ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی گزارش نهایی خود را در خصوص ابعاد و علل وقوع سانحه برای بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و همراهانش منتشر کرد. در این گزارش «شرایط پیچیده اقلیمی و جوی منطقه در فصل بهار» علت اصلی سقوط عنوان شده است.
این گزارش عصر روز یک‌شنبه ۱۱ شهریور منتشر و در جمع‌بندی آن تاکید شد که هیات عالی کارشناسی ستاد کل نیروهای مسلح اعتقاد دارد شرایط جوی موجب «به وجود آمدن ناگهانی توده غلیظ مه متراکم و بالارونده» به سمت ارتفاع و برخورد بالگرد با کوه شده است.
بالگرد حامل رئیسی و تعدادی دیگر از مقام‌های بلندپایه جمهوری اسلامی روز ۳۰ اردیبهشت در منطقه کوهستانی ورزقان در استان آذربایجان شرقی سقوط کرد و همه سرنشینان آن کشته شدند.
ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی به‌عنوان نهاد مسوول در رسیدگی به پرونده سقوط بالگرد رئیسی، اولین گزارش خود را در سوم خرداد منتشر کرد.
این ستاد حدود سه ماه و نیم پس از سقوط و در آنچه «گزارش نهایی» عنوان شده، گفت ابعاد فنی، مهندسی، الکترونیکی و شرایط ناوبری بالگرد سانحه دیده را مورد «بررسی دقیق و کارشناسی» قرار داده و نتیجه را در ۱۱ بند خلاصه کرده است.
این گزارش افزود تعمیر و نگهداری بالگرد از زمان خرید و به‌کارگیری آن و به‌ویژه طی چهار سال اخیر و همچنین تمامی مراحل انجام ماموریت انتقال رئیسی به محل‌های تعیین‌شده، مطابق «استانداردهای لازم» بوده است.
بر اساس این گزارش، بالگرد در پرواز از تبریز به سد قیز قَلعه‌سی و از آنجا به سمت پالایشگاه، در «مسیر پیش‌بینی‌شده» حرکت کرده و از آن خارج نشده است.
نبود «عیب موثر» در موتورها یا سایر قطعات باقی‌مانده از بالگرد و فقدان «مورد مشکوکی در نتایج آزمایش‌های سم‌شناسی و آسیب‌شناسی» کشته‌شدگان، از دیگر نتایج اعلام شده در این گزارش است.
هیات کارشناسی ستاد کل نیروهای مسلح گفت: «قطعات و سامانه‌های بالگرد بررسی شد و علائمی مبنی بر خرابکاری در قطعات و سامانه‌ها وجود نداشت.»
نهاد مسوول بررسی دلایل سقوط بالگرد رئیسی در دومین گزارش خود در روز ۹ خرداد نیز «وقوع انفجار ناشی از خرابکاری در جریان پرواز و لحظات قبل از برخورد به دامنه ارتفاعات» را منتفی دانسته بود.
بر اساس آخرین گزارش ستاد کل نیروهای مسلح، احتمال هدف قرار گرفتن بالگرد با سامانه‌های آفندی و پدافندی، جنگ الکترونیک و ایجاد میدان مغناطیسی و لیزر در سقوط بالگرد «منتفی اعلام می‌شود».
از زمان سقوط بالگرد رئیسی و همراهانش، رسانههای وابسته به حکومت یا سپاه پاسداران سناریوهای مختلفی را درباره علت این سانحه و حتی شائبه عمدی بودن آن مطرح کرده بودند.
در جدیدترین نمونه، خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران روز ۳۱ مرداد در گزارشی نوشت هنگام سانحه، دو مورد از «پروتکلهای لازم برای تشریفات و امنیت رییسجمهوری» رعایت نشده بود.
این خبرگزاری به نقل از یک منبع آگاه که نامش را اعلام نکرد، نوشت بر پایه گزارشهای هواشناسی، به تیمهای پروازی رئیسی و همراهانش اعلام شده بود پرواز باید پیش از ساعت ۱۳ انجام شود اما تاخیر، وضعیت هوایی را نامطلوب کرد.
منبع امنیتی در ادامه مصاحبه خود گفت بالگرد حامل رئیسی دو نفر بیشتر از پروتکلهای امنیتی به همراه داشت و این موضوع عکسالعمل خلبان را در برابر شرایط نامناسب جوی تحت تاثیر قرار داد.
ستاد کل نیروهای مسلح ساعاتی بعد این گزارش را «قویا» تکذیب کرد و آن را «مخدوش و از اعتبار ساقط» خواند.
فارس به نقل از منبع خود نوشته بود حدود ۳۰ هزار نفر پس از کشته شدن رئیسی «مورد آنالیز امنیتی و اطلاعاتی» قرار گرفتند و یافتههای این بررسیها نشان میدهد «هیچ عامل مشکوکی» در این حادثه دخیل نبوده است.
روزنامه «جمهوری اسلامی» چاپ تهران روز سوم خرداد به بررسی گمانهزنیها درباره احتمال وجود «توطئه خارجی» در کشته شدن رئیسی پرداخته و نوشته بود «استقرار امکانات نظامی، اطلاعاتی و مخابراتی اسرائیل در جدار مرزی جمهوری آذربایجان، احتمال دست داشتن اسرائیل را در سقوط بالگرد رئیسی» پررنگ میکند.
«همبستگی جمهوریخواهان ایران» نیز روز ۱۰ خرداد در بیانیهای روایت جمهوری اسلامی از سانحه هوایی برای رئیسی را «دارای ابهامات و تناقضات» دانسته و اعلام کرده بود: «در صورت سقوط بالگرد رئیسی با دسیسه داخلی، خطر تشدید مناسبات مافیایی حکومت نگرانکننده است.»
