در پی شدت گرفتن روند اخراج بی‌سابقه و در مواردی خشونت‌بار مهاجران افغان از ایران، شماری از کاربران افغانستانی در رسانه‌های اجتماعی خواستار تحریم کالاهای ایرانی شده‌اند. افغانستان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان کالاهای ایرانی به شمار می‌رود.
در هفته‌های گذشته، صدها کاربر افغان از جمله شماری از فعالان مدنی، با استفاده از هشتگ «تحریم کالای ایرانی، مطالبه ملی»، کارزاری را در شبکه‌های اجتماعی برای تحریم کالاهای تولید ایران به راه انداخته‌اند.
شعار این کارزار، پاسخ به هشتگی است که برخی از کاربران ایرانی حامی اخراج مهاجران افغان از ماه‌ها پیش در فضای مجازی به کار می‌برند: «اخراج مهاجران افغان، مطالبه ملی».
کاربری به نام نیلوفر یوسفی با هشتگ «تحریم کالای ایرانی به‌خاطر ظلم بر مهاجران» نوشت افغان‌ها نباید با خرید محصولات ایرانی از حکومتی حمایت کنند که مهاجران افغانستان را تحقیر، شکنجه و با تبعیض روبه‌رو می‌کند.
او تاکید کرد: «تا پایان این ظلم، صدایمان را با تحریم بلند می‌کنیم. از تاجران محترم افغانستان خواهشمندیم از این هشتگ حمایت و از واردات کالای ایرانی خودداری کنند.»
علیرضا هاشمی، پزشک ساکن هرات، در اعتراض به رفتار جمهوری اسلامی و شماری از شهروندان ایرانی با مهاجران افغان اعلام کرد از این پس برای بیماران خود داروهای تولید داخل را به‌جای داروهای ایرانی تجویز خواهد کرد.
کاربر دیگری به نام نسیم کامگار با انتشار ویدیویی از شکایت یک کودک مهاجر از بدرفتاری ماموران جمهوری اسلامی، در ایکس نوشت: «این حق ما نیست.»
او افزود بخشی از این رویدادها، حاصل رفتارها و رویکردهای حذفی طالبان مانند «بستن مدارس، فساد و ترویج قوم‌گرایی» است که منجر به «لگدمال شدن، توهین دیدن و بی‌ارزش انگاشتن کرامت انسانی» افغان‌ها در ایران شده.
صادرات ایران به افغانستان چقدر است؟
آمارها نشان می‌دهند افغانستان یکی از بزرگ‌ترین بازارهای صادراتی ایران است.
روزنامه تهران‌تایمز ۱۹ تیر گزارش داد در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۴، ایران محموله‌هایی از کالای غیرنفتی به ارزش ۵۲۰ میلیون دلار به افغانستان صادر کرده است.
بر اساس این گزارش، افغانستان اکنون پنجمین بازار بزرگ صادراتی ایران محسوب می‌شود.
پیش‌تر نیز حسین روستایی، رایزن اقتصادی جمهوری اسلامی در کابل، اعلام کرده بود ایران در سال ۲۰۲۴ میلادی بیش از سه میلیارد و ۱۴۳ میلیون دلار کالای غیرنفتی به افغانستان صادر کرده است.
این در حالی است که بر پایه گزارش خبرگزاری تسنیم در دی سال گذشته، افغانستان در سال ۲۰۲۴ میلادی تنها ۵۴ میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده است.
موج گسترده اخراج مهاجران و واکنش افکار عمومی
اخراج گسترده و اجباری مهاجران افغان از ایران، به‌ویژه پس از اعلام آتش‌بس میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، خشم بسیاری از شهروندان افغانستان را برانگیخته است.
در هفته‌های اخیر، روزانه ده‌ها هزار مهاجر افغان از طریق گذرگاه‌های اسلام‌قلعه و راه ابریشم وارد افغانستان شده‌اند.
طالبان ۲۱ تیر اعلام کرد جمهوری اسلامی طی ۱۹ روز بیش از نیم میلیون شهروند افغانستان را از خاک خود اخراج کرده است.
صلیب سرخ ۱۷ تیر هشدار داد تا پایان سال جاری ممکن است یک میلیون نفر دیگر از افغانستانی‌ها از ایران اخراج شوند.
از آغاز سال میلادی جاری، بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار افغان از ایران به افغانستان بازگردانده شده‌اند و سازمان‌های امدادرسان درباره فشار بر نظام کمک‌رسانی هشدار داده‌اند.
مقام‌های جمهوری اسلامی تاکید دارند تنها مهاجران بدون مدارک قانونی را از کشور اخراج می‌کنند، اما گزارش‌ها حاکی از آن است حتی کسانی که دارای ویزا یا مدارک اقامت قانونی بوده‌اند نیز مشمول این اخراج‌ها شده‌اند.
در برخی موارد ماموران جمهوری اسلامی مدارک هویتی مهاجران از جمله گذرنامه‌هایشان را پاره کرده‌اند.
