یک مرد ۳۱ ساله ایرانی در شمال غرب لندن به دست یگان مبارزه با تروریسم پلیس متروپولیتن لندن بازداشت شد. پلیس ضد تروریسم بریتانیا پیشتر در دو عملیات جداگانه، هشت ایرانی دیگر را نیز دستگیر کرده بود. سایت نَشنال نوشت پنج تن از بازداشتشدگان عضو «یگان ۸۴۰» سپاه پاسداران هستند.
پلیس متروپولیتن لندن اعلام کرد بازداشت این مرد ایرانی جمعه ۱۹ اردیبهشت و بر اساس بند ۲۷ قانون امنیت ملی ۲۰۲۳ صورت گرفته است.
در ارتباط با این پرونده، سه مرد ایرانی دیگر که ۳۹، ۴۴ و ۵۵ ساله هستند، پیشتر بازداشت شده بودند و مجوز قانونی برای تمدید بازداشت آنها تا ۲۷ اردیبهشت صادر شده است.
سایت نشنال: ایرانیان بازداشتشده اعضای یگان ۸۴۰ سپاه هستند
سایت خبری نَشنال ۱۹ اردیبهشت با اشاره به بازداشت شماری از شهروندان ایرانی در ارتباط با اقدامات تروریستی در بریتانیا گزارش داد پنج تن از آنها اعضای «یگان ۸۴۰» سپاه پاسداران هستند که نهاد مسئول برای برنامهریزی و اجرای عملیات ترور و آدمربایی در خارج از ایران به شمار میرود.
نشنال به نقل از یک منبع امنیتی نوشت احتمال میرود این پنج نفر در پوشش مهاجر و بهصورت غیرقانونی با قایقهای مهاجران وارد بریتانیا شده باشند.
این منبع افزود: «کارآگاهان و افسران اطلاعاتی همچنان مشغول بررسی شمار زیادی از ایرانیان مقیم بریتانیا هستند که ممکن است در زمینه تدارکات و برنامهریزی [اقدامات تروریستی] همکاری داشتهاند.»
پلیس ضد تروریسم بریتانیا ۱۳ اردیبهشت در جریان دو عملیات جداگانه، هشت ایرانی را در نقاط مختلف این کشور بازداشت کرد که از این تعداد، یک نفر با قید وثیقه آزاد شد.
روزنامه تلگراف ۱۸ اردیبهشت با اشاره به بازداشت چند تبعه ایرانی در بریتانیا، به نقل از منابع آگاه نوشت سپاه پاسداران قصد داشت با طراحی حمله به سفارت اسرائیل در لندن توسط این افراد، مذاکرات اخیر میان تهران و واشینگتن را به شکست بکشاند.
پیشتر در ۱۷ اردیبهشت نیز نشریه تایمز گزارش داد هدف اصلی این شبکه حمله به سفارت اسرائیل در لندن بود.
علیرضا یوسفی، مدیرکل غرب اروپای وزارت خارجه جمهوری اسلامی، ۱۷ اردیبهشت خواستار دسترسی کنسولی به بازداشتشدگان در این پرونده شد و بر ضرورت «رعایت اصول دادرسی عادلانه» در مورد آنها تاکید کرد.
او همچنین اظهارات مقامهای بریتانیایی در خصوص اقدامات تروریستی بازداشتشدگان را «زیانبار و موجب تشدید بیاعتمادی» در روابط تهران و لندن توصیف کرد.
بیشتر بخوانید: منابع امنیتی بریتانیا: رد پای جمهوری اسلامی در تهدیدهای تروریستی در بریتانیا آشکار است
نشنال: سه ایرانی بازداشتشده دیگر عضو وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی هستند
سایت نشنال در ادامه گزارش خود نوشت پنج ایرانی بازداشتشده که از اعضای نیروی قدس سپاه پاسداران هستند، به احتمال زیاد تحت رصد سرویسهای امنیتی بریتانیا قرار داشتند تا نحوه فعالیت، برنامهریزی و اهداف آنها شناسایی شود.
بر اساس این گزارش، علاوه بر این پنج نفر، سه مرد ایرانی نیز در ارتباط با توطئهای غیرمرتبط بازداشت شدند.
نشنال افزود گفته میشود این سه تن از اعضای وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی هستند.
ریچارد پاتر، مدیر اندیشکده انگلیسی-اسرائیلی بیکام، در همین رابطه گفت توطئه حکومت ایران برای هدف قرار دادن سفارت اسرائیل در لندن، «با وجود آنکه تکاندهنده و نگرانکننده بود، اما با توجه به سابقه طولانی جمهوری اسلامی در حمله به دیپلماتهای اسرائیلی، جای شگفتی نداشت».
