مقام دولتی: پنج درصد از وسعت ایران درگیر فرونشست زمین است
معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که پنج درصد وسعت ایران، یعنی بیش از ۹۰ هزار کیلومتر مربع درگیر فرونشست زمین است. غزال راهب اضافه کرد که این پدیده بیش از ۲۰۰ شهر ایران را در بر گرفته است.
معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که پنج درصد وسعت ایران، یعنی بیش از ۹۰ هزار کیلومتر مربع درگیر فرونشست زمین است. غزال راهب اضافه کرد که این پدیده بیش از ۲۰۰ شهر ایران را در بر گرفته است.
این مفام دولتی در نشست خبری سهشنبه ۱۸ آذر خود گفت با توجه به استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در ۵۰ سال گذشته، بیش از ۳۵۰ دشت کشور دچار فرونشست شدهاند: «دشتهایی که ۲۸ درصد از چاههای کشور در آنها واقع شدهاند و بیش از ۱۱۷ هزار چاه برداشت آب در مناطق داریم که برداشت بیرویه آنها فرونشست را تشدید کرده است.»
او اضافه کرد که در تهران به دلیل تنش آبی بالا و برداشت بیروی از چاههای داخل شهر، نرخ فرونشست از ۱۶ سانتیمتر در سال به بیش از ۳۱ سانتیمتر افزایش یافته است.
راهب افزود پس از آن مناطقی نظیر نسیمشهر، دشت ملارد، شهریار و نقاطی بین کرج و تهران بیشترین فرونشست را دارند.
در کنار این هشدارها، مقامهای دیگر نیز در ماههای اخیر نسبت به گسترش ابعاد این پدیده در سطح کشور هشدار دادهاند.
اول آذر، علی بیتاللهی، رییس بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، گفت: «پدیده فرونشست زمین بهصورت فزاینده در سراسر ایران در حال توسعه است و ۴۰ درصد مردم کشور را تهدید میکند.»
او افزود: «بهجز استان گیلان، در تمامی استانها این پدیده بهطور قطعی اثبات و پهنههای آن ترسیم شده و وسعت آن بهطور مستمر رو به افزایش است. در دو سال اخیر، نرخ فرونشست در جنوب تهران حدود سه برابر شده است. »
۳۰ آبان نیز حسین ظفری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور گفته بود فرونشست زمین در ایران تشدید شده و از نظر تعداد شهرهای در معرض این پدیده، استانهای اصفهان، خراسان رضوی، فارس و تهران در صدر قرار دارند.
همزمان، دادههای تخصصی مرکز تحقیقات راه و شهرسازی نیز تصویر نگرانکنندهای از وضعیت دشتهای کشور ارائه میدهد.
طاها طباطبایی، دبیر فرونشست مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز ۱۸ آذر اعلام کرد که حدود ۳۵۰ دشت از دشتهای کشور دچار پدیده فرونشست هستند.
او اضافه کرد: «در این مناطق، حدود ۲۸ درصد از چاههای کشور وجود دارند که فرونشستهای بیش از ۱۰ سانتیمتر در سال ایجاد کردهاند. هماکنون ۱۱۷ هزار چاه برداشت آب در این محدودهها فعال است که برداشت بیرویه آنها موجب تشدید سالانه این وضعیت میشود.»
فرونشست ۱۸ سانتیمتری زمین در مشهد
یکی از نمونههای شاخص تشدید فرونشست در ایران، شهر مشهد است که در سالهای اخیر با شتاب بالایی درگیر این پدیده شده است.
بیتاللهی ۱۸ آذر گفت مشهد امروز یکی از گستردهترین پهنههای فرونشستی کشور را در خود جای داده و بر اساس پردازش تصاویر سنجشازدور مربوط به دوره زمانی ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۳، نرخ فرونشست در برخی نقاط این شهر به ۱۸ سانتیمتر در سال نیز میرسد.
او افزود: «مساحت این پهنهها بهطور پیوسته در حال افزایش است. بررسی روند هفتساله نشان میدهد حدود ۶۷ کیلومترمربع از محدوده شهری درگیر فرونشست شده و این محدوده هر ساله به سمت مرکز شهر پیشروی میکند.»
