مطالب بیشتر
دولت پزشکیان قصد دارد سه صندوق بازنشستگی را منحل کند. این سه صندوق حدود یک میلیون و ۷۱۸ هزار نفر را تحت پوشش دارند.واگذاری دهها شرکت زیرمجموعه این صندوقها به دولت، برخلاف اسناد بالادستی درباره لزوم کاهش بنگاهداری دولت است و ممکن است حیاط خلوت جدیدی برای مدیران رانتی ایجاد کند.
حجت میرزایی، رئیس مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران، با بیان اینکه بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۴، سه صندوق بازنشستگی کشوری، فولاد و هما منحل خواهند شد گفت:« دولت تمام تعهدات این صندوقها تا آخرین بازنشسته را بر عهده خواهد گرفت و دارایی آنها نیز به دولت واگذار خواهد شد.»
صندوق بازنشستگی کشوری، یکی از بزرگترین صندوقهای بازنشستگی ایران است. عموم کارکنان دولت و بخش عمومی، تحت پوشش این صندوق قرار دارند. تعداد حقوقبگیران صندوق بازنشستگی کشوری در پایان خرداد ۱۴۰۳، حدود یک میلیون و ۷۱۸ هزار نفر است؛ در مقابل این تعداد حقوق بگیر، این صندوق حدود ۸۴۷ هزار شاغل کسورپرداز داشته است. نسبت پشتیبانی صندوق بازنشستگی کشوری در پایان خردادماه ۱۴۰۳ به ۰/۴۹ رسید، مرز هشدار این نسبت در صندوقهای بازنشستگی ۳ است.
در پایان سال ۱۴۰۱، حدود ۸۳ هزار نفر تحت پوشش صندوق بازنشستگی فولاد بودند و در مقابل این صندوق حدود نه هزار بیمهپرداز داشت، که نشان دهنده نسبت پشتیبانی ۰/۱ است. صندوق بازنشستگی هواپیمایی هما نیز در پایان سال ۱۴۰۱ با ۱۳ هزار و ۹۰۰ نفر بیمه پرداز، حدود نه هزار و ۵۰۰ نفر مستمری بگیر داشته که نشان دهنده نسبت پشتیبانی ۱/۵ است. بر این اساس وضعیت صندوق بازنشستگی هما از نظر نسبت پشتیبانی در بین این سه صندوق از همه بهتر است.
در ایران ۱۷ صندوق بازنشستگی شامل: سازمان تامین اجتماعی، بازنشستگی کشوری، بانکها، صنعت نفت، فولاد، روستاییان و عشایر، بانک مرکزی، وکلا، صدا و سیما، هما، شهرداری تهران، آیندهساز، بیمه ایران، ملی مس، بنادر و کشتیرانی و بیمه مرکزی وجود دارد. صندوقهای تخصصی و صنفی خاص دیگری مثل کارکنان وزارت اطلاعات یا تامین اجتماعی نیروهای مسلح هم وجود دارند که ماهیت آنها به دلیل افراد تحت پوشش متفاوت است.
در بین تمام این صندوقها تنها تنها نسبت پشتیبانی صندوق روستاییان و عشایر و وکلا در حد مطلوب است. نسبت پشتیبانی سازمان تامین اجتماعی، بزرگترین صندوق بازنشستگی کشور که بیش از ۱۵ میلیون بیمهپرداز و بیش از سه میلیون و ۷۰۰ هزار مستمری بگیر دارد، ۴/۱ و در نزدیکی مرز بحران ۳ قرار دارد.
تکلیف اموال چه خواهد شد؟
طبق اصل ۴۴ و قوانین توسعه، دولتهای جمهوری اسلامی باید به سمت کوچک شدن از طریق خصوصیسازی پیش بروند. دولتها به همین بهانه، در روندی مبهم که همواره مورد انتقاد کارشناسان بوده، اموال خود را اصطلاحا به بخش خصوصی، اما در بسیاری از موارد به بخشهای حاکمیتی و شبه دولتی واگذار کردند. طرحهایی چون مولدسازی هم به این روند اضافه شده است.
با وجود ابهامات، این روندها لااقل در ظاهر در جهت کوچکسازی دولت بودند. اما انحلال و بعد واگذاری این سه صندوق بازنشستگی یعنی کشوری، فولاد و هما به دولت، درست در عکس برنامهها و اسناد بالادستی جمهوری اسلامی است.
از طرفی، این سه صندوق، دهها شرکت در زیرمجموعه خود دارند که طبق قانون بودجه قرار است به سازمان تامین اجتماعی واگذار شود.
