنال گفت که تهران همواره به قطعنامههای آژانس بینالمللی انرژی اتمی با خشم واکنش نشان دادهاست.
به گفته او گسترش برنامه هستهای جمهوری اسلامی از طریق افزایش شمار سانتریفیوژها و راهاندازی یک مرکز جدید، بیشتر نوعی مانور دیپلماتیک به شمار میرود.
او معتقد است جمهوری اسلامی به سمت ساخت بمب اتمی نخواهدرفت، زیرا این مسیر با مخالفت جدی اسرائیل و آمریکا روبرو خواهدشد. نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ بارها تاکید کردهاند که اجازه تبدیل شدن ایران به یک قدرت هستهای را نخواهند داد.
عضدی بر این باور است که جمهوری اسلامی برای حفظ بقای خود، ریسک حمله نظامی ناشی از ساخت بمب را نخواهد پذیرفت و به نظر میرسد مسیر توافق را پیش خواهدگرفت.
فایننشال تایمز به تازگی گزارش داد که ترامپ در نظر دارد با ورشکست کردن ایران، این کشور را وادار به توقف برنامه هستهای و قطع حمایت مالی از نیروهای نیابتی در منطقه کند.
ترامپ پیش از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری، در پادکست پاتریک بت دیوید گفت که خواهان موفقیت ایران است و تنها بر یک نکته تاکید کرد: «دوست دارم ایران را بسیار موفق ببینم، فقط نباید به سلاح هستهای دست یابد.»
به باور استریکر، راهبرد فشار حداکثری ترامپ، رهبران تهران را به هراس انداختهاست. در مقابل، عضدی معتقد است که انگیزه ترامپ برای رسیدن به توافق با ایران نه دیپلماتیک است و نه ایدئولوژیک، بلکه او میخواهد نام خود را در تاریخ ماندگار کند.






