نعیم قاسم، نایب رییس حزبالله لبنان، در اشاره به کمک اردن، عربستان سعودی و امارات در دفع حملههای جمهوری اسلامی به اسرائیل، گفت: حمایت از اسرائیل فارغ از هر توجیهی که داشته باشد، برازنده هیچ کشور عربی نبود و مردم این کشورها آنها را برای چنین تصمیمی پاسخگو خواهند کرد
نایب رییس حزبالله لبنان به انبیسی گفت که حزبالله قصد ندارد درگیریها با اسرائیل را در جنوب لبنان افزایش دهد، اما به هر گونه حمله اسرائیل پاسخ متقابل خواهد داد.
وال استریت ژورنال به نقل از مقامهای آمریکا و عربستان سعودی گزارش داد کاخ سفید به دنبال یک توافق دیپلماتیک در ماههای آینده است که در جریان آن از اسرائیل میخواهد در ازای عادیسازی روابطش با عربستان سعودی، متعهد شود که کشور مستقل فلسطین را به رسمیت بشناسد.
به نوشته وال استریت ژورنال، به عنوان انگیزهای برای به رسمیت شناختن اسرائیل، کاخ سفید به عربستان سعودی یک رابطه دفاعی رسمیتر با واشینگتن، کمک برای دستیابی به انرژی هستهای غیرنظامی و تلاش مجدد برای تشکیل کشور فلسطین را پیشنهاد میکند.
به نوشته این روزنامه، مقامهای آمریکایی میگویند در مراحل نهایی مذاکره بر سر این پیشنهادها هستند.
این تلاش با میانجیگری ایالات متحده، دستاوردی را برای اسرائیل به همراه خواهد داشت که مدتها است به دنبال آن بوده است: یک توافق تاریخی برای عادیسازی روابط با ریاض، قدرتمندترین همسایه عرب اسرائیل.
همکاری در رهگیری موشکهای جمهوری اسلامی؛ یک نقطه عطف
مقامهای آمریکایی میگویند همکاری موفقیتآمیز چند کشور برای سرنگونی موشکها و پهپادهای جمهوری اسلامی در حمله شنبه شب به اسرائیل، باید این موضوع را برای اسرائیل روشن کرده باشد که امنیت این کشور در برابر تهدیدات جمهوری اسلامی را میتوان از طریق نزدیکی بیشتر با عربستان سعودی افزایش داد.
براساس گزارشها، آمریکا، بریتانیا، فرانسه، اردن، عربستان سعودی و امارات متحده عربی با اسرائیل برای رهگیری و انهدام پهپادها و موشکهای جمهوری اسلامی حمله کردهاند.
نعیم قاسم، نایب رییس حزبالله لبنان در اشاره به کمک اردن، عربستان سعودی و امارات در دفع حملههای جمهوری اسلامی به اسرائیل، گفت: «حمایت از اسرائیل فارغ از هر توجیهی که داشته باشد، برازنده هیچ کشور عربی نبود و مردم این کشورها آنها را برای چنین تصمیمی پاسخگو خواهند کرد.»
شانسی برای کارزار انتخاباتی بایدن
به نوشته وال استریت ژورنال، تلاش برای عادیسازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل، شانس موفقیت دیپلماتیک قابل توجهی را در میانه کارزار انتخاباتی جو بایدن برای انتخابات ریاست جمهوری امسال را فراهم میکند و دامنه توافقنامه ابراهیم را گسترش میدهد که رقیب جمهوریخواه او، دونالد ترامپ در زمان ریاست جمهوری امضا کرد. این توافقنامه منجر به عادیسازی روابط بین اسرائیل با مراکش، بحرین و امارات متحده عربی شد.
مقامهای آمریکایی و اسرائیلی اما میگویند متقاعد کردن بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، برای پذیرش مذاکرات برای تاسیس یک کشور فلسطینی همچنان یک مانع دشوار است، زیرا اعضای دست راستی دولت او و بسیاری از مردم اسرائیل با تشکیل کشور فلسطین پس از حمله مرگبار هفت اکتبر حماس به اسرائیل مخالف هستند.