میرزایی میگوید حدود ۱۵۰ بنگاه اقتصادی در اختیار این سه صندوق است که تنها کمتر از ۲۰ بنگاه آن سود ده به شمار میرود و باقی موارد زیان ده هستند.
درحالی که دولتها همواره با مشکل شرکتهای زیانده مواجه هستند، اضافه شدن ۱۳۰ شرکت زیانده جدید به دولت میتواند برای کارکنان آنها و دولت آسیبهای جدی ایجاد کند.
به طور رسمی آتیهصبا؛ هلدینگ صنعتی و معدنی، گروه مدیریت ارزش سرمایه؛ هلدینگ مالی، بانکی و سهام، صبا انرژی؛ هلدینگ نفت گاز، پتروشیمی و نیروگاه، پگاه؛ شرکت صنایع شیر ایران و صباعمران؛ هلدینگ عمرانی و ساختمانی هلدینگهایی هستند که صندوق بازنشستگی کشوری در اختیار دارد.
این هلدینگها هر یک در زمینه فعالیت خود شرکت مادرتخصصی مجموعههای کوچکتر هستند و سهام ارزشمندی در شرکتها و مجموعههای بزرگ دارند.
صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد هم مجموعههای بزرگی مثل دخانیات ایران، سنگ آهن مرکزی، مرآت کیش، فولاد دالاهو، زغالسنگ کرمان و… را در اختیار دارد که هر یک چندین زیر مجموعه دارند.
بحران بازنشستگان و صندوقهای بازنشستگی در سالهای اخیر با کاهش نسبت پشتیبانی صندوقها و مدیریت سیاسی داراییهای آنها که عموما به حیاط خلوتی برای توزیع پست بین اعضای ستادها و نزدیکان دولتهای مستقر بدل شده، تشدید شده است.
وضعیت معیشتی بازنشستگان و مستمریبگیران هم سبب شده که تعداد تجمعات اعتراضی آنها در سالهای اخیر به شدت افزایش پیدا کند.
نجیب حسینی، عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ در مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی کلیات لایحه بودجه گفت: «دولت حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان به صندوقهای بازنشستگی بدهکار است.» کل درآمد اختصاصی وزارتخانهها و موسسات دولتی در قانون بودجه امسال ۴۲۰ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است؛ این یعنی تنها بدهی دولت به صندوقهای بازنشستگی چیزی حدود کل درآمد تمام وزارتخانهها، بانکها، شرکتها و موسسات دولتی است.
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل پس از دریافت آخرین خبرها در اتاق وضعیت وزارت خارجه اسرائیل درباره حملات به اسرائیلیها در آمستردام گفت این اتفاق «ما و آنها، یعنی کشورهای آزاد و هلند را تهدید میکند.»
نتانیاهو تاکید کرد: «نمیتوانیم چنین موضوعی را بپذیریم».
دیک شوف، نخستوزیر هلند روز جمعه و یک روز پس از حمله خشونتآمیز به هواداران اسرائیلی فوتبال در آمستردام گفت: «امیدواریم اسرائیلیها همچنان در هلند احساس امنیت کنند.»
او گفت که این حملات «نشانهای از افزایش یهودیستیزی در هلند بوده است.»
شوف در حاشیه نشست سران اتحادیه اروپا در بوداپست به خبرنگاران گفت: «از اتفاقی که در هلند افتاد احساس شرمندگی میکنم. این یک شب وحشتناک بوده است.»
شوف گفت که عصر جمعه اجلاس را ترک خواهد کرد تا به آمستردام بازگردد.
پیشتر نخستوزیر هلند، در گفتوگوی تلفنی با نتانیاهو اعلام کرده بود که حملات یهودیستیزانه علیه اسرائیلیها «کاملا غیرقابل قبول» است و مهاجمان «شناسایی و محاکمه» خواهند شد.
انتصابهای احتمالی دونالد ترامپ در سطوح عالی میتواند بیانگر جهتگیری سیاستهای دولت جدید آمریکا در قبال جمهوری اسلامی در آغاز دور دوم ریاست جمهوری او باشد، هرچند ترامپ تاکنون در مورد مقاصد فوری خود صحبتی نکردهاست.
حضور احتمالی برایان هوک، فرستاده ویژه سابق ترامپ در امور ایران، در تیم انتقالی وزارت امور خارجه، توجه ناظران ایران و ایرانیان آمریکایی را به خود جلب کردهاست.
