جایزه نوبل صلح ۲۰۲۵ به ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان ونزوئلا رسید

کمیته نوبل نروژ اعلام کرد ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان ونزوئلا، به پاس فعالیتهایش در مبارزه با دیکتاتوری در این کشور برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۵ شد.
کمیته نوبل نروژ اعلام کرد ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان ونزوئلا، به پاس فعالیتهایش در مبارزه با دیکتاتوری در این کشور برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۵ شد.
در بیانیه کمیته نوبل صلح که جمعه ۱۸ مهر منتشر شد، آمده است این جایزه بهدلیل «تلاشهای خستگیناپذیر ماچادو در ترویج حقوق دموکراتیک مردم ونزوئلا و مبارزهاش برای گذار عادلانه و مسالمتآمیز از دیکتاتوری به دموکراسی» به او اهدا میشود.
کمیته نوبل افزود که او «شعله دموکراسی را در میان تاریکی فزاینده زنده نگه داشته است».
ماچادو، رهبر مخالفان نیکلاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا، به شمار میرود. مادورو که به تقلب در انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا متهم شده، با بحران مشروعیت بینالمللی دست و پنجه نرم میکند.
ماچادو در دو دهه گذشته یکی از چهرههای برجسته جنبش دموکراسیخواهی در ونزوئلا بوده است. او در ابتدا با تاسیس سازمان «سوماته»، برای برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه مبارزه کرد و بعدها رهبری نیروهای مخالف دولت را بر عهده گرفت.
تمجید کمیته نوبل از «شجاعت، کلام و اراده» ماچادو
کمیته نوبل در ادامه بیانیه خود از ماچادو بهعنوان «نمونهای استثنایی از شجاعت مدنی در آمریکای لاتین» یاد کرد و افزود: «او توانسته اپوزیسیونی را که زمانی بهشدت دچار تفرقه بود، حول یک خواسته مشترک که برگزاری انتخابات آزاد و استقرار حکومتی مردمی است، متحد کند.»
ماچادو سال گذشته از سوی ائتلاف مخالفان بهعنوان نامزد انتخابات ریاستجمهوری معرفی شد اما حکومت ونزوئلا صلاحیت او را رد کرد.
او سپس به حمایت از ادموندو گونزالس اوروتیا، نامزد مورد حمایت احزاب مخالف، پرداخت و صدها هزار داوطلب را برای نظارت بر روند انتخابات سازماندهی کرد.
هرچند نظرسنجیها از پیروزی گونزالس حکایت داشتند اما در نهایت نهاد انتخاباتی ونزوئلا مرداد ۱۴۰۳ اعلام کرد مادورو با کسب ۵۱ درصد آرا برای بار سوم بهعنوان رییسجمهوری این کشور انتخاب شده است.
ماچادو نتیجه انتخابات را نپذیرفت و به مبارزه علیه مادورو ادامه داد. او با وجود تهدیدهای جانی کشورش را ترک نکرده و همچنان در ونزوئلا مانده است اما بهدلیل شدت گرفتن سرکوبها از سوی حکومت، ناچار است در مخفیگاه زندگی کند.
کمیته نوبل در ادامه بیانیه خود نوشت: «ماچادو با شجاعت، کلام و اراده خود نشان داده است که ابزارهای دموکراسی همان ابزارهای صلح هستند. او امید به آیندهای را زنده کرده است که در آن حقوق بنیادین شهروندان پاس داشته میشود و مردم آزادند در صلح زندگی کنند.»
واکنش کمیته نوبل به گمانهزنیها درباره اهدای جایزه صلح به ترامپ
یورگن واتنه فریدنس، رییس کمیته نوبل نروژ، ۱۸ مهر در پاسخ به پرسشی درباره تلاشهای مداوم دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، برای دریافت جایزه صلح نوبل گفت: «در تاریخ طولانی این جایزه، کمیته ما با انواع کارزارهای رسانهای و تبلیغاتی مواجه بوده است.»
او اضافه کرد: «اعضای کمیته در اتاقی کار میکنند که دیوارهایش با تصاویر برندگان پیشین پوشیده شده؛ فضایی که نمادی از شجاعت و صداقت است.»
در هفتههای گذشته، ترامپ بارها گفته بود بهدلیل «پایان دادن به هشت جنگ»، از جمله تلاشهای اخیرش برای توافق صلح میان اسرائیل و حماس، شایسته دریافت جایزه صلح نوبل است.
پایگاه خبری بلومبرگ در همین رابطه نوشت هرچند تصمیم کمیته نوبل برای اعطای جایزه به ماچادو در تضاد با کارزار تبلیغاتی ترامپ برای کسب این عنوان بود اما این انتخاب تا حدودی همراستا با مواضع رییسجمهوری آمریکا در مخالفت با مادورو ارزیابی میشود.
ماچادو در ماههای اخیر از مواضع ترامپ در قبال حکومت ونزوئلا تمجید کرده است.
او ۲۴ شهریور با اشاره به تنشهای فزاینده میان کاراکاس و واشینگتن تاکید کرد ترامپ «بزرگترین فرصتی» است که اپوزیسیون ونزوئلا در اختیار دارد.
ماچادو آبان ۱۴۰۳ نیز گفته بود سیاستهای ترامپ میتواند زمینه را برای خروج مادورو از قدرت در ونزوئلا فراهم آورد و دموکراسی را در این کشور نجات دهد.
در سال ۲۰۲۳، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر ایرانی، برنده جایزه نوبل صلح شد.
این جایزه در سال ۲۰۰۳ نیز به شیرین عبادی، حقوقدان و فعال حقوق بشر، رسیده بود.
جوایز نوبل طبق وصیت آلفرد نوبل، مخترع و صنعتگر ثروتمند سوئدی، بنیانگذاری شدهاند و از سال ۱۹۰۱ تاکنون به پاس دستاوردهای برجسته در حوزههای علم، ادبیات و صلح اهدا میشوند؛ هرچند در دوران جنگهای جهانی با وقفههایی همراه بودند.
جایزه اقتصاد بعدتر به این مجموعه افزوده شد.
برندگان جوایز نوبل را کمیتههایی از متخصصان نهادهای علمی گوناگون انتخاب میکنند. محل اهدای همه جوایز استکهلم است، بهجز جایزه صلح که در اسلو اعطا میشود؛ سنتی که ریشه در دوران اتحاد سیاسی سوئد و نروژ در زمان آلفرد نوبل دارد.