رهبران عربستان سعودی برای دههها گفتهاند که تشکیل کشور فلسطین در اولویت برنامههای آنها است و دیپلماتهای ارشد آن نیز گفتهاند ایجاد راهی برای تحقق راهحل دو کشوری بخشی از قیمت عادیسازی آنها است.
به نوشته وال استریت ژورنال، مقامهای سعودی گفتند اکنون بهطور خصوصی به ایالات متحده نشان دادهاند که ممکن است تضمینهای شفاهی اسرائیل برای شرکت در مذاکرات جدید برای تشکیل کشور فلسطین را بپذیرند تا بتوانند بر سر دیگر بخشهای همکاری گسترده امنیتی خود با آمریکا به توافق برسند.
مقامهای عربستان سعودی به این روزنامه گفتند که یک توافق با میانجیگری ایالات متحده ممکن است به اسرائیل در استراتژی خروج احتمالی از غزه پس از پایان یافتن درگیریها کمک کند.
ایالات متحده طرحی را برای پس از جنگ ترسیم کرده است که در آن برای تامین امنیت غزه از نیروهای کشورهای عربی استفاده شود.
آمریکا روز پنجشنبه قطعنامهای را در شورای امنیت سازمان ملل وتو کرد که راه را برای عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل هموار میکرد.
ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، تصویب این قطعنامه را اقدامی زودهنگام خواند و گفت: «این اقدام برای مردم فلسطین مایه تشکیل یک کشور نخواهد شد.»
جلوگیری از نفوذ چین و انزوای بیشتر جمهوری اسلامی
مقامهای آمریکایی نیز به وال استریت ژورنال گفتند که هدف دیگر از گفتگوها با عربستان سعودی، محدود کردن نفوذ چین در منطقه و انزوای بیشتر جمهوری اسلامی از طریق نزدیک کردن ریاض به اسرائیل، نزدیکترین متحد واشینگتن در منطقه است.
برای سعودی ها، گرفتن تعهدات دفاعی ملموستر از سوی ایالات متحده یک هدف مهم است. به گفته یک مقام آمریکایی، کمک پنتاگون به ریاض در تقویت دفاع این کشور در برابر موشکها و پهپادهای ایرانی، زمینهای برای یک توافق بالقوه است، اما جزئیات مذاکرات در مورد کمکهای دفاعی و هستهای علنی نشده است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در جریان سفر خود به جده در ۲۰ مارس، پس از دیدار و مذاکره با محمد بن سلمان ، ولیعهد عربستان سعودی، بر سر عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل گفت:«پیشرفت خوب و واقعی است. من نمیتوانم چارچوب زمانی برای آن تعیین کنم، اما فکر میکنم به نقطهای نزدیک میشویم که توافقهایی داشته باشیم.»
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، اوایل ماه جاری برای سفر به عربستان سعودی برنامه ریزی کرده بود، اما این سفر به دلیل شکستگی دنده او در یک تصادف جزئی، لغو شد.
تلاش قبلی کاخ سفید برای رسیدن به یک توافق دیپلماتیک با تهاجم اسرائیل به غزه پس از حمله حماس در ماه اکتبر از مسیر خارج شد.
مقامهای عربی میگویند که آتشبس موقت در غزه باعث میشود سعودیها بتوانند راحتتر در این مسیر حرکت کنند، اما گفتگوهای جداگانه در مورد توقف جنگ و مبادله گروگانهای حماس با فلسطینیهای زندانی در اسرائیل با مشکل مواجه شده است.
اسرائیل همچنین مصمم است به عملیات نظامی علیه حماس در رفح، در جنوب غزه که بیش از یک میلیون فلسطینی به آنجا پناه بردهاند، ادامه دهد.
