مسعود پزشکیان، رییس دولت در جمهوری اسلامی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «زینپس تمام صنایع آببَر صرفا در سواحل جنوبی توسعه پیدا کنند.» او انتقال آب دریا به فلات مرکزی ایران را «اقدامی اضطراری» برای آبرسانی به صنایع و «حفاظت از زایندهرود» خواند.
قانون اختيارات دفاع ملی که بيش از سه هزار صفحه حجم دارد و بودجهای بالای ۹۰۰ ميليارد دلار را دربرمیگیرد، اولويتهای نظامی ايالات متحده را در مناطق مختلف جهان مشخص میکند. نسخه مورد توافق اين پيشنويس قانونگذاری يکشنبه ۱۶ آذر منتشر شد.
این پیشنویس شامل مقرراتی برای لغو «مجوزهای استفاده از نیروی نظامی» مصوب سالهای ۱۹۹۱ و ۲۰۰۲ علیه عراق است؛ مجوزهایی که برای مقابله با صدام حسین تصویب شده بود و لغو آنها یک پیروزی برای قانونگذاران در کنگره در زمینه اعلان جنگ تلقی میشود، حوزهای که همچنان منشاء تنش بین کنگره و کاخ سفید است.
بر اساس متن لایحه، بیش از نیمی از بودجه اختصاصیافته برای ارتش عراق زمانی قابل پرداخت خواهد بود که وزیر دفاع آمریکا به کنگره اعلام کند بغداد «اقدامات معتبری» برای مهار شبهنظامیان وابسته به حکومت ایران انجام داده است.
این اقدامات شامل کاهش ظرفیت عملیاتی گروههای شبهنظامی همسو با جمهوری اسلامی که در نیروهای امنیتی عراق ادغام نشدهاند و نیز تقویت اختیارات نخستوزیر عراق بهعنوان فرمانده کل نیروهای مسلح است.
لایحه همچنین از عراق میخواهد «اعضای شبهنظامیان یا نیروهایی امنیتی را که خارج از زنجیره فرماندهی رسمی فعالیت میکنند و در حمله به نیروهای آمریکایی یا عراقی یا اقدامات غیرقانونی و بیثباتکننده دست دارند، مورد تحقیق و پیگرد قرار دهد.»
این قانون امکان صدور معافیت ۱۸۰روزه را نیز پیشبینی کرده است؛ مشروط بر آنکه وزیر دفاع به دلایل امنیت ملی چنین درخواستی ارائه کند.
عراق که پس از سالها جنگ داخلی ناشی از اشغال ۲۰۰۳ آمریکا هنوز درگیر پیامدهای آن است، میان نفوذ و رقابت تهران و واشینگتن گرفتار شده است.
گروههای همسو با تهران از جمله «حشد الشعبی» و «کتائب حزبالله» در انتخابات پارلمانی ماه گذشته نامزد معرفی و خود را سازمانهایی مدنی معرفی کردند، هرچند حضور مسلحانه آنها همچنان پابرجاست.
محمد شیاع السودانی، نخستوزیری که کوشیده میان دو رقیب خارجی سیاستی میانه اتخاذ کند، پس از پایان مذاکرات چندماهه بار دیگر در مسند قدرت باقی خواهد ماند.
هرچند امنیت کلی کشور بهبود یافته است، اما سودانی گامهای اندکی برای مهار گروههای مسلح وابسته به جمهوری اسلامی برداشته؛ موضوعی که انتقادها را در واشینگتن برانگیخته است.
«عراق را دوباره با عظمت کنیم»
جو ویلسون، نماینده جمهوریخواه کنگره، سهشنبه ۱۸ آذر گفت: «فرقی ندارد چه کسی در انتخابات پیروز شود یا دولت تشکیل دهد، زیرا سراسر کشور بهشدت تحت نفوذ حکومت ایران است.»
او افزود: «کنگره نمیتواند برای همیشه چک سفید امضا صادر کند.»
ویلسون تاکید کرد که بغداد باید «بهجای پیروی از دستورات جمهوری اسلامی و شبهنظامیان و الیگارشهای وابسته به آن، تصمیماتی حاکمیتی برای مردم خود اتخاذ کند.»
دولت دونالد ترامپ تحریمها علیه افراد و نهادهای عراقی را که متهم به کمک به تقویت نفوذ جمهوری اسلامی هستند، افزایش داده و مارک ساوایا، فرستاده ویژه ترامپ در بغداد، وعده داده است که «عراق را دوباره باعظمت کند.»
جمهوری اسلامی که زیر فشار تحریمهای آمریکا و جامعه جهانی قرار دارد، دارای پیوندهای تاریخی و مذهبی عمیق با بخشهایی از عراق است و این کشور را گذرگاهی مهم برای تعاملات اقتصادی خود میداند.
تهران شبهنظامیانی را که به شکست داعش کمک کردند، مسلح و تامین مالی کرد، اما این گروهها پس از شکست داعش همچنان باقی ماندهاند و تاثیر زیادی بر نیروهای امنیتی و ساختار حکمرانی عراق دارند.