بیتاللهی ادامه داد: «بررسی دادههای سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۴ نشان میدهد سطح آب زیرزمینی در بسیاری از چاههای پیزومتری این شهر بین هشت تا بیش از ۲۰ متر افت کرده است. در برخی مناطق مانند قلعهساختمان، قاسمآباد، پارک ملت و بلوار تلویزیون نرخ افت سالانه حتی به بیش از دو و نیم متر رسیده که نگرانکننده است.»
این مقام وزارت راه و شهرسازی اول شهریور هم هشدار داده بود ایران از نظر گستردگی فرونشست زمین در رتبه سوم جهان قرار دارد.
در این شرایط، فرونشست زمین به بحرانی فراگیر در شهرهای بزرگ ایران تبدیل شده است؛ بحرانی که به گفته کارشناسان، ادامه برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، میتواند پیامدهای جبرانناپذیری برای زیست شهری، زیرساختها و امنیت جمعیتی کشور به همراه داشته باشد.
فارس سهشنبه ۱۸ آذر در گزارشی با عنوان «نوبیتکس هم در مسیر جنجالی بلوبانک میدود؟»، نوشت که از بین رفتن این میزان رمز ارز در پی هک شدن نوبیتکس در خردادماه امسال و در جریان جنگ ۱۲ روزه رخ داد اما سند خاصی در این زمینه منتشر نکرد.
نوبیتکس یا منبع رسمی دیگری در ایران تاکنون چنین رقمی را تایید نکرده است.
این خبرگزاری افزود: «حالا به نظر میرسد شرکت نوبیتکس هم برای عبور از این بحران خود، در مسیر بلوبانک خواهد دوید و [برای همین] جایزه بزرگ نوبیتکس را طراحی کرده است.»
اشاره فارس به ماجرای اخیر برگزاری ماراتن در جزیره کیش است که در پی آن دستگاه قضایی جمهوری اسلامی دو نفر را بازداشت کرد. همچنین کافه دامون کیش با دستور قضایی بهدست عوامل انتظامی پلمب شد: «این مکان که در نقطه شروع و پایان ماراتن پرحاشیه کیش واقع شده، در روز برگزاری ماراتن محل تجمع تعدادی از هنجارشکنان در این رویداد بوده است.»
دو ماراتن کیش اواسط آذر در این جزیره با حضور ورزشکاران زن و مرد ایرانی و خارجی برگزار شد و بعد از آن، دادستانی از تشکیل پرونده برای برگزارکنندگان، به اتهام «خدشهدار شدن عفت عمومی» خبر داد.
بلوبانک از حامیان مالی برگزاری ماراتن جزیره کیش بود.
در روزهای اخیر، تصاویر تبلیغات ماراتن نوبیتکس در شبکههای اجتماعی منتشر شده و طبق برنامهریزی، این ماراتن اواخر دیماه سال جاری در جزیره کیش برگزار خواهد شد.
ماجرای هک نوبیتکس چه بود؟
۲۸ خرداد و در میانه جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل، رسانهها از حمله سایبری گروه هکری «گنجشکهای درنده» که گفته میشود با اسرائیل در ارتباط است، به بورس رمزارز ایران (نوبیتکس) خبر دادند.
بر اساس این گزارشها، این گروه هکری دستکم ۴۸ میلیون دلار ارز دیجیتال را سرقت کرد.
این گروه گفت نوبیتکس به جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریمها و تامین مالی «تروریسم» با ارزهای مجازی کمک کرده است.
پیش از آن، برخی مشتریان این صرافی گزارش کرده بودند پیامهایی در پیامرسانهایی مانند اپلیکیشنهای معاملات و تلگرام دریافت کردند که در آن، به آنان هشدار داده شده بود دارایی خود را از صرافی نوبیتکس خارج کنند.
این حمله یک روز پس از هک بانک سپه رخ داد؛ بانک عامل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که پشتیبانی مالی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سایر نیروهای مسلح را انجام میدهد.