این حضور را میتوان نشانهای از موضع سختتر در قبال تهران پس از چهار سال سیاستهای ملایمتر دولت بایدن دانست. با این حال، هوک تنها «تندرو مخالف جمهوری اسلامی» نیست که برای حضور در تیم ارشد سیاستگذاری ترامپ در نظر گرفته شدهاست.
ریچارد گرنل
ریچارد گرنل، سفیرپیشین ایالات متحده در آلمان که در دوره اول ترامپ خدمت میکرد، نقش فعالی در مبارزات انتخاباتی اخیر داشته است.
او در دیدار ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین در ماه سپتامبر حضور داشت. رسانههای آمریکایی از گرنل بهعنوان یکی از گزینههای اصلی برای رهبری وزارت امور خارجه یا مشاور ارشد رییسجمهوری نام میبرند.
گرنل اگرچه از حامیان سرسخت سیاستهای ترامپ است، اما دیپلمات باتجربهای نیز هست که بهخوبی با اروپا و روابط آنها با ایران آشناست.
در گفتگوی با شبکه نیوزمکس، گرنل در برابر دیدگاه جنجالی برخی حامیان ترامپ درباره واگذاری بخشی از خاک اوکراین به روسیه، رویکردی سنجیده و محتاطانه در پیش گرفت. هنگامی که مجری از او درباره امکان پایان جنگ از طریق امتیازدهی سرزمینی به روسیه پرسید، گرنل با قاطعیت بر ضرورت حفظ یکپارچگی سرزمینی اوکراین تاکید ورزید.
در بخش دیگری از این مصاحبه، گرنل به موضوع حضور مسعود پزشکیان، رییس دولت در جمهوری اسلامی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل پرداخت و از تصمیم دولت آمریکا برای صدور روادید به وی انتقاد کرد. او همچنین اشاره کرد که در تمام مدت اقامت پزشکیان در نیویورک، معترضان هر روز در مقابل محل اقامت او تجمع میکردند.
گرنل، منتقد شدید جمهوری اسلامی، نه تنها به دلیل برنامه هستهای و سیاستهای نظامی و خارجی، بلکه بهخاطر سابقه حقوق بشر، بهویژه در مورد حقوق دگرباشان جنسی بوده است.
او در آوریل ۲۰۲۲ در گفتوگو با ایراناینترنشنال اظهار داشت: «میدانیم که آنها هر روزبه طور سیستماتیک، حقوق اولیه بشر را برای زنان، همجنسگرایان و لزبینها و عموم مردم زیر پا میگذارند».
به گزارش ایراناینترنشنال، در آوریل ۲۰۲۲، جمهوری اسلامی سفیر پیشین آمریکا را به همراه ۲۳ شخصیت دیگر به اتهام «فعالیتهای تروریستی و نقض حقوق بشر» در فهرست تحریمهای خود قرار داد.
گرنل در واکنش به این اقدام، اظهار داشت که دلیل عدم تحریم دموکراتها از سوی تهران، نزدیکی آنها به حکومت ایران است.
او در ادامه، دولت بایدن را به ریاکاری متهم کرد و گفت: «آنها تظاهر میکنند که مدافع حقوق بشر هستند، اما در عمل، این موضوع برایشان اهمیتی ندارد. از یک سو درباره کمک مالی به حکومت ایران سخن میگویند و از سوی دیگر، تحریمهای اعمال شده علیه این رژیم را لغو میکنند.»
رابرت اوبراین مشاور پیشین امنیت ملی
رابرت اوبراین، از دستیاران ارشد پیشین امنیت ملی در دولت ترامپ، که اکنون از او به عنوان گزینه احتمالی وزارت امور خارجه یاد میشود، پیشتر در سمتهای مذاکرهکننده آزادی گروگانها و سپس مشاور امنیت ملی خدمت کردهاست.
یکی از موفقیتهای چشمگیر او در سال ۲۰۱۹ رقم خورد، زمانی که نقش کلیدی در آزادسازی ژیو وانگ، دانشآموخته دانشگاه پرینستون، ایفا کرد.
وانگ پس از یک محاکمه غیرعلنی و بدون برخورداری از دادرسی عادلانه، به ده سال حبس در ایران محکوم شدهبود.
نکته قابل توجه این است که آزادی وانگ از طریق تبادل زندانی و بدون پرداخت هرگونه امتیاز مالی صورت گرفت. این در حالی است که دولت بایدن در سال ۲۰۲۳ برای آزادی پنج گروگان، ناگزیر به آزادسازی شش میلیارد دلار از داراییهای مسدود شده ایران شد.