سالیوان روز پنجشنبه با وزیر امور استراتژیک اسرائیل، ران درمر، و تزاچی هانگبی، رئیس شورای امنیت ملی و دو تن از نزدیکترین مشاوران نتانیاهو، در مورد نگرانیهای ایالات متحده در مورد عملیات رفح و تلاشها برای تقویت دفاع اسرائیل گفتگو کرد.
دولت بایدن، بهصورت علنی از اسرائیل خواسته است که از عملیات زمینی بزرگ در رفح خودداری کند، زیرا بیم آن میرود که این عملیات به غیرنظامیان آسیب برساند و اسرائیل را در افکار بینالمللی منزویتر کند.
نتانیاهو استدلال کرده است که بدون نابودی کامل حماس، هیچ طرحی برای غزه پس از جنگ وجود ندارد. او همچنین گفته است که پس از شکست حماس، شانس عادیسازی روابط با عربستان سعودی بهبود خواهد یافت.
ایده کشور فلسطینی و موافقان و مخالفان اسرائیلی
نتانیاهو با این استدلال که تشکیل کشور فلسطین امنیت اسرائیل را تضعیف میکند، به شدت با این امر مخالفت کرده است. او در ماه ژانویه گفت که اسرائیل باید کنترل امنیتی غزه و کرانه باختری را برای آینده قابل پیشبینی در دست داشته باشد.
با این همه، نتانیاهو در دوران نخستوزیری خود چند بار تحت فشار واشینگتن، مخالفتش را با تشکیل کشور فلسطین کاهش داده است. انجام چنین کاری، نیازمند سازماندهی مجدد ائتلافی در میان احزاب راست افراطی است که به شدت با ایده تشکیل کشور فلسطین مخالف هستند.
بنی گانتز، یکی از اعضای کابینه جنگی سه نفره اسرائیل و رقیب بنیامین نتانیاهو، سرسختترین طرفدار در داخل دولت اسرائیل برای عادیسازی روابط با عربستان سعودی است. اکثر نظرسنجیها نشان میدهد که گانتز محبوبترین رهبر امروز اسرائیل است.
گانتز در بیانیهای در ابتدای این ماه گفت که توافق عادیسازی روابط با عربستان سعودی و همچنین بهرهمندی از ائتلافی از کشورهای عربی میانهرو برای تامین امنیت غزه «در دسترس است».
یه نوشته وال استریت ژورنال، اسرائیل و عربستان سعودی در حال حاضر بهطور مخفیانه در مورد مسائل امنیتی و دیگر مسائل همکاری میکنند.
گانتز گفت که جمهوری اسلامی برای راه انداختن یک جنگ منطقهای تلاش میکند و به رسمیت شناختن رسمی دیپلماتیک اسرائیل از سوی عربستان به ایجاد اتحاد علیه جمهوری اسلامی کمک میکند.
بسیاری از رهبران اسرائیل، حتی آنهایی که پیش از این از راهحل تشکیل دو کشور حمایت میکردند، پس از حمله هفت اکتبر نگران هستند که موافقت با تشکیل یک کشور فلسطینی در حال حاضر به عنوان پاداشی به حماس برای حمله مرگبارش به اسرائیل تلقی شود.
بر اساس یک نظرسنجی اخیر از افکار عمومی در ژانویه، ۵۹ درصد از یهودیان اسرائیلی با توافقی که منجر به تشکیل کشور فلسطین شود مخالفند، حتی اگر چنین کاری به امضای توافقنامه صلح با کشورهای عربی منجر شود.
گیلعاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، درباره پاسخ کشورش به حمله جمهوری اسلامی به ایراناینترنشنال گفت: «اسرائیل درباره تصمیمهای امنیتی خود اطلاعیه عمومی نمیدهد و این تصمیمهای امنیتی فقط بر مبنای منافع اسرائیل و دفاع از مردم آن صورت میگیرد.»
اردان با اشاره به حضور وزیر خارجه جمهوری اسلامی در نشست شورای امنیت گفت حضور امیرعبداللهیان در این شورا پس از حمله جمهوری اسلامی به اسرائیل، نشان میدهد این شورا به یک «شوخی» تبدیل شده است.
