مسعود پزشکیان در حاشیه یک دیدار، با بیان این‌که «ما در این کشور به ۸۰ میلیون نفر یارانه می‌دهیم» گفت: «خدا وکیلی ۸۰ میلیون یارانه می‌خواهند؟» جمهوری اسلامی که پیشتر به دلیل کمبود منابع، در واریز یارانه نقدی تاخیر داشت، اخیرا نیز برای صدور کوپن، از صندوق ذخیره ارزی برداشت کرد.
پزشکیان که در حاشیه رویدادی با عنوان «نشست صمیمی با فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال» با خبرنگاران گفت‌وگو کرد، خواستار اتصال داده‌ها به هم شد تا «هیچکس نتواند از دید حاکمیت دور باشد.»
او همچنین به موضوع فرار مالیاتی نیز اشاره کرد و گفت: «ما اگر این داده‌ها را بهم وصل کنیم [اشاره او به پروژه جی‌نف بود] هیچکس نمی‌تواند از زیر مالیات در برود.»
جمهوری اسلامی از سویی با کاهش درآمدهای نفتی، سهم درآمدهای مالیاتی را سال به سال در منابع بودجه افزایش داده است و از طرف دیگر به دنبال کاهش یارانه‌های پرداختی است.
هرچند به دلیل وحشت از واکنش مردم، تاکنون از فشار شدید در زمینه حذف یارانه‌ها خودداری کرده است.
پزشکیان حدود ۱۰ روز پیش هم در همایش سامانه مودیان و صورتحساب الکترونیکی گفت: «این یارانه‌هایی که می‌دهیم به من به اصطلاح پول‌دار بیشتر می‌رسد تا آن فقیر روستایی حاشیه‌نشین.»
شعبده یارانه
فلسفه پرداخت یارانه نقدی به سال ۱۳۸۹ باز می‌گردد. در آن زمان دولت پس از حذف یارانه غیر مستقیم، طیفی از محصولات شامل بنزین و سایر حامل‌های انرژی، ادعا کرد قصد دارد معادل آن را به خانوارها به صورت یارانه نقدی پرداخت کند.
از مدتی پس از پرداخت دوره‌های اول یارانه نقدی، بحث دهک‌های درآمدی مطرح شد.
در دولت حسن روحانی که از سال ۱۳۹۲ آغاز شد، دولت با رصد دارایی‌های شهروندان، هر سال و در هر نوبت، تعدادی از دریافت کنندگان یارانه را از فهرست حذف کرد.
این روند هر سال ادامه داشت و سال گذشته نیز بنا بر گزارش دیوان محاسبات کل کشور، ۱۶۰ هزار نفر دیگر از فهرست یارانه بگیران حذف شدند.
چند نفر نیازمند در کشور وجود دارد؟
احمد میدری، وزیر کار دولت چهاردهم، در جریان برداشت دولت از صندوق ذخیره ارزی برای پرداخت کوپن به شهروندان گفت به مناسبت ماه قمری رمضان گفت حدود ۷۰ درصد جامعه واجد شرایط دریافت کوپن هستند.
طبق آمارهای رسمی، حدود ۲۰ میلیون نفر در دهک‌های یک تا سه (فقیرترین اقشار جامعه) قرار دارند و ۴۰ میلیون نفر دیگر نیز در دهک‌های چهار تا هفت.
این ۶۰ میلیون نفر، با کوپن دولتی، ۱۱ قلم کالا شامل: گوشت، مرغ، تخم مرغ، برنج، ماکارونی، روغن، شیر، پنیر، ماست، حبوبات، قند و شکر دریافت میکنند.
مبلغ کوپنهای این افراد، مانند مبلغ یارانه یکسان نیست. سه دهک کم درآمد به ازای هر نفر ۵۰۰ هزار و برای دهک‌های چهار تا هفت هر نفر ۳۵۰ هزار تومان داده اختصاص داده شده است.
بر این اساس دستکم ۶۰ میلیون نفر در ایران به گواهی وزیر کار دولت، نیازمند دریافت کوپن بابت تهیه حداقل کالری مورد نیاز هستند.
در ایران، در حالیکه مواد غذایی و مصرفی ضروری خانوارها، به طور متوسط ۱۵۰ درصد طی یکسال اخیر افزایش قیمت داشتند، دستمزد تنها ۳۵ درصد افزایش یافته است.
چراغی که به خانه روا نیست
درحالی که پزشکیان و سایر مقامات جمهوری اسلامی، مدام در تلاش هستند تا راهی برای کاهش پرداخت یارانه به شهروندان ایرانی بیابند، گزارشها و اظهارات صریح اشخاصی نظیر نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله لبنان نشان میدهد، جمهوری اسلامی دست و دلبازانه کمکهای نقدی به لبنان ارسال میکند.
از طرفی، اگرچه جمهوری اسلامی، بابت پرداخت کوپن به مردم، دست به دامان صندوق ذخیره ارزی میشود. اما در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ بودجه نیروهای مسلح را بعضا تا ۱۳۱ درصد افزایش داده است.
اما در همین زمان، یارانه نقدی به بهانه عدم تامین منابع، با تاخیر واریز میشود. برای نمونه آذرماه، پس از آنکه بیش از ۵۰ میلیون ایرانی یارانه نقدی مربوط به آبانماه را در موعد مقرر دریافت نکردند، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، علت واریز نشدن این یارانه در زمان مقرر را «تامین نشدن منابع» اعلام کرد.