رابرت اوبراین، وکیلی با تجربه در عرصه سیاست خارجی، عنصری کلیدی در تقویت و تعمیق تیم امنیت ملی و سیاست خارجی دولت ترامپ به شمار میرفت.
او که تسلط ویژهای بر مسائل ایران دارد، در سخنرانی خود در شورای روابط خارجی در دسامبر ۲۰۲۲، به شدت از موضع منتقدان توافق هستهای ۲۰۱۵ دولت اوباما حمایت کرد.
اوبراین با اشاره به سخنرانی مشهور اوباما در مراسم تحلیف که گفتهبود: «اگر مشت خود را باز کنید، ما دست خود را دراز میکنیم»، انتقاد تندی را مطرح کرد.
او گفت: «ما دست خود را با ۱۵۰ میلیارد دلار به سوی رژیم ایران دراز کردیم. اما نتیجه چه شد؟ این مبلغ هنگفت صرف تامین مالی گروههایی چون کتائب حزبالله، حوثیها، حماس و رژیم اسد شد و جز مرگ و بیثباتی در سراسر خاورمیانه حاصلی نداشت.»
او این اقدام را «هدیهای ۱۵۰ میلیارد دلاری» در ازای یک توافق ضعیف توصیف کرد.
به نظر اوبراین، ماهیت ایدئولوژیک حکومت ایران تغییرناپذیر است.
او با نقد دیدگاههای لیبرال غربی که معتقدند تقویت مالی میتواند به گشایش سیاسی بینجامد، چنین استدلال میکند که این تصور که با گسترش روابط تجاری و اعطای امتیازات، ایران ثروتمندتر شده و به الگوی غربی نزدیکتر میشود، از اساس اشتباه بود.
برخلاف این انتظار، جمهوری اسلامی نه تنها خودکامهتر شد، بلکه به صدور بیشتر تروریسم روی آورد، بیثباتی جهانی را افزایش داد و جان آمریکاییها و دیگر ملتها را گرفت. این رویکرد از همان آغاز محکوم به شکست بود.
اوبراین، مشاور پیشین امنیت ملی، با اشاره به ضرورت دستیابی به توافقی جامع با ایران، بر این باور است که باید فراتر از مسئله هستهای، امتیازات قابل توجهی در زمینه موشکهای بالستیک و سیاستهای منطقهای از تهران گرفته شود، همان نکات کلیدی که ترامپ هنگام خروج از برجام بر آنها تاکید داشت.
او با تایید ضرورت رسیدن به یک توافق نهایی با ایران، شروط اصلی را چنین برمیشمارد: «برنامه موشکهای بالستیک که نه تنها اسرائیل، بلکه متحدان اروپایی و در نهایت آمریکا را تهدید میکند، باید محدود و متوقف شود. علاوه بر توقف کامل برنامه هستهای، حمایت از تروریسم در منطقه نیز باید پایانیابد. همچنین، تلاشهای ایران برای ترور مقامات پیشین آمریکایی و مخالفان در خاک آمریکا و اروپا باید متوقف شود.»
سناتور بیل هاگرتی
رسانههای آمریکایی از سناتور جمهوریخواه بیل هاگرتی به عنوان گزینه احتمالی وزارت امور خارجه، خزانهداری یا بازرگانی نام میبرند.
هاگرتی که پیشتر سمت سفیر آمریکا در ژاپن در دوره ترامپ و مشاور اقتصادی کاخ سفید در دوران جورج دبلیو بوش را بر عهده داشته، در سنا موضعگیریهای صریحی درباره مسائل ایران دارد.
به گزارش ایراناینترنشنال او که همصدا با دیگر جمهوریخواهان خواستار اعمال فشار بیشتر بر تهران است، همواره از سیاستهای دولت بایدن در قبال خاورمیانه انتقاد کرده است.
انتقاد شدید او از دولت در اوایل امسال، به عدم شفافیت درباره پرونده رابرت مالی، نماینده ویژه در امور ایران، مربوط میشد که در سال ۲۰۲۳ به اتهام نقض امنیتی از کار تعلیق شد.
هاگرتی در جلسهای با هیات سنا، مالی را متهم کرد که پشت پرده عدم اجرای تحریمها قرار دارد.
او ادعا کرد که نماینده ویژه امور ایران، دولت آمریکا را متقاعد کرده تا در برابر فروش نفت بیشتر ایران به چین، در ازای محدودسازی فعالیتهای هستهای، چشمپوشی کند. به گفته هاگرتی، این اقدام «مایه شرمساری» است.
علاوه بر این، هاگرتی از توافق شش میلیارد دلاری برای آزادی پنج زندانی در ایران به شدت انتقاد کرده و در موارد متعددی نیز نقض حقوق بشر در ایران را محکوم کردهاست.