در شهریورماه، اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال نشان داد در جریان هک صرافی نوبیتکس، مهاجمان توانستند داراییهای شبکه وابسته به جمهوریاسلامی را از دارایی مشتریان عادی متمایز کنند.
نوبیتکس را چه کسانی اداره میکنند؟
در وبسایت رسمی، این صرافی دیجیتال، خود را اینطور معرفی کرده است: «نوبیتکس با هدف رفع نیاز کاربران ایرانی برای مبادله داراییهای دیجیتال در تابستان ۱۳۹۶ شکل گرفت …. هسته اولیه تیم در باشگاه کارآفرینی تیوان استقرار یافت. به تدریج و با افزوده شدن نفراتی با تخصصهای مختلف، تیم بزرگتر شد.»
با این حال، بررسی اسناد رسمی نشان میدهد نوبیتکس متعلق به شرکت «راهکار فناوری نویان» است که در تیر ۱۳۹۷ تاسیس شده است.
از مرداد ۱۳۹۸، محمدباقر نحوی به عنوان رییس هیات مدیره شرکت «راهکار فناوری نویان»، وارد آن شده است. نحوی از زمان تاسیس شرکت «خدمات فرودگاهی سفیران» در سال ۱۳۷۲ تا آذر ۱۴۰۱، به عنوان شخص حقیقی یا حقوقی، در هیات مدیره این شرکت حضور داشته است.
ایالات متحده آمریکا در شهریور ۱۴۰۱ این شرکت را تحریم کرد.
بعد از آن در آذر ۱۴۰۱ دولت کانادا و در اردیبهشت ۱۴۰۲، دولت نیوزیلند، نوبیتکس را به دلیل همکاری تسلیحاتی با روسیه و انتقال پهپاد به این کشور در جریان جنگ اوکراین، تحریم کردند.
پایگاه خبری زومیت، سهشنبه ۱۸ آذر بخشی از حکم صادره از سوی شعبه ۹ دادگاه تجدیدنظر استان تهران درباره اشرفزاده را منتشر کرد.
بر اساس این حکم اشرفزاده بهدلیل تهیه مکان برای برگزاری جشن مختلط همراه با کشف حجاب، رقص و پایکوبی و انتشار تصاویر آن در فضای مجازی محکوم شده است.
حمید محمدی، همبنیانگذار دیجیکالا، در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: «این حکم بهدنبال برگزاری جشن یلدای سال گذشته در دفتر شرکت صادر شد.»
محمدی این حکم را «پیامی ناامیدکننده برای فعالان اقتصادی و سرمایهگذاران» توصیف کرد و گفت این روند با وعدههای اخیر مقامهای ارشد کشور درباره حمایت از اقتصاد دیجیتال در تضاد است.
او یادآور شد چند هفته پیش فعالان این حوزه در جلسات رسمی با رییسجمهوری و سران سه قوه شرکت کردند و وعدههایی درباره حمایت از توسعه اقتصاد دیجیتال شنیدند، اما صدور چنین حکمی «فاصله عمیق میان گفتار و عمل مسئولان» را نشان میدهد.
او افزود این تصمیم فراتر از یک حکم قضایی است و هشداری نسبت به نبود هماهنگی و نبود عزم جدی برای اصلاح مسیر توسعه در کشور تلقی میشود.
در خبری دیگر، خبرگزارش فارس سهشنبه گزارش داد بنا بر اعلام پلیس، کافه دامون کیش که نقطه شروع و پایان ماراتن کیش بود، با دستور قضایی از سوی نیروی انتظامی پلمب شده است.
پیشتر نیز یکی از مسئولان منطقه آزاد کیش و یکی از پرسنل شرکت خصوصی برگزارکننده ماراتن کیش، بازداشت شده بودند.
خبرگزاری میزان، رسانه قوه قضاییه ۲۵ آبان در گزارشی با اشاره به سخنان مسئولان این قوه در خصوص «مبارزه با بیحجابی»، نوشت: «مبارزه با برهنگی و بیحجابی در دستور کار ویژه قوه قضاییه و ضابطان قضایی قرار دارد و صادرکنندگان مجوز و متولیان برگزاری مراسمهای خلاف قانون و شرع، تحت تعقیب قرار میگیرند.»