سفیر اسرائیل در سازمان ملل با اشاره به حمایت جمهوری اسلامی از تروریسم بینالمللی گفت: «مردم نقاط مختلف ایران از کمبود آب رنج میبرند، اما رژیم آیتالله با پول کافی در حال حمایت از گروههای تروریستی در سراسر جهان است.»
ایالات متحده روز پنجشنبه، ۳۰ فروردین، با اعمال حق وتو در شورای امنیت برای ممانعت از عضویت کامل فلسطینیان در سازمان ملل متحد، عملا از به رسمیت شناختهشدن کشور فلسطین از سوی این سازمان جلوگیری کرد.
آمریکا در نشست شورای امنیت، پیشنویس قطعنامهای را وتو کرد که به ۱۹۳ عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد توصیه میکرد که «کشور فلسطین به عضویت در سازمان ملل پذیرفته شود».
بریتانیا و سوئیس به پیشنویس این قطعنامه رای ممتنع دادند، اما ۱۲ عضو دیگر شورای امنیت به آن رای مثبت دادند.
رابرت وود، معاون سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، گفت: «ایالات متحده همچنان قویا از راه حل دو دولتی حمایت میکند. این رای مخالفت با تشکیل کشور فلسطین نیست، بلکه به معنای تاکید بر این نکته است که چنین تصمیمی تنها در مذاکرات مستقیم بین اسرائیل و فلسطینیها ممکن است.»
محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی، که اکنون به عنوان عضو ناظر در سازمان ملل متحد حضور دارد، وتو آمریکا را «ناعادلانه، غیراخلاقی و غیرقابل توجیه» خواند و آن را محکوم کرد.
عباس در بیانیهای گفت که این وتو «اراده جامعه بینالمللی را که بهشدت از عضویت کامل فلسطین حمایت میکند» به چالش میکشد.
تلاش فلسطینی ها برای عضویت کامل در سازمان ملل شش ماه پس از جنگ بین اسرائیل و حماس در غزه و در حالی که اسرائیل در حال گسترش شهرکسازی در کرانه باختری است، رخ داد.
یسرائیل کاتس، وزیر امور خارجه اسرائیل، از آمریکا به دلیل وتو پیشنویس قطعنامه عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل قدردانی کرد و افزود: «پیشنهاد شرمآور رد شد. به تروریسم پاداشی داده نمیشود.»
شورای امنیت سازمان ملل مدتها است که دیدگاه دو کشور را تایید کرده است. فلسطینیها خواهان ایجاد کشوری در کرانه باختری، اورشلیم شرقی و نوار غزه هستند، سرزمینهایی که در سال ۱۹۶۷ به تصرف اسرائیل درآمد.
عمار بنجاما، سفیر الجزایر در سازمان ملل، پیش از رایگیری استدلال کرد که پذیرش فلسطینیها در سازمان ملل به جای تضعیف راه حل دو دولتی، آن را تقویت میکند.
او افزود: «صلح از راه در برگرفتن فلسطین حاصل میشود، نه از حذف آن.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز پنجشنبه به اعضای شورای امنیت گفت: «تشدید تنشهای اخیر، حمایت از تلاشها برای دستیابی به صلح پایدار بین اسرائیل و یک کشور فلسطینی کاملاً مستقل و پابرجا را مهمتر میکند.»
او افزود: «شکست در پیشرفت به سوی راه حل دو کشوری، تنها باعث افزایش نوسانات و خطر برای صدها میلیون نفر در سراسر منطقه خواهد شد که به زندگی خود در زیر تهدید دائمی خشونت ادامه میدهند.»
در همین حال، روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از مقامهای آمریکا و عربستان سعودی گزارش داد که کاخ سفید به دنبال یک توافق دیپلماتیک در ماههای آینده است که از اسرائیل میخواهد در ازای عادیسازی روابطش با عربستان سعودی، متعهد شود که کشور مستقل فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت.