مارکو روبیو
سناتور مارکو روبیو از فلوریدا،یکی دیگر از نامهای مطرح برای تصدی وزارت امور خارجه است. او که به حمایت قاطع از اسرائیل شهرت دارد، همواره حکومت ایران را عامل اصلی بیثباتی در منطقه معرفی کرده است.
روبیو در مصاحبهای با شبکه سیانان در پی حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل در ماه آوریل، گفت: «حکومت ایران به خوبی میداند که در نبرد نظامی قادر به شکست اسرائیل نیست. هدف اصلی تهران این است که اسرائیل را به سرزمینی غیرقابل سکونت تبدیل کند، جایی که حتی گردشگران نیز تمایلی به بازدید از آن نداشتهباشند».
یون سوک یول، رییسجمهوری کره جنوبی اعلام کرد این کشور آماده است تا در چارچوب اتحاد با ایالات متحده در صورت تلاش کره شمالی برای حمله هستهای، پاسخ قاطعانهای به این کشور بدهد.
به گزارش رویتز، او در یک کنفرانس مطبوعاتی تصمیم برای حمله هستهای به جمهوری کره را منطقی ندانست و گفت در صورت انجام چنین حملهای، اتحاد هستهای کره جنوبی و ایالات متحده بلافاصله با استفاده از سلاح هستهای آمریکا به کره شمالی پاسخ خواهد داد.
یول گفت که کره جنوبی میتواند به سلاحهای هستهای آمریکا برای دفاع از کشور تکیه کند.
آزمایش موشکی جدید کره شمالی و نگرانیها
در تاریخ ۹ آبان، کره شمالی یک موشک بالستیک قارهپیمای سوخت جامد با نام هواسونگ-۱۹ را آزمایش کرد.
این اقدام در حالی انجام شد که واشینگتن و سئول این کشور را به اعزام نیرو برای حمایت از روسیه در جنگ اوکراین متهم کردهاند.
وزارت دفاع کره جنوبی ۱۵ آبان اعلام کرد که بیش از ۱۰ هزار نیروی نظامی کره شمالی در روسیه حضور دارند تا از جنگ مسکو علیه اوکراین حمایت کنند.
حمله با بالن زباله
بالنهای حامل زباله از کره شمالی برای دومین بار در روز پنجشنبه دوم آبان در محوطه کاخ ریاستجمهوری کره جنوبی در سئول سقوط کردند. این اقدام نگرانیها درباره آسیبپذیری نقاط کلیدی کره جنوبی را افزایش داد.
سرویس امنیتی ریاستجمهوری کره جنوبی اعلام کرد که هیچ شیء خطرناکی در میان زبالههای پراکنده شده از بالن که بر فراز محوطه ریاستجمهوری منفجر شد، پیدا نشده است.
این حادثه پس از آن اتفاق افتاد که کره شمالی در روزهای گذشته سئول را به ارسال پهپادهایی برای پخش اعلامیههای تبلیغاتی در پایتخت خود متهم کرد.
یول در برابر کرهشمالی
یول، که رویکرد سختگیرانهتری نسبت به پیشینیان خود در برابر کره شمالی دارد، تاکید کرده است که این کشور باید در برابر توسعه تسلیحات هستهای و موشکی کره شمالی مقاومت کند.
او روز پنجشنبه، ۲۵ مرداد، در یک سخنرانی به مناسبت «روز آزادی» که در آن پایان اشغال شبهجزیره کره از استعمار ژاپن در ۱۵ آگوست ۱۹۴۵ جشن گرفته میشود، گفت که اگر پیونگیانگ «گامی به سمت خلع سلاح اتمی بردارد»، آماده است همکاری اقتصادی و سیاسی با کره شمالی را آغاز کند.
این اظهارات در حالی مطرح شده که در ماههای اخیر تنش در روابط میان دو کشور بیش از پیش افزایش یافته است.
کره جنوبی به دنبال تقویت روابط خود با ایالات متحده و بهرهمندی از اتحاد ۷۰ ساله امنیتی با این کشور است؛ اتحادی که با توجه به انتخاب مجدد دونالد ترامپ بهعنوان رییسجمهوری آمریکا، توجه جدیدی را به خود جلب کرده است.
جنگ دو کره در سال ۱۹۵۳ با آتشبس خاتمه یافت و معاهده صلحی به امضا نرسید. بههمین دلیل دو کشور همچنان از لحاظ فنی در جنگ به سر میبرند.