رسانه قوه قضاییه افزود: «ادارات و دستگاههایی که مجاز به صدور مجوز برگزاری مراسم، جشن یا گردهمایی هستند، موظفند قبل از صدور مجوز از متقاضیان تعهدات لازم و جدی در خصوص رعایت هنجارهای اجتماعی اخذ نمایند و در حین برگزاری مراسم نیز بر حسن اجرای این تعهدات نظارت میدانی مستمر داشته باشند.»
پیشتر غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه گفته بود: «به همه دادستانها دستور دادهام از دستگاههای امنیتی و انتظامی بخواهند جریانات سازمانیافته و مرتبط با بیگانه در زمینه ناهنجاریهای اجتماعی را شناسایی کرده و به قوه قضاییه معرفی کنند.»
جمهوری اسلامی ۲۴ مهر نیز صفحه اینستاگرام برند پوشاک «جین وست» را در پی برگزاری جشنی مختلط، از دسترس خارج و یکی از شعبههای آن را در تهران پلمب کرد.
خبرگزاری میزان، رسانه قوه قضاییه جمهوری اسلامی، سهشنبه ۱۸ آذر ویدیویی منتشر کرد که در آن اولیای دم در حضور مقامهای قضایی و با امضای رضایتنامه مکتوب، گذشت خود را بهطور رسمی ثبت و تحویل میدهند.
در ادامه این ویدیو، حیدر آسیابی، رییسکل دادگستری استان گلستان گفت تمام «تشریفات قانونی» برای اجرای حکم اعدام فراهم شده بود، اما روند میانجیگری به مصالحه منجر شد و اولیای دم از اعدام او گذشتند.
پدر مقتول نیز در این ویدیو گفت پس از مراجعه و درخواستهای متعدد افراد برای جلب رضایت و پس از گفتوگو با همسرش، تصمیم به گذشت گرفتهاند.
در ۱۱ آذر جمعی از کارشناسان حقوق بشری سازمان ملل متحد، با انتشار بیانیهای مشترک از جمهوری اسلامی خواستند روند اجرای حکم اعدام این زن قربانی کودکهمسری را متوقف کند.
این کارشناسان تاکید کردند: «اجرای حکم اعدام، نقض جدی و فاحش حقوق بینالملل بشر خواهد بود.»
مای ساتو، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی، کلودیا فلورس رییس، ایوانا کرستیچ نایبرییس، دوروتی استرادا تانک، هینا لو و لائورا نیرینکیندی اعضای گروه کاری تبعیض علیه زنان و دختران، ریم السالم، گزارشگر ویژه خشونت علیه زنان و دختران و تومویا اوبوکاتا، گزارشگر ویژه اشکال معاصر بردهداری، این بیانیه را امضا کردند.
کوهکن حدود هفت سال پیش به اتهام قتل همسرش بازداشت و به اعدام (قصاص نفس) محکوم شد و از آن زمان تاکنون در زندان امیرآباد گرگان، در سایه خطر اجرای حکم اعدام، نگهداری میشد.
ایراناینترنشنال ۱۲ آبان گزارش داد که خانواده مقتول در اوایل مردادماه برای گذشت از اعدام (قصاص نفس) شرط دریافت دیه به مبلغ ۱۰ میلیارد تومان تا پایان آذرماه سال جاری و خروج همیشگی این زن از شهر گرگان و ممنوعیت بازگشت به این شهر را مطرح کردند.
کودکهمسری همچنان در شماری از استانهای ایران با فراوانی بالا رخ میدهند. با این حال، جمهوری اسلامی آمار دقیقی از قربانیان کودک-همسری منتشر نمیکند.
روزنامه هممیهن، مهرماه ۱۴۰۲ با استناد به گزارش مرکز آمار ایران نوشت در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۵ هزار و ۹۰۰ دختربچه ازدواج کردند و هزار و ۳۹۲ نوزاد از مادران زیر ۱۵ سال به دنیا آمدند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، بارها بر اجرای سیاستهای افزایش جمعیت، فرزندآوری و ازدواج در سن پایین تاکید کرده است.