به نوشته روزنامه گاردین، پلیس بریتانیا میگوید حمله به پوریا زراعتی، مجری ایراناینترنشنال در لندن، آخرین نمونه از استخدام گروههای تبهکار از سوی جمهوری اسلامی برای حمله به منتقدان خود در غرب است.
روزنامه گاردین روز پنجشنبه ۳۰ فروردین نوشت بازرسان پلیس معتقدند که سه مظنون تحت تعقیب، که روز جمعه، ۱۰ فروردین پوریا زراعتی مجری ایراناینترنشنال را از با چاقو از ناحیه پا مجروح کردند، از شرق اروپا آمده و برای انجام این حمله به بریتانیا فرستاده شده بودند.
به گفته پلیس، این سه فرد به سرعت از بریتانیا گریختند و ظرف چند ساعت از فرودگاه هیثرو خارج شدند و هر یک با پرواز تجاری جداگانهای به مقاصد مختلف رفتند.
پلیس ضد تروریسم و سرویسهای امنیتی بریتانیا تحقیقات را رهبری میکنند و گمان میرود این حمله آخرین نمونه از استفاده رژیم ایران از اعضای گروههای تبهکار برای انجام اعمال خشونتآمیز علیه منتقدان خود در خاک غرب باشد.
گمان میرود این سه مرد اندکی قبل از حمله به زراعتی وارد بریتانیا شده باشند. بازرسان پلیس بریتانیا در حال بررسی این موضوع است که آیا یکی از مظنونان شهروند آلبانی بوده است یا خیر.
به نوشته گاردین، منابع غربی بر این باورند کسانی که در پشت این حمله قرار دارند، به احتمال زیاد کسانی هستند که به نفع رژیم ایران عمل میکنند و جمهوری اسلامی برای استخدام مهاجمان از پیوندها و روابط خود با باندهای جنایتکار استفاده کرده است.
مقامهای ارشد ضد تروریسم بریتانیا معتقدند که استفاده از گروههای تبهکار نیابتی، هم به جمهوری اسلامی این امکان را میدهد که داشتن هر نقش و مسئولیتی را انکار کند، و هم این مزیت را دارد که تبهکارانی که استخدام می شوند بعید است در فهرست نظارتی قرار داشته باشند یا در صورت ورود به بریتانیا زنگ خطر را به صدا در آورند.
اندکی پس از حمله به پوریا زراعتی، پلیس لندن گفت:«از آنجایی که قربانی یک روزنامهنگار در یک سازمان رسانهای فارسی زبان مستقر در بریتانیا است و قبلا نیز تهدیداتی متوجه این گروه از روزنامهنگاران شده بود، این حادثه توسط افسران متخصص در فرماندهی ضد تروریسم در حال بررسی است.»
پلیس توانست یک خودرو مزدای آبیرنگ را که مهاجمان از آن استفاده کرده بودند در محلهای در جنوب غربی لندن پیدا کنند. مهاجمان چند ساعت پس از حمله خاک بریتانیا را ترک کردند.
دومینیک مورفی، از افسران پلیس لندن گفت:«ما اکنون با شرکای بینالمللی برای دست یافتن به جزئیات بیشتر کار میکنیم. باید تکرار کنم که ما هنوز در مراحل اولیه تحقیقات خود هستیم، دلیل حمله به این قربانی را نمیدانیم و ممکن است توضیحاتی برای این موضوع وجود داشته باشد.»
سید مهدی حسینی متین، کاردار جمهوری اسلامی در بریتانیا، دخالت دولت خود در این حمله را رد کرده است.
بازرسان بخش ضد تروریسم می گویند که از سال ۲۰۲۲ مجموعهای از توطئهها برای «ربودن یا حتی کشتن افرادی که رژیم ایران آنها را دشمن خود میپندارد» طراحی شده اما اغلب آنها خنثی شدهاند.
مت جوکس، رئیس ستاد مبارزه با تروریسم بریتانیا، در ماه ژانویه هشدار داد که استفاده دولتهای متخاصم مانند جمهوری اسلامی از گروههای تبهکار، یک پدیده در حال ظهور و گسترش است: «یکی از این روندها همپوشانی بین بازیگران دولت متخاصم و اعضای گروههای سازمانیافته جنایتکار است.»