بیشتر بخوانید: سفیر ایران پس از بازداشت اتباع ایرانی به ظن تروریسم در وزارت خارجه بریتانیا حاضر شد
بررسیهای ایراناینترنشنال نشان میدهد قوه قضاییه و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی مانع از استرداد پیکر این پنج زندانی سیاسی اعدامشده یا اعلام محل دفن آنها شدهاند.
جمهوری اسلامی در بیش از چهار دهه اخیر، بارها با نقض آشکار حقوق اساسی خانوادههای افراد جانباخته یا اعدامشده به دلایل سیاسی، از تحویل پیکر آنها به خانوادههایشان خودداری کرده است.
مخفی کردن یا تحویل ندادن پیکر افراد جانباخته به خانوادهها و مشخص نکردن مکان دفن افراد، از جمله موارد ناپدیدسازی قهری محسوب میشود.
ناپدیدسازی قهری نقض ماده ششم اعلامیه جهانی حقوق بشر است که تاکید میکند «هر انسانی سزاوار و محق است تا همهجا در برابر قانون بهعنوان یک شخص به رسمیت شناخته شود».
پیش از این در تیرماه ۱۴۰۳، دایهسلطنه، مادر فرزاد کمانگر، به همراه شماری دیگر از مادران دادخواه کردستان با انتشار بیانیهای اعلام کردند تا زمانی که به حق خود در محاکمه و مجازات جنایتکاران و قاتلان فرزندانشان نرسند، دست از عدالتخواهی نخواهند کشید.
بازداشت و اعدام
کمانگر، حیدریان، علمهولی، وکیلی و اسلامیان، در بازه زمانی مرداد ۱۳۸۵ تا اردیبهشت ۱۳۸۹ به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت و پس از ماهها تحمل شکنجههای جسمی و روحی از سوی دادگاه انقلاب در سه پرونده جداگانه به اعدام محکوم شدند.
آنها ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۹ بدون طی روند دادرسی عادلانه، بهصورت مخفیانه و بدون اطلاع وکیل و خانوادههایشان در محوطه پارکینگ زندان اوین به دار آویخته شدند.
صدور و اجرای احکام اعدام این پنج زندانی سیاسی با موجی از اعتراضات داخلی و بینالمللی همراه شد و وکیل کمانگر سیستم قضایی جمهوری اسلامی را به فقدان استقلال و سیاسیکاری در پرونده موکلش متهم و اعلام کرد: «دادگاه صحبتها را نشنیده و موکلم بیگناه است.»
نهادهای حقوق بشری نیز بارها اعلام کردند روند حقوقی بررسی پرونده این پنج نفر مملو از موارد مشخص نقض حقوق آنها، از جمله بازداشت مغایر قانون، نگهداری بلندمدت در سلولهای انفرادی، نداشتن دسترسی به وکیل در ایام بازداشت، اعمال شکنجههای جسمی و روحی و همچنین موارد متعدد نقض آیین دادرسی بوده است.
در همان زمان اعلام شد که کمانگر، وکیلی و حیدریان بدون امکان دفاع در یک دادگاه هفت دقیقهای «محارب» شناخته شدند و حکم مرگ برایشان صادر شد.
«روز معلم آزاده»
در اولین سالگرد اعدام این زندانیان سیاسی، تعدادی از کانونهای صنفی معلمان با اشاره به شخصیت برجسته فرزاد کمانگر در مقام یک معلم، فعال صنفی و مدافع حقوق بشر و همچنین همزمانی اعدام او با مناسبت هفته معلم در ایران، ۱۹ اردیبهشت را بهعنوان «روز معلم آزاده» نامگذاری کردند.
کمانگر در یکی از نامههایش از زندان، خود را معلم آموزش و پرورش شهرستان کامیاران با ۱۲ سال سابقه تدریس، عضو هیات مدیره انجمن صنفی معلمان کامیاران، عضو شورای نویسندگان ماهنامه فرهنگی-آموزشی رویان، عضو هیات مدیره انجمن زیست محیطی کامیاران (ئاسک) و عضو مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران (هرانا)، معرفی کرد.
این بخش از نامه اسفندماه ۱۳۸۶ کمانگر از زندان در حافظه جمعی مردم ایران نقش بسته است: «یادتان باشد که به شعر، به آواز، به لیلاهایتان، به رویاهایتان پشت نکنید. به فرزندانتان یاد بدهید برای سرزمینشان برای امروز و فرداها فرزندی از جنس شعر و باران باشند.»
