دومین روز از پنجمین کنفرانس بین‌المللی «حقوق بشر در ایران پس از جمهوری اسلامی» در اسلو پشت درهای بسته برگزار شد. محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، به ایران‌اینترنشنال گفت هدف اصلی این کنفرانس فراهم کردن فضایی آزاد برای گفت‌وگو میان جریان‌های مختلف اپوزیسیون است.
امیری‌مقدم یک‌شنبه ۲۷ مهر در مصاحبه با ایران‌اینترنشنال گفت: «می‌خواستیم نمایندگان احزاب و گروه‌های مختلف بدون ملاحظات دیگر با هم گفت‌وگو کنند. دلیل اینکه نشست پشت درهای بسته برگزار می‌شود هم همین است تا بتوانند بدون خودسانسوری و با آزادی بیان صحبت کنند.»
او که از برگزارکنندگان این کنفرانس است، فضای گفت‌وگوها را سازنده و محترمانه خواند و افزود: «همه می‌دانیم که اختلاف نظر وجود دارد، اما مهم این است که بتوان درباره این اختلاف‌ها به‌صورت محترمانه گفت‌وگو کرد. من خیلی خوشبین هستم، چون در اپوزیسیون پتانسیل همکاری بیشتری وجود دارد.»
امیری‌مقدم تاکید کرد هدف از این کنفرانس «تشکیل ائتلاف جدید» نیست، بلکه ایجاد گفت‌وگوی مستمر میان جریان‌های مختلف است: «همین گفت‌وگوها می‌تواند در آینده زمینه همکاری گروه‌ها را فراهم کند.»
در نخستین روز این کنفرانس که به‌صورت عمومی برگزار شد، چهره‌هایی از سازمان‌ها و احزاب مختلف درباره آینده ایران و ساختار حکومتی پس از جمهوری اسلامی سخنرانی کردند.
در این کنفرانس دو روزه قرار است در مجموع ۱۸ نفر سخنرانی داشته باشند. در چهار کنفرانس پیشین، پژوهشگران، نمایندگان احزاب و استادان دانشگاه، درباره حقوق بشر در ایران و ضرورت رسیدن به دموکراسی پس از سقوط جمهوری اسلامی بحث کرده بودند.
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، در سخنان خود در کنفرانس اسلو خواستار کنار گذاشتن اختلافات و تمرکز بر اهداف مشترک شد.
عبادی با رد این دیدگاه که عبور از حکومت جمهوری اسلامی می‌تواند مانند انقلاب ۵۷ به وضعیتی نامطلوب بینجامد، گفت: «مردم نباید از تغییر بترسند.»
از دیگر محورهای مطرح‌شده در این نشست، لغو کامل مجازات اعدام در ایران آینده، تغییر در معماری سیاسی کشور و تضمین غیرمسلح بودن احزاب در نظام آینده بود.
ابراهیم علیزاده، دبیر کمیته سازمان کمونیست ایران، در همین رابطه گفت: «اگر احزاب قرار است در ساختار سیاسی آینده نقش داشته باشند، باید از هم‌اکنون مشخص شود که هیچ حزب مسلحی وجود نخواهد داشت.»
شرکت‌کنندگان همچنین بر ضرورت تدوین تفاهم‌نامه‌ها و تعهدات مکتوب پیش از گذار از جمهوری اسلامی تاکید کردند تا در آینده کشور دچار بحران قانونی و هرج‌ومرج نشود.
یزدان شهدایی، سخنگوی شورای مدیریت گذار، در سخنانی به تجربه انقلاب ۵۷ اشاره کرد و گفت: «اگر پیش از سقوط حکومت پهلوی چنین نشست‌هایی برگزار می‌شد و توافق‌هایی روشن میان نیروهای مختلف وجود داشت، شاید جمهوری اسلامی نمی‌توانست به جایگاهی که امروز دارد برسد.»
انتظار میرود شرکت‌کنندگان در پایان این کنفرانس با انتشار بیانیهای مشترک، چارچوب همکاریها و نقاط اشتراک گروه‌های اپوزیسیون را مشخص کنند.