او افزود: «البته عامل اصلی ارتباط بین این دو پول است، اما همچنین استفاده از گروههای نیابتی تبهکار برای رژیمهای متخاصم مزایای دیگری هم دارد. چرا خودتان این کار را انجام دهید؟ وقتی میتوانید یک گروه جنایتکار سازما یافته را استخدام کنید که این کار را برای شما انجام دهد و شما هم با ایجاد فاصله بتوانید مسئولیت خود را انکار کنید.»
پیشینه تهدیدات مداوم علیه ایران اینترنشنال
تهدیدهای امنیتی علیه شبکه ایراناینترنشنال و مجریان و خبرنگارانش به ویژه پس از پوشش اعتراضها به دنبال کشته شدن مهسا ژینا امینی اوج گرفت و به فاز «تهدیدهای تروریستی» رسید.
پیش از این آیتیوی گزارش داد جاسوسهای سپاه پاسداران در اکتبر ۲۰۲۲ به یک قاچاقچی انسان پیشنهاد دادند در ازای ۲۰۰ هزار دلار فرداد فرحزاد، مجری ایراناینترنشنال و سیما ثابت، مجری پیشین این شبکه را بکشد اما فرد اجیر شده که یک جاسوس دوجانبه بود، این توطئه را افشا کرد.
طبق گزارش آیتیوی، قرار بود در پاییز گذشته مقابل دفتر ایراناینترنشنال در لندن یک خودروی بمبگذاری شده منفجر شود اما به دلیل حضور نیروهای امنیتی در اطراف ساختمان این شبکه، این نقشه تغییر کرد و نقشه قتل فرداد فرحزاد و سیما ثابت جایگزین آن شد.
دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا در این زمینه گفت رژیم ایران و باندهای تبهکاری که به نمایندگی از آن فعالیت میکنند «تهدیدی غیر قابل قبول» هستند.
شبکه ایراناینترنشنال ۲۹ بهمن سال ۱۴۰۱ پس از این تهدیدهای تروریستی مجبور شد پخش تلویزیونی خود را به طور موقت از لندن به واشینگتن منتقل کند.
در جریان یکی از این تلاشها برای «انجام عملیات تروریستی علیه ایراناینترنشنال»، یک تبعه اتریشی چچنیتبار به نام محمدحسین دوتایف در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ از سوی پلیس متروپولیتن شناسایی و بازداشت شد.
دادگاه کیفری مرکزی انگلستان روز جمعه اول دی امسال او را به اتهام «اقدام تروریستی علیه ایراناینترنشنال» به سه سال و شش ماه زندان محکوم کرد.
شبکه ایراناینترنشنال از سوم مهر ماه ۱۴۰۲ و بعد از وقفهای هفت ماهه، پخش برنامههای خود را از استودیوی جدید در لندن از سر گرفت.
روزنامه تایمز اسرائیل به نقل از سه مقام آگاه گزارش داد که ملک عبدالله، پادشاه اردن، طی تماسی با جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا، خواست تا از اسرائیل بخواهد از حریم هوایی امان در حمله متقابل علیه ایران استفاده نکند.
یک مقام دولت بایدن و دو دیپلمات عرب و اسرائیلی نیز در مصاحبه با این رسانه تایید کردند که اردن از طریق آمریکا و سایز کشورها پیامهایی را به اسرائیل ارسال کرده و از آنها خواسته که در صورت پیشبرد برنامههای حمله به ایران، مسیر دیگری جز حریم هوایی اردن را انتخاب کند.
گزینه دیگر اسرائیل برای حمله به ایران، آسمان سوریه است اما مسیر سریعتر و عملیتر اردن است، چرا که دو کشور روابط دیپلماتیک دارند و از سویی کمتر احتمال میرود اردن به جمهوری اسلامی اطلاع دهد حملهای در راه است.