دوازدهمین دوره این مراسم، پنجشنبه ۱۸ اردیبهشتماه در هتل ویرمونت در واشینگتن دیسی برگزار شد و جایزه برتر به ایراناینترنشنال اهدا شد.
انتقال صدای مردم ایران به مخاطبان جهانی و پایبندی به صداقت در بازتاب اخبار و گزارشگری دقیق و شفاف، از دلایل اهدای این جایزه به ایراناینترنشنال عنوان شده است.
جوایز سالانه ایایام به «رهبران برجستهای» اهدا میشود که کار آنها نشانگر قدرت رسانه در اطلاعرسانی، آموزش و توانمندسازی در محیطهای دشوار است.
این مراسم همچنین فرصتی برای «ترویج گفتوگو، آزادی رسانه و روزنامهنگاری مسئولانه» است و هر سال با حضور سیاستمداران، دیپلماتها و فعالان فرهنگی از کشورهای مختلف در واشینگتن برگزار میشود.
از دیگر دریافتکنندگان جوایز امسال میتوان به دکتر ماتیاس دوفنر، رییس هیاتمدیره و مدیرعامل شرکت آکسل اشپرینگر اسایی، شرکت مادر پولیتیکو و بیزینس اینسایدر و عضو هیاتمدیره نتفلیکس؛ همچنین زیاد دوایری، فیلمساز لبنانی نامزد اسکار و سازنده فیلمهای توهین و حمله؛ و مویرا فوربس، رییس و ناشر بخش زنان در نشریه فوربس، اشاره کرد.
در این مراسم چهرههای برجستهای از جمله سناتور جمهوریخواه دیو مککورمیک، مورگان اورتاگوس (معاون نماینده ویژه رییسجمهور آمریکا در امور خاورمیانه)، لوران بیلی، سفیر فرانسه، یحیی لایتر، سفیر اسرائیل، معتز زهران، سفیر مصر و خضر ابراهیم، سفیر جمهوری آذربایجان نیز حضور داشتند.
ابتکار ایایام از افرادی تقدیر میکند که در حوزه آموزش رسانهای، توانمندسازی و روایت داستانهای تأثیرگذار بهویژه در محیطهای دشوار نقشآفرینی میکنند. این مراسم محفلی برای گردهمایی دیپلماتها، سیاستمداران و چهرههای فرهنگی از سراسر جهان است تا بر اهمیت گفتوگو و آزادی مطبوعات تأکید شود.
مهدی پرپنچی، سردبیر اجرایی ایراناینترنشنال در دفتر واشینگتن، این جایزه را به مخاطبان ایراناینترنشنال تقدیم و تاکید کرد بخش بزرگی از محتوای این شبکه، حاصل دریافتها و روایتهایی است که از شهرهای ایران به این رسانه میرسد.
او هنگام دریافت این جایزه گفت: «امروز ایراناینترنشنال پرمخاطبترین رسانه در میان مردم ایران و جامعه ایرانیان در تبعید است. ما تنها رسانه ۲۴ ساعته فارسیزبان هستیم که بهطور کامل در خدمت جامعه ایرانی قرار دارد.»
پرپنچی تاکید کرد: «این فقط یک چینش فنی نیست بلکه یک خط ارتباطی در تاریکی است.»
پیش از این و در اردیبهشت ۱۴۰۳، نشان شجاعت سال ۲۰۲۴ نشست ژنو برای حقوق بشر و دموکراسی به ایراناینترنشنال اهدا شد.
در آن مراسم به فشار و تهدید علیه روزنامهنگاران ایراناینترنشنال و شجاعت کارکنان این مجموعه اشاره و گفته شد وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به دلیل خبررسانی این شبکه، آن را «سازمانی تروریستی» خوانده است.
علیاصغر رمضانپور، سردبیر اجرایی خبر ایراناینترنشنال در مصاحبهای در آن مراسم تاکید کرد این رسانه خود را بخشی از خانواده خبرنگاران داخل ایران میداند و دلیل عصبانیت حکومت ایران از این شبکه، نگرانی آنان از خبرنگاران ایرانی است که در چهار دهه گذشته سرکوب شدهاند.
دورودی در ماه مارس در جریان سیاستهای مهاجرتی دولت دونالد ترامپ بازداشت شد.
مقامهای آمریکایی او را «تهدیدی برای امنیت ملی» خوانده بودند اما دیوید روزاس، وکیل او، اعلام کرد که هیچ مدرکی برای این ادعا ارائه نشده است.
روزاس همچنین تاکید کرده است که موکلش برخلاف سایر دانشجویانی که از سوی ماموران مهاجرت بازداشت شدهاند، هرگز در اعتراضات و تجمعات دانشگاهها (در اعتراض به حمله اسرائیل به غزه) شرکت نکرده است.
دولت آمریکا دو اتهام علیه دورودی مطرح کرد اما پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت اعلام کرد لغو ویزای او فعلا اجرایی نخواهد شد و منوط به خروج او از آمریکاست.
وکیل دورودی گفت که با این حال او ترجیح داده است به جای ادامه بازداشت، کشور را ترک کند.
ویزای دورودی در ژوئن ۲۰۲۳ لغو شده بود. مسئولان هیچ توضیحی درباره این اقدام ندادهاند و به گفته سما ابراهیمی باجگانی، نامزد او، به پیگیریهای متعدد او نیز پاسخی ندادهاند.
باجگانی گفت در آن زمان دانشگاه آلاباما به دورودی اطلاع داده بود از نظر قانونی مجاز به ماندن در کشور است اما در صورت خروج، اجازه بازگشت نخواهد داشت.
دولت آمریکا در بهار امسال دو اتهام علیه دورودی مطرح کرد تا اخراج او را توجیه کند؛ یکی از آنها لغو ویزا و دیگری این بود که او دیگر «در وضعیت دانشجویی» نیست.
روز پنجشنبه، وکیل دولت آمریکا اتهام اول را پس گرفت و اعلام کرد لغو ویزا «مصلحتی» بوده و تا زمان خروج دورودی از کشور اجرایی نخواهد شد - موضعی که پیشتر از سوی دانشگاه نیز اعلام شده بود.
روزاس گفت مدارکی ارائه داده است که نشان میدهد دورودی همچنان دانشجوی فعال است.
سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده از اظهارنظر درباره این پرونده، از جمله موضع روزاس مبنی بر اشتباه بودن بازداشت اولیه موکلش خودداری کرد.
میته گونزالس، قاضی پرونده، به طرفین تا پایان ماه می فرصت داد تا درخواستهای جدید ارائه کنند اما با درخواست دورودی برای بازبینی شرایط وثیقه مخالفت کرد و دورودی در نهایت تصمیم گرفت از ادامه مبارزه برای ماندن صرفنظر کند.
باجگانی در گفتوگویی تلفنی به ایبیسینیوز گفت: «او به من گفت اگر اجازه داشت بیرون بیاید، احتمال زیادی بود که پروندهاش را پیگیری کند - برای خودش و برای سایر دانشجویان. اما آنها فقط میخواهند او را خسته کنند تا خودش تصمیم به رفتن بگیرد.»
باجگانی که ۱۱ ساعت رانندگی کرد تا در جلسه یکساعته دادگاه شرکت کند، با اشاره به اینکه دورودی سابقه کیفری ندارد، به صورت قانونی وارد آمریکا شده و فعال سیاسی هم نیست، گفت که دلیل هدف قرار گرفتن او از سوی دولت برایش نامشخص است.
او با لحنی محبتآمیز، نامزدش را «خرخوان» و «فکر بزرگ» توصیف کرد؛ فردی که روزهای طولانی را در آزمایشگاه میگذراند و به انیمه علاقهمند است.
او گفت دورودی سزاوار چنین سرنوشتی نبوده و حالا زندگیای که در آلاباما برای خودشان ساخته بودند، از بین رفته است.
باجگانی افزود: «از اتفاقی که برایمان افتاد خوشحال نیستم. نیاز دارم برای همه چیزهایی که پشت سر میگذارم و ترک میکنم، سوگواری کنم - همه رویاها، دوستیها و آیندهای که با هم تصور کرده بودیم.»
دورودی در نامهای از زندان که در ماه آوریل برای باجگانی نوشت، بازداشت خود را «بیعدالتی محض» خواند.
او تاکید کرد: «من در این کشور هیچ مشکلی ایجاد نکردم. ورودم غیرقانونی نبود. همه مسیرهای قانونی را دنبال کردم.»
روزاس که ۲۱ سال سابقه وکالت در حوزه مهاجرت دارد، گفت که هرگز با چنین پروندهای مواجه نشده و مقامات را به «نقض روند دادرسی و وادار کردن موکلش به انتخاب میان بازداشت نامحدود و خروج داوطلبانه» متهم کرد.
او گفت: «واقعا متاثر و ناراحتم. فکر میکنم این یک بیعدالتی تمامعیار است.»
در همین زمینه: روایت وضعیت علیرضا دورودی، دانشجوی ایرانی بازداشتشده در آمریکا
